O χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ έχει αυξηθεί στους baby boomers των δυτικού τύπου χωρών, δηλαδή στα άτομα άνω των 55, διαπιστώνει μελέτη του επιστημονικού περιοδικού Lancet, την οποία παρουσιάζει ο Economist.
Επίσης έχουν αυξηθεί κι εξαπλωθεί τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Για παράδειγμα, ο επιπολασμός της γονόρροιας στις τάξεις των άνω των 55 έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 6 φορές από το 2010 στις ΗΠΑ.
«Σήμερα, τα άτομα αυτών των ηλικιών είναι πολύ πιο πιθανό να ενταχθούν στην κουλτούρα των περιστασιακών συνευρέσεων και του σεξ χωρίς προφύλαξη, κάτι που ενθαρρύνεται περαιτέρω από τη διαθεσιμότητα των φαρμάκων κατά της σεξουαλικής δυσλειτουργίας, την κοινή ζωή σε κοινότητες συνταξιούχων και την αυξημένη χρήση εφαρμογών γνωριμιών για άτομα αυτών των ηλικιών», είπε η Δρ. Janie Steckenrider.
Επιπλέον, από το 2019 ως το 2023, ο αριθμός των νέων λοιμώξεων από σύφιλη σε άτομα άνω των 65 ετών αυξήθηκε κατά 31%. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι είχε ήδη αυξηθεί τα προηγούμενα 5 χρόνια. Ευτυχώς, η εν λόγω τάση δεν ισχύει και για τον HIV, του οποίου ο αριθμός των νέων μολύνσεων μειώνεται παγκοσμίως.
Στο παρελθόν, η επαναστατική και «απερίσκεπτη», όπως την αποκαλούν, νεολαία προκαλούσε ανησυχία. Σήμερα, το κάνουν και οι παραπάνω… «γλεντζέδες». Ο αριθμός των ατόμων άνω των 65 αυξάνεται στις χώρες που υπάρχει οικονομική σταθερότητα. Στη Βρετανία ξεπερνούν το 1/5 του πληθυσμού. Και θέλουν να διασκεδάσουν. Κατά κάποιον τρόπο, οι άνω των 55 και οι κάτω των 75 -οι baby boomers και μερικοί της Generation X- αποτελούν την νέα… «προβληματική» γενιά, λέει ο Economist.
Το τσούζουν για τα καλά
Τι τους κάνει τόσο απερίσκεπτους; Από τη μια, υπάρχει η στάση τους απέναντι στο ποτό, τα ναρκωτικά και το σεξ. Από το 2000 ως το 2023 στις ΗΠΑ, η χρήση αλκοόλ από τους άνω των 55 αυξήθηκε στο 59% από το 49%.
Παρόμοιες τάσεις είναι ορατές σχεδόν σε όλες τις χώρες που υπάρχει η προαναφερθείσα σταθερότητα. «Ενώ οι νεότεροι Αυστραλοί πίνουν σε λιγότερο επικίνδυνα επίπεδα, έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση στην επικίνδυνη κατανάλωση αλκοόλ από τους Αυστραλούς άνω των 55», σημειώνεται σε μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2022.
Στη Γαλλία, τα τελευταία χρόνια η κατανάλωση αλκοόλ έχει μειωθεί σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Αλλά είναι οι νέοι αυτοί το εγκαταλείπουν περισσότερο από όλους.
Ό,τι ισχύει για το αλκοόλ ισχύει και για άλλες ουσίες που θολώνουν το μυαλό. Στις ΗΠΑ, η χρήση κάνναβης έχει αυξηθεί απότομα στους άνω των 55.
Στην Ισπανία του 2024, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 55-64 ετών που δήλωσαν πως έκαναν χρήση κοκαΐνης είναι οκταπλάσιο σε σχέση με πριν από 15 χρόνια. Στην Αγγλία, τα άτομα γύρω στα 50 «το κάνουν όπως παλιά» στα φεστιβάλ, λέει η Fiona Measham, ακαδημαϊκός στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ που μελετά τη χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ.
Και πάμε στο σεξ. Γενικώς, τα διαζύγια μειώνονται. Ειδικώς, στους άνω των 55, αυξάνονται. Στην Ιαπωνία του 2022, ζευγάρια με 20 χρόνια γάμου χώρισαν περισσότερο από ποτέ. Αυτήν την αύξηση τη διαμόρφωσαν κι εδώ οι baby boomers. Οι νεότεροι χώρισαν λιγότερο από πριν.
Περισσότεροι από ένας στους τέσσερις Αμερικανούς άνω των 60 ζει μόνος. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάνουν λιγότερο σεξ. Μια μελέτη από την Ολλανδία διαπίστωσε ότι το ποσοστό των άνω των 75 ετών που δηλώνουν πως είναι σεξουαλικά ενεργοί, εκτινάχθηκε από 16% το 2014 σε 27% λιγότερο από μια δεκαετία μετά.
Ο παλιός είναι αλλιώς
Η συμπεριφορά των baby boomers είναι εντυπωσιακά αντίθετη με εκείνη των παιδιών τους, τα οποία αποδεικνύονται εκπληκτικά ήσυχα. Αλλά αυτή είναι μια γενιά που ήταν πάντα χαοτική.
Και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, οι baby boomers και στη συνέχεια η Generation X γεννήθηκαν από γονείς που είχαν περάσει από τον πόλεμο και στην ευημερία των δεκαετιών του 1950 και του 1960, παντρεύτηκαν μικροί, έκαναν παιδιά νωρίς και μεγάλωσαν σχεδόν χωρίς προσοχή.
Μεγάλωσαν εισπνέοντας αναθυμιάσεις βενζίνης με μόλυβδο, που συνδέεται από καιρό με παρορμητική συμπεριφορά, και βλέποντας τα κοινωνικά ήθη να καταρρέουν. Είχαν πρόσβαση σε αντισύλληψη, άμβλωση και ποπ μουσική.
Παράλληλα, όσοι συνταξιοδοτούνται σήμερα είναι πολύ πιο πλούσιοι απ’ ό,τι στο παρελθόν. Στη Βρετανία του 1993, παραπάνω από τους μισούς άνω των 65 κατείχαν εξ ολοκλήρου τα σπίτια τους. Τώρα, αυτό ισχύει για τα 3/4 αυτών. Επίσης, πλέον έχουν λιγότερες ευθύνες. Από τη δεκαετία του 1970 και μετά, καθώς η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας αυξήθηκε, οι παππούδες και οι γιαγιάδες ανέλαβαν σε μεγαλύτερο βαθμό τη φροντίδα των παιδιών.
Λιγότεροι είναι αυτοί που ανησυχούν εάν οι γονείς τους είναι «ναυάγια» εν συγκρίσει με το αντίστροφο
Όμως την τελευταία δεκαετία τα ποσοστά γεννήσεων έχουν πέσει, όπερ σημαίνει ότι είναι πιο πολλοί οι ηλικιωμένοι που δεν έχουν καθόλου παιδιά ή εγγόνια να φροντίσουν. Αλλά και όσοι εξακολουθούν να το πράττουν, σήμερα καλούνται να κάνουν λιγότερα από ό,τι στο παρελθόν. Η επί πληρωμή παιδική φροντίδα έχει επεκταθεί και σε ορισμένες χώρες η κυβέρνηση παρέχει επιδοτούμενους παιδικούς σταθμούς.
Στην Ολλανδία, για παράδειγμα, μόλις το 2% των παππούδων και γιαγιάδων δηλώνει πως καλείται να φροντίζει «εντατικά» ένα ή περισσότερα παιδιά. Αυτό τους δίνει περισσότερο χρόνο για… ποτό.
Ποιες είναι οι συνέπειες όλων αυτών; Όταν η νεανική υπερβολή αυξάνεται, συχνά θεωρείται σύμβολο κοινωνικής παρακμής. Λιγότεροι ανησυχούν εάν οι γονείς τους είναι «ναυάγια» εν συγκρίσει με το αντίστροφο. Ομοίως, οι κυβερνητικές έρευνες για το ποτό, τα τυχερά παιχνίδια, το κάπνισμα και οι εκπαιδευτικές εκστρατείες που τα καταπολεμούν επικεντρώνονται στη νεολαία.
Οι άνω των 55 είναι τα σημερινά… «κακά παιδιά»
Η υπηρεσία των ΗΠΑ για την Κατάχρηση Ουσιών και την Ψυχική Υγεία, η οποία ερευνά τη χρήση ναρκωτικών στη χώρα, χωρίζει τις μελέτες της σε δυο ομάδες: στην κάτω των 25 και σε μια για τις υπόλοιπες ηλιακές ομάδες. Αλλά στην πραγματικότητα, όπως μπορούν να δουν ξεκάθαρα και οι λάτρεις του Shameless (σ.σ. τηλεοπτική σειρά με πρωταγωνιστή έναν αλκοολικό περίπου στα 50), η ανέμελη ζωή έχει μεγάλο κόστος, τόσο για άτομα όσο και την κοινωνία γενικότερα…
