Λειψυδρία: 60% μείωση των βροχοπτώσεων στην Κρήτη

Ένα από τα πιο ξηρά έτη των τελευταίων επτά ετών καταγράφεται το 2023 στην Κρήτη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, μέχρι στιγμής έχει καταγραφεί μείωση των βροχοπτώσεων σε όλο το νησί σε ποσοστό 50% με 60% σε σχέση με το μέσο όρο των τελευταίων επτά ετών.

Μάλιστα, το φετινός υδρολογικό έτος αποτελεί το πρώτο έτος με μειωμένες βροχοπτώσεις μετά από χρονικό διάστημα 4 υγρών υδρολογικών ετών. Οι δε βροχοπτώσεις που έχουν, έως σήμερα, σημειωθεί προσομοιάζουν με εκείνες του έτους 2017-2018, το οποίο αποτέλεσε ένα από τα πλέον ξηρά υδρολογικά έτη της τελευταίας τριακονταετίας.

Το αποτέλεσμα είναι τα φράγματα να μην έχουν νερό καθώς έχουν διαπιστωθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους ελάχιστες εισροές υδάτων.

 «Καμπανάκι» από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση

Το τμήμα παρακολούθησης και προστασίας των υδατικών πόρων της Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης εξέδωσε κείμενο οδηγίας προς όλους τους φορείς παροχής υπηρεσιών ύδατος, για κάθε χρήση, στην Κρήτη (ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ, Δήμοι και ΟΑΚ), με σκοπό την άμεση λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και των δυσμενών επιπτώσεων της.

Η οδηγία αποτελεί επείγουσα σύσταση, με προτάσεις ενδεικτικών μέτρων που πρέπει ο κάθε αρμόδιος φορέας να ενσωματώσει στον ετήσιο προγραμματισμό του, ανάλογα με την κατάσταση του ισοζυγίου «προσφοράς και ζήτησης» της περιοχής ευθύνης του.

Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης συστήνει στους συλλογικούς φορείς παροχής υπηρεσιών ύδατος (ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ, Δήμοι, ΟΑΚ) να καταγράψουν τα διαθέσιμα αποθέματά τους και να υπολογίσουν το ισοζύγιο προσφοράς – ζήτησης για την επερχόμενη θερινή περίοδο. Σε περίπτωση ελλειμματικού ισοζυγίου θα πρέπει εγκαίρως να προβούν σε μέτρα άμβλυνσης του ελλείμματος.

Τα μέτρα

Αναλυτικά τα μέτρα που ανακοινώθηκαν:

Η Διεύθυνση Υδάτων προτείνει τα παρακάτω ενδεικτικά μέτρα, που πρέπει ο κάθε πάροχος υπηρεσιών ύδατος να εξειδικεύσει ανάλογα με την κατάσταση του ισοζυγίου προσφοράς – ζήτησης της περιοχής ευθύνης του, ώστε να αμβλυνθούν ή και δυνατόν να αποφευχθούν φαινόμενα λειψυδρίας και οι επιπτώσεις τους.

Η εξειδίκευση αυτών των μέτρων πρέπει να συνάδει με τη γενικότερη πολιτική προστασίας των υδάτων και με ιεράρχηση των διαφόρων χρήσεων νερού, με προτεραιότητα στο νερό ύδρευσης.

Α. Μέτρα διατήρησης της προσφοράς νερού

–           επιτάχυνση ολοκλήρωσης υδραυλικών έργων υπό κατασκευή,

–           ετοιμότητα χρήσης εναλλακτικών πηγών υδροδότησης (π.χ. εφεδρικές γεωτρήσεις),

–           αύξηση της χρήσης επεξεργασμένων αστικών λυμάτων για άρδευση,

–           συστηματική παρακολούθηση δικτύων και δεξαμενών για διαρροές και ετοιμότητα σε τεχνικό προσωπικό για την άμεση αντιμετώπισή τους.

Β. Μέτρα μείωσης της ζήτησης (σπατάλης) νερού

–           συνεχής ενημέρωση των χρηστών νερού για το υπαρκτό πρόβλημα λειψυδρίας και την ανάγκη μείωσης της κατανάλωσης. Προτείνεται η σύγκλιση συμβουλίων (τοπικών, δημοτικών, αγροτικών Συλλόγων, ΤΟΕΒ, ξενοδόχων κ.ά.) για συζήτηση και εξεύρεση τρόπων αποτελεσματικής ενημέρωσης,

–           έλεγχος και αντιμετώπιση βλαβών σε δεξαμενές και δίκτυα,

–           ενημέρωση για προληπτικό έλεγχο καλής λειτουργίας οικιακών δικτύων και δικτύων τουριστικών μονάδων,

–           ενημέρωση επισκεπτών ξενοδοχείων για περιορισμό της κατανάλωσης του νερού,

–           καθορισμός προστίμων για αλόγιστη χρήση νερού και ενημέρωση για την επιβολή τους,

–           καθορισμός και εφαρμογή ελλειμματικής άρδευσης, ανά καλλιέργεια και περιοχή, σε συνεργασία με τη Δ.Α.Ο.Κ. της Περιφέρειας,

–           έλεγχος και συστηματική καταγραφή στάθμης –παροχής πηγών, υπόγειων και επιφανειακών σημείων υδροληψίας,

–           περιορισμός εποχιακών υδροβόρων καλλιεργειών,

–           δωρεάν διανομή και εγκατάσταση ειδικών συσκευών εξοικονόμησης,

–           περιορισμοί σε μη βασικές χρήσεις όπως, πλύσιμο οδοστρωμάτων και πεζοδρομίων, πλύσιμο αυτοκινήτων, πότισμα οικιακού γρασιδιού (γκαζόν), γέμισμα κολυμβητικών δεξαμενών, άρδευση πάρκων και γηπέδων γκολφ κ.ά.

Γ. Κατασταλτικά μέτρα για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας

–           απαγόρευση ποτισμάτων εκτός πρωινών και βραδινών ωρών καθώς και, απαγόρευση ποτισμάτων όταν η ένταση του ανέμου είναι ισχυρή και όταν επικρατούν συνθήκες καύσωνα. Επιβολή προστίμων στους παραβάτες,

–           απαγόρευση χρήσης νερού ύδρευσης σε μη βασικές χρήσεις (πλύσιμο αυτοκινήτων, αυλών, κοινόχρηστων χώρων κ.λπ.),

–           περιοδικές διακοπές νερού,

–           εφαρμογή κλιμακωτού τιμολογίου ούτως ώστε, σε περίπτωση υπέρβασης της καθορισμένης ανά στρέμμα ποσότητας, να προκύπτει μεγάλη αύξηση στην τιμή χρέωσης ή/και διακοπή της παροχής,

–           παροχή κινήτρων για μείωση της κατανάλωσης (π.χ. μείωση τιμής νερού σε περίπτωση εφαρμογής της στάγδην άρδευσης),

–           αυστηρή τήρηση των όρων των αδειών χρήσης νερού και του χρονικού διαστήματος της αρδευτικής περιόδου από Απρίλιο έως Οκτώβριο κάθε έτους.

Η εφαρμογή αυτών των μέτρων κατά τη θερινή περίοδο του τρέχοντος έτους κρίνεται από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης ως επιβεβλημένη και ιδιαίτερα κρίσιμη, ειδικά εάν ληφθεί υπόψη ότι σε περίπτωση επανάληψης της ανομβρίας το επόμενο υδρολογικό έτος (2023-2024), θα έχουμε να διαχειριστούμε πολύ σοβαρά προβλήματα λειψυδρίας σε ολόκληρη την Κρήτη.