8 Μαρτίου: Χρόνια Πολλά στις γυναίκες όλου του κόσμου

Τα Πολιτικά Κρήτης εύχονται σε όλα τα κορίτσια Χρόνια Πολλά με τρία υπέροχα ποιήματα:

Το πρώτο είναι η κραυγή της “Μήδειας” του Ευρυπίδη που υπερβαίνει χώρο και χρόνο, το δεύτερο ένα από τα πιο υπέροχα ποιήματα του Νίκου Καββαδία και το τρίτο ποίημα γροθιά της Κικής Δημουλά, που λέγεται «Σημείο Αναγνωρίσεως» – άγαλμα γυναίκας με δεμένα χέρια :

-Ευριπίδης, «Μήδεια»

(απόσπασμα)

«Μήδεια:

Απ’ όλα όσα έχουνε ψυχή και γνώση

το πλάσμα το πιο άθλιο είμαστε εμείς οι γυναίκες.

Χρυσάφι δίνουμε να βρούμε άντρα,

για να τον κάνουμε ύστερα αφέντη του κορμιού μας…

Ο άντρας μόλις βαρεθεί το σπίτι,

έξω θα βγει στην αγορά τη βόλτα του να κάνει.

Όμως εμείς μονάχες μας κλεισμένες,

σε μια ψυχή τα μάτια μας τάχουμε καρφωμένα.

Λένε πως ζούμε ακίνδυνα στο σπίτι,

όταν αυτοί στον κίνδυνο τραβάνε του πολέμου.

Κάλλιο στη μάχη τρεις φορές να πάω,

παρά οι πόνοι μια φορά να μούρθουνε της γέννας»

1. Νίκος Καββαδίας, «Γυναίκα»

Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία

Παίξε στον άνεμο τη γλώσσα σου και πέρνα

Αλλού σε λέγανε Γιουδήθ, εδώ Μαρία

Το φίδι σκίζεται στο βράχο με τη σμέρνα

Από παιδί βιαζόμουνα, μα τώρα πάω καλιά μου

Μια τσιμινιέρα με όρισε στον κόσμο και σφυρίζει

Το χέρι σου, που χάιδεψε τα λιγοστά μαλλιά μου

για μια στιγμή αν με λύγισε, σήμερα δεν με ορίζει

Βαμμένη.

Να σε φέγγει κόκκινο φανάρι

Γιομάτη φύκια και ροδάνθη, αμφίβια Μοίρα

Καβάλαγες ασέλωτο με δίχως χαλινάρι

πρώτη φορά, σε μια σπηλιά, στην Αλταμίρα

Σαλτάρει ο γλάρος το δελφίνι να στραβώσει

Τι με κοιτάς;

Θα σου θυμίσω εγώ που μ’ είδες

Στην άμμο πάνω σ’ είχα ανάστροφα ζαβώσει

τη νύχτα που θεμέλιωναν τις Πυραμίδες

Βαμμένη. Να σε φέγγει φως αρρωστημένο διψάς χρυσάφι.

Πάρε, ψάξε, μέτρα

Εδώ κοντά σου, χρόνια ασάλευτος να μένω

ως να μου γίνεις Μοίρα, Θάνατος και Πέτρα

(Από τη συλλογή Τραβέρσο, Άγρα, 1990) Ακούστε εδώ τον Νίκο Καββαδία να διαβάζει το ποίημά του «Γυναίκα»:

Κική Δημουλά, «Σημείο Αναγνωρίσεως» – άγαλμα γυναίκας με δεμένα χέρια

Η Κική Δημουλά εμπνεύστηκε το «Σημείο αναγνωρίσεως» από το γλυπτό του Κώστα Σεφερλή «Βόρειος Ήπειρος» (1951), στον πεζόδρομο της Τοσίτσα, που εικονίζει τη Β. Ήπειρο με τη μορφή μιας αλυσοδεμένης γυναίκας.

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα,

εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν.

Στολίζεις κάποιο πάρκο.

Από μακριά εξαπατάς.

Θαρρεί κανείς πως έχεις ελαφρά ανακαθήσει

να θυμηθείς ένα ωραίο όνειρο που είδες,

πως παίρνεις φόρα να το ζήσεις.

Από κοντά ξεκαθαρίζει το όνειρο:

δεμένα είναι πισθάγκωνα τα χέρια σου

μ’ ένα σκοινί μαρμάρινο κι η στάση σου

είναι η θέλησή σου κάτι να σε βοηθήσει

να ξεφύγεις την αγωνία του αιχμαλώτου.

Έτσι σε παραγγείλανε στο γλύπτη: αιχμάλωτη.

Δεν μπορείς ούτε μια βροχή να ζυγίσεις στο χέρι σου,

ούτε μια ελαφριά μαργαρίτα.

Δεμένα είναι τα χέρια σου.

Και δεν είν’ το μάρμαρο μόνο ο Άργος.

Αν κάτι πήγαινε ν’ αλλάξει στην πορεία των μαρμάρων,

αν άρχιζαν τ’ αγάλματα αγώνες για ελευθερίες και ισότητες,

όπως οι δούλοι, οι νεκροί και το αίσθημά μας,

εσύ θα πορευόσουνα μες στην κοσμογονία των μαρμάρων

με δεμένα πάλι τα χέρια, αιχμάλωτη.

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα, εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως.

Όχι γιατί γυναίκα σε παρέδωσε στο μάρμαρο ο γλύπτης

κι υπόσχονται οι γοφοί σου ευγονία αγαλμάτων, καλή σοδειά ακινησίας.

Για τα δεμένα χέρια σου, που έχεις όσους πολλούς αιώνες σε γνωρίζω,

σε λέω γυναίκα.

Σε λέω γυναίκα γιατ’ είσ’ αιχμάλωτη.

(Από τη συλλογή «Το λίγο του κόσμου» 1971 –συγκεντρωτική έκδοση «Κική Δημουλά, Ποιήματα», Ίκαρος)

Ακούστε εδώ την Κική Δημουλά να διαβάζει το «Σημείο αναγνωρίσεως»: