«Καλημέρα, τι κάνεις;» λέω στη συνάδελφο καθώς μπαίνω στο γραφείο, μόνο για να μου απαντήσει με ένα γρήγορο νεύμα και τη φράση «Τρέχω, έχω να κάνω τόσα και όλα σχεδόν ταυτόχρονα». Πλέον το να είναι κανείς απασχολημένος ή μάλλον κάτι πολύ περισσότερο – πολυάσχολος – δεν είναι δικαιολογία, ούτε καν… παράπονο. Εχει μετατραπεί σε status symbol, μια ένδειξη για το «πού» βρίσκεται κανείς, ένας έμμεσος, σεμνός… κομπασμός.
Θέλουμε να είμαστε πολυάσχολοι;
Κάποια στιγμή, η τυπική απάντηση σε μία από τις ίσως πιο τυπικές ερωτήσεις άλλαξε και οι ερευνητές από τα Πανεπιστήμια Columbia και Harvard προσπάθησαν να καταλάβουν γιατί.
Σε μια σειρά μελετών που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο «Journal of Consumer Research», ανέλυσαν χιλιάδες tweets από διασημότητες και διαπίστωσαν ότι περίπου το 12% από αυτά ήταν για να εκφράσουν ότι είναι διαρκώς απασχολημένοι, τόσο απασχολημένοι που «δεν είχαν ζωή» ή χρειάζονταν άμεσα διακοπές για να χαλαρώσουν.
Δημιουργήσαν στη συνέχεια μια φανταστική χρήστρια του Facebook και ζήτησαν από εθελοντές να αξιολογήσουν το περιεχόμενο στο προφίλ της.
Οταν οι αναρτήσεις της αφορούσαν τις ατελείωτες ώρες που περνούσε κάποιος δουλεύοντας, οι εθελοντές πίστευαν ότι είχε μια αρκετά υψηλή θέση και ότι έπαιρνε πολλά χρήματα, γεγονός που αντιστρεφόταν όταν αναρτούσε περιεχόμενο από τον ελεύθερό της χρόνο.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι οι άνθρωποι εντυπωσιάζονταν ακόμη και από τη χρήση προϊόντων που «απευθύνονται» σε πολυάσχολους ανθρώπους, όπως τα ασύρματα ακουστικά.
Μάλιστα, προτιμούν να είναι απασχολημένοι ακόμη και αν αυτό βλάπτει την παραγωγικότητά τους, εύρημα που έφερε στο φως έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Πρόκειται σχεδόν πάντα για εργασίες, δραστηριότητες και υποχρεώσεις που έχουμε αναλάβει εθελοντικά, μετά από δική μας σκέψη και επιλογή.
Είμαστε απασχολημένοι λόγω της προσωπικής μας φιλοδοξίας, του κινήτρου ή του άγχους, επειδή φοβόμαστε τι θα αντιμετωπίσουμε στην απουσία της ενασχόλησης.
Always booked
Εάν νιώθετε άγχος ή ακόμα και ενοχές όταν δεν εργάζεστε ή επειδή δεν κάνετε κάτι για να προωθήσετε τη δουλειά σας, τότε επιβεβαιώνετε τον κανόνα.
Αυτή η υστερία δεν είναι απαραίτητη ή αναπόφευκτη συνθήκη όπως μας εξηγούν οι ειδικοί, καθώς βασίζεται στη δική μας συναίνεση, την οποία εύκολα χαρίζουμε για να λάβουμε ως αντάλλαγμα την υπαρξιακή επιβεβαίωση, το αντιστάθμισμα του κενού.
Προφανώς, η ζωή σας δεν μπορεί να είναι τετριμμένη ή άνευ σημασίας εάν είστε τόσο απασχολημένοι, «always booked», σε ζήτηση κάθε ώρα της ημέρας. Μας κάνει να νιώθουμε σημαντικοί, αν όχι περιζήτητοι.
Πώς θα αποφύγουμε την παγίδα
Οι λέξεις είναι το όχημα για να περιγράψουμε τον κόσμο γύρω μας. Επομένως το είδος των λέξεων και ο τρόπος που επικοινωνούμε είναι σημαντικό να ταιριάζει με την καθημερινότητα που ζούμε και θέλουμε να ζήσουμε, καθώς αν πιστεύετε ότι είστε τόσο απασχολημένοι, πιθανότατα θα ενεργείτε και έτσι.
Κι ενώ στην αρχή μπορεί να μη δυσκολεύεστε να ολοκληρώσετε τη μία δουλειά πίσω από την άλλη, σύντομα θα συνειδητοποιήσετε ότι καθώς η ποσότητα αυξάνεται, μοιραία η δημιουργικότητα μειώνεται μαζί με την απόλαυση και την ικανοποίηση. Τότε το burn-out θα ακολουθήσει. Οι στρατηγικές για να αλλάξουμε πορεία, περιλαμβάνουν:
#1 Σκεφτείτε όσα κάνετε βάσει των στόχων σας
Κατανοήστε τη διαφορά μεταξύ της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας. Είμαστε αποτελεσματικοί γιατί μπορούμε να κάνουμε πολλά αλλά για να καταφέρουμε να γίνουμε αποδοτικοί είναι σημαντικό να δίνουμε προτεραιότητα σε αυτά που μας φέρνουν πιο κοντά στους στόχους μας.
#2 Κάντε ένα βήμα πίσω
Για να είστε λιγότερο απασχολημένοι δεν είναι απαραίτητο να εγκαταλείψετε τη δουλειά ή τις υποχρεώσεις σας. Αρκεί να κάνετε ένα βήμα πίσω για να πάρετε μερικές βαθιές ανάσες, είτε κάνοντας μια σύντομη βόλτα στο τετράγωνο είτε απολαμβάνοντας το μεσημεριανό σας εκτός γραφείου.
Καθώς επιβραδύνετε, η συνειδητότητά σας θα αυξάνεται και θα μπορείτε να διακρίνετε όλα όσα πρέπει να γίνουν.
