Τι είναι το DiscoverEU με το οποίο θα ταξιδέψουν χιλιάδες νέοι σε όλη την Ευρώπη

Γράφουν οι Τίμπορ Νάβρατσιτς και Vincent-Immanuel Herr και Martin Speer*

Η κοινή αίσθηση του ανήκειν απαιτεί πάντα προσωπικές διασυνδέσεις. Το ευρωπαϊκό σχέδιο δεν αποτελεί εξαίρεση. Κάθε φιλικός δεσμός μεταξύ των λαών αποτελεί ένα σταθερό βήμα προς μια ισχυρότερη κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα.

Αυτή είναι η ιδέα πάνω στην οποία βασίζεται η πρωτοβουλία DiscoverEU. Σε λίγες ημέρες, χιλιάδες άτομα ηλικίας 18 ετών θα αρχίσουν και πάλι να ταξιδεύουν σε ολόκληρη την ΕΕ. Με την υποστήριξη μιας δωρεάν ταξιδιωτικής κάρτας, περίπου 20.000 νέοι θα ξεκινήσουν ένα ταξίδι εξερεύνησης της Ευρώπης, κυρίως με φιλικά προς το περιβάλλον μέσα μεταφορών, όπως τρένα, λεωφορεία και οχηματαγωγά πλοία. Θα μάθουν για την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης, για την ιστορία της, για τους άλλους – και για τον εαυτό τους. Θα ακολουθήσουν τα βήματα 30.000 νέων που έχουν ήδη ανακαλύψει την ήπειρό μας με αυτόν τον τρόπο, βιώνοντας από πρώτο χέρι τι σημαίνει να είσαι Ευρωπαίος.

Η νέα αυτή πρωτοβουλία βρίσκεται σε λειτουργία ήδη εδώ και πάνω από ένα χρόνο και έχει ήδη αρχίσει να κάνει τη διαφορά. Κοντά στους 275.000 νέους έχουν υποβάλει αίτηση για τις σχεδόν 50.000 διαθέσιμες ταξιδιωτικές κάρτες για το 2018 και το 2019. 1888 μόνο έκαναν αίτηση από την Ελλάδα.Η πρωτοβουλία DiscoverEU δείχνει τι μπορεί να επιτευχθεί όταν μια καλή ιδέα συναντά την πολιτική φιλοδοξία και δημιουργικούς ανθρώπους με ανοιχτούς ορίζοντες. Μια ιδέα που εκκολάφθηκε στην κοινωνία των πολιτών, υποστηρίχθηκε από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τέθηκε σε εφαρμογή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε χρόνο ρεκόρ, το να δοθεί δηλαδή σε 18χρονους η ευκαιρία να ανακαλύψουν την Ευρώπη ταξιδεύοντας, αποτελεί σημαντικό παράδειγμα ενός σταθερού βήματος που φέρνει τους νέους εγγύτερα στο ευρωπαϊκό εγχείρημα – και εγγύτερα μεταξύ τους. Ευθυγραμμίζεται πλήρως με την εστίαση της Επιτροπής στην ενδυνάμωση των νέων και την επένδυση σ’ αυτούς, καθώς και σε άλλες νέες πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης.

Ταξίδι χωρίς γονείς
Για ορισμένους συμμετέχοντες στο DiscoverEU ήταν η πρώτη φορά που ταξίδευαν χωρίς τους γονείς τους. Ήταν μια μαθησιακή εμπειρία για όλους τους. Όσοι έχουν ήδη λάβει μέρος ανέφεραν ότι τους βοήθησε να γίνουν πιο ενεργοί και να διευρύνουν τους ορίζοντές τους. Πολλοί από αυτούς δήλωσαν ότι κέρδισαν αυτοπεποίθηση και ανέπτυξαν σημαντικές ικανότητες, όπως δεξιότητες ξένων γλωσσών και διαπολιτισμικές δεξιότητες, προσαρμοστικότητα, ανθεκτικότητα και οργανωτικές δεξιότητες, ενώ δύο τρίτα των συμμετεχόντων ανέφεραν ότι δεν θα ήταν σε θέση να χρηματοδοτήσουν την ταξιδιωτική τους κάρτα χωρίς το DiscoverEU.

Επιπλέον, μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, χιλιάδες ταξιδιώτες έκαναν νέους φίλους και οικοδόμησαν μια κοινότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Συμμετέχοντες που δεν είχαν συναντηθεί ποτέ προηγουμένως μεταξύ τους συνδέθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σχημάτισαν ομάδες για να ταξιδέψουν από πόλη σε πόλη ή βοηθούσαν ο ένας τον άλλο προσφέροντας κατάλυμα για διανυκτέρευση.

Με βάση τις αντιδράσεις των συμμετεχόντων και τη συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται για να διασφαλίσει ότι η πρωτοβουλία DiscoverEU θα καταστεί ακόμη πιο ανοικτή, χωρίς αποκλεισμούς. Η υποβολή αιτήσεων έχει γίνει ευκολότερη και η Επιτροπή παρέχει συμβουλές για οικονομικά ταξίδια, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην υποστήριξη των νέων με αναπηρίες. Εργάζεται επίσης για τη δημιουργία δεσμών με πανευρωπαϊκά δίκτυα όπως το Eurodesk και τα κέντρα Europe Direct, καθώς και με τοπικές ομάδες, ώστε η πρωτοβουλία να γίνει πιο γνωστή σε πόλεις και χωριά ανά την Ευρώπη – και για τη στενότερη επαφή των ταξιδιωτών με τις κοινότητες που επισκέπτονται.

Αυτό όμως είναι μόνο η αρχή. Για να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της πρωτοβουλίας DiscoverEU, η Επιτροπή επιδιώκει να την καταστήσει αναπόσπαστο τμήμα του προγράμματος Erasmus μετά το 2020, με προϋπολογισμό 700 εκατ. ευρώ. Εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη συμφωνήσουν, μεταξύ του 2021 και του 2027 θα επωφεληθούν περίπου 1,5 εκατ. 18χρονοι.

Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί μια πραγματική ευκαιρία στην πρωτοβουλία DiscoverEU να συνεχίσει να αναπτύσσεται, να ενισχυθεί περαιτέρω η μαθησιακή του διάσταση και να καταστεί ένα αποφασιστικό βήμα για πρόοδο. Η εμπειρία του DiscoverEU θα πρέπει να αποτελέσει το εναρκτήριο λάκτισμα ενός πολύ μεγαλύτερου ταξιδιού για τους νέους. Θα πρέπει να τους δελεάσει να εξερευνήσουν περισσότερο. Να συμμετέχουν περισσότερο στις κοινότητές τους ή να ταξιδέψουν ξανά στο εξωτερικό μέσω άλλων προγραμμάτων της ΕΕ.

Το DiscoverEU είναι κάτι παραπάνω από νέους που απλώς πάνε διακοπές. Επιβεβαίωσε ότι, δεδομένης της ευκαιρίας, οι νέοι της Ευρώπης αναλαμβάνουν ευθύνες και, μέσω της δημιουργίας δικτύων και διασυνδέσεων με άλλους, συμβάλλουν σημαντικά στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Οι ταξιδιώτες αυτοί λειτουργούν ήδη ως πρεσβευτές της ευρωπαϊκής ιδέας και μας δείχνουν ότι, αν και έχουμε διαφορές, αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν είναι πολύ περισσότερα.

Πιστεύουμε ότι η εξερεύνηση της Ευρώπης θα πρέπει να αποτελεί κανόνα για τους νέους, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους, τα οικονομικά τους ή τη γενέτειρά τους. Οι νέοι διαδραματίζουν ιδιαίτερο ρόλο στη δημιουργία γεφυρών – γεφυρών που χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ για την οικοδόμηση μιας πιο ενωμένης και συνεκτικής Ευρώπης για το μέλλον.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να συνεχίσουμε να επενδύουμε και να φροντίζουμε τους νέους – όχι αύριο, αλλά σήμερα.

Τίμπορ Νάβρατσιτς, Επίτροπος αρμόδιος για την Εκπαίδευση, τον Πολιτισμό, τη Νεολαία και τον Αθλητισμό

Vincent-Immanuel Herr και Martin Speer, Ευρωπαίοι ακτιβιστές, δημιουργοί, εμπνευστές του «Free Interrail»