Κίνδυνος έκρηξης υποθαλάσσιου ηφαιστείου στη Σαντορίνη

«Ήταν ήσυχο για σχεδόν 400 χρόνια, αλλά το Κολούμπο, ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο λίγο έξω από το ελληνικό νησί της Σαντορίνης, δεν κοιμάται» λέει ο Guardian στο άρθρο του.

Ένας θάλαμος μάγματος που δεν είχε ανιχνευθεί προηγουμένως γεμίζει σταδιακά με τήγμα, ωθώντας τους ερευνητές να συστήνουν παρακολούθηση του ηφαιστείου σε πραγματικό χρόνο.

Όπως σημειώνει το άρθρο, το Κολούμπο εξερράγη τελευταία φορά το 1650 σκοτώνοντας 70 ανθρώπους λόγω δηλητηρίασης από τα αέρια της έκρηξης. Εκείνη η έκρηξη είχε πυροδοτηθεί από το συσσωρευμένο μάγμα σε ένα αντίστοιχο μαγματικό θάλαμο, πιθανώς σε αντίστοιχο βάθος 3-4 χιλιομέτρων κάτω από τον βυθό.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, μετά την τελευταία έκρηξη του ηφαιστείου το 1650 μ.Χ., ο μαγματικός θάλαμος μεγαλώνει με μέσο ρυθμό περίπου 4 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων τον χρόνο. Ο συνολικός όγκος που έχει συσσωρευθεί στο «ρεζερβουάρ» μάγματος (μαγματικό θάλαμο) κάτω από τον Κολούμπο, υπολογίζεται σε 1,4 κυβικά χιλιόμετρα.

Σήμερα, λόγω της πληθυσμιακής και τουριστικής αύξησης του νησιού, μία αντίστοιχη έκρηξη θα αποτελούσε μία ακόμη μεγαλύτερη τραγωδία.

Το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο ανήκει στην εξαιρετικά εκρηκτική οικογένεια των ηφαιστείων που είναι ικανά να δημιουργήσουν μία έκρηξη ύψους δεκάδων χιλιομέτρων.

Χρησιμοποιώντας μια νέα τεχνική απεικόνισης, παρόμοια με ένα ιατρικό υπερηχογράφημα, ο Kajetan Chrapkiewicz, από το Imperial College του Λονδίνου, και οι συνεργάτες του εντόπισαν τη συγκέντρωση τήγματος περίπου δύο μίλια κάτω από το ηφαίστειο.

Τα συμπεράσματά τους, τα οποία δημοσιεύονται στο περιοδικό «Geochemistry, Geophysics, Geosystems», υποδηλώνουν ότι αν και δεν είναι επικείμενη έκρηξη, το ηφαίστειο αποτελεί σοβαρή απειλή.

Αυτό το διάστημα, βρίσκεται σε εξέλιξη στην περιοχή του Κολούμπο η διεθνής αποστολή Expedition 398 του μεγάλου αμερικανικού ερευνητικού σκάφους JOIDES Resolution, στο πλαίσιο του Διεθνούς Προγράμματος Ανακάλυψης των Ωκεανών (IODP), με τη συμμετοχή Ελλήνων επιστημόνων από το ΕΚΠΑ και το ΕΛΚΕΘΕ. Οι ερευνητές μόλις έκαναν γεώτρηση βορειοδυτικά του Κολούμπου με στόχο, μεταξύ άλλων, να ανακαλύψουν ίχνη από παλαιότερες εκρήξεις που έχουν γίνει στην περιοχή.

Θα χρειαστούν πάντως κάποιοι μήνες (από τον Ιούλιο και μετά), έως ότου δημοσιοποιηθούν τα πρώτα ευρήματα της αποστολής, που θα ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο με πρόσθετες γεωτρήσεις μέσα στην καλντέρα της Σαντορίνης.