ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΗΜΑΡΧΟ
για τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη
Για όσους μεγαλώσαμε στο Ηράκλειο η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη είναι συνυφασμένη με τα πρώτα μας βήματα στο βιβλίο, στην ίδια τη Γνώση.
Ένας ταμιευτήρας πολιτισμικής κληρονομιάς, Ιστορίας και πληροφοριών που ήταν είναι και αξίζει να συνεχίσει να είναι ως σημείο αναφοράς και μελέτης για τους πολίτες αυτής της πόλης, για τους επιστήμονες, τους μαθητές, τους βιβλιόφιλους, τους ιστορικούς και τους αρχαιολόγους. Χώρος γεμάτος μνήμες, να πλημμυρίζει από τη μυρωδιά των βιβλίων και τους ψιθύρους μελετητών και αναγνωστών. Ανάμεσα στα φορτωμένα με βιβλία ράφια κινούνται ακόμα οι ίσκιοι του Στέφανου Ξανθουδίδη, του Νίκου Σταυρινίδη, του Νικόλαου Πλάτωνα, του Στέργιου Σπανάκη του Μενέλαου Παρλαμά και του Νίκου Γιανναδάκη πλέκουν τον ιστό αυτής της κιβωτού πολιτισμού και γνώσης.
Αυτό είναι το αποτύπωμα της Βικελαίας στη συνείδηση και στην αντίληψή όλων μας.
Σήμερα…
Η Βιβλιοθήκη στεγάζεται στο νέο της κέλυφος, το εκσυγχρονισμένο κτήριο με τις στοιχειώδεις προδιαγραφές που απαιτεί μία σύγχρονη βιβλιοθήκη -παραμένουν ωστόσο ζητήματα χώρου για σημαντικό όγκο αρχειακού υλικού.
Από την πλευρά μας θέλουμε να εστιάσουμε σε ζητήματα που αφορούν τον τρόπο που η σημερινή Δημοτική Αρχή ασκεί εποπτεία στον τρόπο λειτουργίας της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης.
Αρχικά, αξίζει να έχουμε υπόψη μας, πως η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του Δήμου Ηρακλείου και αυτό σηματοδοτεί την προϋπόθεση ότι οι πολίτες του Δήμου μας και νοιάζονται για τη βιβλιοθήκη τους και αξίζουν να γνωρίζουν και να ενημερώνονται για τη λειτουργία της, τις δυνατότητες, περιορισμούς και βέβαια για τις δράσεις της. Είναι σε όλους μας γνωστή η ευαισθησία που έχει επιδείξει αυτή η πόλη για τη Βικελαία, με πολυπληθείς συγκεντρώσεις, δημοσιεύσεις, υπομνήματα σε πρόσφατους καιρούς. Παραμένει για μας και σήμερα, ζητούμενο η εκπροσώπηση του κοινού, η διάδραση των ανθρώπων της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης με τους πολίτες του Δήμου Ηρακλείου.
Η Βικελαία στην ουσία αποτελεί έναν οργανισμό που διαθέτει υποδομές, αρχειακό και εκδοτικό υλικό, προσωπικό, δυνατότητες για νέες και παλιές δραστηριότητες, έναν χώρο κυριολεκτικά αλλά και συμβολικά, με την ιστορική και πνευματική του διάσταση. Ως εκ τούτου η πολυπλοκότητα και η πολυμορφική διάσταση της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης αποτελεί μια συνεχή πρόκληση για την πρόσληψη νέων δεδομένων, την ανταπόκριση στην εξέλιξη των τεχνολογιών αιχμής, την αξιοποίηση στο έπακρο των δυνατοτήτων της, την ανανέωση του προσωπικού της και την ενθάρρυνση για πρόσβαση σε αυτήν όλο και περισσότερων ανθρώπων με ενδιαφέροντα ανάγνωσης, πληροφόρησης, έρευνας, τεκμηρίωσης και συμμετοχής σε δραστηριότητες. Μια πρόκληση διαρκής, ειδικά με τις σημερινές συγκυρίες, μια πρόκληση που μας καλεί ως Δήμο Ηρακλείου να αναπτύξουμε στο έπακρο τις δυνατότητες ενός τέτοιου οργανισμού που ζει και αναπνέει στο κέντρο αυτής της πόλης.
Ακόμα παραμένει οδυνηρή εμπειρία ο πολύχρονος κατακερματισμός της Βικελαίας σε άλλα κτήρια με μεγάλο μέρος του αρχειακού υλικού απλησίαστο, τότε, για τους αναζητητές. Αυτό ακριβώς το πολύχρονο διάλειμμα της αναγκαστικά περιορισμένης λειτουργίας της μάς υποχρεώνει στην (όσο το δυνατόν πιο γρήγορη και αποτελεσματική) αναζωογόνηση και επαναλειτουργία με νέα δεδομένα, πιο απαιτητικές προδιαγραφές και με ένα σύγχρονο πρόσωπο, ώστε να ανταποκριθεί και να φτάσει η λειτουργία της στα επίπεδα που ο ρόλος της απαιτεί αλλά και στα στάνταρ αντίστοιχων οργανισμών-ιδρυμάτων στη χώρα μας και στην Ευρώπη.
-Συμβαίνει, όμως, αυτό σήμερα;
Σε μια αρχική αποτύπωση των σημερινών συνθηκών λειτουργίας της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης θέλουμε να σταθούμε σε κάποιες σημαντικές -κατά τη γνώμη μας- διαπιστώσεις:
-Το προσωπικό παραμένει το ίδιο εδώ και πολλά χρόνια. Οι ανάγκες ανανέωσης των βασικών στελεχών της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης με άτομα εξειδικευμένα στο πολυμορφικό έργο μιας βιβλιοθήκης τέτοιων διαστάσεων και δυνατοτήτων δεν έχουν ικανοποιηθεί.
-Το σχήμα διοίκησης και εποπτείας της Βικελαίας τυπικά και ουσιαστικά είναι ανύπαρκτο. Υποτίθεται ότι ανέλαβε ο κ. Μανώλης Βασιλάκης να συγκροτήσει το σχήμα εποπτείας της Βικελαίας, αμέσως μετά τη συγκρότηση του νέου δημοτικού σχήματος. Σε κάθε περίπτωση, η καθυστέρηση και αδικαιολόγητη είναι και ανεξήγητη. Μάλιστα, σε ερωτήματά μας, (όπως και σε ερωτήματα αντίστοιχα των ατόμων που έχουν προταθεί να συμμετέχουν) η απάντηση εκ μέρους του κ. Βασιλάκη είναι ότι η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού έχει στο νου της άλλα σχέδια, η αντίστοιχη δε απάντηση της Αντιδημάρχου Πολιτισμού είναι πως ο κ. Βασιλάκης οφείλει να συγκροτήσει το σχήμα εποπτείας. Αλήθεια, ποια απάντηση να επιλέξουμε; Ποια είναι η αλήθεια για την αδικαιολόγητη αυτή κωλυσιεργία;
Η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη έχει παράξει σημαντικότατο πολιτιστικό έργο στο παρελθόν, κάτω από τη φωτισμένη εποπτεία επώνυμων Ηρακλειωτών με απόγειο της δραστηριότητάς της την περίοδο Διεύθυνσης από το Νίκο Γιανναδάκη: Εκδόσεις, Συνέδρια, Ημερίδες, Εκθέσεις, Εκδηλώσεις… Σε κάθε περίπτωση υπήρξε στο παρελθόν (στις γόνιμες περιόδους) γνωμοδότηση και ανάληψη ευθύνης από επιστήμονες και πρόσωπα σημαίνουσας βαρύτητας και ευθύνης.
Σήμερα;
Ποιος ή ποιοι είναι αυτοί που αποφασίζουν για τα καίρια ζητήματα επιλογής δραστηριοτήτων και εκδόσεων;
Με ποια κριτήρια γίνονται οι επιλογές;
Πώς ιεραρχούνται οι ανάγκες και οι προτεραιότητες της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης;
Πώς εξασφαλίζεται η απαραίτητη πολυφωνία και διεπιστημονικότητα σε συντονιστικό επίπεδο;
-Αρκεί, αλήθεια, η βούληση και οι καλές προθέσεις ενός ή δύο ατόμων της σημερινής δημοτικής αρχής;
Αναπάντητα παραμένουν και τα παρακάτω ερωτήματα:
– Πώς αξιοποιούνται σήμερα από τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη οι δυνατότητες και οι ευκαιρίες σε πανελλήνιο και παγκόσμιο επίπεδο για την ανάπτυξη δικτύου βιβλιοθηκών με αλληλοδιάδραση και διάχυση του ψηφιοποιημένου υλικού;
– Γνωρίζει η δημοτική αρχή, το δημοτικό συμβούλιο και οι πολίτες του Δήμου μας σε τί ποσοστό και με ποια συλλογιστική έχει ψηφιοποιηθεί το υλικό της Βικελαίας;
– Πώς αξιοποιούνται οι δυνατότητες συνεργασίας με τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της Κρήτης και σε ποιο επίπεδο βρίσκεται η συνεργασία (ουσιαστικά και τυπικά) με τη μεγάλη Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη του Ρεθύμνου; Από ότι γνωρίζουμε η Βικελαία έχει δεχθεί προτάσεις συνεργασίας στο παρελθόν.
Ένα άλλο ζήτημα που απαιτεί συντονισμένη, πολυφωνική και έγκυρη επιστημονική γνώση είναι η λειτουργία της Βικελαίας σε συντονισμό με την εκπαιδευτική πραγματικότητα της πόλης και της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Ηρακλείου. Είναι ανάγκη να ενθαρρύνονται οι μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και να προβλέπονται χώροι, ώρες λειτουργίας, δραστηριότητες κι εκδηλώσεις που θα προσελκύουν τους νέους αναγνώστες ώστε να παρέχουν ισχυρά κίνητρα στο νεαρό κοινό.
Η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη διά του Δήμου Ηρακλείου συμμετέχει ήδη σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα μέσω Περιφέρειας Κρήτης με ευρωπαϊκά και άλλα κονδύλια. Προγράμματα, που στόχο έχουν την αναβάθμιση των υποδομών, στήριξη δραστηριοτήτων, εκδόσεις κ.λπ. Ποιοι αποφάσισαν γι’ αυτά, με ποια κριτήρια προτάθηκαν και πώς αξιολογούνται οι όποιες επιλογές; Ένα σχήμα εποπτείας- συντονισμού θα ήταν όχι απλά χρήσιμο αλλά απόλυτα απαραίτητο -κατά τη γνώμη μας- δεδομένης της βαρύτητας των αναγκών και των επιλογών που αφορούν το πολυεπίπεδο έργο της Βικελαίας.
Τέλος, έχοντας κατά νου την πολυποίκιλη και αμέριστη προσφορά επιστημονικών γνώσεων και εμπειρίας από δημότες μας με αποδέκτη την δραστηριότητα της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης ρωτάμε:
-Με ποιον τρόπο, αλήθεια, αξιοποιεί -έστω και εθελοντικά- αυτήν την προσφορά ο Δήμος Ηρακλείου;
Όλα τα παραπάνω και ακόμα περισσότερα μπορούσαν να «μπουν στο κάδρο» της λειτουργίας της Βικελαίας αν υφίστατο το αναγκαίο σχήμα εποπτείας το οποίο θα εξασφάλιζε την ευρύτερη κατά το δυνατόν συμμετοχή ανθρώπων με άποψη, εμπειρία, γνώσεις, ιδέες και όρεξη για προσφορά.
Κάτι τέτοιο, σήμερα δεν υφίσταται με αποκλειστική ευθύνη της νυν Δημοτικής Αρχής. Οι όποιες προφάσεις (όπως η έλλειψη υποδομών και στέγης) δεν υφίστανται πλέον. Προς τί όλη αυτή η καθυστέρηση στο να ξεκινήσει ουσιαστικά η λειτουργία της Βικελαίας Βιβλιοθήκης;
-Κατανοείτε ότι η αδιαφάνεια με την οποία έχετε «ντύσει» το όλο εγχείρημα στερεί από αυτό το ιστορικό ίδρυμα-οργανισμό, τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, την δυναμική που της αρμόζει;
Και είναι κρίμα, αληθινά, με δεδομένη την αμέριστη προσφορά αξιόλογων πολιτών μας που περιμένουν να δώσουν την απαραίτητη ώθηση σε αυτό το κέντρο Πολιτισμού το οποίο κάποτε αποτελούσε πρωτοπορία στον ελλαδικό χώρο.
