Ο Κρητικός Λαβύρινθος, μαζί με το μυθολογικό πεδίο που τον συνοδεύει, έμπνευση του καλλιτεχνικού δρώμενου
Ο θυμόσοφος λαός μας λέει εύστοχα ότι «η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται». Στην περίπτωση των 3ων Μεσογειακών Παράκτιων Αγώνων «Ηράκλειο 2023», το «πρωί» της μεγάλης αυτής αθλητικής διοργάνωσης είναι η τελετή έναρξης, που θα φιλοξενηθεί στο Karteros Beach Sports Center το βράδι της 9ης Σεπτεμβρίου 2023.
Και η «καλή μέρα» θα πρέπει να θεωρείται σίγουρη, αφού η Οργανωτική Επιτροπή ανέθεσε στον επιτυχημένο Ηρακλειώτη χορογράφο και σκηνοθέτη Σταύρο Λίτινα και την ομάδα του, την καλλιτεχνική δημιουργία και εκτέλεση αυτού της πρώτης, τόσο σημαντικής, πολιτιστικής νότας της διοργάνωσης. Το δρώμενο θα ξεκινήσει στις 8:30 το βράδι και θα διαρκέσει 45 λεπτά. Η ίδια ομάδα έχει αναλάβει και την διάρκειας μισής ώρας, τελετή λήξης στις 16 Σεπτεμβρίου στις 20:30 στον ίδιο χώρο.
«Με ιδιαίτερη χαρά αποδέχτηκα την πρόσκληση του Λυκείου των Ελληνίδων εκ μέρους της προέδρου κας Μαρίας Κασσωτάκη, και της Οργανωτικής Επιτροπής των Μεσογειακών Παράκτιων Αγώνων «Ηράκλειο 2023», για να συνεισφέρω στο καλλιτεχνικό κομμάτι της διοργάνωσης, αναλαμβάνοντας τη σκηνοθεσία των τελετών έναρξης και λήξης.
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Ηράκλειο, αγαπώ τον τόπο μου και δεν θα μπορούσα να αρνηθώ μια τόσο τιμητική πρόσκληση για ένα αθλητικό γεγονός που θα ενώσει αθλητές από 26 χώρες της Μεσογείου.
Σε λίγες μέρες το Ηράκλειο θα βάλει στην ιστορία των αγώνων το δικό του λιθαράκι, σε μια υπέροχη εγκατάσταση, το Karteros Sports Center, κάτω από τον γαλάζιο κρητικό ουρανό και στο βαθύ μπλε του κρητικού πελάγους.
Εργάζομαι με μια ομάδα καταξιωμένων επαγγελματιών, χορογράφων, χορευτών, μουσικών, ηθοποιών, τραγουδιστών, σχεδιαστών ήχου, φώτων αλλά και με υπέροχους και ταλαντούχους εθελοντές. Μια ομάδα με όλη τη σημασία της λέξης. Ξέρετε, η επιτυχία έρχεται μόνο όταν έχεις δίπλα σου άξιους συνεργάτες, που μπορούν και λειτουργούν σαν μια γροθιά, ως ένα ενιαίο σύνολο.
Με όρεξη, φαντασία και πολλή δουλειά έχουμε ετοιμάσει ένα δρώμενο βασισμένο στον μινωικό πολιτισμό, με στοιχεία που σώζονται μέχρι σήμερα στους χορούς μας, πάνω σε πρωτότυπη μουσική που εγείρει συνειρμούς από τις παραδόσεις μας.
Θα ήθελα να απευθύνω ένα κάλεσμα στην τοπική κοινωνία, αλλά και σε όσους θα βρίσκονται στην όμορφη Κρήτη μας τις ημέρες των αγώνων, να αγκαλιάσουν το γεγονός, να στηρίξουν όλους τους αθλητές και να αφεθούν στον κοινό παλμό που θα δονείται ολόκληρη η πόλη του Ηρακλείου στο πλαίσιο αυτής της μεγάλης αθλητικής και πολιτιστικής, μεσογειακής γιορτής», τονίζει ο χορογράφος-σκηνοθέτης της τελετής έναρξης, Σταύρος Λίτινας.
Το σημείωμα του σκηνοθέτη
Η τελετή έναρξης οργανώνεται με κεντρικό άξονα τον επτάστροφο λαβύρινθο που συναντάμε στις περισσότερες ακτές της Μεσογείου και είναι γνωστός με το όνομα «Κρητικός Λαβύρινθος».
Ο Λαβύρινθος, που προέρχεται από τη μινωική λέξη «Λάβρυς» (διπλός πέλεκυς) και την κατάληξη «-ινθος» (παραπομπή σε τόπο) που σημαίνει «ο τόπος του διπλού πέλεκυ», είναι ένα από τα ισχυρότερα σύμβολα του συλλογικού ασυνείδητου της ανθρωπότητας.
Ο Κρητικός Λαβύρινθος, σε αντίθεση με άλλους, έχει μια είσοδο και ένα μονοπάτι χωρίς αδιέξοδα, που οδηγεί στο κέντρο και πάλι έξω. Καλεί τον επισκέπτη σε μια πορεία προς τον ομφαλό της ύπαρξής του, απ’ όπου θα εξέλθει αναγεννημένος.
Το σύμβολο αυτό μαζί με το μυθολογικό πεδίο που το συνοδεύει γίνεται τόπος αστείρευτης έμπνευσης του καλλιτεχνικού μας δρώμενου, που αντλεί στοιχεία και σύμβολα από αυτό, για να επικοινωνήσει στο σύγχρονο θεατή έννοιες όπως ο σεβασμός στη μητέρα Γη, η αρμονική συνύπαρξη με τον εαυτό μας και με τους άλλους, η ισοτιμία και η συναδέλφωση των λαών.
Με αφετηρία τον τόπο μας στον παρόντα χρόνο, το καλλιτεχνικό μας δρώμενο καταδύεται στην αρχαία μας κληρονομιά, για να απλωθεί εννοιολογικά στο παρόν, προσεγγίζοντας το πανανθρώπινο.
Το σενάριο της τελετής έναρξης
Το λαβυρινθικό δρώμενο της τελετής έναρξης μας ταξιδεύει, με τρόπο τελετουργικό, στον μυθικό κόσμο των Μινωιτών, την εποχή που λατρεύεται η μητέρα Γη.
Με τρόπο συμβολικό, χρησιμοποιώντας στοιχεία που έχουν σωθεί στους χορούς και τις παραδόσεις μας, προσεγγίζεται με γλώσσα καλλιτεχνική, η μετάβαση του ανθρώπου από την εποχή της λατρείας της Σελήνης στη λατρεία του Ήλιου, από την εποχή της θηλυκής ενέργειας στην αρσενική, από την ειρήνη και το σεβασμό στη Φύση, στον ανταγωνισμό.
Μυθολογικές μορφές όπως της Πασιφάης, της Αριάδνης, του Μινώταυρου και του Θησέα ζωντανεύουν καθώς τρεις κύκλοι ζωής-θανάτου ανοίγουν και κλείνουν, παραπέμποντας στη συνεχή Αναγέννηση της Φύσης. Ο άνθρωπος σε μια κυκλική πορεία κατάδυσης και ανάδυσης υποκλίνεται στο μεγαλείο της ενότητας.
Τα σκηνικά είναι λιτά και τα κοστούμια φέρουν στοιχεία από παραδοσιακές φόρμες στοχεύοντας περισσότερο στην κινητοποίηση συνειρμών και λιγότερο στην γραφική αναπαράσταση αρχαίων ενδυμάτων.
Οι συντελεστές
Σκηνοθεσία-δραματουργία: Σταύρος Λίτινας
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση – Σχεδιασμός Ήχου: Γιώργος Ανδριώτης
Σύνθεση πρωτότυπων χορωδιακών μερών – Διεύθυνση Χορωδίας: Μάνος Παναγιωτάκης
Επιμέλεια κίνησης – Συντονισμός: Τάσος Μπεκιάρης
Χορογραφίες: Φανή Δεμέστιχα, Σταύρος Λίτινας, Τάσος Μπεκιάρης
Σκηνικά – Κοστούμια – Σκηνικά Αντικείμενα: Σταύρος Λίτινας
Σχεδιασμός Φωτισμού: Στέλλα Κάλτσου
Διδασκαλία Εθνικών Χορών – Βοηθός Σκηνοθέτη: Λόλα Μελιτσοπούλου
Διδασκαλία Κρητικών Χορών: Στέλιος Καρλάκης
Προετοιμασία Χορωδίας: Έλενα Περισυνάκη
Κατασκευή κοστουμιών: Δέσποινα Μουτάφη
Κατασκευή σκηνικών αντικειμένων: Σταύρος Λίτινας
Κατασκευή σκηνικών: Metallumin Kassotakis
Φωτιστικός & Ηχητικός εξοπλισμός: Σάκης Βρουχάκης
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Οι πρωταγωνιστές
Αφηγήτρια ηχογράφησης: Άντζελα Μπρούσκου
Αφηγήτρια – Σύγχρονη Αριάδνη: Αμαλία Ασκορδαλάκη
Πασιφάη: Δανάη Κατσαμένη
Ιερέας – Μινώταυρος: Θανάσης Σολωμός
Ιέρεια – Μινωική Αριάδνη – Θεά των Όφεων: Φανή Δεμέστιχα
Θησέας: Τάσος Μπεκιάρης
Χορεύουν: 28 ενήλικοι εθελοντές & 24 παιδιά του Λυκείου των Ελληνίδων Ηρακλείου
Συμμετέχουν: 6 αθλητές ενόργανης του Φιλαθλητικού Γυμναστικού Συλλόγου Ηρακλείου
Πνευστά: Νίκος Παραουλάκης
Κρουστά: Γιάννης Παπαγιαννούλης
Χορωδία: Το φωνητικό σύνολο Apollo Voice Ensemble, του ιστορικού μουσικού συλλόγου «Απόλλων».
Εκτέλεση παραγωγής: Λόλα Μελιτσοπούλου
Βοηθοί εκτέλεσης παραγωγής: Αριστέα Τσαγκαρουλάκη, Ελευθερία Ταμπακάκη
Το σενάριο της τελετής λήξης
Η τελετή λήξης είθισται να αποτελεί μια γιορτή χαράς. Στο πλαίσιο αυτό γιορτάζουμε τη χαρά της ζωής με ήχους, τραγούδια και χορούς του τόπου μας. Χορευτές κρητικών και εθνικών χορών μεταγγίζουν τη δύναμη της παράδοσής μας καλώντας τους συμμετέχοντες σε έναν κοινό διονυσιακό παλμό.
Οι συντελεστές
Σκηνοθεσία – Φωτισμοί: Σταύρος Λίτινας
Κοστούμια: Παραδοσιακές ενδυμασίες του Λυκείου των Ελληνίδων Ηρακλείου
Διδασκαλία Εθνικών Χορών – Βοηθός Σκηνοθέτη: Λόλα Μελιτσοπούλου
Διδασκαλία Κρητικών Χορών: Στέλιος Καρλάκης
Χορεύουν: 60 χορευτές του Λυκείου των Ελληνίδων Ηρακλείου
Τραγούδι: Μαρία Κώττη
Λύρα: Νίκος Βλατάς
Λαούτο: Βασίλης Ξυλούρης
Λαούτο: Γιώργης Σταυρακάκης
Κρουστά: Μαρία Σταυρακάκη
Εκτέλεση παραγωγής: Λόλα Μελιτσοπούλου
Βοηθοί εκτέλεσης παραγωγής: Αριστέα Τσαγκαρουλάκη, Ελευθερία Ταμπακάκη
Σημαντική είναι η συνεισφορά της Προέδρου Μαρίας Κασωτάκη και όλων των μελών του Δ.Σ., καθώς και των τμημάτων Εθνικών Χορών και Εθνικών Ενδυμασιών του Λυκείου των Ελληνίδων Ηρακλείου.
Ποιος είναι ο Σταύρος Λίτινας
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Ε.Μ.Π. και χορό. Έχει ασχοληθεί με διάφορα είδη χορού και έχει εστιάσει στο flamenco. Έχει μαθητεύσει δίπλα σε σπουδαίους χορευτές και χορογράφους στην Ισπανία. Το 1992 ίδρυσε το ARROYO, την πρώτη σχολή flamenco της Αθήνας. Είναι παραγωγός και χορογράφος της χοροθεατρικής ομάδας ARROYO.
Οι πρόσφατες χορογραφικές και σκηνοθετικές δουλειές του είναι το «ΔΕΙΠΝΟ GOURMET?» βασισμένο στο «Δέρμα» του C. Malaparte, η «ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΤΖΟΥΛΙΑ» του A. Strindberg, το «ΚΟΥΑΡΤΕΤΟ» του H. Müller, η «ΣΑΛΩΜΗ» του O. Wilde (Εθνικό Θέατρο 2018), «ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ BERNARDA ALBA» του F.G.Lorca και ο «ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ» του W. Shakespeare.
Έχει υπογράψει, παράλληλα, σημαντικές παραστάσεις ως σύμβουλος κίνησης, αλλά και ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος σε σημαντικά θέατρα μεταξύ των οποίων το Εθνικό, το Κρατικό Βορείου Ελλάδος, το Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, το Ηρώδειο και το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
