Πρόκειται για οργανικές ενώσεις που ανήκουν στην οικογένεια των στεροειδών και απαντούν στη φλοιώδη ουσία των επινεφριδίων.
Η κορτιζόνη, η οποία παράγεται φυσιολογικά από τον οργανισμό και είναι στοιχείο απαραίτητο για την υγεία μας, ανήκει στη κατηγορία των κορτικοστεροειδών.
Οι παρενέργειες των κορτικοστεροειδών ως φαρμάκων είναι σημαντικές (ειδικά όταν πρόκειται για χρόνια λήψη) και συχνά οδηγούν τους ασθενείς στην απόφαση διακοπής της θεραπείας.
Οι σημαντικότερες παρενέργειες είναι αϋπνία, οίδημα, υπεργλυκαιμία, υποκαλιαιμία, κατακράτηση νατρίου, κράμπες των μυών και οστεοπόρωση. Με την τελευταία έχουν ασχοληθεί οι περισσότερες έρευνες, ενώ η πρόληψή της αποτελεί τον κύριο γνώμονα των διαιτητικών συστάσεων.
Πιο συγκεκριμένα, η δίαιτα για τα άτομα αυτά πρέπει να χαρακτηρίζεται από:
Αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης (1.5 g/Kg σωματικού βάρους/ημέρα) και καλίου, μιας και συμβάλλουν στον περιορισμό του οιδήματος και της κατακράτησης υγρών που προκαλεί η χρήση κορτιζόνης.
Τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνη είναι: πουλερικά, κόκκινο κρέας, αυγά, ημίπαχα γαλακτοκομικά, μανιτάρια.
Τρόφιμα πλούσια σε κάλιο είναι: Φακές, μπανάνα, πατάτες, ντομάτες, κόκκινες πιπεριές, σπανάκι, σταφίδες, ραπανάκι, βερίκοκα, πορτοκάλι.
Επαρκή ενυδάτωση του οργανισμού με 8-10 ποτήρια υγρών την ημέρα (νερό, γάλα, ελληνικός ή στιγμιαίος καφές, χυμοί, τσάι, βιολογικό ρόφημα κρόκου κοζάνης).
Χαμηλή πρόσληψη αλατιού (<5 g/ημέρα, γιατί παρατηρείται κατακράτηση νατρίου).
Είναι σκόπιμη λοιπόν η σύσταση για μείωση της χρήσης του αλατιού στο φαγητό καθώς και για περιορισμένη λήψη τυποποιημένων τροφίμων που περιέχουν πολύ αλάτι.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι είναι σημαντικό να αποφεύγονται τα καπνιστά, τα αλλαντικά, τα παστά, τα γλυκά, τα chips, ποπ-κορν, τα αλμυρά τυριά.
Για να βελτιωθεί η γεύση του φαγητού μπορούν να χρησιμοποιηθούν μπαχαρικά και μυρωδικά. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγεται η κατακράτηση νερού που προκαλεί τη δυσάρεστη αίσθηση του πρηξίματος.
Η λήψη κορτικοστεροειδών όπως η κορτιζόνη, μειώνει την απορρόφηση του ασβεστίου και αυξάνει τον κίνδυνο για οστεοπόρωση.
Συνεπώς, συνίσταται επαρκής πρόσληψη ασβεστίου (1500mg/ημέρα) και βιταμίνης D τόσο από τη διατροφή (λιπαρά ψάρια, αυγά, συκώτι, μαλακές μαργαρίνες, γάλα, γιαούρτι, τυρί, καρύδια, σολομός, σαρδέλες, σουσάμι, ξερά σύκα) όσο συχνά και από και από συμπληρώματα διατροφής.
Όσον αφορά στα παιδιά οι συστάσεις για ασβέστιο είναι: 800mg/ημέρα για ηλικίες 1-5 ετών, 1200mg/ημέρα για ηλικίες 6-10 ετών, 1500mg/ημέρα για ηλικίες 11-24 ετών.
Όσον αφορά στη βιταμίνη D,
η απαραίτητη ποσότητα εξασφαλίζεται με έκθεση στον ήλιο για περισσότερο από 15 λεπτά την ημέρα. Σε αντίθετη περίπτωση (όπως στην περίπτωση ηλικιωμένων ατόμων) ένα συμπλήρωμα 800IU/ημέρα κρίνεται χρήσιμο. Για τα παιδιά οι συστάσεις είναι τουλάχιστον 400IU/ημέρα. Επίσης συνίσταται περιορισμός του αλκοόλ, το οποίο ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την απώλεια ασβεστίου και μάλιστα με αυξημένους ρυθμούς, κυρίως στους άντρες. Αποφυγή του καπνίσματος, το οποίο συνδέεται με μειωμένη οστική πυκνότητα, κυρίως στις γυναίκες, λόγω μείωσης των οιστρογόνων.
Η αποτελεσματικότητα χορήγησης συμπληρωμάτων αντιοξειδωτικών (βιταμίνης C και E) και σελήνιου ερευνάται.
Νικόλ Τσιάνη- Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, BSc, Επιστημονική Ομάδα ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Ιδρυτικό Μέλος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
