Χανιά: Αγάλματα και έργα τέχνης… ανάμεσα στις ελιές

Και εκεί που ανηφορίζεις αμέριμνος από την Παλαιόχωρα προς το γραφικό χωριό Άνυδροι, στο νοτιοδυτικό άκρο της Κρήτης, ξαφνιάζεσαι ευχάριστα στη θέα ενός υπεραιωνόβιου ελαιώνα, διάσπαρτου με αγάλματα και έργα τέχνης. Δεν είναι: «Ο Κήπος με τα Αγάλματα» των παιδικών μας χρόνων -θρυλική παιδική σειρά της ΕΡΤ το 1981- αλλά η υπαίθρια γλυπτοθήκη ενός Αυστριακού δημιουργού που λάτρεψε την Κρήτη και ζει μόνιμα στο νησί τα τελευταία χρόνια.

Είναι ο Gerhard Stelzhammer που βρήκε στην Παλαιόχωρα τη δική του «Ιθάκη», που «τον ηρεμεί, τον χαλαρώνει και τον εμπνέει» όπως δηλώνει στο Travel.gr.

Γεννημένος στο Γκρατς της Αυστρίας, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, ο Gerhard ξεκίνησε να ασχολείται το 1995 με την γλυπτική. Στην αρχή, στον ελεύθερο χρόνο του και στη συνέχεια επαγγελματικά, εντελώς αυτοδίδακτος. Ο ίδιος δηλώνει «ελεύθερος στοχαστής» και οπαδός της φιλοσοφίας του Φρίντριχ Νίτσε και αυτό αποτυπώνεται σε όλα του τα έργα, που κρύβουν -έμμεσα ή άμεσα- κάποιο μήνυμα. Έργα βέβαια που δεν περνούν απαρατήρητα και δίνουν έναυσμα για μεγάλες συζητήσεις με τον δημιουργό.

Ο Gerhard ζει μόνιμα από το 2009 στην Παλαιόχωρα Χανίων, στο άγριο νοτιοδυτικό τμήμα της Κρήτης με θέα το απέραντο γαλάζιο του Λιβυκού Πελάγους. Όπως λέει, ερωτεύτηκε το νησί και τους ανθρώπους του με την «πρώτη ματιά».

Η απόφαση να αφήσει πίσω του το μουντό ουρανό της πατρίδας του, δεν ήταν δύσκολη. Αυτό που τον ενθουσίασε στην Κρήτη δεν ήταν μόνο το φως, το γαλάζιο της θάλασσας και του ουρανού, αλλά και τα φυσικά υλικά που μπορεί να βρει σε αφθονία στις πλαγιές των βουνών και στις ακτές για τα έργα του. Πέτρα και ξύλο, ενώ δημιουργεί επίσης με μάρμαρο και αλάβαστρο.

Το ταλέντο του είναι πηγαίο. Γρήγορα στα χέρια του η άγρια ακατέργαστη και αδάμαστη ντόπια πέτρα, μετατρέπεται σε έργο τέχνης. Πραγματικό χάρισμα.

Ένας ελαιώνας που δεν μοιάζει με κανέναν άλλο

Το 2018, ο δημιουργός απέκτησε έναν παλαιό ελαιώνα έξω από το χωριό Άνυδροι, που ζουν μόνιμα πολλοί Γερμανοί, και ξεκίνησε να στήνει εκεί την μόνιμη έκθεση με τα δεκάδες έργα του, ανάμεσα σε υπεραιωνόβια ελαιόδεντρα. Η θέση των γλυπτών, από πέτρα, μάρμαρο και ξύλο κυρίως, καλά μελετημένη μέσα στον υπεραιωνόβιο ελαιώνα, προκειμένου να «λούζονται» από το φως του ήλιου, με τις σκιές -σε κάθε έργο- να είναι διαφορετικές ανάλογα την ώρα.

Οι «Εραστές», η «Αγορασμένη Ομορφιά», η «Αφροδίτη», η «Ξαπλωμένη Μελαγχολία», η «Μαντόνα», η «Μούσα» και άλλα πολλά γλυπτά κοσμούν την υπαίθρια γλυπτοθήκη του Gerhard, που συνηθίζει να ξεναγεί ο ίδιος τους επισκέπτες στα έργα τους εξηγώντας το νόημα κάθε δημιουργίας του.

Οι επισκέπτες, μάλιστα, έχουν τη δυνατότητα στους επισκέπτες, εφόσον το επιθυμούν, να δημιουργήσουν το δικό τους έργο τέχνης από μάρμαρο, αλάβαστρο, ψαμμίτη και ξύλο, υπό την καθοδήγησή του καλλιτέχνη. Στο πλαίσιο του σύντομου workshop θα αποκτήσουν βασικές γνώσεις χρήσης των αναγκαίων εργαλείων που θα τους βοηθήσει στη ανάπτυξη των δημιουργιών τους.

Ειδικά τα καλοκαιρινά εργαστήρια του Gerhard συνδυάζονται με δροσιστικές βουτιές στις κοντινές δημοφιλές παραλίες ή διάσχιση του μικρού, αλλά εντυπωσιακού φαραγγιού των Ανύδρων, που μετά από μια φιδίσια διαδρομή περίπου 3 χιλιόμετρα καταλήγει στην όμορφη παραλία Γιαλισκάρι.

Η αγάπη του δημιουργού για τη φύση και τα υλικά που απλόχερα προσφέρει ως πρώτη ύλη για τα έργα του, γίνεται αντιληπτή από την πρώτη κουβέντα που έχεις μαζί του. Το διέσωσε δύο υπεραιωνόβιες ελιές, ηλικίας άνω των 500 ετών με περιφέρεια άνω των 4.5 μέτρων, οι οποίες είχαν εκριζωθεί προκειμένου στην ίδια έκταση να φυτευτούν νέα δέντρα. Ο ίδιος κινητοποίησε φίλους και γνωστούς και κατάφερε να τις μεταφυτεύσει -με μια όχι και τόσο εύκολη διαδικασία- στον Κήπο των Γλυπτών και σήμερα να αποτελούν «ζωντανό» έργο της φύσης.

Το 2021 κατασκεύασε ο ίδιος με ξύλο, στο κέντρο του ελαιώνα, το «γυάλινο σπίτι» που υποδέχεται και ενημερώνει τους επισκέπτες του, αλλά εκτίθεται και προφυλάσσονται τα έργα που φιλοτέχνησε από ντόπιο ξύλο. «Ένας χώρος για την τέχνη. Ένας χώρος όπου οι σκέψεις μπορούν να πετάξουν ψηλά. Ένας χώρος για να νιώθεις καλά» όπως συνηθίζει να λέει.

Στα μέσα του περασμένου Σεπτεμβρίου έργα του Gerhard πραγματοποίησε -για μία ακόμη χρονιά- έργα του στον παλιό αστυνομικό σταθμό, που έχει μετατραπεί σε χώρο τέχνης. Γλυπτά του έργα έχουν εκτεθεί επίσης στην Βιέννη, το Λιντς και το Σάλτσμπουργκ.

Το 2023 ο γλύπτης φιλοτέχνησε και δώρισε στον Δήμο ένα γλυπτό που συμβολίζει το δημοφιλές παραθεριστικό θέρετρο της νοτιοδυτικής Κρήτης. Για το λόγο αυτό, επέλεξε να σκαλίσει τις μορφές ενός δελφινιού και μιας χελώνας σε ψαμμίτη που αρχικά άγγιζε τους τέσσερις τόνους. 

Το εντυπωσιακό έργο κοσμεί σήμερα την προβλήτα της Παλαιόχωρας και αποτελεί ένα από τα πλέον αγαπημένα σημεία για selfies.zarpanews.gr