Εκδήλωση τιμής και μνήμης πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 17 Ιουνίου 2024 στη Χανδρού, από το Δήμο Μινώα Πεδιάδας και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Χανδρού για την πρωτοπόρο Αντίσταση των Κρητικών τα κατοχικά χρόνια με θέμα: “82 χρόνια από το Α’ σαμποτάζ του Αεροδρομίου Καστελλίου”. Η εκδήλωση στη μνήμη όσων πολέμησαν και αντιστάθηκαν για τις αξίες και τα ιδανικά της πατρίδας, πραγματοποιήθηκε στο νεοανεγερθέν μνημείο στη Χανδρού, παρουσία του Δημάρχου Βασίλη Κεγκέρογλου, στελεχών της Δημοτικής Αρχής, επισήμων, εκπροσώπων Φορέων, Συλλόγων και πλήθους κόσμου.
Την εκδήλωση παρουσίασαν η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Καλλιόπη Αποστολογιωργάκη, η Αντιδήμαρχος Όλγα Δραμουντάνη και ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Γιώργος Καλογεράκης, οι οποίοι αναφέρθηκαν εκτενώς στα γεγονότα εκείνης της περιόδου με επίκεντρο το γεγονός ότι η επιχείρηση στο Αεροδρόμιο Καστελλίου που έγινε στις 10 Ιουνίου 1942, καταγράφηκε ως το πρώτο σαμποτάζ εναντίον των δυνάμεων του άξονα στην Ευρώπη!
Η επιμνημόσυνη δέηση τελέστηκε από τον Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ.κ.Ανδρέα και ακολούθησε κατάθεση στεφάνων από τον Δήμαρχο Μινώα Πεδιάδας Βασίλη Κεγκέρογλου, τον Αντιπεριφερειάρχη Νίκο Συριγωνάκη, τον Δήμαρχο Βιάννου Παύλο Μπαριτάκη, τον Διοικητή της 133 Σ.Μ. στο Καστέλλι Βασίλη Κρουστάλη, τον Πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Λευκοχωρίου Αντώνη Καραμαλάκη, τον Μανώλη Μαυραντωνάκη εκπρόσωπο αντιστασιακών, τον Πρόεδρο της Χανδρού Αντώνη Κόνιαλη και εκπροσώπους των οικογενειών της Χανδρούς που αγωνίστηκαν κατά των Γερμανών Κατακτητών.
O Δήμαρχος Μινώα Πεδιάδας Βασίλης Κεγκέρογλου στο χαιρετισμό του μεταξύ άλλων ανέφερε: «Τιμάμε τους κατοίκους του χωριού, που την περίοδο 1941-45 αγωνίστηκαν και πρόσφεραν στην Εθνική Αντίσταση κατά των Γερμανικών Κατοχικών Δυνάμεων. Αν υπάρχουμε σήμερα εδώ το οφείλουμε σε εκείνους που δεν υπέκυψαν και δεν υποτάχτηκαν!
Τον Ιούνιο του 1942 ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος βρισκόταν στην πιο κρίσιμη καμπή του. Το μέτωπο ήταν στραμμένο στη Μέση Ανατολή. Εκεί κυριαρχούσε το όνομα του Στρατάρχη Έρβιν Ρόμελ. Η μια του νίκη διαδεχόταν την άλλη και οι συμμαχικές δυνάμεις προσπαθούσαν με λυσσαλέο και ηρωικό τρόπο να τον σταματήσουν.
Αρχές Ιουνίου, αντικειμενικός σκοπός του Ρόμελ, ήταν η με κάθε τρόπο και θυσίες κατάληψη του Τομπρούκ. Αυτό θα τον έφερνε μόλις 100 χιλιόμετρα από την πανίσχυρη βρετανική βάση της Αλεξάνδρειας. Οι σύμμαχοι έπρεπε να απαντήσουν στην προέλαση του Ρόμελ. Και επέλεξαν να χτυπήσουν τα αεροδρόμια του νομού Ηρακλείου, (Ηράκλειο-Καστέλλι-Τυμπάκι), από τα οποία γίνονταν ο ανεφοδιασμός του. Ημερομηνία των σαμποτάζ καθορίστηκε η 10η Ιουνίου 1942 και για τα τρία αεροδρόμια!
Για το αεροδρόμιο Καστελλίου Βρετανοί σαμποτέρ με επικεφαλής τον Υπολοχαγό John Duggan και Έλληνες βοηθούς τους Γιώργο Ψαράκη, Κίμωνα Ζωγραφάκη, Κώστα Μαυραντωνάκη και Γιώργο Δουνδουλάκη, κατάφεραν να πλήξουν το στόχο την καθορισμένη ημερομηνία με επιτυχία.
Το χωριό Χανδρού επελέγη από τον Γιώργο Ψαράκη ως ενδιάμεσος σταθμός των δολιοφθορέων πριν και μετά την επιχείρηση. Μια σπηλιά με πυκνή βλάστηση στις όχθες του ποταμού που διασχίζει το χωριό, ήταν ο τόπος απόκρυψής τους. Δυο κοπελιές του χωριού, η Στυλιανή και η Βασιλική Μουρτζάκη τους αντιλήφθηκαν και τους παρείχαν τροφή και νερό. Σήμερα 82 χρόνια μετά στεκόμαστε εδώ με υπερηφάνεια για τα επιτεύγματα των προγόνων μας και το μεγαλείο τους να αψηφήσουν τους κινδύνους για την ζωή τους και να αγωνιστούν για την Πατρίδα και την Ελευθερία.
Ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας έχει χρέος: Κατά πρώτον να αναδείξει, να διαφυλάξει και να φροντίσει για την διδασκαλία της τοπικής ιστορίας και θα το πράξει άμεσα σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς, τους ιστορικούς και το Υπουργείο Παιδείας και κατά δεύτερον να αναδείξει το θέμα της καταναγκαστικής και απλήρωτης εργασίας εκατοντάδων χιλιάδων ημερών και να συγκροτήσει φάκελο για τη διεκδίκηση τους».
Η συγκινητική εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τον Εθνικό Ύμνο και με βεγγαλικά στα χρώματα της ελληνικής σημαίας, στον ουρανό της Χανδρού, ενώ ακολούθησε κέρασμα από τους φιλόξενους κατοίκους του οικισμού.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι πριν τον Εθνικό Ύμνο χορωδία αποτελούμενη από κατοίκους της Χανδρούς, ερμήνευσε δυο τραγούδια που έχουν γραφτεί για το χωριό της Αντίστασης.
