Μητσοτάκης – Αναπτυξιακό πρόγραμμα Κρήτης 2030: 480 έργα προϋπολογισμού 7,7 δισ

Παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη η παρουσίαση του αναπτυξιακού προγράμματος για την Κρήτη του 2030
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρέστη και μίλησε σήμερα το μεσημέρι στο Ηράκλειο στην παρουσίαση του Αναπτυξιακού Προγράμματος για την Κρήτη του 2030, το οποίο περιλαμβάνει περισσότερα από 480 έργα, προϋπολογισμού 7,7 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Εφαρμοσμένη πολιτική

«Είναι ένα σχέδιο το οποίο έχει μεγάλη μελετητική ωριμότητα, έχει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση κι έχει και συγκεκριμένους φορείς υλοποίησης. Είμαστε, λοιπόν, βέβαιοι ότι όλα όσα λέμε σε αυτό εδώ το κείμενο μπορούν να υλοποιηθούν, εξάλλου πολλά υλοποιούνται ήδη», τόνισε ο Πρωθυπουργός κατά την παρουσίαση του σχεδίου, που πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Ηρακλείου.

«Αυτό το οποίο βλέπετε κι εδώ στην Κρήτη είναι η αντίληψή μας για την εφαρμοσμένη πολιτική. Η κυβέρνησή μας δεν θα κουραστεί να αντιμετωπίζει προβλήματα στην πράξη, να σχεδιάζει το μέλλον με αισιοδοξία αλλά και με την τεχνοκρατική επάρκεια που η συγκρότηση ενός τέτοιου σχεδίου απαιτεί. Και καθώς πλησιάζουμε σιγά-σιγά προς τις εκλογές, οι οποίες θα γίνουν κάποια στιγμή την άνοιξη, νομίζω ότι οι επιλογές που οι πολίτες έχουν μπροστά τους είναι πάρα πολύ συγκεκριμένες. Μπορούμε να μιλήσουμε για το μέλλον ή μπορούμε να βουλιάξουμε τη χώρα στην τοξικότητα, στον διχασμό και στην πόλωση», υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

«Πληροφορήθηκα ότι ο κ. Τσίπρας μόλις κατέθεσε πρόταση δυσπιστίας στη Βουλή κατά της κυβέρνησης. Καλοδεχούμενη η πρόταση. Η αλήθεια είναι ότι τον προκαλούσα πολλούς μήνες να το κάνει. Αποφάσισε να το κάνει τώρα, λίγο πριν τις εκλογές. Μια πάρα πάρα πολύ καλή ευκαιρία, όχι μόνο να επαναβεβαιώσουμε τη συνοχή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, αυτό είναι δεδομένο, αλλά κυρίως να συγκρίνουμε πεπραγμένα τετραετιών.

Σύγκριση και όχι σύγκρουση

Εγώ δεν επιζητώ τη σύγκρουση, επιδιώκω τη σύγκριση. Ελάτε να συγκρίνουμε λοιπόν τι έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ τέσσερα χρόνια και τι κάναμε εμείς. Και νομίζω ότι θα είναι αρκετά καταλυτική αυτή η σύγκριση. Θα μας δοθεί η ευκαιρία να την κάνουμε στη Βουλή τις επόμενες μέρες. Να μιλήσουν οι Υπουργοί για το έργο τους. Και βέβαια θα μιλήσουμε και για τα θέματα του Κράτους Δικαίου. Γιατί και εκεί δεν πρέπει να ξεχνάμε όσα έγιναν την περασμένη τετραετία», επισήμανε ο Πρωθυπουργός.

«Είμαστε λοιπόν απολύτως έτοιμοι για αυτή την μεγάλη κοινοβουλευτική μάχη και εύχομαι και ελπίζω οι πολίτες να προσπεράσουν αυτό το “νέφος” της τοξικότητας, του πολύ πολωμένου πολιτικού λόγου και τελικά να αντιληφθούν ποιοι είναι αυτοί που μπορούν πραγματικά να τους μιλήσουν για το μέλλον τους. Διότι ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει αυτή τη σύγκρουση γιατί δεν έχει προτάσεις για το μέλλον της χώρας και γιατί ταυτόχρονα δεν μπορεί να μιλήσει για το παρελθόν της χώρας. Διότι δεν θέλει κανείς από τον ΣΥΡΙΖΑ να θυμηθεί τα τέσσερα χρόνια της δικής του διακυβέρνησης.

Θα έχουμε, λοιπόν, την ευκαιρία να πούμε και παραπάνω σήμερα το βράδυ, στην πολιτική ομιλία την οποία θα κάνουμε. Από αύριο θα είμαστε στη Βουλή και την Παρασκευή θα ξαναπάρουμε ψήφο εμπιστοσύνης. Και μέχρι να προκηρύξουμε τις εκλογές θα συνεχίσουμε κανονικά τη δουλειά μας», σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Σχέδιο για την Κρήτη του 2030

Το σχέδιο κινείται σε τέσσερις βασικούς άξονες: την ανάπτυξη σύγχρονων δικτύων και υποδομών, την αναβάθμιση της αγροτικής παραγωγής σε συνδυασμό με την πράσινη μετάβαση, την υλοποίηση επενδύσεων που θα προσδώσουν πρόσθετη αξία σε σειρά τομέων, από τον πολιτισμό έως την έρευνα και την καινοτομία, και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.

Στον πρώτο άξονα προβλέπεται ένα συνεκτικό σύνολο παρεμβάσεων για τη βελτίωση των οδικών, αεροπορικών και θαλάσσιων συνδέσεων, οι οποίες θα έχουν απτό αποτύπωμα στην ασφάλεια των μεταφορών, στον τουρισμό, στη διακίνηση αγαθών και ευρύτερα στην οικονομία. Τα έργα που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα έχουν προϋπολογισμό που αγγίζει τα 3,7 δισεκ. ευρώ.

Το σχέδιο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την κατασκευή του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης και του νέου διεθνούς αερολιμένα στο Καστέλι, την αξιοποίηση του παλιού αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης», και σχέδια για νέο επιβατικό σταθμό στο λιμάνι των Χανίων, νέο αγκυροβόλιο στη Γαύδο, θωράκιση του λιμένα Ρεθύμνου και βελτίωση των λιμενικών υποδομών στη Σητεία, στον Άγιο Νικόλαο και στη Χερσόνησο.

Για τον δεύτερο άξονα, το χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει την ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης με την ηπειρωτική χώρα, σε συνέχεια της πρώτης φάσης, με την οποία διασφαλίστηκε η κάλυψη μεγάλου μέρους των αναγκών της Κρήτης από το εθνικό σύστημα μεταφοράς ρεύματος μέσω της υποβρύχιας καλωδιακής διασύνδεσης. Προβλέπονται επίσης έργα ενίσχυσης του συστήματος της Κρήτης.

Το σκέλος της ενέργειας συμπληρώνεται από σειρά έργων άρδευσης και υδροδότησης, πρωτοβουλιών για τη διαχείριση απορριμμάτων και πολεοδομικών παρεμβάσεων για τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος. Ο όλος φάκελος αφορά 57 έργα, ύψους 2,33 δισεκ. ευρώ.

Στο σχέδιο συγκαταλέγονται η αξιοποίηση του Υδατικού Δυναμικού του Ταυρωνίτη μέσω ΣΔΙΤ, η ύδρευση του Ηρακλείου και του Αγίου Νικολάου από το Φράγμα Αποσελέμη και η παράλληλη ενίσχυση του ταμιευτήρα του Αποσελέμη από το οροπέδιο Λασιθίου. Για τη διαχείριση απορριμμάτων προβλέπεται μονάδα επεξεργασίας και ΧΥΤΥ στο Αμάρι και μονάδα επεξεργασίας και ανάκτησης αποβλήτων και ΧΥΤΥ για το Ηράκλειο.

Όσον αφορά τη διοχέτευση επενδύσεων στην Κρήτη, ο σχεδιασμός προβλέπει την ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας με 191 εκατομμύρια ευρώ, με κινήσεις όπως η αναβάθμιση ερευνητικών υποδομών στο Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), και η επέκταση – αναβάθμιση ερευνητικών υποδομών στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ).

Κεφάλαια θα επενδυθούν, ανάμεσα σε άλλα, και στον πολιτισμό, με έμφαση στη συντήρηση και την αναβάθμιση αρχαιολογικών, ιστορικών και μουσειακών χώρων, όπως η συντήρηση – ανάδειξη των μινωικών ανακτόρων και η εκπόνηση μελετών για το νέο αρχαιολογικό μουσείο στο Ρέθυμνο.

Η βελτίωση της ζωής των πολιτών εδράζεται σε ουσιαστικές επενδύσεις στη δημόσια παιδεία, τη δημόσια υγεία και τον αθλητισμό, με το σύνολο των παρεμβάσεων να προϋπολογίζεται στα 938 εκατ. ευρώ.

Στο μέτωπο της παιδείας, το σχέδιο περιλαμβάνει τους 2.689 διορισμοιύς εκπαιδευτικών και τις 17.617 προσλήψεις αναπληρωτών, τέσσερα νέα Πρότυπα & Πειραματικά Σχολεία, δύο νέα Πρότυπα ΕΠΑΛ και η κατασκευή οκτώ νέων σχολικών μονάδων, ενώ με στόχο την υλοποίηση του κυβερνητικού σχεδίου για τη φοιτητική στέγη προβλέπεται η ανέγερση εστιών του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, που θα προσφέρουν 4.846 κλίνες.

Για τη δημόσια υγεία, στο φάκελο έχουν ενταχθεί έργα για την αναβάθμιση και επέκταση κέντρων υγείας και των νοσοκομείων Ρεθύμνου, Ηρακλείου, Χανίων, Αγίου Νικολάου και του ΠΑΓΝΗ.

Στην παρουσίαση του προγράμματος για την Κρήτη του 2030 μίλησαν κατά σειρά, για τα θέματα αρμοδιότητάς τους, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, ο Υφυπουργός Υποδομών Γιώργος Καραγιάννης, ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και βουλευτής Λασιθίου της Νέας Δημοκρατίας Γιάννης Πλακιωτάκης, ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ Δημήτρης Πολίτης, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργος Γεωργαντάς, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, ο Υφυπουργός αρμόδιος για την Προστασία του Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς, ο Υφυπουργός αρμόδιος για Θέματα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς, ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης, ο Υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, ο Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκος Παπαθανάσης, ο Υφυπουργός αρμόδιος για την Έρευνα και την Καινοτομία Χρίστος Δήμας, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα, η Υφυπουργός αρμόδια για Θέματα Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής Ζέττα Μακρή, ο Υφυπουργός αρμόδιος για Θέματα Ανώτατης Εκπαίδευσης Άγγελος Συρίγος και ο Υφυπουργός Αθλητισμού και βουλευτής Ηρακλείου της ΝΔ Λευτέρης Αυγενάκης.

Την παρουσίαση του αναπτυξιακού προγράμματος για την Κρήτη συντόνισε ο Υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος. Εισαγωγικές τοποθετήσεις πραγματοποίησαν ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης και ο Δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός.

Ολόκληρη η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού

Κύριε Περιφερειάρχα, κύριοι Δήμαρχοι, αγαπητά μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, κυρίες και κύριοι,

Σήμερα αντιλαμβάνεστε ότι για μένα είναι μία ξεχωριστή μέρα, καθώς βρισκόμαστε στον τόπο μου, στην Κρήτη, εδώ στο Ηράκλειο, για να παρουσιάσουμε το σχέδιό μας για την Κρήτη του 2030.

Όπως είπε και ο Άκης Σκέρτσος, έχουμε δρομολογήσει αντίστοιχες πρωτοβουλίες σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας, είναι η πέμπτη τέτοια εκδήλωση που κάνουμε και σκοπεύουμε να βρεθούμε σε όλες τις πρωτεύουσες των Περιφερειών, για να καταδείξουμε ότι εκτός από τις δράσεις εθνικής εμβέλειας η κυβέρνησή μας έχει ένα ξεχωριστό, αναλυτικό και καλά επεξεργασμένο σχέδιο για κάθε ελληνική Περιφέρεια.

Θέλω να τονίσω το σχέδιο αυτό δεν αναπτύσσεται εν κενώ, ούτε αποτελεί μία άσκηση επί χάρτου. Είναι προϊόν συστηματικής διαβούλευσης με τους τοπικούς φορείς, με την Περιφέρεια, με τους Δήμους και έχει κάποια πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και το σχέδιο αυτό το οποίο παρουσιάσαμε σήμερα και το οποίο βρίσκεται σε αυτό εδώ το έντυπο, το οποίο νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να το διατρέξετε.

Είναι ένα σχέδιο το οποίο έχει μεγάλη μελετητική ωριμότητα, έχει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση κι έχει και συγκεκριμένους φορείς υλοποίησης. Είμαστε, λοιπόν, βέβαιοι ότι όλα όσα λέμε σε αυτό εδώ το κείμενο μπορούν να υλοποιηθούν, εξάλλου πολλά υλοποιούνται ήδη.

Θέλω να τονίσω το εξαιρετικό επίπεδο συνεργασίας, ειδικά με την Περιφέρεια και με τον Σταύρο Αρναουτάκη, ο οποίος ήταν πάντα πολύ πρόθυμος και πολύ ανοιχτός και κατέθεσε πολύ δημιουργικές προτάσεις. Εξάλλου νομίζω ότι έχουμε το ίδιο όραμα για μία Κρήτη η οποία είναι εξωστρεφής, η οποία διατηρεί, όμως, αυτήν την πολύ ιδιαίτερη τοπική της ταυτότητα -θα επανέλθω στο ζήτημα αυτό, το θεωρώ εξαιρετικά κρίσιμο. Αλλά τα οφέλη της ανάπτυξης πρέπει να τα καρπώνεται κάθε Περιφερειακή Ενότητα της Κρήτης, ισόρροπη ανάπτυξη σε όλη την Κρήτη και θέλω να τον ευχαριστήσω για τη συνεργασία. Εγώ δεν ξέρω πού θα είμαι το 2030, αλλά έχω την υποψία ότι ο Αρναουτάκης πάλι εδώ θα είναι.

Δεν θέλω να επαναλάβω όλα όσα ειπώθηκαν. Επιτρέψτε μου μόνο να σταθώ σε μία σειρά από σημεία τα οποία τα θεωρώ σημαντικά και τα οποία πιστεύω ότι πρέπει να αναδείξω και μέσα από τη δική μου παρέμβαση.

Όπως ειπώθηκε και από τον Υπουργό Υποδομών και από τον Υφυπουργό Υποδομών, σχεδόν τα μισά, 3,6 δισεκατομμύρια ευρώ από τα παραπάνω από 7 δισ. πόρων που θα διατεθούν στην Κρήτη μέχρι το 2030 αφορούν δράσεις του Υπουργείου Υποδομών.

Δύο εκ των οποίων έχουν, θα έλεγα, όχι απλά πανελλαδική, αλλά τολμώ να πω πανευρωπαϊκή διάσταση, με την έννοια του ότι ο ΒΟΑΚ είναι ο μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος ο οποίος κατασκευάζεται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη και το καινούριο αεροδρόμιο στο Καστέλι είναι από τα μεγαλύτερα, αν όχι το μεγαλύτερο αεροδρόμιο το οποίο κατασκευάζεται σήμερα στη Μεσόγειο. Σίγουρα θα είναι και το πιο σύγχρονο.

Προσέξτε λοιπόν το μέγεθος των πόρων που διοχετεύουμε για δύο απολύτως κρίσιμα έργα, χωρίς τα οποία η Κρήτη είναι αδύνατον να ξεδιπλώσει την αναπτυξιακή της δυναμική.

Δεν θα επαναλάβω όλα όσα ειπώθηκαν για τον Βόρειο Οδικό Άξονα. Έχω μιλήσει πολλές φορές για τη σημασία του έργου αυτού. Με πολύ μεγάλη χαρά βρέθηκα σήμερα στο πρώτο εργοτάξιο, στο τμήμα το οποίο συνδέει τη Νεάπολη με την Ιεράπετρα. Όπως γνωρίζετε είναι ένα έργο το οποίο ουσιαστικά είναι σπασμένο στα τρία: ένα δημόσιο έργο, ένα έργο το οποίο γίνεται με σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και η μεγάλη σύμβαση παραχώρησης που αφορά τη σύνδεση των Χανίων με το Ηράκλειο, ενώ προχωρά πολύ γρήγορα η μελετητική ωρίμανση από την Κίσσαμο μέχρι τα Χανιά, αλλά και από τον Άγιο Νικόλαο μέχρι τη Σητεία.

Αυτή πρέπει να είναι η τελική έκταση του ΒΟΑΚ, όπως έχω δεσμευτεί, να καλύπτει δηλαδή όλη τη βόρεια Κρήτη. Θα πω μόνο ότι το έργο αυτό μας παίδεψε πάρα πολύ και εμένα προσωπικά, διότι όταν κάναμε την προετοιμασία μας -πριν ακόμα μας εμπιστευτεί ο Ελληνικός λαός- δεν μπορούσαμε να φανταστούμε το βαθμό της ανωριμότητας του έργου αυτού από την προηγούμενη κυβέρνηση.

Παρουσιαζόταν ένα έργο το οποίο είχε χρηματοδότηση και μελετητική ωριμότητα, δεν υπήρχε τίποτα. Μιλάμε για μια μεγάλη πολιτική απάτη. Θα το πω όπως το αισθάνομαι. Και αν δεν υπήρχε πολύ συστηματική προσπάθεια από πλευράς Υπουργείου και εξεύρεση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το Ταμείο Ανάκαμψης, δεν θα μπορούσαμε σήμερα να μιλάμε για ένα έργο το οποίο είμαστε πια απολύτως βέβαιοι ότι θα ολοκληρωθεί αρκετά πριν το τέλος της δεκαετίας και θα αποτελέσει πραγματικά ένα έργο-σταθμό στην αναπτυξιακή διαδρομή της Κρήτης.

Όχι μόνο γιατί ο σημερινός ΒΟΑΚ δεν αντέχει πια την κίνηση, το ξέρετε πολύ καλύτερα από εμένα, αλλά και γιατί δυστυχώς θρηνούμε κάθε χρόνο ζωές, ειδικά σε αυτόν τον δρόμο. Είναι από τους πιο θανατηφόρους δρόμους στην Ελλάδα και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να το διορθώσουμε. Έχει φυσικά να κάνει και με την οδική μας συμπεριφορά. Έχουμε μιλήσει πολλές φορές γι’ αυτά και νομίζω ότι η μείωση των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων, ειδικά στην Κρήτη, θα πρέπει να αποτελεί μία ειδική προτεραιότητα για εμάς τους Κρητικούς.

Έρχομαι τώρα στο αεροδρόμιο. Πρέπει να σας πω ότι όσοι δεν έχετε επισκεφτεί το εργοτάξιο αυτό αξίζει να το δείτε, είναι πραγματικά πάρα πολύ εντυπωσιακό. Είναι το μεγαλύτερο εργοτάξιο στην Ελλάδα σήμερα, που εκτείνεται -προφανώς, αεροδρόμιο είναι- σε μία πολύ μεγάλη έκταση. Το έργο προχωράει πολύ γρήγορα και αυτό το οποίο θέλω να τονίσω είναι ότι κάναμε μία πρόσθετη παρέμβαση την οποία κυρώσαμε και στη Βουλή, αυξάνοντας τον προϋπολογισμό του έργου, όχι μόνο για να καλύψουμε την αύξηση στο κόστος κατασκευής, αλλά για να μεγαλώσουμε το αεροδρόμιο.

Το αεροδρόμιο, έτσι όπως είχε σχεδιαστεί δεν θα κάλυπτε πλήρως τις ανάγκες της Κρήτης. Τώρα είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι θα τις καλύπτει και θα έχουμε σύντομα ένα υπερσύγχρονο αεροδρόμιο, με πάρα πολλούς εμπορικούς χώρους, που από μόνο του θα αποτελέσει όχι απλά πύλη εισόδου, αλλά και πόλο τοπικής και υπερτοπικής ανάπτυξης. Ένα αεροδρόμιο το οποίο θα εξυπηρετεί και επιβάτες αλλά και προϊόντα. Πράγματι, είμαι πολύ ικανοποιημένος από την πρόοδο των εργασιών, όπως διαπίστωσα σήμερα επισκεπτόμενος το χώρο.

Όμως δεν μπορούμε να αμελήσουμε -και είχαμε την κουβέντα αυτή με το Δήμαρχο Ηρακλείου- τι θα γίνει στο αεροδρόμιο «Καζαντζάκης». Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επαναληφθεί το δράμα του Ελληνικού, να χάσουμε 18 χρόνια, μία έκταση παραπάνω από 3 χιλιάδες στρέμματα στο κέντρο της πόλης, και να μην σχεδιάσουμε από τώρα τι πρέπει να γίνει στην έκταση αυτή.

Θα χρειαστούν σημαντικές ρυθμιστικές παρεμβάσεις, θα ακούσουμε όμως τις απόψεις της τοπικής κοινωνίας. Και θα ωριμάσουμε μελετητικά το σχέδιο αυτό -έχουμε τη δυνατότητα και μέσα από το ΤΑΙΠΕΔ να το κάνουμε- σε συνεννόηση. Εσείς θα μας υποδείξετε ποιες είναι οι σκέψεις σας για το πώς πρέπει να αξιοποιηθεί αυτή η έκταση. Νομίζω ότι έχουμε πια αρκετούς «πιλότους» για το πώς αναπτύσσει κανείς μια τέτοια μεγάλη έκταση.

Ένα είναι βέβαιο, ότι αεροδρόμιο δεν πρόκειται να παραμείνει στο «Καζαντζάκης». Θα αξιοποιηθεί η έκταση με άλλο τρόπο και χαίρομαι μάλιστα που είμαστε έτοιμοι να υπογράψουμε και τις Γούρνες», άλλη μια σημαντική επένδυση η οποία προχωρά και είμαστε έτοιμοι, ουσιαστικά, να δρομολογήσουμε την υπογραφή μεταξύ του ΤΑΙΠΕΔ και του ιδιώτη.

Για τα λιμάνια τα είπε πολύ καλά ο Γιάννης Πλακιωτάκης. Το λιμάνι του Ηρακλείου έχει προσελκύσει πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, το λιμάνι της Σούδας και αυτό αναπτύσσεται, μία σειρά από σημαντικές παρεμβάσεις σε συνοδά λιμενικά έργα. Τα λιμάνια μας είναι αναπτυξιακοί πόλοι, ειδικά το λιμάνι του Ηρακλείου, έχει τη δυνατότητα να είναι ταυτόχρονα εμπορικό λιμάνι, προφανώς ακτοπλοϊκό λιμάνι, λιμάνι υποδοχής κρουαζιέρας και για home porting, αλλά και λιμάνι που μπορεί να υποστηρίξει υποδομές yachting. Πολύ μεγάλη ευκαιρία αυτή για την πόλη του Ηρακλείου και θα κινηθούμε πολύ σύντομα στη διαδικασία ιδιωτικοποίησης με βάση τα χρονοδιαγράμματα τα οποία ήδη έχουν παρουσιαστεί.

Πρωτογενής τομέας. Πρωτογενής τομέας ο οποίος συνδέεται όμως, ταυτόχρονα, και με το επόμενο κρίσιμο ζήτημα που θεωρώ ότι είναι το πιο κρίσιμο ζήτημα και η μεγαλύτερη πρόκληση για την Κρήτη: η προστασία του περιβάλλοντος και η βιώσιμη ανάπτυξη.

Χρειαζόμαστε έργα διαχείρισης υδάτων. Μιλήσαμε για τα μεγάλα αρδευτικά έργα τα οποία γίνονται, είναι έργα ανάσας για την Κρήτη, τα περιμένει δεκαετίες ο τόπος, έργα τα οποία όπως ξέρετε γίνονται από δύο Υπουργεία, από το Υποδομών και από το Αγροτικής Ανάπτυξης. Αλλά γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η Κρήτη βρίσκεται -όπως και όλη η Ανατολική Μεσόγειος- στο επίκεντρο της κλιματικής αλλαγής. Και η ανάπτυξη σε όλες της τις εκφάνσεις, είτε μιλάμε για τον πρωτογενή τομέα, είτε μιλάμε για τον τουρισμό, πρέπει και επιβάλλεται να είναι βιώσιμη. Αυτό είναι μονόδρομος. Είναι για εμένα μη διαπραγματεύσιμη προτεραιότητα.

Διότι και για τον τουρισμό, το γνωρίζει καλά ο Βασίλης (Κικίλιας), να ξέρετε πια ότι οι επισκέπτες θα αξιολογούν τους προορισμούς με βάση τη συμμόρφωσή τους με συγκεκριμένα κριτήρια βιωσιμότητας. Άρα, αν πιστεύουμε ότι μπορούμε να κινηθούμε έτσι όπως πηγαίναμε στο παρελθόν, απλά επειδή έχουμε ωραία τοπία, ωραίες θάλασσες και ωραίους ανθρώπους, γλεντζέδες που χορεύουν ωραία και τραγουδούν ωραία, δεν φτάνουν αυτά. Θέλω να είμαι πολύ σαφής. Η πράσινη μετάβαση και στο τουριστικό μας προϊόν και στον πρωτογενή μας τομέα είναι προτεραιότητα.

Έχει δίκιο ο Υπουργός όταν μιλάει για την ανάγκη να στηρίξουμε τη βιολογική μας κτηνοτροφία. Και προφανώς ο πρωτογενής τομέας με τον τουρισμό συνδέονται άμεσα, όχι μόνο γιατί ο πρωτογενής τομέας παράγει προϊόντα τα οποία καταναλώνονται στη συνέχεια στα ξενοδοχεία μας και τα οποία είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές των προϊόντων μας όταν οι επισκέπτες θα επιστρέψουν στις κρύες χώρες από τις οποίες προέρχονται και θέλουν μια γεύση Κρήτης το χειμώνα, αλλά γιατί προσφέρει και ο ίδιος ο πρωτογενής τομέας μεγάλες ευκαιρίες να δημιουργήσουμε νέα τουριστικά προϊόντα γύρω από μοναδικές εμπειρίες.

Οι επισκέπτες πια αναζητούν συνολικές εμπειρίες. Και εμπειρία δεν είναι μόνο να πας να κάθεσαι σε μια παραλία, μπορεί να είναι να πας σε μια κουρά ή να πας σε ένα τυροκομείο να δεις πώς παράγεται το τυρί παραδοσιακά. Όλα αυτά, λοιπόν, πρέπει να τα διαφυλάξουμε. Όπως πρέπει να φροντίσουμε το περιβάλλον μας, τη βιοποικιλότητά μας. Η πρωτοβουλία για τα «Απάτητα Βουνά» είναι κάτι το οποίο το πιστεύω πάρα πολύ.

Επιτρέψτε μου, δεν θα κάνω άλλη αναφορά, αλλά ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα ήταν πολύ χαρούμενος με την πρωτοβουλία για τα «Απάτητα Βουνά», ειδικά για τα Λευκά Όρη, για τον Ψηλορείτη, θα μπουν και τα βουνά του Λασιθίου, η Δίκτη, πολύ σύντομα στο δίκτυο των «Απάτητων Βουνών», περιοχές απόλυτης προστασίας και από ανεμογεννήτριες αλλά και από νέους δρόμους, που πρέπει να τις διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού.

Και βέβαια θέλω να κάνω μία ξεχωριστή μνεία στο δομημένο περιβάλλον. Αυτό το οποίο είπε ο Νίκος Ταγαράς είναι απολύτως σωστό: ουδέποτε στη χώρα, ουσιαστικά εδώ και εκατό χρόνια, από το 1923 -βλέπετε γιατί πάντα υπάρχουν αυτές οι προ του ‘23 ή μετά το ‘23 διατάξεις, υπάρχει λόγος γιατί γίνεται αυτό- λοιπόν είναι ίσως συμβολικό ότι το 2023, εκατό χρόνια μετά, για πρώτη φορά θα μπει μία τάξη ως προς τα ζητήματα χωροταξίας, μέσα από ειδικά χωρικά σχέδια σε όλη την επικράτεια. Και αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για τον τόπο μας, για την Κρήτη.

Ας είμαστε ειλικρινείς, στο παρελθόν έχουμε κακοποιήσει το δομημένο περιβάλλον, λοιπόν, δεν πρέπει να κάνουμε άλλη ζημιά. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε το χρόνο πίσω, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε άλλη ζημιά. Και από εδώ και στο εξής πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί τι χτίζουμε, πού το χτίζουμε και πώς το χτίζουμε.

Και αυτό ουσιαστικά πρέπει να προσδιορίσουμε, γι’ αυτό και οι χρήσεις γης έχουν τόσο μεγάλη σημασία, θα έλεγα ξεχωριστά μεγάλη σημασία εδώ στη Κρήτη, ακριβώς επειδή έχουμε ένα επιβαρυμένο, θα έλεγα, παρελθόν στα ζητήματα αυτά.

Στον τομέα του πολιτισμού γίνονται πάρα πολλά, όχι μόνο εδώ. Η Λίνα Μενδώνη έχει κάνει, πιστεύω, μία εξαιρετική δουλειά σε όλες τις Περιφέρειες. Θέλαμε ένα σχέδιο για να δούμε τον πολιτισμό ως ναυαρχίδα αναπτυξιακή σε όλες τις Περιφέρειες. Εδώ, προφανώς, με τον πολιτιστικό πλούτο που διαθέτουμε, τα πράγματα ήταν πιο εύκολα.

Δεν θα διατρέξω αναλυτικά όλα τα έργα που δρομολογούνται. Να σταθώ στη σημασία της σειριακής ένταξης στον κατάλογο της UNESCO των έξι Μινωικών Ανακτόρων, θα είναι πολύ σημαντικό εάν το πετύχουμε. Πιστεύω ότι είμαστε σε καλό δρόμο. Η Κρήτη πρέπει να έχει παρουσία στον κατάλογο της UNESCO.

Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων είναι ένα πραγματικό κόσμημα, το οποίο έχει ήδη μεγάλη επισκεψιμότητα. Και είναι πάρα πολύ σημαντικό το γεγονός ότι τα μεγάλα, τα εμβληματικά μας μουσεία, μέσα στα οποία είναι και το Μουσείο του Ηρακλείου, αποκτούν πια ξεχωριστή νομική οντότητα, ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, κι όχι απλά ως οργανικές οντότητες του Υπουργείου Πολιτισμού. Θα μας δώσει πολύ μεγαλύτερη ευελιξία να μπορούμε να αναπτύξουμε τα μουσεία μας μέσα από σύγχρονες προσεγγίσεις και το Μουσείο Ηρακλείου αξίζει πραγματικά να έχει αυτές τις δυνατότητες, για να μπορεί να αναδείξει ακόμα περισσότερο αυτό τον μοναδικό πολιτιστικό θησαυρό τον οποίο διαφυλάττει.

Δυο κουβέντες για τα θέματα εκπαίδευσης, όχι μόνο για τα σχολεία, για τα οποία μίλησε η Ζέττα (Μακρή). Ναι, δεν θα κουραστώ να το επαναλαμβάνω, αυτή η κυβέρνηση είναι η πρώτη κυβέρνηση που έκανε μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικού προσωπικού εδώ και 12 χρόνια, 2.700 περίπου μόνιμοι εκπαιδευτικοί δάσκαλοι και καθηγητές μόνο στην Κρήτη. Τα καλά νομίζω ότι πρέπει και να λέγονται.

Αλλά, βέβαια, έμφαση και σε πρότυπα πειραματικά σχολεία και στην επαγγελματική εκπαίδευση, σε πρότυπα ΕΠΑΛ. Αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία στη στήριξη των υποδομών επαγγελματικής εκπαίδευσης. Σημαντικές δράσεις κατάρτισης από τον Κωστή Χατζηδάκη.

Το μεγαλύτερο πρόβλημά μας στην Κρήτη -θα το έχουμε ακόμα πιο έντονο- θα είναι η εξεύρεση ανθρώπινου δυναμικού. Θα έχουμε το ανάποδο πρόβλημα πολύ σύντομα. Το έχουμε ήδη, το ξέρετε πολύ καλά. Το είδαμε στο λάδι. Ευτυχώς φέτος δεν άκουσα παράπονα από τους αγρότες μας, αλλά με λάδι στα πέντε ευρώ μερικές φορές νομίζω ότι όλοι θα πρέπει να είναι πολύ ικανοποιημένοι. Βέβαια γνωρίζουμε ότι αυτό δεν θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, αλλά ας έχουμε τουλάχιστον την ικανοποίηση ότι φέτος είχαμε και ποσότητες. «Όλα τα κιλά όλα τα λεφτά», πώς το λέγανε κάποτε; Αλλά από την καλή πλευρά, όχι από τη στραβή.

Αλλά από εκεί και πέρα το μεγάλο μας ζήτημα θα είναι το ανθρώπινο δυναμικό, η επανακατάρτιση, η εξειδίκευση στον τουρισμό, στον πρωτογενή τομέα, οι νέοι αγρότες. Ξέρω ότι έχουμε και άλλα αιτήματα, θα δούμε τι μπορούμε να κάνουμε. Θέλουμε νέους αγρότες να μπαίνουν στον πρωτογενή τομέα. Φέρνουν άλλες δεξιότητες, άλλες δυνατότητες, άλλη εξοικείωση με την τεχνολογία. Το θεωρώ αυτό εξαιρετικά σημαντικό.

Αλλά θέλω να κάνω και μια ξεχωριστή μνεία όχι μόνο στα ερευνητικά μας κέντρα, έχουμε δύο εξαιρετικά στην Κρήτη το ΕΛΚΕΘΕ και το ΙΤΕ, αλλά στην Κρήτη ως πόλο εκπαίδευσης. Έχουμε δύο εξαιρετικά ιδρύματα και αυτό το οποίο είπε ο Άγγελος είναι σωστό. Ξέρετε, πολλές φορές μιλάω με νέους φοιτητές και μερικές φορές κάποιοι από αυτούς μπορεί να είναι στεναχωρημένοι που δεν πέρασαν στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη και μετά έρχονται στην Κρήτη και είναι ενθουσιασμένοι, και από την ποιότητα ζωής αλλά και από το φοιτητικό περιβάλλον, στο οποίο αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία, αλλά και κυρίως από την ποιότητα της εκπαίδευσης.

Και το γεγονός ότι έχουμε πια αγγλόφωνα τμήματα τα οποία μπορούν να προσελκύουν φοιτητές από το εξωτερικό είναι μόνο η αρχή του τι μπορούμε να κάνουμε. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί μπορεί να είναι -και θα με συγχωρέσουν οι Κύπριοι φίλοι μου- η Κύπρος κέντρο προσέλκυσης ανώτατης εκπαίδευσης και δεν μπορεί να είναι η Κρήτη. Και μπορεί και θα γίνει. Και θα γίνει από τα δημόσια πανεπιστήμια, προσέξτε, όχι από τα ιδιωτικά. Και από το πανεπιστήμιο και από το πολυτεχνείο έχουμε πολύ μεγάλες δυνατότητες σε αυτόν τον τομέα.

Βέβαια πρέπει να λύσουμε το ζήτημα της στέγασης. Δρομολογούμε έργα φοιτητικής στέγης σε πολλά πανεπιστήμια, εδώ στην Κρήτη είναι ένα από τα μεγαλύτερα, είναι ίσως το μεγαλύτερο. Μιλάμε για παραπάνω από 4.000 θέσεις, παραπάνω από 200 εκατομμύρια, για να δημιουργήσουμε υποδομές φοιτητικής στέγης.

Αυτό πέρα και πάνω από την αύξηση του επιδόματος ενοικίου που δώσαμε στους φοιτητές φέτος, από τα 1.000 πήγαμε στα 1.500 ευρώ και υπό προϋποθέσεις στα 2.000 ευρώ εάν οι φοιτητές μας συγκατοικήσουν. Είναι έργα πολύ σημαντικά, όχι μόνο γιατί εξοικονομούν πόρους από τους φοιτητές, αλλά γιατί δημιουργούν μία συνολική εμπειρία. Το να μένεις στο πανεπιστήμιο ή κοντά στο πανεπιστήμιο είναι κάτι το οποίο ταιριάζει με την αντίληψη την οποία τουλάχιστον προσωπικά έχω για το πώς πρέπει να είναι η συνολική ακαδημαϊκή εμπειρία εάν πηγαίνεις σε ένα ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο.

Και βέβαια να πω και μπράβο στο Λευτέρη (Αυγενάκη) για τις πολλές δράσεις στις υποδομές στα αθλητικά της Κρήτης. Δεν χρειάζεται να τα επαναλάβω, είναι σημαντικές. Να αναφέρω μόνο τουλάχιστον το κολυμβητήριο των Χανίων, το οποίο ήταν παντελώς εγκαταλελειμμένο, νομίζω ότι πρέπει να είχε παραμείνει στην ίδια κατάσταση από τότε που έμαθα να κολυμπάω εκεί, κάποια στιγμή στις αρχές της δεκαετίας του ΄70. Δεν νομίζω ότι είχε γίνει τίποτα μέχρι που να ασχοληθούμε με αυτό.

Κλείνω με μία ευρύτερη πολιτική τοποθέτηση. Αυτό το οποίο βλέπετε κι εδώ στην Κρήτη είναι η αντίληψή μας για την εφαρμοσμένη πολιτική. Η κυβέρνησή μας δεν θα κουραστεί να αντιμετωπίζει προβλήματα στην πράξη, να σχεδιάζει το μέλλον με αισιοδοξία αλλά και με την τεχνοκρατική επάρκεια που η συγκρότηση ενός τέτοιου σχεδίου απαιτεί.

Και καθώς πλησιάζουμε σιγά-σιγά προς τις εκλογές, οι οποίες θα γίνουν κάποια στιγμή την άνοιξη, νομίζω ότι οι επιλογές που οι πολίτες έχουν μπροστά τους είναι πάρα πολύ συγκεκριμένες. Μπορούμε να μιλήσουμε για το μέλλον ή μπορούμε να βουλιάξουμε τη χώρα στην τοξικότητα, στον διχασμό και στην πόλωση.

Πληροφορήθηκα ότι ο κ. Τσίπρας μόλις κατέθεσε πρόταση δυσπιστίας στη Βουλή κατά της κυβέρνησης. Καλοδεχούμενη η πρόταση.

Η αλήθεια είναι ότι τον προκαλούσα πολλούς μήνες να το κάνει. Αποφάσισε να το κάνει τώρα, λίγο πριν τις εκλογές. Μια πάρα πάρα πολύ καλή ευκαιρία, όχι μόνο να επαναβεβαιώσουμε τη συνοχή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, αυτό είναι δεδομένο, αλλά κυρίως να συγκρίνουμε πεπραγμένα τετραετιών.

Εγώ δεν επιζητώ τη σύγκρουση, επιδιώκω τη σύγκριση. Ελάτε να συγκρίνουμε λοιπόν τι έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ τέσσερα χρόνια και τι κάναμε εμείς. Και νομίζω ότι θα είναι αρκετά καταλυτική αυτή η σύγκριση. Θα μας δοθεί η ευκαιρία να την κάνουμε στη Βουλή τις επόμενες μέρες. Να μιλήσουν οι Υπουργοί για το έργο τους.

Και βέβαια θα μιλήσουμε και για τα θέματα του Κράτους Δικαίου. Γιατί και εκεί δεν πρέπει να ξεχνάμε όσα έγιναν την περασμένη τετραετία. Είμαστε λοιπόν απολύτως έτοιμοι για αυτή την μεγάλη κοινοβουλευτική μάχη και εύχομαι και ελπίζω οι πολίτες να προσπεράσουν αυτό το «νέφος» της τοξικότητας, του πολύ πολωμένου πολιτικού λόγου και τελικά να αντιληφθούν ποιοι είναι αυτοί που μπορούν πραγματικά να τους μιλήσουν για το μέλλον τους.

Διότι ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει αυτή τη σύγκρουση γιατί δεν έχει προτάσεις για το μέλλον της χώρας και γιατί ταυτόχρονα δεν μπορεί να μιλήσει για το παρελθόν της χώρας. Διότι δεν θέλει κανείς από τον ΣΥΡΙΖΑ να θυμηθεί τα τέσσερα χρόνια της δικής του διακυβέρνησης.

Θα έχουμε, λοιπόν, την ευκαιρία να πούμε και παραπάνω σήμερα το βράδυ, στην πολιτική ομιλία την οποία θα κάνουμε. Από αύριο θα είμαστε στη Βουλή και την Παρασκευή θα ξαναπάρουμε ψήφο εμπιστοσύνης. Και μέχρι να προκηρύξουμε τις εκλογές θα συνεχίσουμε κανονικά τη δουλειά μας.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.