Τι ώρα είναι στο φεγγάρι; Η Ευρώπη πιέζει για κοινό ρολόι

Με τις αποστολές στη Σελήνη να αναμένεται να αυξηθούν απότομα τα επόμενα χρόνια, η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA θέλει να δώσει στο φεγγάρι τη δική του ζώνη ώρας.

Όπως ανακοίνωσε η υπηρεσία αυτή την εβδομάδα, μια διεθνής προσπάθεια βρίσκεται σε εξέλιξη προκειμένου να συμφωνηθεί ένα κοινό στάνταρτ που θα επιτρέπει σε αποστολές διαφορετικών χωρών να συνεννοούνται μεταξύ τους.

Η προσπάθεια ξεκίνησε σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε πέρυσι στην Ολλανδία, όπου οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη για «μια κοινή σεληνιακή ώρα αναφοράς», ανέφερε ο Πιέτρο Τζιορντάνο της ESA, μηχανικός συστημάτων πλοήγησης.

«Μια κοινή διεθνής προσπάθεια ξεκινά τώρα για να το πετύχουμε» είπε.

Για την ώρα, κάθε αποστολή στη Σελήνη χρησιμοποιεί την ώρα της χώρας που εκτόξευσε το σκάφος, μια πρακτική που δυνητικά θα δυσχέραινε την οργάνωση κοινών αποστολών ή τις συνεννοήσεις μεταξύ αποστολών διαφορετικής προέλευσης.

Η NASA και η ESA αντιμετώπισαν το ερώτημα του χρόνου στην περίπτωση του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), ο οποίος πλησιάζει τα 25α γενέθλιά του.

Ο σταθμός δεν έχει τη δική του ζώνη ώρα, λειτουργεί όμως με βάση την Συντονισμένη Παγκόσμια Ώρα (UTC), η οποία μετράται με ατομικά ρολόγια και πρακτικά συμπίπτει με την ώρα Γκρίνουιτς (GMT). Αυτό επιτρέπει στους εταίρους του ISS (ΗΠΑ, Ευρώπη, Καναδάς, Ρωσία, Ιαπωνία) να χρησιμοποιούν κοινό πλαίσιο αναφοράς,.

Η διεθνής ομάδα που εργάζεται στο ζήτημα της Σελήνης εξετάζει αυτή τη στιγμή αν η απόφαση για τη σεληνιακή ώρα πρέπει να ληφθεί από έναν μεμονωμένο οργανισμό, ανέφερε η ESA.

Η τελική απόφαση θα πρέπει να λάβει υπόψη και κάποια τεχνικά ζητήματα. Όπως επισήμανε η ευρωπαϊκή υπηρεσία, ο χρόνος τρέχει ταχύτερα στη Σελήνη, η οποία κερδίζει περίπου 56 μικροδευτερόλεπτα ανά ημέρα.

Την εξήγηση δίνει η θεωρία της Γενικής Σχετικότητας, σύμφωνα με την οποία η βαρύτητα διαστέλλει τον χρόνο. Το βαρυτικό πεδίο της Σελήνης είναι πιο ασθενές από ό,τι το γήινο, κι αυτό σημαίνει ότι ένας παρατηρητής στη Γη θα έβλεπε ένα ρολόι στο φεγγάρι να τρέχει ταχύτερα από ό,τι το δικό του.

Για τον ίδιο λόγο, ο χρόνος κυλά πιο γρήγορα για ένα σκάφος που κινείται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, συγκριτικά με ένα ρολόι στην επιφάνειά της.

Ακόμα πιο σημαντικός παράγοντας είναι η ανάγκη καθορισμού μιας ώρας αναφοράς που θα ήταν πρακτική στη χρήση από τους αστροναύτες.

«Αυτό θα είναι μεγάλη πρόκληση» σημείωσε ο Μπέρναρντ Χούφενμπαχ της ESA, καθώς μια ημέρα στη Σελήνη διαρκεί έως και 29,5 γήινες ώρες.

«Αφότου αποφασίσουμε ένα σύστημα ώρας για τη Σελήνη, θα μπορούμε να κάνουμε το ίδιο για άλλους προορισμούς στο Διάστημα» είπε.

Με άλλα λόγια, κάποια στιγμή θα πρέπει να αποφασίσουμε και το ποια είναι η ώρα στον Άρη.