Χημεία: «Σκόιλ ελικικού» στα νέα σχολικά βιβλία – «Προβληματική» η νέα ονοματολογία των χημικών ενώσεων

Προβληματισμός επικρατεί για την «αδόκιμη αλλαγή στη γλώσσα» των νέων σχολικών βιβλίων χημείας της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι αλλαγές στην ονοματολογία χημικών ενώσεων προκαλούν αντιδράσεις και τους προέδρους έξι τμημάτων χημείας των ΑΕΙ της χώρας να εκφράζουν έντονες ενστάσεις.

Σε κοινή επιστολή τους προς την Ένωση Ελλήνων Χημικών, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και το υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, αναφέρουν πως οι αλλαγές προωθούνται στο πλαίσιο της εναρμόνισης με την ονοματολογία της Διεθνούς Ένωσης Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας.

Με αυτόματη μετάφραση αγγλικών όρων και ονομασίες όπως νάτριο χλωρίδιο και άνθρακας διοξείδιο

Όπως διαπιστώνουν όμως οι πρόεδροι των τμημάτων χημείας των ΑΕΙ «ακολουθούν αυτόματη μετάφραση αγγλικών όρων, χωρίς αντιστοίχιση της γραμματικής της αγγλικής γλώσσας με αυτή της ελληνικής».

«Νάτριο χλωρίδιο και άνθρακας διοξείδιο»

Το θέμα φέρεται να έφτασε στις συνελεύσεις όλων των τμημάτων χημείας της χώρας και συζητήθηκε ως κατεπείγον.

«Οι αγγλικοί κανόνες και όροι τους οποίους συστήνει η IUPAC στη διεθνή κοινότητα της χημείας, οδήγησαν ορισμένες ομάδες επιστημόνων που συμμετέχουν στη συγγραφή νέων διδακτικών βιβλίων χημείας στη Β/θμια εκπαίδευση στην υιοθέτηση μιας κατά λέξη μετάφρασης χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι ειδικοί γλωσσολογικοί/συντακτικοί κανόνες και οι ιδιαιτερότητες της ελληνικής γλώσσας. Στο πλαίσιο αυτό εισάγονται στα νέα βιβλία ονομασίες όπως νάτριο χλωρίδιο και άνθρακας διοξείδιο (αντί χλωρίδιο του νατρίου ή χλωριούχο νάτριο και διοξείδιο του άνθρακα, αντίστοιχα), καθώς ακολουθείται η αυτόματη μετάφραση αγγλικών όρων, χωρίς αντιστοίχιση της γραμματικής της αγγλικής γλώσσας με αυτή της ελληνικής» επισημαίνουν οι πρόεδροι των έξι τμημάτων χημείας με την υποσημείωση ότι «στη Γαλλία και την Ισπανία χρησιμοποιούνται ονομασίες συμβατές με τις εθνικές γλώσσες όπως dioxyde de carbone και dioxido de carbono, αντιστοίχως».

Σημειώνουν, δε, ότι «η εναρμόνιση της ονοματολογίας χημικών ενώσεων στην ελληνική γλώσσα με αυτήν που προτείνει η IUPAC έχει ήδη γίνει από το 1988 με την υιοθέτηση της εισήγησης ειδικής επιτροπής διακεκριμένων Ελλήνων Χημικών που είχε συστήσει η Ένωση Ελλήνων Χημικών (ΕΕΧ)» και «είναι προφανές ότι αυτή χρειάζεται επικαιροποίηση, αλλά κάθε προσπάθεια μιας εκτεταμένης επικαιροποίησης απαιτεί τη συντεταγμένη συμμετοχή της Ε.Ε.Χ. και των Τμημάτων Χημείας της χώρας και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί έργο των μελών συγγραφικών ομάδων».

Οι προτάσεις για να διορθωθεί το κεφάλαιο της ονοματολογίας

Εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους ότι «μια τέτοια αδόκιμη αλλαγή στη γλώσσα της επιστήμης της χημείας στην Ελλάδα θα αποκόψει γενιές νέων φοιτητών από τους καθηγητές τους στο Πανεπιστήμιο και θα αποκόψει τη σύγχρονη χημεία από τις άλλες επιστήμες της χώρας που χρησιμοποιούν στα συγγράμματα και τις δραστηριότητές τους δόκιμους όρους, εναρμονισμένους με την IUPAC από το 1988», ενώ «η αλλαγή αυτή αναμένεται να δημιουργήσει σοβαρά εργασιακά προβλήματα και προβλήματα ασφάλειας στον Έλληνα Χημικό, προβλήματα στη χημική βιομηχανία, στους προμηθευτές χημικών ενώσεων αλλά και στον ΕΟΦ (Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων) και στο ΑΧΣ (Ανώτατο Χημικό Συμβούλιο) και θα αποξενώσει τον μέσο Έλληνα Πολίτη από την όποια χημική/ενεργειακή/περιβαλλοντική γνώση και συνείδηση έχει αποκτήσει».

Έχοντας τα παραπάνω δεδομένα, προτείνουν:

• Η όποια απαιτούμενη επικαιροποίηση της εναρμόνισης της χημικής ονοματολογίας στην ελληνική γλώσσα με την προτεινόμενη από την IUPAC να γίνει άμεσα μετά από εισήγηση Επιτροπής διακεκριμένων Ελλήνων Χημικών (με τη συνδρομή και γλωσσολόγων), με πρωτοβουλία της Ένωσης Ελλήνων Χημικών και συμμετοχή των Τμημάτων Χημείας της χώρας.
• Να διορθωθεί το κεφάλαιο της ονοματολογίας και η χρήση όρων, όπως οι παραπάνω στα νέα βιβλία (είτε άμεσα, είτε στη διάρκεια ενός έτους, στα στάδια της αξιολόγησης και διόρθωσής τους, ώστε να υιοθετηθούν όροι δόκιμοι και σύμφωνοι με τους γλωσσολογικούς/συντακτικούς κανόνες και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής γλώσσας με βάση τα πορίσματα της παραπάνω προτεινόμενης Επιτροπής).

Την επιστολή υπογράφουν οι πρόεδροι των τμημάτων χημείας: του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, του Πανεπιστημίου Κρήτη και του Πανεπιστημίου Πατρών.