Πορεία φακέλου για ένταξη των μινωικών ανακτόρων στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς»
Μετά την επίσημη κατάθεση του φακέλου για την Σπιναλόγκα, την τελευταία 5ετία έχει μπει σε τροχιά υλοποίησης ο σχηματισμός ενός πλήρους και τεκμηριωμένου φακέλου με στόχο την ένταξη τόσο της Κνωσού όσο και των μεγάλων μινωικών ανακτόρων στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς – και μάλιστα με τη λεγόμενη «σειριακή εγγραφή».
Έχει ιδιαίτερη σημασία για την πορεία της υποψηφιότητας να τονιστεί ότι το 2017 ξεκίνησαν οι απαραίτητες ενέργειες για τη σύνταξη του φακέλου υποψηφιότητας μέσω της σύναψης μιας προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Κρήτης. Το 2018 εγκρίθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης το σχετικό ποσό και τον Απρίλιο του 2019 υπεγράφη η προγραμματική σύμβαση με τίτλο: «Ειδικές μελέτες του ειδικού αναπτυξιακού προγράμματος «Κρήτη-Πράσινη Ανάπτυξη» με φορέα υλοποίησης την Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Επιπλέον, σύμφωνα με την απάντηση της Υπουργού Πολιτισμού κας Λίνας Μενδώνη στην επίκαιρη ερώτησή μας, η οποία συζητήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2019 στην Ολομέλεια της Βουλής, διατυπώθηκε η δέσμευση ότι μετά από ενάμιση χρόνο (δηλαδή περίπου στα μέσα του 2021) θα υπάρξει και η κατάθεση του φακέλου.
Κατά την ίδια συζήτηση στη Βουλή, τονίστηκε από την πλευρά της Υπουργού ότι μια σειρά γραφειοκρατικών διαδικασιών επρόκειτο το επόμενο διάστημα να αρθούν, όπως επίσης και ότι το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού προτίθεται αν χρειαστεί να διαθέσει κονδύλια για την πρόσληψη προσωπικού ώστε πόροι της προγραμματικής σύμβασης να δρομολογηθούν σε θέματα όπως οι τοπογραφήσεις και άλλου είδους τεκμηριώσεις για τη σύνταξη ενός πλήρους φακέλου.
Έχει σημασία για την πληρότητα του φακέλου επίσης να τονιστεί ότι θα πρέπει να πληρούνται κρίσιμες παράμετροι, οι οποίοι ειδικά για την περίπτωση της Κνωσού απαιτούν συγκεκριμένες ενέργειες και έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα για την θετική πορεία του φακέλου. Μεταξύ αυτών, η εξέχουσα οικουμενική αξία του πολιτιστικού αγαθού, η διασφάλιση της αυθεντικότητας και της ακεραιότητάς του, η συγκριτική ανάλυση σε σχέση με παρόμοια πολιτιστικά αγαθά, η σαφής οριοθέτηση του μνημείου και της ζώνης προστασίας του, η ύπαρξη ολοκληρωμένου διαχειριστικού σχεδίου, καθώς και εγγυήσεων για την αποτελεσματική εφαρμογή του, η καταγραφή των παραγόντων που επηρεάζουν ή ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά ή θετικά το πολιτιστικό αγαθό, η λήψη μέτρων για την προστασία του μνημείου σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και η διαχείριση κινδύνων.
Επειδή η Ελλάδα έχει συνυπογράψει από το 1981 τη Συνθήκη της UNESCO για την προστασία των μνημείων και χώρων παγκόσμιας κληρονομιάς, και μέχρι σήμερα έχουν ενταχθεί 18 μεμονωμένα μνημεία ή αρχαιολογικά σύνολα.
Επειδή ήδη από τον Ιανουάριο του 2019 υπάρχει το πρόσφατο εξόχως θετικό προηγούμενο, όταν δηλαδή το Υπουργείο Πολιτισμού κατέθεσε επισήμως στην UNESCO το φάκελο υποψηφιότητας για την ένταξη της Σπιναλόγκας.
Επειδή η δρομολόγηση φακέλου ένταξης για τα μνημεία του μινωικού πολιτισμού θα είναι εξαιρετικής σημασίας για την προστασία και ανάδειξη της σπουδαιότητας του μεγαλύτερου και ισχυρότερου ανακτόρου του μινωικού πολιτισμού, δηλαδή της Κνωσού, που σφράγισε την Προϊστορική εποχή κυρίως στο χώρο του Αιγαίου, και των συνδεδεμένων με αυτό μνημείων.
Επειδή η χώρα μας διαθέτει σημαντικό πεδίο ελιγμών στην UNESCO και μπορεί να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία μας στον διεθνή οργανισμό.
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται σήμερα η συγκρότηση πλήρους και τεκμηριωμένου φακέλου για την υποψηφιότητα των μνημείων του μινωικού πολιτισμού (Κνωσός, Φαιστός, Μάλια, Ζάκρος, Κυδωνία, Ζώμινθος);
2. Έχουν αρθεί οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις για τη συνέχεια του φακέλου και σε ποιο στάδιο βρίσκεται σήμερα η σύμβαση με την Περιφέρεια Κρήτης;
3. Σε ποιες ενέργειες προχωρά το Υπουργείο ώστε η Κνωσός να φέρει όλα τα απαραίτητα στοιχεία ενός πλήρους φακέλου, μεταξύ αυτών η σαφής οριοθέτηση του μνημείου και της ζώνης προστασίας του, καθώς και η ύπαρξη ολοκληρωμένου διαχειριστικού σχεδίου;
4. Ισχύει η δέσμευση όπως κατατέθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής τον Νοέμβριο του 2019, ότι στα μέσα του 2021 προγραμματίζεται να κατατεθεί επισήμως ο σχετικός φάκελος;
5. Πώς αξιοποιείται σήμερα ο ρόλος της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στην UNESCO στην κατεύθυνση να αναδειχθούν και να συμπεριληφθούν τα μνημεία του μινωικού πολιτισμού στον κατάλογο των μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Ηγουμενίδης Νικόλαος
Αθανασίου Νάσος
Αναγνωστοπούλου Σία
Αραχωβίτης Σταύρος
Αυλωνίτης Αλέξανδρος-Χρήστος
Βαρδάκης Σωκράτης
Βασιλικός Βασίλης
Βέττα Καλλιόπη
Βίτσας Δημήτρης
Γκιόλας Γιάννης
Θραψανιώτης Μανόλης
Καλαματιανός Διονύσιος
Κασιμάτη Νίνα
Κατρούγκαλος Γεώργιος
Καφαντάρη Χαρά
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος
Μάρκου Κώστας
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μουζάλας Ιωάννης
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Ξανθός Ανδρέας
Παπαδόπουλος Σάκης
Πολάκης Παύλος
Πούλου Γιώτα
Ραγκούσης Γιάννης
Σκουρολιάκος Παναγιώτης
Σκούφα Μπέττυ
Τελιγιορίδου Ολυμπία
Φάμελλος Σωκράτης
Φίλης Νίκος
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γεώργιος
