Στην Αθήνα το υψηλότερο ποσοστό ψηφιοποίησης υπηρεσιών, μονοψήφιος ο μέσος όρος στους 332 δήμους της Ελλάδας
Στο 5,95% καταγράφεται το επίπεδο ψηφιοποίησης υπηρεσιών των δήμων της Ελλάδας μέσω των ιστοσελίδων τους. Στο 1,2% οι πλήρως αυτοματοποιημένες. Στην κορυφή της κατάταξης ο Δήμος Αθηναίων, σύμφωνα με την έρευνα του Παρατηρητηρίου Περιφερειακών Πολιτικών σε συνεργασία με το ΕΛΙΑΜΕΠ και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Το Παρατηρητήριο Περιφερειακών Πολιτικών έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία της έρευνας με θέμα «Ψηφιακή Διακυβέρνηση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση – Μελέτη των δικτυακών τόπων των Δήμων της Ελλάδας» που πραγματοποίησε σε συνεργασία με το ΕΛΙΑΜΕΠ και την ερευνητική ομάδα του Καθηγητή Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου Γιάννη Χαραλαμπίδη. Η έρευνα η οποία διεξήχθη κατά την περίοδο Φεβρουαρίου – Ιουνίου 2022 αφορά στο σύνολο των ιστοτόπων των 332 δήμων της χώρας, οι οποίοι, σήμερα, παρέχουν με βάση τις αρμοδιότητές τους να παρέχουν με ψηφιακά μέσα προς τον πολίτη συνολικά 552 καταγεγραμμένες υπηρεσίες. Επισημαίνεται ότι σήμερα οι δήμοι δεν διαθέτουν τυποποιημένο μητρώο των υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες, έργο που προβλέπεται μέσω της υλοποίησης του ψηφιακού έργου ΔΙΑΥΛΟΣ.
Σύμφωνα με την έρευνα:
Στην κατηγορία των Μητροπολιτικών Δήμων (47 δήμοι των πολεοδομικών συγκροτημάτων της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και του Πειραιά) ο μέσος όρος προσφερόμενων υπηρεσιών είναι 59,3 ανά δήμο
Στην κατηγορία των Μεγάλων Ηπειρωτικών Δήμων (91 δήμοι με πληθυσμό άνω των 25.000 κατοίκων και πρωτεύουσες νομών) ο μέσος όρος παρεχόμενων υπηρεσιών είναι 41,8 ανά δήμο
Για την κατηγορία των Μεσαίων Ηπειρωτικών Δήμων (96 δήμοι με πληθυσμό άνω των 10.000 και έως 25.000 κατοίκων) ο μέσος όρος των προσφερόμενων υπηρεσιών είναι 29,2 ανά δήμο
Στην κατηγορία Μικρών Ηπειρωτικών Δήμων (36 δήμοι με πληθυσμό κάτω των 10.000 κατοίκων) ο μέσος όρος των προσφερόμενων υπηρεσιών είναι 14,3 ανά δήμο
Στην κατηγορία των Μεγάλων Νησιωτικών Δήμων (27 νησιωτικοί δήμοι με πληθυσμό άνω των 3.500 κατοίκων) ο μέσος όρος των προσφερόμενων υπηρεσιών είναι 17,6 ανά δήμο
Στην κατηγορία των Μικρών Νησιωτικών Δήμων (35 οι νησιωτικοί δήμοι, με πληθυσμό έως 3.500 κατοίκους) ο μέσος όρος των προσφερόμενων υπηρεσιών 13,6 ανά δήμο
Από το σύνολο (552) των παρεχόμενων υπηρεσιών στους 332 δήμους της χώρας μόνο το 1,2% είναι πλήρως αυτοματοποιημένες. Από αυτές που παρέχονται, οι περισσότερες αφορούν τις κεντρικά παρεχόμενες υπηρεσίες, δηλαδή παρέχονται μέσω του gov.gr, όπως είναι οι υπηρεσίες Δημοτολογίου ή Ληξιαρχείου
Η πρωτιά της Αθήνας
Ο Δήμος Αθηναίων παρέχει τις περισσότερες σε απόλυτο αριθμό υπηρεσίες (166) και ταυτόχρονα -σε σχέση με το σύνολο των 552 υπηρεσιών- εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό ολοκληρωμένων ψηφιακών υπηρεσιών.
Ως γενική παρατήρηση καταγράφεται ότι όσο ο πληθυσμός των δήμων μειώνεται, μειώνεται παράλληλα και το πλήθος των προσφερόμενων ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τους πολίτες. Ωστόσο στην έρευνα εμφανίζονται πολλοί δήμοι που παρέχουν πολλές υπηρεσίες σε χαμηλό επίπεδο αυτοματοποίησης, ή πολύ λίγες υπηρεσίες σε υψηλό επίπεδο. Η διαφοροποίηση στο πλήθος έχει μεγάλο εύρος και δεν αφορά συγκεκριμένη κατηγορία δήμων, αλλά εκτείνεται σε όλες τις κατηγορίες δήμων ασχέτως μεγέθους ή τοποθεσίας.
Ο Δήμος (Δήμος Αθηναίων) έχει αυτοματοποιήσει το 39.8% των προσφερόμενων υπηρεσιών που ο ίδιος έχει επιλέξει να παρέχει ή το 12% σε σχέση με το σύνολο των 552 παρεχόμενων υπηρεσιών που κατέγραψε η έρευνα.
Οι 25 δήμοι της χώρας, που προσφέρουν στους πολίτες τους τις περισσότερες υψηλού επιπέδου υπηρεσίες είναι:
Δήμος
Πλήθος ολοκληρωμένων υπηρεσιών
Πλήθος υπηρεσιών που παρέχονται συνολικά
ΑΘΗΝΑΙΩΝ
66
166
ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ
46
67
ΒΑΡΗΣ ΒΟΥΛΑΣ ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ
46
79
ΚΗΦΙΣΙΑΣ
44
72
ΓΛΥΦΑΔΑΣ
42
75
ΠΛΑΤΑΝΙΑ
40
66
ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
36
74
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
33
84
ΒΕΡΟΙΑΣ
31
40
ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ
31
90
ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ
31
42
ΚΡΩΠΙΑΣ
31
78
ΠΥΛΑΙΑΣ ΧΟΡΤΙΑΤΗ
31
109
ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ
30
81
ΘΗΡΑΣ
29
44
ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ
28
45
ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ
28
49
ΒΟΛΟΥ
26
55
ΗΛΙΔΑΣ
26
58
ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ
26
30
ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ
26
54
ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ
26
67
ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΠΕΡΑΧΩΡΑΣ ΑΓ. ΘΕΟΔΩΡΩΝ
26
118
ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ
26
55
ΟΡΕΣΤΙΑΔΑΣ
26
39
Ποιες είναι οι δημοφιλέστερες υπηρεσίες που παρέχουν οι δήμοι;
Ανεξαρτήτως της ποιότητας των υπηρεσιών (αν είναι ολοκληρωμένες ή μη) οι 15 υπηρεσίες με την υψηλότερη συχνότητα όπως παρέχονται από τους ιστοτόπους των 332 δήμων της χώρας είναι οι ακόλουθες:
Τίτλος Υπηρεσίας
Συχνότητα Εμφάνισης
Ανάρτηση Δραστηριοτήτων στον Διαδικτυακό Τόπο του Δήμου
287
Οδηγός Πόλης
277
Αιτήσεις Πολιτών προς το σύστημα προσλήψεων εποχικού και μόνιμου προσωπικού του οργανισμού.
233
Κοινωνικά Δίκτυα
207
Αιτήματα παράπονα και προτάσεις πολιτών
153
Πιστοποιητικό Οικογενειακής Κατάστασης
149
Πιστοποιητικό Γέννησης
143
Πληροφόρηση για τη συμμετοχή σε διαγωνισμό
126
Βεβαίωση Μόνιμης Κατοικίας
119
Αντίγραφο Ληξιαρχικής Πράξης Γέννησης
118
Πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών
115
Αντίγραφο Ληξιαρχικής Πράξης Γάμου
115
Αντίγραφο Ληξιαρχικής Πράξης Θανάτου
115
Ζωντανή αναμετάδοση συνεδρίασης Δημοτικού Συμβουλίου
112
Δημόσια διαβούλευση
107
Δήμοι και μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Περίπου δύο στους τρεις δήμοι, συγκεκριμένα 219 από τους 332 (ποσοστό 66%) προσφέρουν αυτή την δυνατότητα στους πολίτες. Η απλή ύπαρξη των λογαριασμών κοινωνικών δικτύων αποτελεί θετικό στοιχείο, ωστόσο δεν υπάρχει καμία κατεύθυνση ή οδηγία για τη χρήση των Κοινωνικών Δικτύων από δημόσιους φορείς (όπως συμβαίνει σε ΕΕ, Αγγλία, Αυστραλία κλπ.). Αναλύοντας τα στοιχεία σύμφωνα με τις κατηγορίες Κλεισθένη, παρατηρείται ότι το ποσοστό προσφοράς των καναλιών επικοινωνίας αυτών είναι υψηλό για όλες τις κατηγορίες δήμων. Ιδιαίτερα στην κατηγορία των Μητροπολιτικών δήμων το ποσοστό αγγίζει το 80%.
Ίση πρόσβαση και παροχή διευκολύνσεων
Ένα σημαντικό ποσοστό των συμπολιτών μας αντιμετωπίζει δυσκολίες στην πρόσβαση και στη χρήση του διαδικτύου. Ωστόσο, από το σύνολο των 332 δήμων, μόνο 117 δήμοι παρέχουν διευκολύνσεις πρόσβασης, δηλαδή περίπου 1 στους 3 δήμους. Τα αποτελέσματα είναι ακόμα χειρότερα αν εξετάσουμε ξεχωριστά κάθε κατηγορία Κλεισθένη, όταν πρόκειται για τις κατηγορίες πέραν των Μητροπολιτικών Κέντρων. Ικανοποιητική είναι μόνο η κατηγορία 1 (δήμοι μητροπολιτικών κέντρων) με 63,8 % των δήμων που παρέχουν διευκολύνσεις. Πρόκειται για την μοναδική κατηγορία, η οποία ξεπερνά το 50% αφού όλες οι υπόλοιπες υπολείπονται και μάλιστα η κατηγορία των Μικρών Νησιωτικών Δήμων παρέχει προσβασιμότητα σε ποσοστό μόλις 11,43%.
Είναι υποχρέωση των δήμων να δημιουργούν ιστοτόπους, οι οποίοι θα αναγνωρίζουν τις δυσκολίες των ευάλωτων αυτών κοινωνικών ομάδων και θα παρέχουν διευκολύνσεις, ώστε οι δυσκολίες αυτές να ξεπεραστούν (Ευρωπαϊκή Οδηγία 2016/2102). Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι υπάρχουν ιστότοποι δήμων, οι οποίοι παρόλο που έχουν πρόσφατα δημιουργηθεί ή ανανεωθεί, παραλείπουν να ενσωματώσουν τη συγκεκριμένη δυνατότητα, δυσχεραίνοντας έτσι τη πρόσβαση σε μια ειδική ομάδα πολιτών.
Η ανάγκη για ενιαίο μητρώο υπηρεσιών
Οι δήμοι δεν διαθέτουν τυποποιημένο μητρώο των υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες. Κάθε δήμος έχει κάνει διαφορετική επιλογή από υπηρεσίες τις οποίες εξυπηρετεί μέσα από τον ιστότοπό του, ενώ παράλληλα υπάρχουν περιπτώσεις που οι ίδιες υπηρεσίες διαθέτουν διαφορετικό όνομα και διαφορετικά έγγραφα έναρξης. Αυτό καταγράφεται ενόψει της υλοποίησης του ψηφιακού έργου ΔΙΑΥΛΟΣ, το οποίο υπόσχεται να επιλύσει βασικά θέματα μοντελοποίησης των υφιστάμενων διαδικασιών δημόσιων υπηρεσιών και φορέων.
Σε πολλές περιπτώσεις οι Δήμοι έχουν πρόσφατα δημιουργημένους ή ανανεωμένους ιστοτόπους, οι οποίοι παρέχουν και διαφορετικό πλήθος από αυτοματοποιημένες υπηρεσίες και σε διάφορα επίπεδα αυτοματοποίησης, δίχως να υπάρχει μια κοινή πρακτική στο πλήθος και το είδος των παρεχόμενων υπηρεσιών, ακόμα και για ιστοτόπους που έχουν δημιουργηθεί από την ίδια εταιρεία υλοποίησης. Ο κάθε δήμος επιβάλλει από μόνος του το επίπεδο ψηφιοποίησης στη παροχή υπηρεσιών χωρίς να υπάρχει μια κοινή βάση εκκίνησης. Τα συμπεράσματα της έρευνας ενισχύουν την άποψη της ανάγκης δημιουργίας μιας κοινής βάσης μητρώων αλλά και την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των δημόσιων φορέων.
