Λειψυδρία: Η κλιματική κρίση εκτιμάται ότι θα «αναβαθμίσει» σε μείζον το πρόβλημα τα επόμενα χρόνια – Είναι τελικά λύση η αφαλάτωση;
Η λειψυδρία χτυπά ανελέητα την Ελλάδα με τις προβλέψεις για το μέλλον να είναι δυσοίωνες, ελέω κλιματικής κρίσης. Σε πολλές περιοχές της χώρας, έχει σημάνει συναγερμός καθώς λίμνες και φράγματα στεγνώνουν.
Συνολικά 14 δήμοι έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Στην Αττική, τα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες του Μόρνου, αν οι συνθήκες δεν αλλάξουν δραματικά, αρκούν μόνο για τα επόμενα δύο ή τρία χρόνια, με τους ειδικούς να χτυπούν καμπανάκι κινδύνου και να υπογραμμίζουν την ανάγκη σωστής διαχείρισης των υδάτινων πόρων.
«Το θέμα της λειψυδρίας είναι βέβαια ένα κυρίαρχο θέμα φέτος σε πολλές περιοχές της χώρας μας, αλλά όπως έχουν τα πράγματα και όπως βλέπουμε να διαγράφεται το όλο θέμα της κλιματικής κρίσης θα είναι μείζον και τα επόμενα χρόνια», σημείωσε ο καθηγητής Γεωλογίας και Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμης Λέκκας.
«Πρέπει να έχουμε έργα ορεινής οικονομίας, δηλαδή να σταματάμε τη ροή του νερού και την ταχύτητα του νερού στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές και στη συνέχεια στις πεδινές περιοχές να έχουμε δρομολογήσει τέτοια έργα ούτως ώστε να αυξάνουν την καθίζηση, γιατί το μεγάλο θέμα είναι οι υπόγειοι υδροφορείς – Από εκεί αντλούμε το 80% του νερού», υπογράμμισε.
«Υπάρχει έλλειψη νερού»
«Εάν δεν έχουμε βροχοπτώσεις ή έχουμε βροχοπτώσεις πολύ έντονες ή έντονες βροχοπτώσεις δεν είναι θετικό. Είναι αρνητικό γιατί δεν προλαβαίνει το νερό να διεισδύσει στο έδαφος, συνεπώς δεν τροφοδοτεί τους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες. Συνεπώς, πρέπει να έχουμε βροχοπτώσεις, παρατεταμένες αλλά ήπιες βροχοπτώσεις, έτσι ώστε να ενισχύονται τα υδάτινα αποθέματα», σημείωσε μιλώντας στην ΕΡΤ, επισημαίνοντας ότι «είναι ένα θέμα το πώς θα μπορέσουμε να συγκρατήσουμε τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα που προέρχονται από τις έντονες βροχοπτώσεις».
«Τα πράγματα δεν διαγράφονται καθόλου αισιόδοξα»
«Yπάρχει έλλειψη νερού, λ.χ. στην Κρήτη, όπου φέτος είχαμε μηδενικές σχεδόν βροχοπτώσεις, κυρίως στο ανατολικό τμήμα του νησιού, με αποτέλεσμα το φράγμα Αποσελέμη, για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή να βρίσκεται σε οριακή κατάσταση. Αν δε βρέξει φέτος δε θα έχει νερό του χρόνου, με τεράστιες επιπτώσεις στον τουριστικό, κοινωνικό, οικονομικό και αγροτικό τομέα.
Έτσι λοιπόν τα πράγματα δεν διαγράφονται καθόλου αισιόδοξα. Η έκτακτη ανάγκη σημαίνει ότι μπορούν οι υπηρεσίες, δηλαδή οι δήμοι, οι περιφέρειες και η κεντρική διοίκηση να προβούν σε τέτοιες διαδικασίες και να ξεπεράσει τη γραφειοκρατία. Δηλαδή κάποιες ενέργειες που πρέπει να γίνουν γρήγορα, χωρίς να έχουμε τη γραφειοκρατία. Ακριβώς αυτό σημαίνει έκτακτη ανάγκη. Σημαίνει έκτακτες διαδικασίες, οι οποίες σε κανονική περίοδο θα έπαιρναν πολύ χρόνο να δρομολογηθούν και να υλοποιηθούν κάποιες δράσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες», υπογράμμισε ο κ. Λέκκας.
Στεγνώνουν…
Σύμφωνα με δορυφορική ανάλυση δεδομένων από την Επιχειρησιακή Μονάδα BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ, στην τεχνητή λίμνη Μόρνου, στη Στερεά Ελλάδα παρατηρείται σημαντική πτώση της στάθμης νερού.
Σύμφωνα με τον κ. Λέκκα, το πόσο σοβαρό θα είναι το ζήτημα, θα διαπιστωθεί από τις βροχοπτώσεις οι οποίες θα υπάρχουν στις περιοχές του Μόρνου.
«Έχει φτάσει στο μισό περίπου της δυναμικότητάς του. Είμαστε αισιόδοξοι ότι το χειμώνα που μας έρχεται, θα αναπληρωθούν τα χαμένα αποθέματα. Διαφορετικά τα πράγματα θα είναι πάρα πολύ δύσκολα», είπε.
Μεγάλη πτώση της στάθμης του νερού σε σχέση με το 2022 στην τεχνητή λίμνη Μόρνου
Η ίδια αποθαρρυντική εικόνα υπάρχει και στο φράγμα Αποσελέμης, στην Κρήτη.
Μεγάλη πτώση της στάθμης του νερού στο φράγμα Αποσελέμης στην Κρήτη
Όπως εξηγεί η Επιχειρησιακή Μονάδα BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ/ ΕΑΑ «είναι φανερό ότι και στις δύο περιπτώσεις η στάθμη του νερού έχει μειωθεί και η διαφορά πτώσης μεταξύ του 2022 και του 2024 παρουσιάζεται με διαγράμμιση. Το εμβαδόν της επιφάνειας της διαφοράς τους καλύπτει περίπου 4700 στρέμματα και 600 στρέμματα αντίστοιχα στους 2 χάρτες».
Στέγνωσε η Πικρολίμνη στο Κιλκίς
Εικόνα από MEGA
Ανησυχητική είναι και η κατάσταση στην Πικρολίμνη στο Κιλκίς στην οποία πλέον δεν υπάρχει σταγόνα νερού.
Η στάθμη της κάθε χρόνο μειωνόταν, μέχρι που το νερό εξαφανίστηκε. Κάποτε υπήρξε πόλος έλξης για τα λασπόλουτρά της, ωστόσο πλέον η ανομβρία των τελευταίων ετών την στέγνωσε.
Ο δήμος μάλιστα του Κιλκίς σε ανακοίνωσή του ζήτησε από τους κατοίκους να μην κάνουν αλόγιστη χρήση του νερού.
«Αποκτά δομικά χαρακτηριστικά η λειψυδρία»
Στο θέμα αναφέρθηκε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη σημερινή συνάντησή του με την ΠτΔ, Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Όπως είπε, η λειψυδρία έχει αρχίσει να γίνεται «ένα πρόβλημα που αποκτά δομικά χαρακτηριστικά λόγω κλιματικής κρίσης».
Στο πλαίσιο αυτό, σημείωσε πως «θα αντιμετωπίσουμε τις έκτακτες καταστάσεις αλλά θα χρειαστούν πιο δομικές παρεμβάσεις για τη διαχείριση του νερού» και γνωστοποίησε ότι «σύντομα θα υπάρξουν επιπρόσθετες εξαγγελίες».
Είναι λύση η αφαλάτωση;
Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι «θα πρέπει να υπάρχει ένας κεντρικός φορέας διαχείρισης υδατικών πόρων που θα λειτουργεί αποκεντρωμένα και κεντρικά κάτω από ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο εκτίμησης, αξιοποίησης και διαχείρισης των υδατικών πόρων».
Σε ό,τι αφορά την αφαλάτωση μάλλον δεν είναι και η καλύτερη λύση: «Δεν είναι μόνο τα υφιστάμενα αποθέματα που το πρόβλημα δεν λύνεται με την αφαλάτωση. Η αφαλάτωση έχει τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Απαιτεί τεράστια ποσά ενέργειας. Εκείνο το οποίο θα πρέπει να κάνουμε τελικά, είναι αυτό που προλαβαίνουμε να κάνουμε και μπορούμε να το κάνουμε: Η σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων», σημείωσε ο Ευθύμης Λέκκας και εξήγησε:
«Δηλαδή, ο πληθυσμός ανεβαίνει πέντε και δέκα φορές σε ορισμένα νησιά, αυτή την περίοδο. Εκεί λοιπόν δεν υπάρχει η σωστή διαχείριση. Κατ αρχάς οι υποδομές, τα δίκτυα. Παραδείγματος χάριν, έχουμε τεράστιες απώλειες νερού. Δεύτερον, δεν υπάρχει καμία καμπάνια. Έπρεπε να αρχίσουμε τις καμπάνιες οικονομίας του νερού για τον καθένα από μας».
