Όλοι μας είμαστε εξοικειωμένοι με την αναβλητικότητα, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο. Είμαστε εξοικειωμένοι με την «τέχνη» του να αναβάλλουμε κάτι το οποίο γνωρίζουμε ότι πρέπει να γίνει ή ακόμα ότι θα έπρεπε να έχει γίνει.

Εξίσου εξοικειωμένοι είμαστε με το γεγονός ότι η αναβλητικότητα μας βλάπτει, ειδικά όταν αναβάλλουμε τα καθήκοντα, τις υποχρεώσεις μας ή πράγματα που είναι επείγοντα και δε μπορούν να περιμένουν.. Τότε γιατί το κάνουμε;

Ο εγκέφαλος είναι εξοικειωμένος με την αναβλητικότητα

«Επιστημονικά δεδομένα αναφέρουν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος και εξοικειωμένος με την αναβλητικότητα ως ένα βαθμό. Φυσικά έχουμε προγραμματιστεί να εκτιμούμε την άμεση ευχαρίστηση και τις ανταμοιβές συγκριτικά με ένα καθυστερημένο αποτέλεσμα» εξηγεί η Shefali Raina, προπονήτρια υψηλών επιδόσεων με έδρα τη Νέα Υόρκη.

«Ο εγκέφαλος νιώθει πιο οικεία και άνετα όταν λειτουργεί βάσει συγκεκριμένων συνηθειών και δράσεων, που απαιτούν την λιγότερη δυνατή προσπάθεια» εξηγεί.

Η αναβλητικότητα δεν αποτελεί νέο φαινόμενο, ακόμα και αν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας «λένε» το αντίθετο.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η αναβλητικότητα βασίζεται στο μεταιχμιακό σύστημα, το μέρος του εγκεφάλου σας που είναι υπεύθυνο για τις αναμνήσεις και τα συναισθήματα. Σε αυτόν τον τομέα αισθάνεστε φόβο, καθώς και κίνητρο για να επιβιώσετε.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η υπερδραστήρια περιοχή αυξάνει τόσο το άγχος για τις αρνητικές συνέπειες μιας δράσης που φαίνεται ότι είναι ο γρηγορότερος τρόπος για να ανακουφιστείτε είναι να το… αναβάλλετε επ’αόριστον.

Έξι στάδια καθυστέρησης

«Παρόλο που η αναβλητικότητα προϋποθέτει την καθυστέρηση, όλες οι καθυστερήσεις δεν αποτελούν απαραιτήτως αναβλητικότητα» επισημαίνουν οι ερευνητές. Υπάρχουν έξι στάδια καθυστέρησης:
  • Αναπόφευκτη καθυστέρηση: Όταν συμβαίνει κάτι απρόοπτο, όπως η ασθένεια, που δεν σας επιτρέπει να ολοκληρώσετε το έργο σας.
  • Καθυστέρηση διέγερσης: Όταν καθυστερείτε να ολοκληρώσετε κάτι, καθώς απολαμβάνετε την αδρεναλίνη από τα χρονικά περιθώρια που στενεύουν για να είστε εντός deadline.
  • Ηδονιστική καθυστέρηση: Όταν συμβαίνει κάτι απρόσμενα ωραίο, όπως μια ηλιόλουστη μέρα και αφήνεστε λίγο για να την απολαύσετε.
  • Καθυστέρηση λόγω ψυχικής δυσφορίας: Εάν αντιμετωπίζετε κατάθλιψη ή έχετε χάσει κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο, είναι πιθανό να αισθανθείτε ότι δεν μπορείτε να ασχοληθείτε με κάτι άλλο.
  • Σκόπιμη καθυστέρηση: Η σκόπιμη καθυστέρηση είναι όταν αναβάλλετε κάτι για συγκεκριμένους λόγους. Μπορεί να μην θέλετε να επικοινωνήσετε με κάποιο συνάδελφό σας όσο βρίσκεστε κολλημένοι στην κίνηση γιατί θέλετε να μην αποσπαστεί η προσοχή σας.
  • Παράλογη καθυστέρηση: Εάν το μυαλό σας γεμίζει με άγχος, η γνωστική εξασθένηση είναι μια γνωστή παρενέργεια.

Πώς θα την ξεπεράσετε

Ανεξάρτητα από το πόσο αναβλητικοί είστε, μπορείτε πάντα να προσπαθήσετε ώστε να αναλάβετε λίγη παραπάνω δράση. Μερικοί τρόποι για να ξεπεράσετε την αναβλητικότητα, περιλαμβάνουν:
  • Ηρεμία: Ένα υπερδραστήριο μεταιχμιακό σύστημα μπορεί να σας σταματήσει, οπότε είναι σημαντικό να ηρεμήσετε για να μπορέσετε να αναλάβετε ενεργό δράση.
  • Εξοικειωθείτε με τον φόβο: Το κόλπο δεν είναι να αποβάλλετε αυτά τα αρνητικά συναισθήματα από τη συνείδησή σας. Πρέπει να μάθετε να τα προσεγγίζετε και να εξοικειωθείτε μαζί τους, ακόμη και για λίγα λεπτά την φορά.
  • Προσέξτε τις λέξεις σας: Ο ευκολότερος τρόπος για να φέρετε την επιθυμητή αλλαγή στην καθημερινότητά σας είναι μέσω της γλώσσας. Δοκιμάστε να αντικαταστήσετε το «αλλά» στις προτάσεις σας με το «και» και στην συνέχεια πείτε τις δυνατά. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργήσετε έναν διαφορετικό, πιο θετικό τρόπο σκέψης που θα σας βοηθήσει να ξεπεράσετε το εμπόδιο της αναβλητικότητας.