Το 82% των εφήβων και νέων δηλώνει ότι έχει υπάρξει αυτόπτης μάρτυρας κάποιας παραβίασης δικαιώματος άλλου παιδιού, ενώ είναι μικρός ο αριθμός των νέων που είναι επαρκώς ενημερωμένοι για τα δικαιώματα των παιδιών, όπως αυτά διατυπώνονται στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Αυτά είναι τα ευρήματα δημοσκόπησης που πραγματοποιήθηκε μέσω της πλατφόρμας «U-Report Greece» της UNICEF και του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, η οποία δίνει βήμα σε εφήβους και νέους να εκφράσουν τις απόψεις τους για ζητήματα που τους αφορούν. Στη συγκεκριμένη δημοσκόπηση συμμετείχαν 384 έφηβοι και νέοι, ηλικίας 14-34 ετών, από όλη την Ελλάδα. Το 65% των συμμετεχόντων ήταν ηλικίας 15-19 ετών.
Το 58% των συμμετεχόντων στη δημοσκόπηση πιστεύει ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα των παιδιών γίνονται εν μέρει σεβαστά στην πράξη, το 21% ότι γίνονται όλα σεβαστά και το 13% ότι δεν γίνεται κανένα δικαίωμα του παιδιού σεβαστό.
Το 71% ήταν παρών σε κάποια παραβίαση δικαιώματος παιδιού αλλά δεν αντέδρασε, είτε γιατί φοβήθηκε είτε γιατί δεν ήξερε πώς να αντιδράσει, ενώ μόλις το 11% ήταν παρών και αντέδρασε, ενημερώνοντας κάποιον υπεύθυνο ενήλικο. Το 18% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι δεν έχει συμβεί παραβίαση μπροστά του.
Οι νέοι ρωτήθηκαν αν γνωρίζουν τι πρέπει να κάνει ένα παιδί αν παραβιαστούν τα δικαιώματά του και το 67% απάντησε ότι πρέπει να μιλήσει σε κάποιο αρμόδιο φορέα ή αρχή, το 28% να απευθυνθεί σε γονείς και το 5% σε δασκάλους.
Σε ερώτηση για το αν οι συμμετέχοντες γνωρίζουν τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, η οποία αποτελεί νόμο της Ελλάδας εδώ και 30 χρόνια, οι απαντήσεις ήταν μοιρασμένες. Το 31% απάντησε ότι τη γνωρίζει, το 34% ότι δεν τη γνωρίζει και το 35% ότι κάτι έχει ακούσει, αλλά θα ήθελε να μάθει περισσότερα. Αντίστοιχα, το 46% δήλωσε ότι γνωρίζει κάποια από τα δικαιώματα που περιέχονται στη Σύμβαση, όχι όμως όλα, μόλις το 12% θεωρεί ότι γνωρίζει τα δικαιώματα της Σύμβασης, ενώ το 25% ανέφερε ότι δεν τα γνωρίζει και το 16% ότι δεν είναι σίγουρος/σίγουρη.
Το 26% θεωρεί ότι θα βρει πληροφορίες για τα δικαιώματα των παιδιών στο σχολείο, το 24% στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το 31% σε ιστοσελίδες μη κυβερνητικών οργανώσεων και το 5% ότι θα ρωτήσει κάποιο φίλο ή συγγενή. Το 14% δηλώνει ότι δεν γνωρίζει πού να βρει πληροφορίες.
Οι νέοι ζητούν σχεδιασμό εθνικής στρατηγικής για τη βελτίωση της ζωής των παιδιών και των νέων (41%), επαρκείς νόμους που να προστατεύουν τα δικαιώματα των παιδιών (22%), την καλλιέργεια κουλτούρας που να προάγει τα δικαιώματα των παιδιών (21%) και επαρκή ενημέρωση όλων των φορέων σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών (9%).
«Η δημοσκόπηση αναδεικνύει περίτρανα την ανάγκη συστηματικής και διαρκούς εκπαίδευσης στο θέμα των δικαιωμάτων του παιδιού», παρατηρεί ο διευθυντής του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Πάνος Χριστοδούλου, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Όπως προσθέτει, «δυστυχώς η πλειονότητα των νέων που συμμετείχαν στην έρευνα δεν γνωρίζει τίποτα ή γνωρίζει πολύ λίγα για τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού και για το γεγονός ότι αποτελεί νόμο και στην Ελλάδα. Αυτό αναδεικνύει το πρόβλημα στην εκπαίδευση, αλλά και στη νοοτροπία των προηγούμενων γενεών και κυβερνώντων, καθώς δεν αποτελεί προτεραιότητα. Σημαντικό επίσης είναι να αναφέρουμε ότι οι έφηβοι και νέοι δεν γνωρίζουν πού μπορούν να βρουν πληροφορίες για τα δικαιώματα που τους αφορούν άμεσα».
Ενθαρρυντικό χαρακτηρίζει ο ίδιος «το γεγονός ότι τα ίδια παιδιά που δεν γνωρίζουν σε βάθος τα δικαιώματά τους, επιθυμούν εκπαίδευση και συγκεκριμένες δράσεις σχετικές με τα δικαιώματά τους και αντιλαμβάνονται ότι για να γίνουν στην πράξη σεβαστά πρέπει να υπάρχει ανάπτυξη εθνικής στρατηγικής και κουλτούρας υπέρ των δικαιωμάτων».
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Παιδιού στις 20 Νοεμβρίου, αλλά και τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, «τα παιδιά μάς δείχνουν το δρόμο. Σε συνδυασμό και με τα συνεχόμενα κρούσματα κακοποίησης και άλλων παραβιάσεων των δικαιωμάτων των παιδιών που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, η παραπάνω έρευνα είναι μια καλή αφορμή για να ακούσουμε επιτέλους τα παιδιά και να αναλάβουμε δράση», καταλήγει ο διευθυντής του Δικτύου.
Σημειώνεται ότι την πλατφόρμα U-Report δημιούργησε η Unicef το 2011 και χρησιμοποιείται από περισσότερα από 20 εκατομμύρια παιδιά και νέους ηλικίας 14-35 ετών σε 91 χώρες, προκειμένου να εκφράσουν τις απόψεις τους για πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα που τους αφορούν. Στην Ελλάδα η πλατφόρμα λειτουργεί σε συνεργασία με το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Η συγκεκριμένη δημοσκόπηση θα παρουσιαστεί σε εκδήλωση την Τρίτη 13 Δεκεμβρίου, 12-2 μ.μ., στο Πνευματικό Κέντρο του δήμου Αθηναίων. Στην εκδήλωση θα συμμετέχει η Συνήγορος του Παιδιού, Θεώνη Κουφονικολάκου για να σχολιάσει τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης και να συζητήσει με τρεις U-Reporters.
