Αρνητική πρωτιά της Κρήτης στη μαθητική διαρροή! Απογοητευτική η πρωτιά του Ρεθύμνου!

Αρνητική παραμένει η πρωτιά της Κρήτης στον τομέα της μαθητικής διαρροής και ιδιαίτερα στον τομέα του Γενικού Λυκείου, φαινόμενο που εδώ και πολλά χρόνια απασχολεί την εκπαιδευτική κοινότητα.

Τα τελευταία αποτελέσματα της σχετικής έκθεσης του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 4 Απριλίου για την περίοδο 2014 – 2015 εξακολουθεί να είναι απογοητευτική για το νησί.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της «Έκθεσης Αποτύπωσης Μαθητικής Διαρροής στην Ελληνική Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση 2014-2015», αναφορικά με το ποσοστό της εγκατάλειψης του σχολείου από τους μαθητές η Κρήτη συνολικά βρίσκεται ελάχιστα κάτω από τον πανελλαδικό μέσο όρο στην Πρωτοβάθμια υποχρεωτική Εκπαίδευση και στην Ανώτερη Επαγγελματική Εκπαίδευση (ΕΠΑΛ).

Στον αντίποδα, διατηρεί θλιβερή πρωτιά στη μαθητική διαρροή στο Ημερήσιο Γενικό Λύκειο, γεγονός που σημαίνει ότι σημαντικό ποσοστό Κρητικόπουλων γυρίζει την πλάτη στις ανώτερες και ανώτατες σπουδές.

Ειδικότερα, και όσον αφορά τη μαθητική διαρροή στο Λύκειο, η υψηλότερη καταγράφεται στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (2,48%), στην Κρήτη (2,4%) και στη Στερεά Ελλάδα (1,87%). Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά μαθητικής διαρροής παρουσιάζονται στις Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας (0,73%), Ηπείρου (1,03%) και Θεσσαλίας (1,28%).

Απογοητευτική η πρωτιά του Ρεθύμνου

Απογοητευτική είναι η εικόνα που παρουσιάζει ο νομός Ρεθύμνου στη μαθητική διαρροή από το Γενικό Λύκειο, καθώς το ποσοστό 5,2% που συγκεντρώνει τον κατατάσσει στην πρώτη θέση όχι μόνο σε επίπεδο Κρήτης αλλά και πανελλαδικά!

Στη δεύτερη θέση στην Κρήτη έρχεται ο νομός Ηρακλείου με το ποσοστό διαρροής να φτάνει το 2,4%, και ακολουθεί το Λασίθι με ποσοστό 1,8%.

Από τα χαμηλότερα ποσοστά σε επίπεδο Κρήτης αλλά και πανελλαδικά διατηρούν τα Χανιά με ποσοστό 1,1%. Η εικόνα αυτή θα πρέπει να σημειωθεί ότι συνάδει γενικότερα με το αυξημένο ποσοστό επιτυχίας που σημειώνουν κάθε χρόνο οι υποψήφιοι των πανελλαδικών εξετάσεων του Νομού Χανίων.

Η ακτινογραφία της μαθητικής διαρροής σε πανελλαδικό επίπεδο

Η έκθεση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής αποτελεί συνέχεια προηγούμενης Έκθεσης του Παρατηρητηρίου Μαθητικής Διαρροής του ΙΕΠ για την περίοδο 2013-2016 και εξακολουθεί να βασίζεται στη μελέτη σε επίπεδο γενιάς (κοόρτης) μαθητών και μαθητριών (Α΄-Β’-Γ’ Δημοτικού, Δ’-Ε’-ΣΤ’ Δημοτικού, Α΄-Β’-Γ’ Γυμνασίου, Α΄-Β’-Γ’ Γενικού Λυκείου, Α΄-Β’-Γ’ Επαγγελματικού Λυκείου), τους οποίους παρακολουθεί σε βάθος τριετίας (2014-2017 εν προκειμένω), βάσει πρωτογενών δεδομένων που καταχωρίζονται στο πληροφοριακό σύστημα myschool.

Στο επίπεδο της επικράτειας, τα στοιχεία δείχνουν ότι η μαθητική διαρροή διακυμαίνεται ως εξής:

κοόρτη Α’, Β’, Γ’ Δημοτικού: 1,79% (σταθερή σε σχέση με την περίοδο 2013-2016)
κοόρτη Δ’, Ε’ ΣΤ’ Δημοτικού: 1,54% (μειωμένη, σε σχέση με την περίοδο 2013-2016 που είχε διαμορφωθεί στο 1,65%)
κοόρτη Α’, Β’, Γ’ Γυμνασίου: 4,62% (αυξημένη, σε σχέση με την περίοδο 2013-2016 με το 4,23%)
κοόρτη Α’, Β’, Γ’ Γενικού Λυκείου: 1,65% (μειωμένη, σε σχέση με την περίοδο 2013-2016 που είχε διαμορφωθεί στο 1,92%)
κοόρτη Α’, Β’, Γ’ Επαγγελματικού Λυκείου: 8,94% (μειωμένη, σε σχέση με την περίοδο 2013-2016 που είχε διαμορφωθεί στο 11,02%).

Τα στοιχεία εγγραφής, φοίτησης και μαθητικής διαρροής αποτυπώνονται στην έκθεση και πιο αναλυτικά (σε επίπεδο Περιφέρειας και Περιφερειακής Ενότητας), με σκοπό να αναδειχθεί και η γεωγραφική διάσταση του φαινομένου.

Λεπτομερέστερη έκθεση πρόκειται να δημοσιευθεί σύντομα στην ιστοσελίδα του ΙΕΠ, ωστόσο με αφορμή τα αρχικά δεδομένα που αφορούν στον προσδιορισμό του επιπέδου της μαθητικής διαρροής, είναι σημαντικό να επισημανθούν τα ακόλουθα:

Η ακρίβεια των δηλούμενων στο πληροφοριακό σύστημα πρωτογενών δεδομένων, η οποία κρίνεται κυρίως στο επίπεδο του σχολείου, είναι κρίσιμη παράμετρος της ποιότητας των εξαγόμενων στοιχείων και συμπερασμάτων.

Επίσης, η συμπερίληψη του συνόλου των σχολείων σε επόμενες μελέτες, όπως και η καθιέρωση του ενιαίου αριθμού μαθητή/μαθήτριας, που έχει θεσμοθετηθεί με το Ν. 4452/2017, αναμένεται να διευκολύνουν την πληρέστερη παρακολούθηση και αποτύπωση της πορείας των μαθητών και μαθητριών στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Πέρα από τα ακριβή ποσοστά της μαθητικής διαρροής είναι σημαντικό να συγκρατεί κανείς στη σκέψη του/της ότι η μαθητική διαρροή, ακόμη και αν αφορά ένα μόνο παιδί, είναι κρίσιμη όχι μόνο για τη ζωή του ίδιου αλλά και για το ευρύτερο περιβάλλον του.

Το ότι είναι κρίσιμο ένα παιδί ή έφηβος/η στο σχολείο να μη διακόπτει τη φοίτησή του/της, να παραμένει στη σχολική κοινότητα και να απολαμβάνει του δικαιώματος της εκπαίδευσης δεν μπορεί να αμφισβητηθεί σε μια σύγχρονη κοινωνία.

Συνεπώς, πέρα από τη μακρο-θεώρηση του φαινομένου της μαθητικής διαρροής, η οποία είναι απαραίτητη για τον σχεδιασμό των κατάλληλων εκπαιδευτικών πολιτικών και παρεμβάσεων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται η σημασία της μικρο-θεώρησης του φαινομένου: θα πρέπει να διερευνώνται για κάθε παιδί ή έφηβο/η ξεχωριστά οι συνθήκες που οδηγούν εκτός του σχολείου και επακόλουθα εκτός των προοπτικών που αυτό διανοίγει.

Ο ρόλος των εκπαιδευτικών και της τοπικής εκπαιδευτικής και σχολικής κοινότητας κρίνεται κρισιμότατος.

Τέλος, τονίζεται ότι τα στοιχεία της μελέτης προέρχονται από μαθητές και μαθήτριες που έχουν εγγραφεί σε δομές της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και η μαθητική διαρροή υπολογίζεται επί του δεδομένου μαθητικού πληθυσμού.

Εξακολουθεί να παραμένει αναπάντητο το ερώτημα σχετικά με τον ακριβή αριθμό των παιδιών και εφήβων που διαβιούν στην Ελλάδα, αλλά δεν έχουν ποτέ εγγραφεί στις δομές της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (π.χ. παιδιά με μεταναστευτικό υπόβαθρο), ή των παιδιών και εφήβων των οποίων η πορεία δεν παρακολουθείται μέσω του πληροφοριακού συστήματος.