Σεϋχέλλες: Γιατί η πρωταθλήτρια των εμβολίων βιώνει έξαρση κρουσμάτων κοροναϊού;

Η Μαρί Νέιγκε, υπάλληλος σε τηλεφωνικό κέντρο στις Σεϋχέλλες, ανυπομονούσε να εμβολιαστεί. Όπως και η πλειοψηφία των κατοίκων του μικροσκοπικού νησιωτικού κράτους, εμβολιάστηκε πράγματι στη διάρκεια του Μαρτίου, με το εμβόλιο της Sinopharm και δεν έβλεπε την ώρα να αγγίξει την πλήρη ανοσία, με τη δεύτερη δόση που θα ερχόταν μερικές εβδομάδες αργότερα.

Όμως την περασμένη Κυριακή βγήκε θετική στον κοροναϊό.

«Σοκαρίστηκα», λέει η ίδια στους Times της Νέας Υόρκης. Όπως εξηγεί, έχει χάσει την όσφρηση και τη γεύση της και την πονά ελαφρώς ο λαιμός της. «Το εμβόλιο υποτίθεται ότι θα μας προστάτευε – όχι από τον ιό, αλλά από τα συμπτώματα. Λάμβανα όλα τα μέτρα προστασίας».

Η Κίνα στηρίζει μεγάλο μέρος των διπλωματικών της προσπαθειών στο εμβόλιο της Sinopharm, το οποίο έχει το πλεονέκτημα της εύκολης μεταφοράς και εκτός από την Κίνα διατίθεται σε μεγάλο μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου. Προκειμένου να κερδίσει την εύνοια μιας σειράς από κράτη, η Κίνα έχει δωρίσει 13,3 εκατ. δόσεις του εμβολίου, σύμφωνα με το Bridge Beijing, μια συμβουλευτική εταιρεία που καταγράφει τον αντίκτυπο της Κίνας στην παγκόσμια υγεία.

Αντί για αυτό, η εταιρεία που έχει αναπτύξει δυο διαφορετικά εμβόλια κατά του κοροναϊού, αντιμετωπίζει αυξανόμενα ερωτήματα για τα προϊόντα της. Αυτή τη στιγμή οι Σεϋχέλλες, το κράτος με το μεγαλύτερο ποσοστό εμβολιασμένων στον πλανήτη, βιώνει έξαρση κρουσμάτων. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού της έχει λάβει το εμβόλιο της Sinopharm.

Για τις 56 χώρες που ελπίζουν στο συγκεκριμένο εμβόλιο προκειμένου να βγουν από τον πανδημικό εφιάλτη, η είδηση έφτασε σαν κεραυνός.

Επί σειρά μηνών, ειδικοί της παγκόσμιας υγείας εστιάζουν τις προσπάθειές τους στο κλείσιμο του εμβολιαστικού χάσματος μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών κρατών. Τώρα, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τα αναπτυσσόμενα κράτη που έχουν επιλέξει να χρησιμοποιήσουν τα κινεζικά εμβόλια, τα οποία έχουν σχετικά χαμηλότερη αποτελεσματικότητα, ενδέχεται να μείνουν πίσω σε σχέση με τις χώρες που έχουν τη δυνατότητα να προμηθευτούν τα εμβόλια της Pfizer/BioNTech και της Moderna. Το χάσμα αυτό ενδέχεται να επιτρέψει στην πανδημία να συνεχιστεί στα κράτη που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να την αντιμετωπίσουν.

«Πραγματικά πρέπει να χρησιμοποιηθούν εμβόλια υψηλής αποτελεσματικότητας προκειμένου να υπάρξουν πλεονεκτήματα για την οικονομία, γιατί διαφορετικά θα καταλήξουν να ζουν για πολύ καιρό με την ασθένεια», προειδοποιεί η Ράινα Μάκινταϊρ, επικεφαλής του προγράμματος βιοασφάλειας στο Ινστιτούτο Κίρμπι του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϋ της Αυστραλίας. «Η επιλογή του εμβολίου έχει σημασία».

Οι συνέπειες της (αναγκαστικής) αυτής επιλογής είναι πιο ξεκάθαρες από οπουδήποτε αλλού στις Σεϋχέλλες, που στηρίχτηκαν σε μεγάλο βαθμό στο εμβόλιο της Sinopharm προκειμένου να εμβολιάσουν πάνω από το 60% του πληθυσμού τους. Το μικροσκοπικό νησί βρίσκεται στον ινδικό ωκεανό, στα βορειοανατολικά της Μαδαγασκάρης και έχει πληθυσμό που μόλις που ξεπερνά τις 100.000 άτομα. Αν και ετοιμαζόταν να ανοίξει πλήρως τον τουρισμό, αναγκάστηκε να επιβάλει εκ νέου lockdown εξαιτίας της ξαφνικής έξαρσης των κρουσμάτων.

Από τον εμβολιασμένο πληθυσμό που έχει λάβει ήδη και τις δύο δόσεις, το 57% έχει εμβολιαστεί με Sinopharm, ενώ το 43% με AstraZeneca. Το 37% των νέων ενεργών κρουσμάτων αποτελείται από ανθρώπους που είναι πλήρως εμβολιασμένοι, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου υγείας, που δεν διευκρίνισε τι ποσοστό ανάμεσα σε αυτούς έχει λάβει το εμβόλιο της Sinopharm.

«Με την πρώτη ανάγνωση, πρόκειται για ένα ανησυχητικό εύρημα», σημειώνει ο Δρ. Κιμ Μαλχόλαντ, παιδίατρος στο Ερευνητικό Παιδιατρικό Ινστιτούτο Μέρντοχ στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, που έχει εμπλακεί στην επίβλεψη πολλών κλινικών δοκιμών εμβολίων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τον κοροναϊό.
Ο Μαλχόλαντ υποστηρίζει ότι οι πρώτες αναφορές για την κατάσταση στις Σεϋχέλλες συνάδουν με την αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου εμβολίου που εκτιμάται περίπου στο 50% και όχι, όπως λέει, στο 78,1% που διαφημίζει η εταιρεία.

«Θα περιμέναμε ότι σε μια χώρα στην οποία η πλειοψηφία του ενήλικου πληθυσμού έχει εμβολιαστεί με ένα αποτελεσματικό εμβόλιο, η ασθένεια σταδιακά θα υποχωρούσε», τονίζει.

Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι οι νέες λοιμώξεις είναι φυσιολογικές, καθώς κανένα εμβόλιο δεν έχει 100% αποτελεσματικότητα. Όμως η εμπειρία του νησιωτικού κράτους έρχεται σε πλήρη σύγκρουση με εκείνη του Ισραήλ, που διαθέτει τη δεύτερη υψηλότερη εμβολιαστική κάλυψη στον κόσμο και έχει καταφέρει να καταπολεμήσει αποτελεσματικά τον ιό. Μια μελέτη έχει δείξει ότι το εμβόλιο της Pfizer που χρησιμοποίησε το Ισραήλ έχει αποτελεσματικότητα της τάξης του 94% σε ό,τι αφορά την αποτροπή της μετάδοσης. Την Τετάρτη, ο αριθμός των νέων επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ανά εκατομμύριο κατοίκων άγγιξαν τα 2.613,38 στις Σεϋχέλλες, ενώ περιορίστηκαν μόλις στα 5,5 στο Ισραήλ, σύμφωνα με το The World In Data.

Ο Γουάβελ Ραμκαλαγουάν, πρόεδρος των Σεϋχέλλων, υπερασπίστηκε το εμβολιαστικό πρόγραμμα της χώρας του, λέγοντας ότι τα εμβόλια της Sinopharm και της AstraZeneca «έχουν υπηρετήσει πολύ καλά τον πληθυσμό μας». Επιπλέον, τόνισε ότι το εμβόλιο της Sinopharm χορηγήθηκε σε άτομα ηλικίας 18 έως 60 ετών, ενώ στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα το 80% των ατόμων που χρειάστηκαν νοσηλεία δεν είχαν κάνει το εμβόλιο.

«Οι άνθρωποι μπορεί να κολλούν, όμως δεν αρρωσταίνουν. Μόνο ένας μικρός αριθμός αρρωσταίνει», δήλωσε στο Ειδησεογραφικό Πρακτορείο των Σεϋχέλλων. «Επομένως, αυτό που συμβαίνει είναι φυσιολογικό».

Ο Σιλβέστρε Ραντεγκόντε, υπουργός εξωτερικών και τουρισμού, υποστήριξε ότι η έξαρση των κρουσμάτων στις Σεϋχέλλες ήρθε εν μέρει ως αποτέλεσμα της χαλάρωσης των πολιτών, σύμφωνα με το Ειδησεογραφικό Πρακτορείο των Σεϋχέλλων. Η Sinopharm δεν ανταποκρίθηκε σε κρούση των Times για κάποιο σχόλιο επί της υπόθεσης.

Απαντώντας σε άρθρο της Wall Street Journal για τις Σεϋχέλλες, εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου εξωτερικών κατηγόρησε τα δυτικά ΜΜΕ πως προσπαθούν να υπονομεύσουν τα κινεζικά εμβόλια και πως «καλλιεργούν μια λογική σύμφωνα με την οποία οτιδήποτε έχει να κάνει με την Κίνα είναι προβληματικό».

Σε συνέντευξη τύπου, η Κέιτ Ομπράιεν, διευθύντρια εμβολιασμών του ΠΟΥ, δήλωσε ότι η υπηρεσία αξιολογεί την έξαρση κρουσμάτων στις Σεϋχέλλες και χαρακτήρισε την κατάσταση «περίπλοκη». Την περασμένη εβδομάδα, ο οργανισμός ενέκρινε το εμβόλιο της Sinopharm για χρήση έκτακτης ανάγκης, εγείροντας ελπίδες ότι με αυτό τον τρόπο θα αντιμετωπιστούν τα παγκόσμια προβλήματα εμβολιασμού.

Όπως σημείωσε «ορισμένα από τα κρούσματα που έχουν καταγραφεί, συνέβησαν είτε λίγο μετά την πρώτη ή λίγο μετά τη δεύτερη δόση ή μεταξύ των δύο δόσεων».

Σύμφωνα με την Ομπράιεν, ο ΠΟΥ εξετάζει τα στελέχη που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή στη χώρα, αλλά και πότε σημειώθηκαν τα κρούσματα σε σχέση με τον χρόνο εμβολιασμού των φορέων, όπως επίσης και τη σοβαρότητα της νόσου στην εκάστοτε περίπτωση. «Μόνο μέσα από μια τέτοιου είδους αξιολόγηση μπορούμε να εκτιμήσουμε αν ευθύνονται τυχόν αστοχίες του εμβολίου», τόνισε.

Όμως ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο ότι το εμβόλιο της Sinopharm δεν προσφέρει μια ξεκάθαρη πορεία προς την ανοσία της αγέλης, ιδιαιτέρως αν ληφθεί υπόψη η πολλαπλότητα των μεταλλάξεων που εμφανίζονται σε όλο τον κόσμο.

Οι κυβερνήσεις που χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο εμβόλιο «πρέπει να κινούνται ως εάν οι αστοχίες του ήταν δεδομένες και να χαράσσουν με αυτό το δεδομένο τις πολιτικές τους», προειδοποιεί μιλώντας στους Times ο Τζον Μουρ, ειδικός σε ζητήματα εμβολίων στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ. «Πρέπει να ενημερώσουν τον πληθυσμό ότι εξακολουθούν να διατρέχουν σχετικά υψηλό κίνδυνο λοίμωξης».

Στις Σεϋχέλλες πολύ πολίτες κατηγορούν την κυβέρνηση ότι δεν μιλά ανοιχτά.
«Το δικό μου ερώτημα είναι: Γιατί μας πίεσαν όλους να κάνουμε αυτό το εμβόλιο;», αναρωτιέται η Νταϊάνα Λούκας, μια 27χρονη σερβιτόρα που βγήκε θετική στον ιό στις 10 Μαΐου. Όπως εξηγεί στους Times, είχε κάνει τη δεύτερη δόση του εμβολίου της Sinopharm ήδη από τις 10 Φεβρουαρίου.

Η Εμανουέλ Χορό, 22 ετών, δικηγόρος της κυβέρνησης, βγήκε θετική στις 6 Μαΐου, αφού είχε λάβει τη δεύτερη δόση του εμβολίου της Sinopharm τον Μάρτιο. «Δεν βγάζει νόημα», δηλώνει τώρα στους Times. Κατά τη γνώμη της, η κυβέρνηση δεν κατάφερε να ενημερώσει σωστά τον πληθυσμό για τα εμβόλια.

«Δεν εξηγούν την πραγματική κατάσταση στους πολίτες», τόνισε. «Είναι σημαντικό ζήτημα. Πολλοί άνθρωποι μολύνονται».

Η μητέρα της Χορό, Ζακλίν Πιλέι, είναι νοσηλεύτρια σε ιδιωτική κλινική της πρωτεύουσας, Βικτώρια. Πιστεύει πως στις Σεϋχέλλες κυκλοφορεί νέα μετάλλαξη, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού ξένων πολιτών που έχουν φτάσει στο νησί στη διάρκεια των τελευταίων μηνών. Η χώρα, που στηρίζει την οικονομία της στον τουρισμό, άνοιξε τα σύνορά της την 25η Μαρτίου, χωρίς καμιά πρόβλεψη για υποχρεωτική καραντίνα.

«Αυτή τη στιγμή οι άνθρωποι είναι πολύ φοβισμένοι», παραδέχεται η 58χρονη Πιλέι. «Αν έδιναν στους ανθρώπους σωστή πληροφόρηση, δεν θα ήταν αναγκασμένοι να κάνουν υποθέσεις».

Αξιωματούχοι δημόσιας υγείας έχουν εμφανιστεί στην τηλεόραση για να ενθαρρύνουν τους πολίτες που έχουν λάβει την πρώτη δόση της Sinopharm να επιστρέψουν και για τη δεύτερη. Όμως η Πιλέι δηλώνει εκνευρισμένη που ο επίτροπος δημόσιας υγείας δεν έκανε καμία δήλωση γύρω από τους λόγους που τα εμβόλια δεν μοιάζουν να είναι όσο αποτελεσματικά θα έπρεπε να είναι.

«Πιστεύω ότι πολλοί είναι εκείνοι που δεν θα κάνουν τη δεύτερη δόση», καταλήγει.