Με χιλιάδες νεκρούς και εκτοπισμένους στη Γάζα, πόσο πιο μακριά θα φτάσει το Ισραήλ για να αμυνθεί; Είναι αυτή η «απάντηση» στα όρια του Διεθνές Δικαίου του Πολέμου; Μιλούν ειδικοί και οργανώσεις.
Εώς τις 26 Οκτωβρίου 2023, τουλάχιστον 6.547 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί και 17.439 έχουν τραυματιστεί στις ισραηλινές επιδρομές στη Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου, όταν τρομοκράτες της Χαμάς δολοφόνησαν 1.300 ανθρώπους στο νότιο Ισραήλ. Τα σχολεία, τα τζαμιά, τα σπίτια βομβαρδίζονται καθημερινά. Το σύστημα υγείας της περιοχής έχει καταρρεύσει (στοιχεία ActionAid).
Και όμως, το Ισραήλ ξεκίνησε την εκστρατεία άμυνας του, όπως την χαρακτηρίζει, με την κοινή γνώμη στο πλευρό του. «Οι σκηνές που θα δούμε στη Γάζα θα είναι πολύ δύσκολες», προειδοποιούσε ένας εκπρόσωπος των ισραηλινών αμυντικών δυνάμεων στις 12 Οκτωβρίου. Η Χαμάς, η οποία έχει σκόπιμα σφαγιάσει αμάχους και της οποίας μανιφέστο έχει σαν στόχο την καταστροφή του Ισραήλ, είναι αναμφίβολα ένοχη για εγκλήματα πολέμου. Όλοι συμφωνούν σε αυτό. Πόσο μακριά όμως μπορεί να φτάσει το Ισραήλ για να «αμυνθεί»; Και κατά πόσο είναι αυτή η «απάντηση» μέσα στα όρια του διεθνές δίκαιου που διέπει τους πολέμους; Νομικοί απαντούν στο κρίσιμο αυτό ερώτημα, ενώ οργανώσεις δίνουν την αληθινή διάσταση της κατάστασης στη Γάζα.
Το Ισραηλινό κράτος βομβαρδίζει αλύπητα, ακόμη και σχολεία και νοσοκομεία, (αν και αυτό έχει αμφισβητηθεί από το ίδιο το Ισραήλ το οποίο κατηγορεί την Χαμάς) προκαλώντας μεγάλες απώλειες αμάχων. Οι βομβαρδισμοί αυτοί έχουν ήδη προκαλέσει και μεγάλο κύμα κριτικής. Ακόμη και μέσα στο ίδιο το Ισραήλ. Η B’tselem, Iσραηλινή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κατηγόρησε το Ισραήλ για «εγκληματική πολιτική εκδίκησης», υποστηρίζοντας ότι η κλίμακα των αεροπορικών επιδρομών και ο αποκλεισμός του συνιστούν «εγκλήματα πολέμου ανοιχτά διαταγμένα από κορυφαίους Ισραηλινούς αξιωματούχους».
Παράλληλα ο σχεδόν ολικός αποκλεισμός της Γάζας, η δυσκολία με την οποία φτάνει η ανθρωπιστική βοήθεια στην περιοχή έχει ωθήσει ακόμη και ανθρωπιστικές οργανώσεις να προειδοποιούν για επικείμενη ανθρωπιστική καταστροφή. Η ανθρωπιστική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα, κατηγορεί το Ισραήλ για παράνομη «συλλογική τιμωρία» της Γάζας «με τη μορφή ολοκληρωτικής πολιορκίας, αδιάκριτου βομβαρδισμού και την εκκρεμή απειλή μιας χερσαίας μάχης».
Η UNICEF αναφέρει πως περισσότερα από 30 παιδιά έχουν χάσει τη ζωή τους στο Ισραήλ και 2.360 παιδιά έχουν σκοτωθεί στη Γάζα, ενώ παράλληλα 5.364 έχουν τραυματιστεί λόγω «αδυσώπητων επιθέσεων» από τότε που ξέσπασε η σύγκρουση. Η ολοένα οξύτερη έλλειψη πόσιμου νερού, τροφής, καυσίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης στον παλαιστινιακό θύλακα έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για τα παιδιά, που αποτελούν περί το 50% του πληθυσμού.
Aπό την εμπόλεμη ζώνη της Γάζας, η Ριάμ Τζαφάρι, Υπεύθυνη Επικοινωνίας και Θεσμικής Πίεσης της ActionAid Palestine, η οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή στo πεδίο, μας λέει πως η κατάσταση είναι τραγική. «Η Oxfam International ανέλυσε δεδομένα του ΟΗΕ και διαπίστωσε ότι μόλις το 2 τοις εκατό των τροφίμων που θα είχαν παραδοθεί έχει εισέλθει στη Γάζα από την επιβολή της συνολικής πολιορκίας – η οποία έσφιξε τον υπάρχοντα αποκλεισμό – στις 9 Οκτωβρίου. Ενώ έχει επιτραπεί μια μικρή ποσότητα επισιτιστικής βοήθειας, δεν έχουν παραδοθεί εμπορικές εισαγωγές τροφίμων».
Παράλληλα γίνεται μαζική καταστροφή κατοικιών. Σύμφωνα με το Υπουργείο Δημοσίων Έργων και Στέγασης στη Γάζα, τουλάχιστον το 43 τοις εκατό όλων των κατοικιών στη Λωρίδα της Γάζας είτε έχουν καταστραφεί είτε έχουν υποστεί ζημιές από την έναρξη των εχθροπραξιών, «Σχολεία, νοσοκομεία και τζαμιά βομβαρδίζονται καθώς είναι μέρη όπου πολλοί κάτοικοι βρίσκουν καταφύγιο ή αναζητούν θεραπεία. Τα καύσιμα, τα τρόφιμα και το νερό τελειώνουν. Πολλά αρτοποιεία είτε έχουν βομβαρδιστεί είτε έχουν αναγκαστεί να κλείσουν λόγω έλλειψης καυσίμων. Ο κόσμος χρησιμοποιεί δελτίο τροφίμων και δεν υπάρχει αρκετό νερό. Η διαθέσιμη ποσότητα νερού υπολογίζεται επί του παρόντος σε τρία λίτρα την ημέρα ανά άτομο στη Γάζα, σε σύγκριση με τη συνιστώμενη από τον ΠΟΥ ποσότητα μεταξύ 50-100 λίτρων την ημέρα. Υπάρχει επίσης αυξημένος κίνδυνος ασθενειών που μεταδίδονται με το νερό. Οι άνθρωποι αναγκάζονται να καταναλώνουν νερό από μη ασφαλείς πηγές. Η αφυδάτωση και οι ασθένειες που μεταδίδονται με το νερό γίνονται όλο και πιο συχνές, ενώ τα φάρμακα είναι ελλιπή. Υπάρχουν ήδη αναφορές για περιπτώσεις ανεμοβλογιάς, ψώρας και διάρροιας λόγω κακών συνθηκών υγιεινής και κατανάλωσης μη ασφαλούς νερού. Οι άμαχοι στη Γάζα αισθάνονται φόβο και πανικό. Δεν έχουν ασφαλές μέρος να πάνε. Ο ατελείωτος κύκλος βίας έχει επηρεάσει την ψυχική υγεία και την ευημερία των παιδιών» συνεχίζει η κυρία Τζαφάρι.
Παιχνίδια πολέμου
Παρόλη τη σκληρότητα όμως φαίνεται πως στην πράξη, το διεθνές δίκαιο και οι ειδικοί κανόνες που διέπουν τον πόλεμο -το Δίκαιο των Ενόπλων Δυνάμεων, γνωστό και ως Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο- δίνουν στο Ισραήλ μεγάλο περιθώριο να επιτεθεί στη Χαμάς. Το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών δίνει στα κράτη το δικαίωμα αυτοάμυνας έναντι ένοπλης επίθεσης, υπό την προϋπόθεση ότι, σύμφωνα με το εθιμικό διεθνές δίκαιο, η δύναμη που χρησιμοποιούν είναι απαραίτητη και ανάλογη. Η αναλογικότητα αυτή δεν σημαίνει συμμετρία όμως στον τύπο των όπλων που χρησιμοποιούνται ή στον αριθμό των θυμάτων.
Ωστόσο, ορισμένα μέτρα «άμυνας» είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενα. Το Ισραήλ, βοηθούμενο και από την Αίγυπτο, η οποία ελέγχει τη νότια διάβαση, έχει διατηρήσει έναν επίγειο, εναέριο και ναυτικό αποκλεισμό της Γάζας εδώ και χρόνια, επιτρέποντας την διόδο μόνο ορισμένων ατόμων αλλά και αγαθών. Οι πολιορκίες και οι αποκλεισμοί δεν είναι από μόνες τους παράνομες. Όμως, όταν στις 9 Οκτωβρίου, ο Γιοάβ Γκάλαντ , υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, είπε ότι θα υπάρξει «πλήρης πολιορκία», «χωρίς ηλεκτρισμό, χωρίς τρόφιμα, χωρίς καύσιμα» το παιχνίδι άλλαξε κανόνες. Τρεις μέρες αργότερα ο υπουργός Ενέργειας, προειδοποίησε ότι «δεν θα ανοίξει κανένας ηλεκτρικός διακόπτης, δεν θα ανοίξει κρουνός νερού και ούτε θα εισέλθει φορτηγό καυσίμων» έως ότου η Χαμάς απελευθερώσει ομήρους. Όπως και έγινε. Ποια είναι λοιπόν τα όρια μέσα στα οποία πρέπει να κινηθεί μια χώρα προκειμένου να αμυνθεί, χωρίς να καταπατήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα των άλλων;
Το δικαίωμα στη άμυνα
«Το Ισραήλ αναμφίβολα είχε δικαίωμα στην άμυνα, αμέσως μετά το πρώτο κύμα επίθεσης κατά αμάχων από τη Χαμάς. Ωστόσο, από την δεύτερη ημέρα έχουμε συνέχιση της «επιθετικής άμυνας» με τρόπο που είναι δυσανάλογη και απρόσφορη ως προς τον σκοπό της αποτροπής και απόκρουσης μιας περεταίρω επιθετικής-στρατιωτικής επιθετικής ενέργειας», μας λέει ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης.
Μπορούμε λοιπόν να κάνουμε λόγο για εγκλήματα πολέμου; «Ναι ασφαλώς» απαντάει ο κ. Τσιτσελίκης. «Τα εγκλήματα πολέμου περιλαμβάνουν σοβαρές και μαζικές παραβιάσεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου τα οποία συνιστούν το ανθρωπιστικό δίκαιο, δηλαδή την προστασία όλων των ανθρώπων που βρίσκονται εκτός μάχης, τους αμάχους, τους αιχμαλώτους ή τους τραυματίες. Αλλά και η αποκοπή των αμάχων από την παροχή τροφίμων, νερού και φαρμάκων. Επιπρόσθετα, ο εξαναγκασμός σε μαζική μετακίνηση με εθνοτικά κριτήρια αποτελεί πράξη γενοκτονίας σύμφωνα με το Διεθνές Δικαστήριο για τα Εγκλήματα που Τελέστηκαν στην Πρώην Γιουγκοσλαβία. Συνεπώς τέτοια εγκλήματα, βαρύνουσας σημασίας, έχουν τελεστεί κυρίως από το κράτος του Ισραήλ, αλλά και από τη Χαμάς».
«Σαφώς», λέει ο Amichai Cohen, καθηγητής νομικής στο Ισραηλινό Ινστιτούτο Δημοκρατίας στην Ιερουσαλήμ, «υπάρχει κάποιο επίπεδο ανθρωπιστικής βοήθειας που το Ισραήλ θα πρέπει να επιτρέψει. Το ερώτημα είναι εάν το Ισραήλ πρέπει να παρέχει ρεύμα σε περιοχές που ελέγχονται σαφώς από τη Χαμάς και όπου η Χαμάς θα χρησιμοποιήσει την παροχή ρεύματος για να επιτεθεί στο Ισραήλ».
Ο Tom Dannenbaum, καθηγητής Νομικής (Διεθνούς Δικαίου) στο Πανεπιστήμιο Tufts στη Βοστώνη, υποστηρίζει πως οι πράξεις του Ισραήλ παραβιάζουν ξεκάθαρα το Διεθνές Δίκαιο καθώς ωθούν τους άμαχους σε λιμοκτονία, ακόμη και αν ο πρωταρχικός στόχος είναι να πιεστεί η Χαμάς.
O καθηγητής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Διεθνούς Δικαίου και πρώην νομικός σύμβουλος του Ερυθρού Σταυρού ανάμεσα σε άλλα, Gabor Rona, του φημισμένου Cardozo Law School στη Νέα Υόρκη, υποστηρίζει πως ενδέχεται και οι δύο πλευρές να αντιμετωπίσουν στο μέλλον κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου στο Διεθνές Δικαστήριο. «Ωστόσο κανένας δεν μπορεί να στερήσει τα βασικά για τη διαβίωση από άλλους, όταν αυτό συμβαίνει τότε μιλάμε για εγκλήματα πολεμου» απαντάει σε ερώτημα μας για τον αποκλεισμό της Γάζας.
Μετακίνηση πληθυσμών και γενοκτονία
Πέρα από τον αποκλεισμό, η απόφαση των Ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, αργά το βράδυ της 12ης Οκτωβρίου, να πει σε 1,1 εκατομμύριο πολίτες που ζουν στο βόρειο τμήμα της Γάζας να μετακινηθούν νότια, αποτελεί κόκκινη σημαία. Οι σοβαρές ανθρωπιστικές συνέπειες αυτής της ενέργειας δεν αμφισβητούνται. Όπως εξηγεί ο κύριος Τσιτσελίκης, υπάρχει διαφορά μεταξύ της προσωρινής εκκένωσης αμάχων στις εμπόλεμες ζώνες, που μπορεί να είναι νόμιμες, και της μόνιμης εκτόπισης, όπου σκοπός είναι να αποτραπεί η επιστροφή τους, κάτι που δεν είναι. «Η εξαναγκαστική μετακίνηση πληθυσμού με κριτήρια εθνοτικά, με την απειλή χρήσης βίας, πόσο μάλλον όταν αυτή γίνεται με τη χρήση βίας, αποτελεί πράξη γενοκτονίας. Και αυτό έχει νομολογηθεί από διεθνές δικαστήριο».
Σύμφωνα με την κυρία Τζαφάρι, (ActionAid Palestine), «o μισός πληθυσμός κλήθηκε να εγκαταλείψει τα σπίτια του. Στις 13 Οκτωβρίου, ο ισραηλινός στρατός διέταξε περισσότερους από 1 εκατομμύριο ανθρώπους – το ήμισυ του πληθυσμού – να εγκαταλείψουν τη βόρεια Γάζα μέσα σε 24 ώρες, πριν από μια επικείμενη στρατιωτική χερσαία επιχείρηση. Αυτό ισοδυναμεί με βίαιη μεταφορά και είναι παράνομο σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο – και αδύνατο να εφαρμοστεί με ασφάλεια. Αυτή τη στιγμή 1,4 εκατομμύρια εκτοπίζονται. Παρά το γεγονός ότι το Ισραήλ είπε στους Παλαιστίνιους ότι θα ήταν πιο ασφαλείς στο νότο, συνέχισε να επιτίθεται σε περιοχές με υψηλή παρουσία πολιτών όπως η Χαν Γιουνίς και η Ράφα».
«O μισός πληθυσμός κλήθηκε να εγκαταλείψει τα σπίτια του. Στις 13 Οκτωβρίου, ο ισραηλινός στρατός διέταξε περισσότερους από 1 εκατομμύριο ανθρώπους – το ήμισυ του πληθυσμού – να εγκαταλείψουν τη βόρεια Γάζα μέσα σε 24 ώρες».
Η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ICRC), επίσης τονίζει ότι οι οδηγίες εκκένωσης, σε συνδυασμό με την πολιορκία, «δεν είναι συμβατές με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο». Επίσης, δεν είναι πάντα ασφαλές να κινείσαι όσο διαρκούν οι βομβαρδισμοί. Βίντεο που επαληθεύτηκε από την Washington Post δείχνει Παλαιστίνιους να σκοτώνονται από ισραηλινό χτύπημα ενώ έφευγαν προς το νότο.
Γάζα, μια στρατιωτική πόλη
Ένα επίσης πολύπλοκο θέμα είναι πως η Χαμάς είναι βαθιά αναμεμειγμένη με τον άμαχο πληθυσμό. Το ihl, το οποίο διέπει τη συμπεριφορά των στρατών από τη στιγμή που διεξάγουν πόλεμο, απαιτεί από τους στρατιώτες να διακρίνουν μεταξύ μαχητών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων και αμάχων. Η σκόπιμη στόχευση των τελευταίων είναι πάντα παράνομη. Αλλά μια επίθεση που σκοτώνει αμάχους -ακόμα και πολλούς από αυτούς- μπορεί να είναι νόμιμη εάν είναι απαραίτητη για κάποιο στρατιωτικό σκοπό και ανάλογη «σε σχέση με το συγκεκριμένο και άμεσο στρατιωτικό πλεονέκτημα που αναμένεται».
Ο τρόπος πολέμου της Χαμάς παίζει επίσης ρόλο στη Γάζα. Η Γάζα είναι μια μια στρατιωτική πόλη. Υπάρχουν χιλιάδες νόμιμοι στρατιωτικοί στόχοι μέσα στις γειτονιές της Γάζας. Ο πολεμικός στόχος του Ισραήλ είναι να καταστρέψει τη Χαμάς. Οπότε μπορεί κανείς να ισχυρισθεί πως η εκκένωση των αμάχων είναι αναπόφευκτη.
Υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Ισραηλινών
H εβραϊκή οργάνωση HIAS για την προστασία των προσφύγων, η οποία δραστηριοποιείται και στη χώρα μας, καταδικάζει την τρομοκρατική επίθεση από τη Χαμάς, κάνει όμως λόγο και για την προστασία των Παλαιστινίων αμάχων στη Γάζα. Ωστόσο η δήλωση του CEO της οργάνωσης Μάρκ Χέτλινγκ, αναφέρεται και στη δράση για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Ισραηλινών πολιτών, έναν ιστορικά καταδιωγμένο επίσης λαό.
«Όλοι εμείς στο HIAS το νιώθουμε, μαζί με ένα σωρό άλλα συναισθήματα. Φρίκη για τη βάναυση μαζική δολοφονία αμάχων στο Ισραήλ. Απογοήτευση για τον αριθμό των νεκρών αμάχων Παλαιστινίων στην πυκνοκατοικημένη Λωρίδα της Γάζας. Αναστατωμένος για τη μοίρα των Ισραηλινών ανδρών, γυναικών και παιδιών που κρατήθηκαν όμηροι με τη βία. Ανησυχία για την ευημερία των συναδέλφων μας στο HIAS Israel και των πελατών τους, που ήρθαν στο Ισραήλ αναζητώντας καταφύγιο από τις διώξεις. Ανησυχία για το τι θα φέρουν οι επόμενες εβδομάδες. Θυμό για τον συνεχιζόμενο κύκλο βίας. Και μια βαθιά θλίψη για την προοπτική της ειρήνης στην περιοχή να γλιστρήσει πιο μακριά. Μέχρι σήμερα, περισσότεροι από χίλιοι άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, χιλιάδες άλλοι τραυματίστηκαν και υπολογίζεται ότι 150 Ισραηλινοί κρατούνται όμηροι. Οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι άμαχοι αντιμετωπίζουν και οι δύο την τρομακτική προοπτική ακόμη μεγαλύτερης βίας, περισσότερων βασάνων και περισσότερων απωλειών».
«Όλοι έχουμε καταδικάσει τη μαζική τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, που είχε ως αποτέλεσμα ανείπωτη ανθρώπινη απώλεια. Τώρα πρέπει να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας τι πρεσβεύουμε. Πρέπει να δράσουμε. Ακόμη και όταν θρηνούμε, το HIAS θα συνεχίσει να ζει τις αξίες μας, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσής μας στην πεποίθηση ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να ζουν με ασφάλεια, αξιοπρέπεια και ειρήνη — τόσο εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων του Ισραήλ, όσο και στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη».
Μια διαρκής παραβίαση δικαιωμάτων
Ωστόσο το Ισραήλ ήδη παραβιάζει παραβιάζει συστηματικά τα δικαιώματα του ανθρώπου αναφορικά με τους Παλαιστίνιους της Δυτικής Όχθης (υπό την κυβέρνηση της Φατάχ) ιδίως με τους συστηματικούς αποικισμούς, την υφαρπαγή περιουσιών Παλαιστινίων, την υποχρεωτική μετεγκατάσταση των Παλαιστινιακών κατοικιών, αλλά και άλλων που ζουν στο έδαφος του Ισραήλ, όπως συμβαίνει με τους Βεδουίνους της ερήμου Νεγκέβ, τις συστηματικές παρενοχλήσεις, προληπτικές φυλακίσεις κλπ, που συμβαίνουν τακτικά εδώ και δεκαετίες». Ο κύριος Τσιτσελίκης συμπληρώνει πως «τα ζητήματα παραβιάσεων είναι περίπλοκα, τόσο όσο ως προς το εφαρμοστέο δίκαιο, τα δικαστήρια που θα μπορούσαν να αποφασίσουν σχετικά και το όλο αποτυχημένο πολιτικό πρόγραμμα επίλυσης της συμβίωσης Ισραήλ και Παλαιστίνης που θέτει το ευρύτερο αλλά ασφυκτικό πλαίσιο εντός του οποίο θα πρέπει να κρίνονται και τα ζητήματα των δικαιωμάτων. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν οικουμενικά όρια και αρχές κανονιστικής φύσης που απαγορεύουν ρητά όλα αυτά στα οποία αναφερθήκαμε».
Ο δρόμος για τη Χάγη
Είναι πολλοί επίσης αυτοί που αναρωτιούνται σήμερα αν μια μέρα ο Μπενιαμίν Νετανγιάχου θα μπορούσε να δικαστεί για εγκλήματα πολέμου. «Ο Νετανγιάχου μπορεί να κριθεί από τα Ισραηλινά δικαστήρια, εφόσον αυτό γίνει εφικτό πολιτικά, για την τέλεση εγκλημάτων πολέμου. Θα μπορούσε να είναι υπόλογος για παρόμοια εγκλήματα σε διεθνή δικαιοδοτικά όργανα εφόσον το Ισραήλ αναγνωρίσει την αρμοδιότητα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ή/και του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για το έγκλημα της γενοκτονίας. Και οι δύο τελευταίες περιπτώσεις δεν είναι ορατές να συμβούν στο άμεσο μέλλον» μας λέει ο κ. Τσιτσελίκης.
Καθώς ο χειμώνας πλησιάζει, η απειλή για τους Παλαιστίνιους άμαχους της Γάζας είναι ακόμη μεγαλύτερη. Και η βοήθεια δεν φαίνεται να φτάνει. «Η βοήθεια που παραδόθηκε στη Γάζα είναι μια σταγόνα στον ωκεανό. Παρά το γεγονός ότι 62 φορτηγά βοήθειας έχουν επιτραπεί να εισέλθουν στη νότια Γάζα μέσω της διέλευσης της Ράφα από το Σαββατοκύριακο, δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες 2,2 εκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν στη Γάζα υπό συνθήκες πολέμου» τονίζει η κυρία Τζαφάρι της ActionAid Palestine.
«Θα υπάρξουν πολλοί τραυματίες που θα χάσουν τη ζωή τους εάν όχι επαρκή καύσιμα, ιατρικές προμήθειες και εξοικονόμηση ζωής δεν παραδίδονται στα νοσοκομεία της Γάζας καθώς είναι γεμάτα τραυματίες λόγω των συνεχών βομβαρδισμών και των ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών εναντίον Παλαιστινίων αμάχων».
«Ο Νετανγιάχου μπορεί να κριθεί από τα Ισραηλινά δικαστήρια, εφόσον αυτό γίνει εφικτό πολιτικά, για την τέλεση εγκλημάτων πολέμου»
«Η ανεπαρκής βοήθεια θα προκαλέσει καταστροφές στην υγεία και ασιτία, καθώς οι ασθενείς με χρόνιες ασθένειες και οι έγκυες γυναίκες και τα βρέφη τους δεν θα μπορούν να λάβουν την ιατρική περίθαλψη και τη διατροφή που χρειάζονται και αυτό θα θέσει σε κίνδυνο τη ζωή τους. Οι σταθμοί ύδρευσης και οι σταθμοί ηλεκτρισμού δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν λόγω της ανεπαρκούς ποσότητας καυσίμων που θα παραδοθεί στη Γάζα και η μη διαθεσιμότητα καθαρού νερού στους κατοίκους της Γάζας θα προκαλέσει πολλές ασθένειες. Η έλλειψη ειδών διατροφής θα προκαλέσει επίσης πολλές ασθένειες. Εάν αυτά τα είδη και οι ανάγκες δεν ικανοποιηθούν, πολλοί άνθρωποι θα χάσουν τη ζωή τους και θα έχουν ασθένειες και πόνους. Οι ανθρωπιστικοί διάδρομοι πρέπει να ανοίξουν τώρα, ώστε να σωθούν περισσότερες ζωές».
Εάν αυτά τα είδη και οι ανάγκες δεν ικανοποιηθούν, πολλοί άνθρωποι θα χάσουν τη ζωή τους και θα έχουν ασθένειες και πόνους. Οι ανθρωπιστικοί διάδρομοι πρέπει να ανοίξουν τώρα, ώστε να σωθούν περισσότερες ζωές».
Και ενώ οι ανθρωπιστικές οργανώσεις αγωνίζονται να σώσουν ζωές και αναζητούν λύσεις στα φλέγοντα καθημερινά προβλήματα , τα οποία αυτή τη στιγμή φαίνεται να επισκιάζουν το γενικότερο ζήτημα, όλοι γνωρίζουν πως το πρόβλημα είναι αμιγώς πολιτικό και η λύση δεν θα βρεθεί εύκολα.
Σύμφωνα με τον κύριο Τσιτσελίκη, «η επίλυση της κρίσης θα πρέπει να έχει ορίζοντα την διευθέτηση του παλαιστινιακού, όπως το προκάλεσε το Ισραήλ με την στήριξη της Δύσης, κάτι που συνεχίζεται και τις μέρες αυτές. Η άνοδος στην εξουσία της ακροδεξιάς σιωνιστικής και φασίζουσας κυβέρνησης Νετανιάχου και ταυτόχρονα της ακραίας ισλαμιστικής Χαμάς στην Γάζα δεν προδικάζουν συνεννόηση. Η μετριοπαθής κυβέρνηση Αμπάς της Φατάχ στη Δυτική Όχθη (η μόνη που τηρεί και αναφέρεται στις συμφωνίες του Όσλο) δεν έχει πλέον ερείσματα στους Παλαιστίνους για αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων παράνομων εποικισμών του Ισραήλ οι οποίοι έχουν διαλύσει την εδαφικότητα της Παλαιστινιακής Αρχής».
«Όπως και να έχει οι πολίτες κυρίως στις παλαιστινιακές περιοχές, όπως και οι Άραβες του Ισραήλ, βρίσκονται σε δεινή θέση. Οι ίδιοι οι Ισραηλινοί δεν επιθυμούν τέτοιου είδους συγκρούσεις που επιτείνουν την ανασφάλεια, θεωρώντας τον πρωθυπουργό τους υπεύθυνο για την κρίση, όπως έδειξε και πρόσφατη σφυγμομέτρηση. Η εκτόνωση δεν φαίνεται άμεση. Εξάλλου οι καταστροφές είναι τεράστιας έκτασης όπως και το αμοιβαίο μίσος, όπως αναζωπυρώθηκε» καταλήγει ο καθηγητής.
Η ηθική διάσταση ενός πολέμου
Ωστόσο πέρα από τη νομική του διάσταση ο πόλεμος του Ισραήλ έχει αποκτήσει και μια υπαρξιακή διάσταση. Η εικόνα της Χαμάς είναι ξεκάθαρη. Αλλά ποια είναι η εικόνα μιας χώρας που σκοτώνει παιδιά για να «αμυνθεί;». Άλλωστε και στο παρελθόν μεγάλες τρομοκρατικές ενέργειες έχουν απελευθερώσει δαίμονες. Η Αμερική επιδόθηκε σε απαγωγές και βασανιστήρια μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Οι αμερικανικές, αυστραλιανές και βρετανικές ειδικές δυνάμεις έχουν όλες αντιμετωπίσει καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου στο Αφγανιστάν και το Ιράκ.
«Εάν στείλετε δεκάδες χιλιάδες στρατεύσιμους στρατιώτες σε μια αποστολή εκδίκησης σε μια πυκνή αστική περιοχή που οι άμαχοι δεν μπορούν να εγκαταλείψουν, τα αποτελέσματα είναι απολύτως προβλέψιμα», προειδοποίει ο Jack McDonald του Τμήματος Πολεμικών Σπουδών στο King’s College του Λονδίνου. Και η ημέρα της αποστολής αυτής βρίσκεται μια ανάσα μακριά.
*Με στοιχεία από τον Economist, την UNISEF, την ActionAid, και τον Ερυθρό Σταυρό.
