Στην εμπρηστική ρητορική και την πολιτική των προκλήσεων δείχνει να επιμένει η Τουρκία απέναντι στην Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία, με γνώμονα τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, δημιουργώντας ανησυχία για ένα ενδεχόμενο «θερμό» καλοκαίρι.
Οι εξαγγελίες του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών για έναρξη γεωτρήσεων τον Ιούλιο στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, από τα γεωτρύπανα «Γιαβούζ» και «Φατίχ» με πρόσχημα τα δικαιώματα των τουρκοκυπρίων στις πηγές υδρογονανθράκων της Κυπριακής Δημοκρατίας, χτύπησαν για ακόμα μία φορά «καμπανάκι» σε Αθήνα και Λευκωσία.
Επί του παρόντος η Τουρκία δεν εμφανίζεται να έχει στόχο να προχωρήσει σε γεωτρήσεις σε αδειοδοτημένα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά σε περιοχές που δεν είναι καν οριοθετημένες για έρευνες, στοχεύοντας κυρίως στην διατήρηση της έντασης μεν, αλλά όχι άμεσα σε ένα θερμό επεισόδιο δε.
Παράλληλα η Άγκυρα επιμένει σχεδόν καθημερινά σε δηλώσεις οι οποίες προειδοποιούν τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, ότι δεν αναγνωρίζει τις συμφωνίες και δεν θα επιτρέψει τετελεσμένα σε περιοχές δικών της συμφερόντων, όπως υποστηρίζει, διεκδικώντας πιο δυναμικά από ποτέ συνδιαχείριση των κοιτασμάτων και ρόλο στους ενεργειακούς δρόμους της Ανατολικής Μεσογείου, η οποία μετά και τις πρόσφατες ανακαλύψεις έχει αναβαθμιστεί σημαντικά.
Ο υπουργός Άμυνας, Ευάγγελος Αποστολάκης, έχει εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία του για την τουρκική προκλητικότητα και τις αμφισβητήσεις που προβάλλει η Άγκυρα απέναντι στην ελληνική κυριαρχία, καθώς και για την παράνομη συμπεριφορά της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Θέσεις τις οποίες επανέλαβε και στις επαφές που είχε στην Ουάσιγκτον, στο Πεντάγωνο, και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, και στο Κογκρέσο.
Πληροφορίες φέρουν την Τουρκία έτοιμη να επεκτείνει την παραβατικότητα της και πέραν της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναφέροντας ότι δεν αποκλείεται να επιχειρήσει έρευνες ακόμα και στο Αιγαίο και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή του Καστελόριζου. Μία απειλή η οποία αλλάζει τα δεδομένα, καθώς όπως υπογραμμίζουν και έχουν μεταφέρει και στην ΕΕ ανώτερες διπλωματικές πηγές, η Ελλάδα σε μία τέτοια περίπτωση θα είναι υποχρεωμένη να «αντιδράσει», γεγονός που θα έχει επιπτώσεις.
Ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος, από την πλευρά του εκφράζει την πεποίθηση του ότι όπως η Ελλάδα δεν επιθυμεί ένα θερμό επεισόδιο, θερμό επεισόδιο δεν επιθυμεί ούτε η Τουρκία και όπως έχει επανειλημμένα σημειώσει εάν συμβεί κάτι θα είναι από ατύχημα. Κάτι το οποίο σε κάθε περίπτωση η Αθήνα απεύχεται.
Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι ΗΠΑ έχουν διαμηνύσει σε όλους τους τόνους και κυρίως προς την Άγκυρα ότι δεν επιθυμούν σε καμία περίπτωση μία σύγκρουση Ελλάδας – Τουρκίας, η οποία όπως υπογραμμίζουν δεν συμφέρει κανένα. Χαρακτηρίζουν παράνομες τις τουρκικές ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ, διαμηνύουν ότι στέκονται στο πλευρό της Κυπριακής Δημοκρατίας όσον αφορά τα κυριαρχικά της δικαιώματα για την πραγματοποίηση ερευνών υδρογονανθράκων, ενώ την ίδια στιγμή κάνουν σαφές ότι τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον έχουν αυξηθεί ιδιαιτέρως στην Ανατολική Μεσόγειο μετά και τις πρόσφατες ανακαλύψεις στην Κύπρο.
Το ότι η Κύπρος αποκτά αυξημένο «ειδικό βάρος» για τις ΗΠΑ είναι σαφές καθώς οι αμερικανοί αξιωματούχοι πραγματοποιούν πλήθος επισκέψεων στη Λευκωσία, ενώ η στήριξη της Ουάσιγκτον είναι σαφής –με τα σημερινά δεδομένα – και στις δηλώσεις που γίνοτναι απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα.
Ξεκαθάρισμα λογαριασμών
Πλέον πρόσφατο παράδειγμα η επίσκεψη του βοηθού υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάθιου Πάλμερ, ο οποίος βρέθηκε την περασμένη βδομάδα στην Κύπρο και σε δηλώσεις του σε τουρκοκυπριακό πρακτορείο ειδήσεων ξεκαθάρισε ότι στην ανατολική Μεσόγειο υπάρχουν μείζονα ζητήματα για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ όπως ο αγώνας ενάντια στην τρομοκρατία και η στενή συνεργασία Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου
Δεν παρέλειψε δε να αναφερθεί στην ανεύρεση υδρογονανθράκων στην περιοχή, η οποία όπως είπε αυξάνει την σημασία της ανατολικής Μεσογείου για τις ΗΠΑ, επισημαίνοντας ότι, στην περιοχή βρίσκονται 10 αμερικανικά πολεμικά πλοία, 130 πολεμικά αεροπλάνα και περίπου 9.000 αμερικανοί στρατιώτες. Δυνάμεις οι οποίες δεν συνδέονται άμεσα με την Κυπριακή Δημοκρατία, ωστόσο επιτηρούν τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή.
Οι ΗΠΑ «πάγωσαν» πάντως την εκπαίδευση των τούρκων πιλότων σε μια ακόμη κίνηση πίεσης της Αγκυρας να μην προχωρήσει στην αγορά.
Ο Πάλμερ αναφέρθηκε και στο Κυπριακό ως προτεραιότητα για τις ΗΠΑ χαρακτηρίζοντας τη Λευκωσία ως στρατηγικό εταίρο για την Ουάσιγκτον.
Παρά τις δηλώσεις τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την ΕΕ, η Τουρκία επιμένει στην πολιτική των προκλήσεων και των παράνομων ενεργειών. Ιδιαίτερα στην κυπριακή ΑΟΖ.
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προχωρήσει από την αρχή της εισβολής του «Φατίχ» στην ΑΟΖ της στην έκδοση ενταλμάτων σύλληψης των μελών του πληρώματος του σκάφους.
Η απάντηση
Η Τουρκία απάντησε με μία προκλητική ανακοίνωση υποστηρίζοντας ότι «αν αληθεύει η απόφαση αυτή, που παραβιάζει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων και τους αγνοεί , τότε δεν θα έχει καμία ισχύ για εμάς. Αν έχει συμπεριφερθεί με τέτοιο θράσος να μην έχει κανένας αμφιβολία πως θα δώσουμε την κατάλληλη απάντηση».
Οι σχέσεις Τουρκίας – Κύπρου δοκιμάζονται ιδιαίτερα από την επιμονή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην αγορά των ρωσικών S- 400, ωστόσο η Άγκυρα μάλλον αναζητά εδώ και καιρό τρόπο να αποδράσει από την εν λόγω συμφωνία και να επιχειρήσει την ομαλοποίηση των σχέσεων της με τις ΗΠΑ. Σύμφωνα δε με την τουρκική εφημερίδα Χαμπερτουρκ, η Τουρκία εμφανίζεται συγκρατημένη για την απόκτηση των S-400 και διατεθειμένη να κρατήσει χαμηλούς τόνους σημειώνοντας ότι αν η Ρωσία στηρίξει τη δημιουργία μιας αυτόνομης δομής των Κούρδων του YPG στη Συρία, τότε η Άγκυρα μπορεί να υποχωρήσει από την αγορά των S-400.
Σε κάθε περίπτωση ωστόσο η κατάσταση στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου χαρακτηρίζεται εξαιρετικά οριακή και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου, με δεδομένη την πολιτική προκλήσεων που ακολουθεί η Τουρκία, ωστόσο τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία παρακολουθούν την κατάσταση υπογραμμίζοντας ότι απαιτείται ψυχραιμία και σε κάθε περίπτωση μετρημένες κινήσεις που δεν θα εξυπηρετήσουν το παιχνίδι της όξυνσης που επιχειρεί η Άγκυρα στην περιοχή.
