Η σπουδαιότητα του αντιβιογράμματος στην αντιμετώπιση του φαινομένου της μικροβιακής αντοχής
Η ταχεία αύξηση στη συχνότητα εμφάνισης της μικροβιακής αντοχής έναντι των αντιβιοτικών τα τελευταία χρόνια έχει αναγνωριστεί ως μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας.
Η αλόγιστη και εντατική χρήση αντιβιοτικών καταπολεμά τα ευαίσθητα μικρόβια οδηγώντας στη φυσική επιλογή και επιβίωση των ανθεκτικών στελεχών
Παρόλο που η μικροβιακή αντοχή είναι πιο συνήθης σε νοσοκομειακούς χώρους απ’ ότι στην κοινότητα, τα μικρόβια που συναντώνται συχνότερα σε παθολογικά περιστατικά μιας κοινότητας είναι δυνατόν να εμφανίσουν επίκτητη αντοχή.
Η αξία του Αντιοβιογράμματος
Η μη αποτελεσματική αντιμετώπιση λοιμώξεων που οφείλονται στην αντίσταση λόγω της συμβατικής συνταγογράφησης αντιβιοτικών οδηγεί σε αύξηση τόσο της νοσηρότητας όσο και της θνησιμότητας. Επιπρόσθετα οι θεραπευτικές επιλογές, ακόμη και για κοινές λοιμώξεις, γίνονται προοδευτικά πολύ περιορισμένες και σε μερικές των περιπτώσεων μέχρι και ανύπαρκτες. Σημαντικό εργαλείο προς την εξομάλυνση της παρουσίας του φαινομένου αυτού αποτελεί η εφαρμογή κατάλληλα προετοιμασμένων αντιβιογραμμάτων για την παρακολούθηση και τον έλεγχο της μικροβιακής αντοχής.
Τι είναι;
Το αντιβιόγραμμα ουσιαστικά είναι το αποτέλεσμα εργαστηριακών δοκιμών προσδιορισμού της ευαισθησίας ενός απομονωμένου βακτηριακού στελέχους σε διαφορετικές κατηγορίες αντιβιοτικών. Η μέτρηση της ευαισθησίας ενός μικροβιακού στελέχους σε κάποιο αντιβιοτικό, βασίζεται κυρίως στην MIC – Ελάχιστη Ανασταλτική Συγκέντρωση. Δηλαδή την ελάχιστη συγκέντρωση του αντιβιοτικού η οποία αναστέλλει τη μικροβιακή ανάπτυξη in vitro.
Πρωταρχικός σκοπός ενός αντιβιογράμματος, είναι να μετρηθεί η ευαισθησία στα συνήθη αντιβιοτικά ενός μικροβίου ενώ ως δευτερεύων στόχος εντοπίζεται η ανίχνευση μιας πιθανής αναδυόμενης ανθεκτικότητας μικροβιακών στελεχών, που μπορεί να οφείλεται σε νέους μηχανισμούς αντοχής. Με τη μέθοδο αυτή, επιλέγεται κάθε φορά το καταλληλότερο αντιβιοτικό και δοσολογία (βασισμένη στη γνώση της φαρμακοκινητικής και την MIC) προκειμένου να αποφευχθεί η αποτυχία μιας θεραπείας. Η χρονική περίοδος που καλύπτουν τα περισσότερα αντιβιογράμματα κυμαίνεται από έξι έως δώδεκα μήνες.
Ποια τα οφέλη από τη χρήση Αντιβιογράμματος;
Σταθερά ακριβή δεδομένα, μέσω αντιβιογραμμάτων, μπορούν όχι μόνο να οδηγήσουν στην επιτυχή θεραπεία μιας λοίμωξης αλλά και να παρέχουν παράλληλα στους ιατρούς, τους επαγγελματίες υγείας όσο και στους ασθενείς την εμπιστοσύνη της θεραπευτικής συνταγογράφησης καθώς και την απαραίτητη εκείνη γνώση προκειμένου να αξιολογούν σωστά αναφορές που τους κατακλύζουν και σχετίζονται με το ευαίσθητο ζήτημα της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά.
Ποιοι οι κίνδυνοι από τη χρήση Αντιβιογράμματος;
Στον αντίποδα η έλλειψη τυποποίησης, στη σύσταση των αντιβιογραμμάτων πιθανόν να οδηγήσει σε εσφαλμένη ερμηνεία των δεδομένων και κατά συνέπεια σε ακατάλληλη συνταγογράφηση μιας αντιμικροβιακής θεραπείας. Τα αντιβιογράμματα δύναται να παρέχουν τις τάσεις της αντιμικροβιακής ευαισθησίας σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο ενώ μπορεί να συνοψίζουν τα αποτελέσματα δοκιμών ευαισθησίας για ένα ολόκληρο νοσοκομείο νοσηλείας, εξωτερικά ιατρεία, μονάδες εντατικής θεραπείας ή ακόμη και από μεμονωμένους θαλάμους ασθενών. Η συνάθροιση αντιβιογραμμάτων, από τα κλινικά εργαστήρια, θα μπορούσε να αποτελέσει μια χρήσιμη μέθοδο επιτήρησης σε κοινότητες όπου τα δεδομένα των αντιβιογραμμάτων σε νοσοκομειακό επίπεδο θα είναι εύκολα διαθέσιμα και που παράλληλα μια πιο εντατική επιτήρηση δεν είναι πρακτική λόγω έλλειψης οικονομικών και ανθρώπινων πόρων.
Συμπέρασμα
Στο πλαίσιο της λειτουργίας ενός Εθνικού Συστήματος Υγείας καθώς επίσης και στρατηγικών που αναπτύσσονται κατά καιρούς για την αντιμετώπιση του ζητήματος της μικροβιακής αντοχής, η διενέργεια αντιβιογραμμάτων πρέπει να αποτελεί βασικό καταλύτη στον περιορισμό του εύρους του εν λόγω προβλήματος. Προς την κατεύθυνση αυτή απαραίτητη κρίνεται η σύσταση επιστημονικών ομάδων αποτελούμενων από μικροβιολόγους, κλινικούς φαρμακοποιούς και ιατρούς, σε όλες τις βαθμίδες Υγείας, με σκοπό τη διαφύλαξη της διαθεσιμότητας και αποτελεσματικότητας των αντιμικροβιακών αγωγών μέσα από την ανάπτυξη πρωτοκόλλων περιορισμού της χρήσης των αντιβιοτικών καθοριστικής σημασίας (Critical Importance Antibiotics), των νεώτερων αντιβιοτικών καθώς και τη δημιουργία κατευθυντήριων οδηγιών για την ορθολογιστική χρήση των αντιβιοτικών.https://www.mednutrition.gr/
