ΚΑΠ: πιο «πράσινη», πιο δίκαιη και πιο στιβαρή

Η μελλοντική αγροτική πολιτική της ΕΕ θα πρέπει να είναι πιο ευέλικτη, βιώσιμη και ανθεκτική στις κρίσεις, ώστε οι αγρότες να συνεχίσουν να παρέχουν επισιτιστική ασφάλεια σε όλη την ΕΕ.

Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν την Παρασκευή τις θέσεις τους σχετικά με τη μεταρρύθμιση της αγροτικής πολιτικής της ΕΕ (Κοινή Γεωργική Πολιτική) για την περίοδο μετά το 2022. Η διαπραγματευτική ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι πλέον έτοιμη να ξεκινήσει συνομιλίες με τους Υπουργούς της ΕΕ.

«Στροφή» από τη συμμόρφωση στις επιδόσεις
Οι ευρωβουλευτές στηρίζουν την αλλαγή κατεύθυνσης που αναμένεται να προσαρμόσει καλύτερα την αγροτική πολιτική της ΕΕ στις ανάγκες κάθε κράτους μέλους, υπογράμμισαν ωστόσο ότι θα πρέπει να διασφαλίζονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να καταρτίζουν στρατηγικά σχέδια, για να διευκρινίζουν πώς σκοπεύουν να υλοποιήσουν τους στόχους που θέτει η ΕΕ, τα οποία στη συνέχεια θα εγκρίνονται από την Επιτροπή. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα ελέγχει και τις επιδόσεις των κρατών μελών, εκτός από την συμμόρφωσή τους με τους κανόνες της ΕΕ.

Οι στόχοι των στρατηγικών σχεδίων θα πρέπει να επιτευχθούν σε συνάρτηση με τη Συμφωνία του Παρισιού, σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές.

Καλύτερες περιβαλλοντικές επιδόσεις για τον αγροτικό τομέα στην ΕΕ
Το Κοινοβούλιο ενίσχυσε την αρχή της αιρεσιμότητας, δηλαδή τους κανόνες που θα πρέπει να ακολουθούν οι αγρότες σχετικά με τις κλιματικά και περιβαλλοντικά φιλικές πρακτικές ως απαραίτητη προϋπόθεση για να λαμβάνουν άμεση ενίσχυση. Επιπλέον, οι ευρωβουλευτές επιθυμούν τουλάχιστον το 35% του προϋπολογισμού για την αγροτική ανάπτυξη να διατίθεται για περιβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα όλων των κατηγοριών. Επίσης, το 30% τουλάχιστον των άμεσων ενισχύσεων θα πρέπει να κατευθύνεται σε οικολογικές πρακτικές που θα είναι μεν εθελοντικές, αλλά ακολουθώντας τες οι αγρότες θα μπορούν να αυξήσουν το εισόδημά τους.

Οι ευρωβουλευτές επιμένουν ότι πρέπει να δημιουργηθούν συμβουλευτικές υπηρεσίες για την αγροτική παραγωγή σε όλα τα κράτη μέλη, καθώς και ότι τουλάχιστον το 30% της χρηματοδότησης της ΕΕ που τους παρέχεται πρέπει να διατίθεται για την οικονομική ενίσχυση των αγροτών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και την προστασία της βιοποικιλότητας. Καλούν επίσης τα κράτη μέλη να παρέχουν κίνητρα στους αγρότες προκειμένου αυτοί να παραχωρούν το 10% της γης τους για τη διαμόρφωσή της με τρόπους που ευνοούν τη βιοποικιλότητα, όπως η χρήση θάμνων για περίφραξη, τα μη παραγωγικά δέντρα και οι μικρές λίμνες.

Μείωση ενισχύσεων για μεγάλες φάρμες, στήριξη μικρών επιχειρήσεων και νέων αγροτών
Οι ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της σταδιακής μείωσης των ετήσιων άμεσων ενισχύσεων προς τους αγρότες που ξεπερνούν τα 60.000 ευρώ και της θέσπισης του ανώτατου ορίου ενισχύσεων στα 100.000 ευρώ, από το οποίο ωστόσο θα εκπίπτει το 50% των μισθολογικών δαπανών, εφόσον αυτές συνδέονται με αγροτικές δραστηριότητες. Επίσης, τουλάχιστον το 6% των εθνικών άμεσων ενισχύσεων θα πρέπει να προορίζεται για τη στήριξη μικρών και μεσαίων αγροτικών επιχειρήσεων. Σε περίπτωση που το ποσοστό αυτό υπερβεί το 12%, τότε το προαναφερθέν ανώτατο όριο θα πρέπει να παύει να είναι υποχρεωτικό, σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές.

Τουλάχιστον το 4% των κονδυλίων για τις άμεσες ενισχύσεις θα πρέπει να μπορεί να χρησιμοποιείται από τα κράτη μέλη για τη στήριξη των νέων αγροτών. Ένα τμήμα των κονδυλίων για την αγροτική ανάπτυξη θα μπορούσε να κατευθύνεται στην κατά προτεραιότητα χρηματοδότηση επενδύσεων από νέους αγρότες, υποστηρίζουν οι ευρωβουλευτές.

Το Κοινοβούλιο τονίζει ότι οι ενισχύσεις από την ΕΕ θα πρέπει να μην χορηγούνται σε όσους δεν ασκούν ένα ελάχιστο επίπεδο αγροτικής δραστηριότητας, ενώ δεν θα πρέπει να χορηγούνται καθόλου σε όσους διευθύνουν αεροδρόμια, σιδηροδρόμους, δίκτυα ύδρευσης, κτηματομεσιτικές εταιρείες, γήπεδα και υπαίθριους χώρους ψυχαγωγίας.

Χορτοφαγικά μπιφτέκια και μπριζόλες τόφου: χωρίς αλλαγές η εμπορική σήμανση
Οι ευρωβουλευτές απέρριψαν όλες τις προτάσεις για την αποκλειστική χρήση των ονομασιών που σχετίζονται με το κρέας για τα προϊόντα που περιέχουν κρέας. Δεν θα υπάρξουν αλλαγές σχετικά με τα φυτικά προϊόντα και τη σήμανση που χρησιμοποιούν σήμερα στα σημεία πώλησής τους.

Βοήθεια στους αγρότες για την αντιμετώπιση κινδύνων και κρίσεων
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιέζει για να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για τη στήριξη των αγροτών, ώστε αυτοί να μπορούν με τη σειρά τους να αντιμετωπίζουν καλύτερα τους κινδύνους και ενδεχόμενες μελλοντικές κρίσεις. Επιθυμεί να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά και να θεσπιστεί μια στρατηγική παρεμβάσεων που θα αφορά όλα τα αγροτικά προϊόντα. Υποστηρίζει ακόμη ότι θα πρέπει να εξαιρούνται από τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ οι πρακτικές που έχουν ως στόχο την καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και της ζωής και της υγείας των ζώων. Όσον αφορά το αποθεματικό για τις κρίσεις στον αγροτικό τομέα, το οποίο στηρίζει τους αγρότες σε περιπτώσεις αστάθειας των τιμών ή της αγοράς, οι ευρωβουλευτές επιθυμούν τη μετατροπή του από εργαλείο που ενεργοποιείται ανά περίσταση σε μόνιμο μηχανισμό με επαρκή προϋπολογισμό.

Κυρώσεις για επαναλαμβανόμενες παραβάσεις και μηχανισμός καταγγελιών
Το Κοινοβούλιο ζητά να γίνουν αυστηρότερες οι κυρώσεις σε περιπτώσεις επανειλημμένης μη συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της ΕΕ, για παράδειγμα όσον αφορά το περιβάλλον και την προστασία των ζώων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι αγρότες θα χάνουν το 10% της προβλεπόμενης ενίσχυσης – σήμερα το ποσοστό αυτό είναι 5%.

Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν επίσης να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός της ΕΕ για την υποβολή καταγγελιών ανά περίσταση. Στον μηχανισμό θα μπορούν να προσφεύγουν οι αγρότες και οι δικαιούχοι αγροτικών ενισχύσεων που βρίσκονται αντιμέτωποι με άδικη μεταχείριση ή μεταχείριση που τους θέτει σε μειονεκτική θέση όσον αφορά τις ενισχύσεις της ΕΕ, εφόσον οι εθνικές κυβερνήσεις αμελούν να ασχοληθούν με τις καταγγελίες τους.

Αποτελέσματα της ψηφοφορίας και περισσότερες πληροφορίες

Ο κανονισμός για τα στρατηγικά σχέδια εγκρίθηκε με 425 ψήφους υπέρ, 212 ψήφους κατά και 51 αποχές.

Ο κανονισμός για την κοινή οργάνωση των αγορών εγκρίθηκε με 463 ψήφους υπέρ, 133 ψήφους κατά και 92 αποχές.

Ο κανονισμός για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της ΚΓΠ εγκρίθηκε με 434 ψήφους υπέρ, 185 ψήφους κατά και 69 αποχές.

Περισσότερες πληροφορίες για τα κείμενα που εγκρίθηκαν είναι διαθέσιμες στο σχετικό ενημερωτικό σημείωμα (στα αγγλικά).

Μπορείτε να διαβάσετε (στα αγγλικά) τις δηλώσεις του προέδρου της επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου του ΕΚ και των τριών εισηγητών.

Σχετικές πληροφορίες
Η αγροτική πολιτική της ΕΕ θεσπίστηκε το 1962 και αναθεωρήθηκε για τελευταία φορά το 2013.

Οι υφιστάμενοι κανόνες της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής θα βρίσκονται σε ισχύ έως την 31η Δεκεμβρίου 2020. Αναμένεται να αντικατασταθούν από μεταβατικούς κανόνες, έως ότου το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο καταλήξουν σε οριστική συμφωνία σχετικά με την τρέχουσα μεταρρύθμιση της ΚΓΠ.

Η ΚΓΠ απορροφά το 34,5% (58,12 δισ. ευρώ) του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2020. Το 70% περίπου των κονδυλίων της ΚΓΠ κατευθύνεται στήριξη του εισοδήματος έξι με επτά εκατομμυρίων αγροτικών επιχειρήσεων της ΕΕ.