Μετά την πανδημία, ένα μέρος του κοινού φαίνεται ότι αποζητά τα θαύματα κόντρα και πέρα από τον επιστημονικό ορθολογισμό.
Ακούγοντας τις έντονες αποκλίσεις των πρώτων εντυπώσεων του κοινού στις κινηματογραφικές αίθουσες, ύστερα από την προβολή της ταινίας «Ο άνθρωπος του Θεού», θα θεωρούσε κανείς πως προβλήθηκαν δύο διαφορετικές ταινίες. «Πραγματικά, έχω συγκλονιστεί από την πλοκή και τις ερμηνείες», παραδέχεται ενθουσιασμένη μια ηλικιωμένη γυναίκα στις φίλες της, καθώς βγαίνει από την αίθουσα του κινηματογράφου «Αθηναία». Πίσω της, μια νεαρή γυναίκα διαφωνεί ριζικά. «Ούτε ως παρωδία δεν θα τη χαρακτήριζα, δεν βρήκα ούτε ένα ικανοποιητικό στοιχείο», εξηγεί.
Εκλεκτό καστ
Από τα πρώτα λεπτά που κυκλοφόρησε το τρέιλερ, η διεθνής παραγωγή σε σενάριο και σκηνοθεσία της Γελένα Πόποβιτς, με πρωταγωνιστή τον Αρη Σερβετάλη και δίπλα του ένα εκλεκτό καστ Ελλήνων και ξένων ηθοποιών, διχάζει έντονα το κοινό. Ωστόσο, πλάι στις αμφιλεγόμενες κριτικές και στα καυστικά σχόλια για τις αγγλικές ερμηνείες των ηθοποιών, στέκεται η αδιαμφισβήτητη εμπορική επιτυχία του εγχειρήματος.
Σε μόλις 11 ημέρες προβολής στις κινηματογραφικές αίθουσες, ο «Ανθρωπος του Θεού» κατάφερε να κόψει 170.000 εισιτήρια, ενώ το πρώτο τετραήμερο προβολής του στους κινηματογράφους σηματοδότησε το καλύτερο άνοιγμα ταινίας από τον Μάρτιο του 2020. Η ανέλπιστη επιτυχία της εγείρει, ταυτόχρονα, ένα εύλογο ερώτημα: εν έτει 2021, είναι ο βίος ενός αγίου της ορθοδοξίας ποπ;
«Η ταινία πραγματεύεται τη ζωή ενός από τους πλέον δημοφιλείς αγίους, ο οποίος αποτελεί παράδειγμα για πολλούς χριστιανούς στη δική τους ζωή», αναφέρει στην «Κ» ο Ανδρέας Λουδάρος, συντάκτης εκκλησιαστικού ρεπορτάζ, εξηγώντας τους παράγοντες πίσω από την εκθετική δημοφιλία της ταινίας. «Από την άλλη, στους κύκλους της Εκκλησίας, υπάρχει εδώ και χρόνια το αίτημα της δραματοποίησης της ζωής των αγίων ως μέσο διαπαιδαγώγησης των χριστιανών», συμπληρώνει, τονίζοντας πως η υποδοχή από το κοινό φέρνει στον νου τις αντιδράσεις που προκάλεσε στην Ελλάδα η προβολή των «Παθών του Χριστού» του Μελ Γκίμπσον.
Δεύτερη μεταφορά
Το εγχείρημα της Πόποβιτς δεν αποτελεί την πρώτη κινηματογραφική μεταφορά του βίου του Αγίου Νεκταρίου – έχει προηγηθεί, άλλωστε, το κοινωνικό δράμα «Αγιος Νεκτάριος – ο προστάτης των φτωχών» σε σκηνοθεσία του Γρηγόρη Γρηγορίου, το οποίο κυκλοφόρησε το 1969, μόλις λίγα χρόνια έπειτα από την αγιοποίησή του. «Θα έλεγα ότι η σημερινή εκδοχή είναι σαφώς πιο ύπουλη και ηθικά ανέντιμη», αναφέρει στην «Κ» ο συγγραφέας Πέτρος Τατσόπουλος. «Ενώ η πρώτη μεταφορά βασιζόταν στην αφέλεια του ορθόδοξου κοινού, η προσέγγιση της Πόποβιτς θεωρεί τα θαύματα δεδομένα.
Ο μοναδικός πυλώνας της λογικής – επιστήμης στην ταινία –ο διευθυντής της Ριζαρείου– παραδέχεται πως “ζηλεύει” την πίστη του Νεκτάριου, ο παραπληγικός χαρακτήρας που ενσαρκώνει ο Μίκι Ρουρκ απεικονίζεται να σηκώνεται και να περπατά. Το 2021, και στον απόηχο μιας πανδημίας, είναι ανεπίτρεπτη τόση αθωότης», συμπληρώνει, τονίζοντας πως η ταινία αποπνέει έναν νεοπουριτανισμό που δεν υπήρχε προ πεντηκονταετίας.
Ισως εκεί βρίσκεται ένας ακόμη παράγοντας πίσω από τη δημοφιλία της ταινίας: την εποχή της «εναλλακτικής πραγματικότητας» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, και έπειτα από την εξουθενωτική πανδημία του κορωνοϊού, μέρος του κοινού αποζητά θαύματα, πέρα από τον επιστημονικό ορθολογισμό. Η ταινία φάνηκε «πληκτική» στον πρώην κληρικό Συρακό Ιωάννη Κεσέν, παρότι ο ίδιος αναγνωρίζει πως υπάρχει ένα σαφές εκκλησιαστικό παρασκηνιακό υπόβαθρο στο εγχείρημα. «Η Μονή Βατοπεδίου, συμπαραγωγός της ταινίας, παρουσιάζει ένα σενάριο όπου ένας παπάς διώκεται από την κοσμική, μη καλογερική εκκλησία, για να δοξαστεί στην πορεία από τον Θεό», σχολιάζει χαρακτηριστικά.
