Ένα “μυστικό” 81 χρόνων, καλά κρυμμένο στον κόλπο του Καλαθά, αποκαλύπτει μέσα από βίντεό του ένας Χανιώτης δύτης.
Ένα γερμανικό αεροσκάφος, το οποίο καταρρίφθηκε μετά από αερομαχία με τέσσερα συμμαχικά βρετανικά Beaufighter, κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, το 1943, βρίσκεται μέχρι και σήμερα μόλις μερικά ναυτικά μίλια έξω από τα Χανιά.
Στις 3 Αυγούστου του 1943, το αεροσκάφος, μαζί με το πλήρωμά του, τον 28χρονο (τότε) πιλότο Karl-HeinzStienkemeier και τον αξιωματικό WolfZacharias βυθίστηκε στον κόλπο του Καλαθά.
Όπως αναφέρεται στο Ημερολόγιο Επιχειρήσεων του 227th Long Range Fighter Squadron της 3ης Αυγούστου 1943:
Κατόπιν του εντοπισμού του αεροσκάφους και μετά από επιθέσεις των συμμαχικών αεροσκαφών, καταφέρνοντας πλήγματα στην ουρά, το φτερό, την άτρακτο και τους πλωτήρες «το Arado παρατηρήθηκε να προσπαθεί να πραγματοποιήσει προσθαλάσσωση, αλλά προσέκρουσε με το ρυγχαίο τμήμα στη θάλασσα, ανατράπηκε και βυθίστηκε αμέσως. Ουδεμία έξοδος του πληρώματος από το κατεστραμμένο εχθρικό αεροσκάφος έγινε αντιληπτή».
Πριν μερικά χρόνια, ο Νικόλας Γιαννουλάκης, ιδιοκτήτης του καταδυτικού κέντρου Chania Diving, καταδύθηκε για πρώτη φορά στο ναυάγιο του γερμανικού αεροσκάφους AradoAr 196.
Η πληροφορία είχε δοθεί στον Νίκο Γιαννουλάκη από τον Γιάννη Γεωργιτσάκη, ο οποίος εντόπισε το αεροσκάφος στον κόλπο του Καλαθά, 12 χιλιόμετρα βορειοανατολικά των Χανίων.
Λίγο αργότερα, ο Αντώνης Γράφας και η ομάδα του, αποτελούμενη από τον Γιάννη Λιαρδάκη και τον Κώστα Μυλωνάκη, επισκέφθηκαν την περιοχή και με την υποστήριξη του Νικόλα Γιαννουλάκη καταδύθηκαν στο ναυάγιο με σκοπό την περεταίρω έρευνα και τεκμηρίωση του.
Το ναυάγιο
Το ναυάγιο του γερμανικού αεροσκάφους Arado Ar 196 βρίσκεται αναποδογυρισμένο στο βάθος των 64 μέτρων με το ρύγχος του να είναι στραμμένο προς τα δυτικά. Είναι καλυμμένο έντονα από βένθος και η επένδυση της ατράκτου, των πτερύγων και της ουράς έχει λιώσει σε μεγάλο βαθμό με την πάροδο των χρόνων και της ηλεκτρόλυσης, αφήνοντας ορατό ένα μεγάλο τμήμα του μεταλλικού σκελετού.
Τμήματα του αεροσκάφους, όπως οι πλωτήρες, έχουν αποσπασθεί από την άτρακτο και βρίσκονται πεσμένοι στον βυθό δίπλα στο αεροσκάφος.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι δεν πραγματοποιήθηκαν διεισδύσεις στο Arado Ar 196 και ότι το ναυάγιο προσεγγίσθηκε με σεβασμό θεωρούμενο ως θαλάσσιος τάφος.
Η ιστορία του γερμανικού αεροσκάφους που καταρρίφθηκε τον Αύγουστο του 1943
Η ιστορική αρχειακή έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε από τον Δημήτρη Γκαλών με συνδρομή του ερευνητή της αεροπορικής ιστορίας Θάνου Αντωνέλου, έδειξε ότι πρόκειται προφανώς για το γερμανικό αεροσκάφος Arado Ar 196 με τα πλευρικά διακριτικά 7R+AK και τον αριθμό κατασκευής (Werknummer) 0240, το οποίο ανήκε στη 2η Σμηναρχία της 125ης Αναγνωριστικής Πτέρυγας (2./Aufklärungsgruppe 125) με βάση της τη Σούδα της Κρήτης. Σύμφωνα με τις καταχωρήσεις απωλειών του Quartiermeister VI, το αεροσκάφος, με πιλότο τον Ofw. KarlStienkemeier και Bordoffizier τον Ltn. WolfZacharias, καταρρίφθηκε μετά από αερομαχία με τέσσερα συμμαχικά Beaufighter την 3η Αυγούστου 1943. Οι γενικές γερμανικές αρχειακές πηγές αναφέρουν ως τόπο κατάρριψης «7 χιλιόμετρα βορειοανατολικά των Χανίων». Αναφέρουν επίσης ότι το πλήρωμα του αεροσκάφους απωλέσθηκε κατά την πτώση. Σύμφωνα με την καταχώρηση απώλειας όμως του πιλότου Karl-HeinzStienkemeier (αριθμός μητρώου 73089/9), γεννημένου την 27.11.1915, αναφέρεται ότι ο πιλότος«απωλέσθηκε κατά τη διάρκεια αερομαχίας την 03.08.1943, 15 χιλιόμετρα βορειοανατολικά των Χανίων», γεγονός το οποίο οριοθετεί απόλυτα και με ακρίβεια τον κόλπο του Καλαθά ως την περιοχή απώλειας του αεροσκάφους.
Σύμφωνα με τις βρετανικές αρχειακές πηγές υπεύθυνα για την κατάρριψη του συγκεκριμένου Arado Ar 196 υπήρξαν τέσσερα συμμαχικά αεροσκάφη τύπου Beaufighter του 227th Long Range Fighter Squadron της RAF, με τα διακριτικά BL 239 “N” (F/O Moor, F/O Turner), JL 730 “P” (F/SGT Thomas, F/SGT Thowes), BL 475 “R” (F/SGT Budd, F/SGT Jobling) και JL 541 “Q” (F/O Fright, F/SGT Brown). Σύμφωνα με το Ημερολόγιο Επιχειρήσεων του 227th Long Range Fighter Squadron της 3ης Αυγούστου 1943:
«Κατά την ώρα 12.30, στη θέση 3541 Βόρειο / 2407 Ανατολικό, εντοπίστηκαν δυο Arado, με καφέ πλωτήρες και βαμμένα μαύρα, ιπτάμενα σε σχηματισμό με κατεύθυνση νότια. Πρώτο επιτέθηκε το αεροσκάφος “N” ενάντια στοArado, το οποίο βρισκόταν στη δεξιά πλευρά του σχηματισμού, καταφέρνοντας να το πλήξει στους πλωτήρες, την ουρά και στο φτερό, αλλά το Arado εξακολουθούσε να πετά. Τότε επιτέθηκε το αεροσκάφος “Q”, το οποίο το έπληξε στην άτρακτο, στους πλωτήρες και στην ουρά. Συντρίμμια της ουράς έγιναν ορατά στον αέρα. Δυο πυροβόλα μπλόκαραν κατά τη διάρκεια της επίθεσης. Τότε το αεροσκάφος “N” πραγματοποίησε δεύτερη επίθεση, από την πίσω πλευρά του Arado, καταφέρνοντας να το πλήξει στην άτρακτο και στους πλωτήρες. Παρατηρήθηκε καπνός ή σπρέι να εξέρχεται από τους πλωτήρες. Θεωρήθηκε ότι επρόκειτο για καύσιμα. Το αεροσκάφος “Q” πραγματοποίησε δεύτερη επίθεση από την πίσω πλευρά καταφέρνοντας πλήγματα και πάλι στους πλωτήρες. Το Arado πλησίασε πολύ κοντά στην επιφάνεια του νερού και τότε το αεροσκάφος “N” του επιτέθηκε από την αριστερή πλευρά πλήττοντας το στην άτρακτο. Το εχθρικό αεροσκάφος άγγιξε την επιφάνεια του νερού αλλά αμέσως κατάφερε να πάρει και πάλι ύψος. Το αεροσκάφος “R” πραγματοποίησε τότε επίθεση από την αριστερή πλευρά καταφέρνοντας να το πλήξει στους πλωτήρες από τους οποίος εξήρχετο καπνός και καύσιμα. Το Arado παρατηρήθηκε εν συνεχεία να προσπαθεί να πραγματοποιήσει προσθαλάσσωση, αλλά προσέκρουσε με το ρυγχαίο τμήμα στη θάλασσα, ανατράπηκε και βυθίστηκε αμέσως. Το σημείο της πτώσης ήταν ένα μίλι σε διεύθυνση 90 μοίρες από τα Χανιά. Ουδεμία έξοδος του πληρώματος από το κατεστραμμένο εχθρικό αεροσκάφος έγινε αντιληπτή.»
Τεχνικά χαρακτηριστικά του γερμανικού αεροσκάφους
Το αεροσκάφος Arado τύπου Ar 196, ήταν ένα μονοκινητήριο γερμανικό υδροπλάνο πολλαπλής χρήσης, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε όλα τα μέτωπα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Εντάχθηκε στη Luftwaffe τον Οκτώβριο του 1938 και έδρασε μέχρι το τέλος του πολέμου. Μεταπολεμικά χρησιμοποιήθηκε από τις πολεμικές αεροπορίες διαφόρων χωρών, όπως της Ρουμανίας και της Ε.Σ.Σ.Δ., μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του ΄50. Στον ελλαδικό χώρο χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου από τη Luftwaffe κυρίως ως αναγνωριστικό και συνοδευτικό νηοπομπών. Τα γενικότερα ενδεικτικά τεχνικά χαρακτηριστικά του αεροσκάφους ήταν:
Τύπος: Aεροσκάφος γενικής χρήσης
Κατασκευαστής: Arado Flugzeugwerke GmbH
Μήκος: 11 μέτρα
Εκπέτασμα (μήκος από την άκρη του αριστερού έως την άκρη του δεξιού πτερυγίου): 12,47 μέτρα
Ύψος: 4,42 μέτρα
Επιφάνεια πτερύγων: 28,40 τετραγωνικά μέτρα
Βάρος (άδειο): 2.090 κιλά
Μέγιστο βάρος απογείωσης: 3.720 κιλά
Κινητήρας: Ένας 132 KSternmotor
Ισχύς: 960 PS (716 kW)
Μέγιστη ταχύτητα: 309 χιλιόμετρα την ώρα
Αυτονομία: 1.072 χιλιόμετρα
Μέγιστο ύψος: 7.010 μέτρα
Πλήρωμα: 2 άτομα
Ενδεικτικός οπλισμός: Δυο πυροβόλα των 20 χιλιοστών, δυο πολυβόλατων 7,9 χιλιοστών και δυο βόμβες των 50 κιλών έκαστη.
Με πληροφορίες από grafasdiving.gr
