Tα Ιστορικά Καφέ εντάχθηκαν, ως στοιχείο, στον εθνικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη.
Πρόκειται για μια έμπρακτη αναγνώριση των προσπαθειών του Διεθνούς Πολιτιστικού Οργανισμού «Δρόμος Ιστορικών Καφέ»* για την προάσπιση, τη διαφύλαξη, την ανάδειξη και την προβολή της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των Ιστορικών Καφέ, τα οποία αποτελούν διαχρονικά θεματοφύλακες της παράδοσης των Καφέ και της δημιουργίας πολιτισμού μέσα από αυτά.
Η ένταξη στον εθνικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί το πρώτο βήμα για την εγγραφή και στον Διεθνή Κατάλογο, εφόσον ήδη υπάρχουν χώρες που ενδιαφέρονται, μαζί με την Ελλάδα, να καταθέσουν αίτηση εγγραφής και διεθνώς. Αξίζει να αναφερθεί πως η εγγραφή στον Διεθνή κατάλογο θα προχωρήσει μετά από πρωτοβουλία της Ελλάδας.
Τα Ιστορικά Καφέ αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της αστικής κληρονομιάς, και τα περισσότερα έχουν επιβιώσει από πολέμους και κοινωνικές αλλαγές. Πολλές φορές μάλιστα, συμμετείχαν άμεσα ή έμμεσα στη διαδικασία αυτών των αλλαγών. Επιπλέον, χαρακτηρίζονται από ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά στυλ, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της συλλογικής μνήμης ενώ η λογοτεχνική, μουσική, καλλιτεχνική και συχνά αμφισβητούμενη πολιτική παράδοση διαφυλάττονται και προάγονται μέσα από τα Καφέ.
Εκδηλώσεις, παραστάσεις, σεμινάρια, καλλιτεχνικά δρώμενα, συνέδρια και διάφορες ακόμα δράσεις που λαμβάνουν χώρα στα Ιστορικά Καφέ, που λειτουργούν ως λίκνα πολιτισμού και συντείνουν στη γνωριμία με την ιδιαίτερη κουλτούρα τους στην αστική πολιτιστική ανάπτυξη. Επίσης, τα Ιστορικά Καφέ, ως μνημεία ζωντανής πολιτιστικής κληρονομιάς, υποστηρίζουν τις παραδόσεις της κουλτούρας που αφορά τον καφέ, τα παραδοσιακά ροφήματα και τα αλκοολούχα, αλλά και την κατανάλωση τοπικών παραδοσιακών προιόντων και την διατήρηση των πρακτικών παρασκευής τους.
Με τον τρόπο αυτό συνεχίζουν να είναι φάροι πολιτιστικής κληρονομιάς και κοινωνικής όσμωσης συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον ως εναλλακτική σε μια «σύγχρονη» τάση lifestyle ομογενοποίησης και ισοπέδωσης και καθαρά οικονομικής προσέγγισης.
Ετσι, τα Ιστορικά Καφέ έχουν σημαντικές ιστορίες να διηγηθούν για την εμφάνιση των δημοκρατικών κοινωνιών, την αντίσταση στον ολοκληρωτισμό και την κοινωνική μισαλλοδοξία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ταυτόχρονα, τα Ιστορικά Καφέ αντικατοπτρίζουν την πλούσια ποικιλομορφία των τοπικών αξιών και παραδόσεων που εμπεριέχονται στην άυλη κληρονομιά της κουλτούρας του ποτού και του φαγητού. Και φυσικά, και σήμερα, όπως και στις απαρχές τους, τα Ιστορικά Καφέ προσφέρουν το ιδανικό μέρος για κοινωνικοποίηση και διαπολιτισμικό διάλογο σε ντόπιους αλλά και επισκέπτες.
Ο παλμός κάθε χώρας, η καρδιά κάθε πόλης «χτυπά» διαχρονικά στα Ιστορικά Καφέ, τα οποία αποτελούν «ταυτότητα» ατομικής, αλλά και συλλογικής παράδοσης. Και για να γνωρίσει κάποιος έναν προορισμό, το ιδανικότερο που έχει να κάνει είναι να επισκεφθεί ένα από τα Ιστορικά Καφέ του. Εκεί «συμβαίνει» η ζωή, εκεί βλέπει πως λειτουργούν στην καθημερινότητά τους λαοί διαφορετικοί. Τα ήθη, τα έθιμα, οι παραδόσεις μιας χώρας αντικατοπτρίζονται μεσα από τα Καφέ, που γίνονται καθημερινά φορείς ανταλλαγών και επαφών.
*Ο Διεθνής Πολιτιστικός Οργανισμός Δρόμος Ιστορικών Καφέ αποτελεί καινοτόμα θεματική Πολιτιστική Διαδρομή, προς πιστοποίηση από το Συμβούλιο της Ευρώπης, στην οποία συμμετέχουν μέχρι στιγμής 15 χώρες: Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχία, Δανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Ισπανία, Ελβετία και Τουρκία. Ο «Δρόμος» διηγείται διαδραστικά τη γοητευτική άνθιση του ευρωπαϊκού –κυρίως- πολιτισμού, μέσα από τα Καφέ προβάλλοντας τις ιδιαιτερότητες και τα μοναδικά στοιχεία κάθε ενός από αυτά.
