Η έναρξη της φετινής αντιπυρικής περιόδου μας έχει δώσει πολύ ανησυχητικά δείγματα για το πως μπορεί να εξελιχθεί αυτό το καλοκαίρι όσον αφορά τις δασικές πυρκαγιές. Αντικειμενικά επανέρχεται στην επικαιρότητα μια συζήτηση για τις αιτίες και τη φύση των δασικών πυρκαγιών.
Η τρέχουσα αντιπυρική περίοδος από τις πρώτες κιόλας ημέρες μας υπενθυμίζει, με εμφατικό τρόπο, ότι η κυβέρνηση προωθεί ακόμη περισσότερο την εμπορευματοποίηση και την ιδιωτικοποίηση προς όφελος των επιχειρηματικών συμφερόντων σε όλο το φάσμα της πυρασφάλειας και της δασοπροστασίας, από την οργάνωση, την εκπαίδευση, την έρευνα, την παροχή υπηρεσιών μέχρι την εκμετάλλευση δασικών οικοσυστημάτων. Στην εφαρμοζόμενη δασική πολιτική η πρόβλεψη και η πρόληψη, απουσιάζουν πανηγυρικά.
Οι δασικές πυρκαγιές συνεχίζουν να είναι ένα από τα βασικά προβλήματα των δασών, που δεν διαχειρίζονται ολοκληρωμένα και σε επιστημονική βάση και συνεχίζουν να εξυπηρετούν τις επενδύσεις που μπορούν πλέον με τους αστικούς νόμους να γίνονται στα δάση και σε προστατευόμενες περιοχές.
Παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στην αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών είναι, μεταξύ άλλων, η εγκατάλειψη παραγωγικών δραστηριοτήτων σε πολλά από τα δάση της χώρας, ως αποτέλεσμα της μείωσης του πληθυσμού στα ορεινά χωριά. Δραστηριότητες, όπως η κτηνοτροφία, η υλοτομία, η ρητινοκαλλιέργεια κ.α. κρατούσαν την καύσιμη ύλη σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, καθιστώντας τον κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιών μικρότερο και την αντιμετώπισή τους πιο εύκολη.
Συνεπώς, η δασοπυρόσβεση δεν μπορεί παρά να είναι ένα τμήμα της δασοπροστασίας εν γένει. Ακολούθως η δασοπροστασία δεν έχει νόημα έξω από την οργανωμένη επιστημονικά σχεδιασμένη διαχείριση των δασών.
Παρότι αυτά είναι γνωστά και αναγνωρισμένα δεν υπάρχει ουσιαστικά διαχείριση στα περισσότερα δασικά συμπλέγματα της χώρας, δεν υπάρχουν διαχειριστικά σχέδια, ενώ η τελευταία απογραφή δασών έγινε το 1993. Οι δασικές υπηρεσίες βρίσκονται σε τραγική κατάσταση, δίχως προσωπικό και μέσα. Δεν επαρκεί η χρηματοδότηση για να υλοποιηθούν απαραίτητα έργα, όπως η διάνοιξη και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών και δασικών δρόμων. Δεν υπάρχουν οι αναγκαίες υποδομές για τη δασοπυρόσβεση με επίγεια μέσα, ενώ την ίδια στιγμή ξοδεύονται κάθε χρόνο τεράστια ποσά για την ενοικίαση, μέσω νατοϊκής υπηρεσίας, εναέριων μέσων.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι από τα συνολικά 17,7 εκατομμύρια ευρώ που συνολικά ζητούσαν τα Δασαρχεία όλης της χώρας για έργα αντιπυρικής θωράκισης, η κυβέρνηση πίστωσε μόλις 1,7 εκατ. ευρώ για όλη την Ελλάδα! Κάτι λιγότερα από ψίχουλα δηλαδή, αφού με τα παραπάνω κονδύλια έπρεπε να γίνουν συντηρήσεις των υφιστάμενων αντιπυρικών ζωνών, διάνοιξη νέων, καθαρισμοί δασών και άλλα πολλά. Ακόμα πιο αποκαλυπτικό είναι το γεγονός ότι αυτά τα 1,7 εκατομμύρια είναι περικομμένα κατά 62%, αφού πέρυσι το αντίστοιχο ποσό ήταν σχεδόν 4,5 εκατομμύρια. Αποδεικνύεται η κυβερνητική υποκρισία σε όλο της το μεγαλείο.
Για μία ακόμη φορά μεγάλο μέρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού για το Πυροσβεστικό Σώμα, δεν αξιοποιούνται για τη συντήρηση, ανανέωση και γενικότερα την ενίσχυση του εναέριου και επίγειου κρατικού μηχανολογικού μηχανισμού, αλλά μεταφέρονται στους ιδιώτες μέσω της ενοικίασης εναέριων μέσων. Σε αυτή την κατεύθυνση κινήθηκε η κυβέρνηση και για τον προϋπολογισμό του 2021 και έτσι ενώ για της πάσης φύσεως λειτουργικές δαπάνες του Π.Σ. των μειζόνων κατηγοριών 24 και 31, η αύξηση των πιστώσεων είναι 22.673.491 ευρώ, τα 18.000.000 ευρώ είναι για την μίσθωση εναέριων μέσων και τα υπόλοιπα 4.673.491 ευρώ για το σύνολο των λειτουργικών του αναγκών!
Το αποτέλεσμα της πολιτικής ενίσχυσης των ιδιωτικών συμφερόντων σε βάρος του κρατικού μηχανισμού, καταγράφεται μέσα από την κλιμάκωση των πιστώσεων που διοχετεύονται για τον σκοπό αυτό. Έτσι παρατηρούμε ότι από τον προϋπολογισμό του 2019 που οι δαπάνες για τη μίσθωση εναέριων μέσων ανέρχονταν σε 17.000.000 ευρώ, εκτοξεύτηκαν κλιμακωτά στα 40.800.000 ευρώ για το 2021. Μία αύξηση δηλαδή κατά 23.800.000 ευρώ ή 58,00%, την ίδια στιγμή που για τη συντήρηση του συνόλου του μηχανολογικού εξοπλισμού των 3.250 περίπου οχημάτων, δηλαδή την κινητήρια δύναμη του Π.Σ. και του βασικού πυροσβεστικού μέσου των επίγειων δυνάμεων, η αύξηση των πιστώσεων ανέρχεται μόνο σε 800.000 ευρώ, όταν η παλαιότητα του στόλου των οχημάτων πέραν της 10ετίας πλησιάζει το 80%. Η σωρευτική αποστέρηση σε βάθος 12ετιάς των 1.216.558.131 ευρώ από το πυροσβεστικό σώμα, δημιούργησε αξεπέραστα προβλήματα στις δομές του Π.Σ. και στην κατάσταση του συνόλου του εξοπλισμού του. Αυτοί οι αρνητικοί παράγοντες σε συνδυασμό με τη συνεχή ανάθεση νέων αρμοδιοτήτων, έχει φέρει το σύνολο του προσωπικού και τον ίδιο τον μηχανισμό του Π.Σ. σε πολύ δυσχερή θέση με τα τραγικά αποτελέσματα που καταγράφονται σε κάθε αντιπυρική περίοδο.
Παρά τη δυσκολία που αντιμετώπισε η κυβέρνηση για την υλοποίηση και ενεργοποίηση του πολυδαίδαλου γραφειοκρατικού και αναποτελεσματικού μηχανισμού που η ίδια δημιούργησε με το λεγόμενο Εθνικό Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων με το Νόμο 4662/2020, γεγονός που την υποχρέωσε σε αναστολή εφαρμογής μέρους των διατάξεων του. Τον διατηρεί σε πλήρη ισχύ για όλες εκείνες τις διατάξεις μέσω των οποίων παραχωρεί ακόμη περισσότερους τομείς πυρασφάλειας και δασοπροστασίας στους επιχειρηματικούς ομίλους. Εμπορευματοποιεί πλήρως την πυρασφάλεια με παροχή υπηρεσιών σε επιχειρήσεις και ιδιώτες από το Πυροσβεστικό Σώμα.
Μεταβιβάζει αρμοδιότητες πυροπροστασίας και δασοπροστασίας στους Δήμους, τις Περιφέρειες, σε Μ.Κ.Ο. και εθελοντικές οργανώσεις. Εμπλέκει και με επίσημη παραδοχή πλέον μέσω του αντιδραστικού κυβερνητικού πονήματος την «Λευκή Βίβλο για την Προστασία του Πολίτη» και το Πυροσβεστικό Σώμα στους κατασταλτικούς μηχανισμούς, διατηρώντας όχι μόνο τη στρατιωτικοποιημένη του δομή, αλλά επαναφέροντας και τη χουντικής έμπνευσης οπλοφορία των στελεχών του. Θέτει το σύνολο των φορέων της πολιτικής προστασίας στη διάθεση του ΝΑΤΟ για την αξιοποίησή τους στους εγκληματικούς του σχεδιασμούς, χρηματοδοτούμενους μάλιστα με μυστικά κονδύλια.
Τέλος είναι κοινή διαπίστωση πλέον και κυρίως των ίδιων των υπάλληλων του Πυροσβεστικού Σώματος, μονίμων, πενταετών και εποχικών. Ότι τη στιγμή που η κυβέρνηση χωρίς να κάνει τις απαραίτητες προσλήψεις έχει σχεδιάσει από πέρυσι, τη δημιουργία 80 εποχικών κλιμακίων και μία σειρά αερομεταφερόμενων και επιτελικών μονάδων, δεν έχουν να περιμένουν καμία ουσιαστική ενίσχυση σε μέσα και προσωπικό. Αντιθέτως η μεγάλη διασπορά του υπάρχοντος δυναμικού για τη στελέχωση όλων αυτών των δομών, δημιουργεί εύλογη ανησυχία, έχοντας την τραγική εμπειρία της περιόδου 1998 – 2000. Είναι πεπεισμένοι ότι θα σηκώσουν στην πλάτη τους για ακόμη μία φορά όπως γίνεται εδώ και μία 20ετεία όλο το βάρος του επικίνδυνου από κάθε άποψη αντιπυρικού σχεδιασμού.
Αυτό έχει αποδείξει η πείρα τους των τελευταίων 23 χρόνων με τους δεκάδες νεκρούς και με τις βαριές αναπηρίες συναδέλφων τους. Για αυτό ακριβώς το λόγο η κυβέρνηση όχι μόνο συνεχίζει να τους απασχολεί μέσα από το αντεργατικό πλαίσιο που διατήρησαν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις με εκατοντάδες ώρες απλήρωτης εργασίας. Να διακόπτει στις μητέρες πυροσβέστριες κατά την αντιπυρική περίοδο τη γονική άδεια. Να μη χορηγεί προγραμματισμένες ημερήσιες αναπαύσεις και να πετσοκόβει τις προγραμματισμένες κανονικές άδειες. Προς ενίσχυση αυτού του αντεργατικού πλαισίου και προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες τις αντιπυρικής περιόδου και όχι μόνο από το υπάρχον προσωπικό, επέλεξε να τους επιβάλει και νόμιμα τις συνθήκες του εργασιακού μεσαίωνα, θεσμοθετώντας με το Νόμο 4662/2020: Την κατάργηση του αμετάθετου από τον τόπο συμφερόντων. Το συνεχόμενο ξεσπίτωμα με μεταθέσεις, αποσπάσεις, μετακινήσεις μέσα από έναν νέο, αντιδραστικό, άδικο και ρουσφετολογικό κανονισμό μεταθέσεων. Την επιβολή προληπτικής επιφυλακής ακόμη και χωρίς συμβάντα παρά μόνο με αφορμή τις καιρικές συνθήκες.
Όλα τα παραπάνω αποτυπώνουν τις διαχρονικές ευθύνες των κομμάτων που έχουν κυβερνήσει αυτή τη χώρα, ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ και συνεχίζουν να εφαρμόζουν την ίδια δασοκτόνα, εγκληματική πολιτική με θύματα εκατομμύρια στρέμματα καμένες δασικές εκτάσεις, εκατοντάδες νεκρούς πολίτες, δεκάδες νεκρούς πυροσβέστες, χιλιάδες κατεστραμμένες λαϊκές περιουσίες.
Τα αστικά κόμματα χρησιμοποιούν τις κλιματικές μεταβολές ως πρόσχημα είτε για να καλύψουν την καταστροφική περιβαλλοντική πολιτική τους, είτε για να δικαιολογήσουν τη στρατηγική συμφωνία όλων με την «πράσινη» ανάπτυξη, την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, την μετά το 2020 δασική στρατηγική της ΕΕ, στοχεύοντας στη συνδυασμένη και αποτελεσματικότερη ένταξη των δασών στις μονοπωλιακές ανάγκες.
Η κυβερνητική πολιτική της ΝΔ και αυτή του ΣΥΡΙΖΑ είναι η μία συνέχεια της άλλης. Ν.Δ και ΣΥΡΙΖΑ κατά γράμμα:
–Εξειδικεύουν και εφαρμόζουν τις ευρωενωσιακές κατευθύνσεις, που αντιμετωπίζουν το περιβάλλον, τα δάση ως πεδίο επιχειρηματικής δράσης.
–Προωθούν και εμπλουτίζουν το νομικό πλαίσιο για το περιβάλλον, ακολουθώντας τις οδηγίες του μεγάλου κεφαλαίου, του ΣΕΒ, των τραπεζών, υποτάσσοντας το περιβάλλον στις ανάγκες της καπιταλιστικής ανάπτυξης.
–Υλοποιούν την ίδια καταστροφική δασική πολιτική, εξασφαλίζοντας ένα νομικό πλαίσιο που εντείνει την εμπορευματοποίηση της δασικής γης, τις επενδύσεις μέσα στα δάση, τις οποίες επιδοτούν, μετατρέποντάς τα σε δάση ανεμογεννητριών.
–Διατηρούν την ιδιοκτησιακή «Βαβυλωνία» στα δάση, οδηγώντας σε αποχαρακτηρισμούς και σε αναγνωρίσεις ανύπαρκτων δικαιωμάτων κυριότητας.
–Διευρύνουν την ιδιωτικοποίησή τους, τις επιτρεπτές επεμβάσεις, απαξιώνουν την υποστελεχωμένη Δασική Υπηρεσία, που έχει την ευθύνη της προστασίας και διαχείρισής τους.
–Υλοποιούν τους δασικούς χάρτες, που αποτελούν επιδίωξη των μονοπωλιακών ομίλων για να διαμορφωθεί «καθαρό τοπίο», που θα επιταχύνει τα εκμεταλλευτικά τους σχέδια.
–Διατηρούν το διαχωρισμό της διαχείρισης και προστασίας των δασών από την αντιπυρική τους προστασία. Την αποτυχημένη διάσπαση της πρόληψης από την κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών, έναν ανεπαρκή και παλαιωμένο εξοπλισμό, ενώ το κόστος αντιμετώπισης ανεβαίνει, γιατί δίνουν βάρος στην καταστολή.
–Είναι αντίθετοι με την ολοκληρωμένη, ενιαία διαχείριση και προστασία των δασικών οικοσυστημάτων, που περιλαμβάνει τη σύγχρονη αντιπυρική προστασία, με κύριο βάρος στην πρόληψη και την σε διαφορετική βάση οργάνωση των επίγειων δυνάμεων.
–Μετατρέπουν το αποτέλεσμα σε αιτία, για να μην αποκαλυφθεί ότι οι νεκροί, οι καταστροφές από τις δασικές πυρκαγιές, τους σεισμούς, τις πλημμύρες, τα μπαζωμένα ρέματα, οι βιομηχανίες, οι τουριστικές επιχειρήσεις, οι βίλες στα δάση, τα αυθαίρετα, η καταστροφή του περιβάλλοντος, είναι το αποτέλεσμα. Αιτία είναι ο καπιταλισμός, που σαπίζει και παρασύρει ανθρώπινες ζωές, όπως άλλωστε και κάθε μέρα, στο βωμό της εκμετάλλευσης, της εμπορευματοποίησης των πάντων και της δασικής γης προς όφελος των μεγάλων συμφερόντων.
Η σημερινή κατάσταση μπορεί να αντιστραφεί. Οι βασικές λαϊκές ανάγκες μπορούν να ικανοποιηθούν συνολικά με κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό, στο πλαίσιο της εργατικής εξουσίας. Το ΚΚΕ επανειλημμένα έχει προειδοποιήσει τον ελληνικό λαό ότι δεν μπορούν να προστατευτούν τα δάση, οι πόλεις και η λαϊκή περιουσία, χωρίς ριζική αλλαγή πολιτικής. Χρειάζεται η λαϊκή οργανωμένη παρέμβαση και δράση για την ανατροπή της πολιτικής που εντείνει την εμπορευματοποίηση της γης, των δασών.
Η γη και η δασική γη δεν πρέπει να αποτελεί ιδιοκτησία και πηγή πλούτου για τις μεγάλες επιχειρήσεις και ομίλους, που οδηγεί ταυτόχρονα και σε μεγάλες καταστροφές. Πρέπει να είναι κοινωνική ιδιοκτησία, ώστε να αποτελεί πηγή πλούτου για τον λαό μας και αυτός να ιδιοποιείται τα οφέλη από αυτό.
Ο ελληνικός λαός να βάλει στο επίκεντρο του αγώνα του την ανατροπή αυτού του βάρβαρου εκμεταλλευτικού συστήματος που είναι ανίκανο να λύσει ακόμα και τα στοιχειώδη όταν πρόκειται να υπερασπιστεί τη ζωή και την ασφάλεια του λαού, ενώ αποδεικνύεται εξαιρετικά αποτελεσματικό στην αφαίρεση εργατικών – λαϊκών δικαιωμάτων, στη φοροαφαίμαξη, στη βία και την καταστολή.
Είναι σήμερα ανάγκη:
–Να καταργηθούν όλοι οι αντιδασικοί νόμοι, που ψήφισαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις.
–Να καταργηθεί στο σύνολό του ο Νόμος 4662/2020.
–Να πραγματοποιηθεί ριζική αλλαγή στην οργάνωση της δασοπροστασίας και της πολιτικής προστασίας, σε επίπεδο προσανατολισμού, δομής, υποδομών, εξοπλισμού, σχεδιασμού με αποκλειστική ευθύνη του κράτους και γνώμονα την προστασία της ζωής και της περιουσίας του λαού και των δασικών οικοσυστημάτων από φυσικές καταστροφές και τεχνολογικά ατυχήματα και όχι την κερδοφορία των επιχειρηματικών συμφερόντων. Καμία εμπλοκή των ιδιωτών, της Τοπικής Διοίκησης και ΜΚΟ.
–Να καλυφθούν πλήρως οι ανάγκες σε μόνιμο προσωπικό όλων των τομέων της πολιτικής προστασίας, της Πυροσβεστικής και της Δασικής Υπηρεσίας, με ταυτόχρονο διαχωρισμό του επιχειρησιακού από το διοικητικό προσωπικό του ΠΣ με αντίστοιχες προσλήψεις.
–Να ανανεωθεί ο εθνικός εναέριος στόλος αεροπυρόσβεσης και διάσωσης με σύγχρονα πτητικά μέσα.
–Να γίνει σχεδιασμός των απαραίτητων δασοτεχνικών – αντιδιαβρωτικών – αντιπλημμυρικών έργων και εξασφάλιση των αναγκαίων πιστώσεων, στο πλαίσιο της συνολικής διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων και των ορεινών – ημιορεινών περιοχών.
ΕΡΩTΩNTAI οι κ. Υπουργοί,
• Είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης έστω και τώρα, να πάρει όλα τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα, χορηγώντας όλες τις αναγκαίες πιστώσεις στην Δασική Υπηρεσία για να γίνουν διανοίξεις δασικών και αγροτικών δρόμων, αποψιλώσεις και αραιώσεις δασικών περιοχών, τοποθέτηση υδατοδεξαμενών σε όλα τα νευραλγικά σημεία των δασικών οικοσυστημάτων, συντήρηση των υπαρχόντων και δημιουργία ζωνών πυρασφάλειας και τόσων άλλων απαραίτητων παρεμβάσεων για την αποτροπή και περιορισμό των καταστροφικών δασικών πυρκαγιών;
• Είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και η οριστική εργασιακή αποκατάσταση όλων των πενταετών και συμβασιούχων πυροσβεστών με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίας;
• Τι μέτρα προτίθεται να πάρει η κυβέρνηση για την προστασία της ζωής και της υγείας των πυροσβεστών από τους επαγγελματικούς κινδύνους. Έχει λάβει όλα τα μέτρα ώστε να χορηγηθούν τα απαραίτητα μέσα προστασίας για τις αστικές και τις δασικές πυρκαγιές σε όλους τους πυροσβέστες;
• Με δεδομένη την έντονη ανησυχία και αβεβαιότητα που έχει εκδηλωθεί στις τάξεις των πυροσβεστών από την εφαρμογή του νέου κανονισμού μεταθέσεων, η κυβέρνηση σκοπεύει να αναθεωρήσει το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο, με γνώμονα την αξιοκρατία και την προστασία του οικογενειακού τους προγραμματισμού;
Οι Βουλευτές
Παφίλης Θανάσης
Γκιόκας Γιάννης
Δελής Γιάννης
Καραθανασόπουλος Νίκος
Κατσώτης Χρήστος
Κομνηνάκα Μαρία
Λαμπρούλης Γιώργος
Μανωλάκου Διαμάντω
Μαρίνος Γιώργος
Παπαναστάσης Νίκος
Συντυχάκης Μανώλης