Καταρχήν οφείλουμε a priori να ζητήσουμε συγνώμη από την πλειοψηφία των δικαστικών λειτουργών για την επιλογή του τίτλου. Δεν κατέστη εφικτό να διαπιστωθεί εάν η από 15.11.2020 ανακοίνωση του συλλογικού τους φορέα (Ένωση Δικαστών & Εισαγγελέων) απηχεί τις απόψεις του συνόλου ή της πλειοψηφίας των δικαστών, αλλά τούτο δεν είναι το μείζον στο θέμα που αναπτύσσουμε με το παρόν άρθρο. Άλλωστε, αντίστοιχες γενικεύσεις – συνήθως άδικα – υφιστάμεθα όλοι ( λχ γιατροί, δικηγόροι κλπ) για τις πράξεις ή παραλείψεις των συλλογικών – εκπροσωπευτικών μας οργάνων. Η συμβολική σημασία, όμως, και η μεγαλειώδης αστοχία της συγκεκριμένης ανακοίνωσης που «καλούσε την πολιτεία (φευ) να ανακαλέσει την απόφαση του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, με την οποία απαγορεύθηκαν όλες οι δημόσιες υπαίθριες συγκεντρώσεις στο σύνολο της χώρας το εορταστικό τριήμερου του Πολυτεχνείου» δεν μπορεί να μείνει ασχολίαστη, για πολλούς λόγους.
Πρώτα πρώτα γιατί είναι εσφαλμένη νομικά. Η απαγόρευση δεν είναι ούτε αντισυνταγματική ούτε στηρίζεται στο Ν.4703/2020 (ΦΕΚ 131 Α, 10-7-2020, «Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις και άλλες διατάξεις»), όπως εσφαλμένως υπολαμβάνουν οι συνδικαλιστές δικαστές. Από το προοίμιο της Απόφασης του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας προκύπτει ότι η συγκεκριμένη απόφαση ερείδεται σε άλλη ειδικότερη διάταξη. Συγκεκριμένα, στη διάταξη του άρθρου 68 παρ. 2 της από 20-3-2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία κυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων με το άρθρο 1 του Ν. 4683/2020.
Η συγκεκριμένη διάταξη ορίζει ότι στο πλαίσιο αντιμετώπισης της συγκεκριμένης πανδημίας που όλοι γνωρίζουμε και όλοι αντιμετωπίζουμε είναι δυνατόν με απόφαση του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, μετά από γνώμη της Εθνικής Επιτροπής προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID-19, να επιβάλλεται, για το απολύτως αναγκαίο χρονικό διάστημα, σε όλη την Επικράτεια ή σε ορισμένη μόνο περιοχή, απαγόρευση δημόσιων υπαίθριων συναθροίσεων, στις οποίες συμμετέχει ένας ελάχιστος αριθμός ατόμων.
Με την ίδια απόφαση μπορούν να προβλέπονται διοικητικά πρόστιμα σε περίπτωση παραβίασης της απαγόρευσης. Η απόφαση αυτό ακριβώς κάνει. Επιβάλλει απαγόρευση, προφανώς σε όλη την επικράτεια (καθόσον η εορτή του Πολυτεχνείου γιορτάζεται σε κάθε πόλη της χώρας και όχι μόνον στις πύλες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου ή έξω από την αμερικανική πρεσβεία) για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (όσο δηλαδή διαρκεί ο τριήμερος εορτασμός της επετείου του Πολυτεχνείου).
Δεύτερον γιατί είναι εσφαλμένη δικαιοπολιτικά. Στη χώρα μας, ισχύει, καταρχήν, ο παρεμπίπτων και διάχυτος έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων. Είναι «παρεμπίπτων» γιατί λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο μιας οποιασδήποτε εκκρεμούς δίκης με αντικείμενο μια οποιαδήποτε διαφορά και «διάχυτος» διότι κάθε δικαστής κάθε βαθμίδας αποφασίζει εάν ο νόμος που καλείται να εφαρμόσει είναι σύμφωνος με το Σύνταγμα ή όχι. Ωστόσο, προϋπόθεση της δικαστικής κρίσης είναι να έχει επιληφθεί αρμοδίως. Δηλαδή στο πλαίσιο μιας δίκης και όχι στο πλαίσιο μιας δημόσιας ανακοίνωσης. Ειδάλλως, η δικαστική εξουσία – που δικαίως επιζητεί την ανεξαρτησία της – τσαλαβουτά αναρμοδίως στα χωράφια της εκτελεστικής εξουσίας. Πολιτεύεται και πολιτικολογεί, δίχως οποιαδήποτε λαϊκή νομιμοποίηση προς τούτο. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι τούτη η ανακοίνωση έγινε «αντιπολιτευτικό λάβαρο» της μείζονας και ελάσσονος αντιπολίτευσης. Ήθελαν, πράγματι, αυτό οι συντάκτες της ανακοίνωσης; Εάν ναι, ίσως πρέπει να απεκδυθούν της δικαστικής τηβέννου και να διεκδικήσουν τη λαϊκή ψήφο με τον πολιτικό φορέα της επιλογής τους.
Τρίτον γιατί αντιστρατεύεται της κοινής λογικής. Καθημερινά πεθαίνουν συνάνθρωποι μας από τον κορωνοϊό. Οι ίδιοι οι συνδικαλιστές δικαστές ζήτησαν να κλείσουν καθολικά τα δικαστήρια, ιδίως σε περιοχές με αυξημένο ιικό φορτίο. Παραβιάζει ανοιχτές θύρες όποιος ισχυριστεί ότι μαζικές συγκεντρώσεις, όπου και εάν πραγματοποιούνται λειτουργούν ως εστίες υπερμετάδοσης του ιού. Ποιο μήνυμα, άραγε, δίνει αυτή η ανακοίνωση; Δίνει το πράσινο φως σε μπαχαλάκηδες, ψεκασμένους και επαγγελματίες διαδηλωτές να «τιμήσουν» μαζικά την επέτειο του Πολυτεχνείου γιατί οι δικαστές θα τους αθωώσουν στα δικαστήρια;
Για να «ζει στις μνήμες» μας το Πολυτεχνείο πρέπει πρωτίστως να ζουν οι ίδιοι οι άνθρωποι. Και οι έγκριτοι συνταγματολόγοι στους οποίους παραπέμπει η ανακοίνωση αναπτύσσουν και επεξηγούν ότι τα συνταγματικά δικαιώματα δεν είναι απόλυτα, ιδίως όταν συγκρούονται μεταξύ τους. Στην προκειμένη περίπτωση συγκρούεται το δικαίωμα του συνέρχεσθαι με τα επίσης θεμελιώδη δικαιώματα της ζωής και της υγείας. Η πολιτεία – ως μόνη αρμόδια – έκρινε να περιορίσει προσωρινά το πρώτο υπέρ των υπολοίπων. Είμαι βέβαιος ότι το ίδιο θα έκαναν και οι δικαστές εάν έπρεπε να λάβουν αποφάσεις και όχι να συντάξουν ανακοινώσεις. Ή έστω η συντριπτική πλειοψηφία αυτών…
