Κλιματική αλλαγή: Μισός βαθμός Κελσίου… μπορεί να φέρει την καταστροφή; Ο ρόλος των ESG

Οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αυξάνονται με τον ταχύτερο ρυθμό που έχει καταγραφεί ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας – Ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής είναι μια κρίσιμη παγκόσμια προσπάθεια

Μπορεί η υιοθέτηση κριτηρίων ESG (Περιβάλλον-Κοινωνία-Διακυβέρνηση) από της εταιρείες να μας βοηθήσει να μετριάσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής; Η απάντηση είναι καταφατική, απαντούν μελέτες εμπειρογνωμόνων. Την ώρα που ο κόσμος θερμαίνεται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην καταγεγραμμένη ιστορία, μεταβάλλοντας τα καιρικά φαινόμενα και διαταράσσοντας τη συνήθη ισορροπία της φύσης, τα κριτήρια ESG έχουν αναφερθεί από ερευνητές ως απάντηση στην κλιματική αλλαγή.

Η παγκόσμια συνεργασία είναι απαραίτητη για κάθε προσπάθεια μετριασμού της κλιματικής αλλαγής

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής εντείνουν τον ανταγωνισμό για πόρους όπως η γη, η τροφή και το νερό, τροφοδοτούν τις κοινωνικοοικονομικές εντάσεις και, όλο και συχνότερα, οδηγούν σε μαζικές μετακινήσεις. Τα αυξημένα κύματα καύσωνα, οι ξηρασίες και οι πλημμύρες υπερβαίνουν ήδη τα όρια ανοχής των φυτών και των ζώων, οδηγώντας σε μαζική θνησιμότητα ειδών, αλλά και σε ελλείψεις σε βασικά αγροδιατροφικά αγαθά. Αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα συμβαίνουν ταυτόχρονα, προκαλώντας αλυσιδωτές επιπτώσεις που είναι όλο και πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν.

Μισός βαθμός Κελσίου… μπορεί να φέρει την καταστροφή;

Ο επείγων χαρακτήρας της κλιματικής αλλαγής υπογραμμίζεται από το γεγονός ότι ακόμη και η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά μισό βαθμό Κελσίου, σημαίνει μεγαλύτερη εξάτμιση νερού από το έδαφος, περισσότερους υδρατμούς στην ατμόσφαιρα και αλλαγή των κλιματικών συνθηκών που θέτουν σε κίνδυνο τη γεωργία, την υγεία, την παροχή νερού και άλλα – όπως επισήμανε πρόσφατη έρευνα του Environmental Defense Fund. Ως εκ τούτου, δεν είναι τυχαίο που ο ΟΗΕ έχει θέσει την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ως κορυφαίο ζήτημα, όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά για τη διεθνή ειρήνη, την ασφάλεια και την ανθρώπινη ευημερία.

Μείωση Εκπομπών Αερίου του Θερμοκηπίου

Ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής είναι μια κρίσιμη παγκόσμια προσπάθεια που αποσκοπεί στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και στον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας. Επικεντρώνεται στη βασική αιτία της κλιματικής αλλαγής, τα θερμο-παρασυρόμενα αέρια του θερμοκηπίου που οι άνθρωποι προσθέτουν στην ατμόσφαιρα ταχύτερα από ό,τι μπορεί να απορροφήσει ο πλανήτης μας. Σχεδόν τα τρία τέταρτα των ανθρώπινων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχονται από την καύση ορυκτών καυσίμων όπως ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Γι’ αυτό και αν θέλουμε να μετριάσουμε την κλιματική αλλαγή, θεωρείται μονόδρομος η αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ενώ κάποιοι προτείνουν ως απάντηση ακόμα και την πυρηνική ενέργεια. Άλλες μέθοδοι για τον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου είναι η προστασία των δασών από την υλοτομία, με παράλληλη καλλιέργεια νέων δασών, καθώς και η κατασκευή συστημάτων «άμεσης δέσμευσης του αέρα», τα οποία , λειτουργούν με την απομάκρυνση των αερίων του θερμοκηπίου από την ατμόσφαιρα. Αυτές οι προσεγγίσεις όμως είναι δύσκολο να εφαρμοστούν σε πολύ μεγάλη κλίμακα και δεν εξαλείφουν την ανάγκη δραστικής μείωσης των εκπομπών ρύπων. Ωστόσο, αρχές όπως η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του ΟΗΕ, συμφωνούν ότι θα χρειαστεί κάποια απομάκρυνση άνθρακα για να αποτρέψουμε τα χειρότερα σενάρια κλιματικής αλλαγής.

Διασυνοριακή Συνεργασία

Η παγκόσμια συνεργασία είναι απαραίτητη για κάθε προσπάθεια μετριασμού της κλιματικής αλλαγής. Η σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) και η συμφωνία του Παρισιού διασφαλίζουν τη διασυνοριακή συνεργασία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος . Όσο πιο γρήγορα ο κόσμος σταματήσει την αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου και θωρακίσει τους ανθρώπους από την αύξηση της θερμοκρασίας που έχουμε ήδη προκαλέσει, τόσο λιγότερα θα πρέπει τελικά να δαπανήσουμε για να σταθεροποιήσουμε το κλίμα μας και τόσο περισσότερες ζωές και κρίσιμους πόρους θα σώσουμε στην πορεία. Τα μέτρα για μεγαλύτερη ενεργειακή αποδοτικότητα και οι οι δράσεις για τη μείωση των βραχύβιων κλιματικών ρύπων παράγουν συνδυαστικά οφέλη που σχετίζονται με την υγεία και τα τρόφιμα. Τα αποτελέσματα δοκιμών προσομοίωσης, για τους στόχους της ατζέντας 2030, υποδηλώνουν ότι τα οφέλη για την υγεία από τη μειωμένη έκθεση στο όζον και τα αιωρούμενα σωματίδια ατμοσφαιρικής ρύπανσης (PM2,5) θα μπορούσαν να φτάσουν το 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ σε πολλές χώρες θα μπορούσε επίσης να αυξηθεί σημαντικά η απόδοση των καλλιεργειών. Επομένως, ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής δεν αφορά μόνο τη μείωση των εκπομπών και την πρόληψη της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, αλλά και τη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας, της επισιτιστικής ασφάλειας και της οικονομικής ευημερίας.

Ο ρόλος των ESG στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής

Τα κριτήρια ESG (Εnviroment-Society-Governance, Περιβάλλον-Κοινωνία-Διακυβέρνηση), είναι ένα σύνολο προτύπων που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός οργανισμού. Οι εταιρείες μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους μέσω της εφαρμογής πρακτικών ESG.

Περιβάλλον

Τα κριτήρια ESG (Εnviroment-Society-Governance, Περιβάλλον-Κοινωνία-Διακυβέρνηση), είναι ένα σύνολο προτύπων που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός οργανισμού. Οι εταιρείες μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους μέσω της εφαρμογής πρακτικών ESG. Ένας από τους βασικούς τομείς είναι η περιβαλλοντική ευθύνη, η οποία περιλαμβάνει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τη διατήρηση των φυσικών πόρων και την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων. Οι εταιρείες μπορούν να εφαρμόσουν βιώσιμες πρακτικές, όπως η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η βελτιστοποίηση των μεταφορών και των logistics και η ενσωμάτωση των αρχών της κυκλικής οικονομίας. Οι πολιτικές της κυκλικής οικονομίας μπορούν να συνεργαστούν με τις πολιτικές μετριασμού της κλιματικής αλλαγής για να δημιουργήσουν πολλαπλά οφέλη, όπως η μείωση της χρήσης υλικών, των αποβλήτων και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Επιπλέον, οι εταιρείες αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πίεση από επενδυτές, περιβαλλοντικές οργανώσεις, πολιτικούς, ακόμη και από τους ίδιους τους επιχειρηματίες, προκειμένου να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τόσο στις παραγωγικές τους δραστηριότητές, όσο και στις αλυσίδες εφοδιασμού και διανομής. Επομένως, οι πρακτικές ESG δεν συμβάλλουν μόνο στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, αλλά ενισχύουν επίσης τη φήμη μιας εταιρείας και τη σχέση της με τα ενδιαφερόμενα μέρη (McKinsey, 2022).

Κοινωνία

Οι εταιρείες μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην κοινωνική δικαιοσύνη και την ευημερία της κοινότητας μέσω της εφαρμογής περιβαλλοντικών, κοινωνικών και διοικητικών πρακτικών (ESG). Ο «κοινωνικός» πυλώνας του ESG βρίσκει εφαρμογή στους νόμους περί κοινωνικής πρόνοιας, οι οποίοι περιλαμβάνουν τα πάντα, από τα εργασιακά δικαιώματα έως την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την αντιμετώπιση της φτώχειας. Συμμορφούμενες με αυτούς τους νόμους, οι εταιρείες όχι μόνο μετριάζουν τους νομικούς κινδύνους αλλά και συμβάλλουν σε ένα πιο κινητοποιημένο και παραγωγικό εργατικό δυναμικό. Επιπλέον, οι εταιρείες μπορούν να συμμετέχουν ενεργά σε κοινωνικά προγράμματα, είτε υποχρεωτικά από το νόμο είτε εθελοντικά, για να συμβάλουν θετικά στην κοινωνική ανάπτυξη. Αυτό ενισχύει την κοινωνική πτυχή του ESG, καθώς αντιμετωπίζει τη δέσμευση στην κοινότητα, την κοινωνική δικαιοσύνη και τη συνολική ευημερία. Επιπλέον, με την ενσωμάτωση των κοινωνικών παραγόντων στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων, οι επενδυτές ESG υποστηρίζουν εταιρείες που δίνουν προτεραιότητα στην ποικιλομορφία, την ένταξη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες. Ως εκ τούτου, οι πρακτικές ESG δεν συμβάλλουν μόνο στην κοινωνική δικαιοσύνη και την ευημερία της κοινότητας, αλλά ενισχύουν επίσης τη φήμη και τη σχέση μιας εταιρείας με τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Διακυβέρνηση

Η ορθή εταιρική διακυβέρνηση και η διαφάνεια είναι θεμελιώδους σημασίας για τη βελτίωση της λογοδοσίας και την ενθάρρυνση βιώσιμων επιχειρηματικών πρακτικών. Η αποτελεσματική εταιρική διακυβέρνηση διασφαλίζει ότι τα συμφέροντα των διαφόρων ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων, των πελατών, των προμηθευτών και των κοινοτήτων, λαμβάνονται υπόψη και εξισορροπούνται. Αυτή η εμπλοκή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων προάγει τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την εμπιστοσύνη, οδηγώντας σε ισχυρότερες σχέσεις και βιώσιμη δημιουργία αξίας. Με τη σύσταση αποτελεσματικών διοικητικών συμβουλίων, την προώθηση της διαφάνειας, τον σεβασμό των δικαιωμάτων των μετόχων, την προώθηση της ηθικής συμπεριφοράς, την εφαρμογή ισχυρών πρακτικών διαχείρισης κινδύνων και την υιοθέτηση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, οι επιχειρήσεις μπορούν να οικοδομήσουν εμπιστοσύνη, να προσελκύσουν επενδύσεις και να επιτύχουν μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Επιπλέον, η διαφάνεια δημιουργεί επίσης εμπιστοσύνη, η οποία είναι θεμελιώδης για τις σχέσεις των επιχειρήσεων με τους υπαλλήλους και τους πελάτες της. Επομένως, η ορθή εταιρική διακυβέρνηση δεν αφορά μόνο τη μείωση του κινδύνου και τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με όσα ορίζει ο νομοθέτης, αλλά και την καλλιέργεια μιας κουλτούρας διαφάνειας και λογοδοσίας που ενθαρρύνει τις βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές.

Το όφελος από την εφαρμογή πρακτικών ESG

Σύμφωνα με έρευνα της McKinsey, η εφαρμογή πρακτικών ESG μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη σε μια εταιρεία, ενισχύοντας τη φήμη της, προσελκύοντας επενδυτές που εστιάζουν στη βιωσιμότητα και προωθώντας την καινοτομία. Ένα ισχυρό προφίλ ESG μπορεί να βελτιώσει την εικόνα και την αξία του εμπορικού σήματος μιας εταιρείας, καθιστώντας την πιο ελκυστική για τους πελάτες, τους εργαζόμενους και τους επενδυτές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι πρακτικές ESG αποδεικνύουν τη δέσμευση μιας εταιρείας για βιώσιμες και υπεύθυνες λειτουργίες, οι οποίες εκτιμώνται όλο και περισσότερο στη σημερινή αγορά. Επιπλέον, οι εταιρείες που εστιάζουν στα κριτήρια ESG τείνουν να προσελκύουν επενδυτές με γνώμονα τη βιωσιμότητα, οι οποίοι βλέπουν τη δέσμευση σε αυτές τις αρχές ως δείκτη μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας και διαχείρισης κινδύνων. Αυτοί οι επενδυτές αναγνωρίζουν ότι οι εταιρείες με ισχυρές πρακτικές ESG είναι καλύτερα εξοπλισμένες για να αντιμετωπίσουν τις κανονιστικές αλλαγές, τους κινδύνους φήμης και τις αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών. Τέλος, η εφαρμογή των ESG μπορεί να προωθήσει την καινοτομία, ενθαρρύνοντας τις εταιρείες να αναπτύξουν νέα προϊόντα, υπηρεσίες και επιχειρηματικά μοντέλα που αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις. Αυτό μπορεί να ανοίξει νέες αγορές και ευκαιρίες, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της εταιρείας, καταλήγει η έρευνα της McKinsey.

Μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου

Τα οφέλη των περιβαλλοντικών, κοινωνικών πρακτικών και πρακτικών διακυβέρνησης (ESG) για την κοινωνία και το περιβάλλον είναι σημαντικά και πολύπλευρα. Οι πρακτικές ESG μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη μείωση της ρύπανσης και στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Για παράδειγμα, μπορεί να περιλαμβάνουν τη μείωση των άμεσων και έμμεσων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την αύξηση της αποδοτικότητας των πόρων, την εφαρμογή πρακτικών ανακύκλωσης, την κατανόηση και μείωση των κλιματικών κινδύνων, την αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την εφαρμογή στρατηγικών διαχείρισης νερού και αποβλήτων. Αυτές οι πρακτικές όχι μόνο βοηθούν το περιβάλλον αλλά και καθιερώνουν τις εταιρείες ως ηγέτες στον τομέα τους και προσελκύουν πελάτες με ευαισθησία στο περιβάλλον. Επιπλέον, οι πρακτικές ESG δημιουργούν ένα περιβάλλον που είναι κοινωνικά δίκαιο, προωθεί τη συνεργασία και ενδυναμώνει την ποικιλομορφία. Αυτό μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, προωθώντας μια πιο περιεκτική και δίκαιη κοινωνία. Ως εκ τούτου, οι πρακτικές ESG διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής διαχείρισης και στη βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας.

Προκλήσεις κατά την εφαρμογή των ΕSG

Η εφαρμογή των περιβαλλοντικών, κοινωνικών πρακτικών και πρακτικών διακυβέρνησης (ESG) μπορεί να δημιουργήσει αρκετές προκλήσεις για τις εταιρείες. Μία από τις πρωταρχικές προκλήσεις είναι το κόστος εφαρμογής. Η μετάβαση σε βιώσιμες πρακτικές απαιτεί συχνά σημαντικές προκαταρκτικές επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, υποδομές και κατάρτιση. Μια άλλη πρόκληση είναι η έλλειψη γνώσης και κατανόησης σχετικά με τις πρακτικές ESG. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αντίσταση από τους εργαζόμενους και τη διοίκηση, καθιστώντας δύσκολη την ενσωμάτωση των αρχών ESG στην κουλτούρα και τις λειτουργίες της εταιρείας. Επιπλέον, οι εταιρείες αντιμετωπίζουν πιέσεις από διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των επενδυτών, των πελατών και των ρυθμιστικών αρχών, για να αποδείξουν τη δέσμευσή τους στην ESG. Αυτό μπορεί να αποτελέσει πρόκληση λόγω της πολυπλοκότητας των εκθέσεων ESG και του κινδύνου του greenwashing, όπου οι εταιρείες δίνουν μια ψευδή εντύπωση της περιβαλλοντικής τους υπευθυνότητας. Επιπλέον, οι εταιρείες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν προκλήσεις στη συλλογή και διαχείριση των δεδομένων ESG λόγω της πολυπλοκότητάς τους και των περιορισμένων διαθέσιμων πόρων. Παρά τις προκλήσεις αυτές, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η εφαρμογή των πρακτικών ESG παρουσιάζει πολλές ευκαιρίες για τις εταιρείες να δώσουν προτεραιότητα στη βιώσιμη ανάπτυξη και να ανταποκριθούν στη βιώσιμη άποψη των επενδυτών, των ευρύτερων ενδιαφερόμενων μερών, καθώς και των πελατών, των προμηθευτών και της κοινότητας.

Οι πρακτικές ESG προσελκύουν επενδύσεις

Οι περιβαλλοντικές, κοινωνικές και διοικητικές πρακτικές (ESG) διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Βοηθούν τις εταιρείες να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, να ελαχιστοποιήσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να συμβάλουν στην κοινωνική δικαιοσύνη και την ευημερία της κοινότητας. Οι πρακτικές ESG ενισχύουν επίσης τη φήμη μιας εταιρείας, προσελκύουν επενδυτές με γνώμονα τη βιωσιμότητα και προωθούν την καινοτομία. Παρά τις προκλήσεις του κόστους εφαρμογής, της έλλειψης γνώσεων και της πίεσης των ενδιαφερομένων μερών, τα οφέλη των πρακτικών ESG για την κοινωνία και το περιβάλλον είναι σημαντικά. Συμβάλλουν στη μείωση της ρύπανσης, στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Ως εκ τούτου, οι πρακτικές ESG δεν είναι σημαντικές μόνο για τις εταιρείες αλλά και για την ευρύτερη κοινωνία και το περιβάλλον.