Άρθρο του Νίκου Αντωνακάκη : ”it’s the economy stupid ” ή (”είναι η οικονομία, ηλίθιε”)

Αυτή η διάσημη ρήση αποτελεί, μια που έχουμε και επικαιρότητα προεδρικών εκλογών στις Η.Π.Α., το ένα από τα μηνύματα της καμπάνιας Προέδρου.

Το άλλο ήταν «Don’t forget health care»

Ο προβληματισμός των πολιτών για τα θέματα της Υγείας είναι έντονος και απόλυτα δικαιολογημένος.

Οφείλεται, κυρίως, στις ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό στα Νοσοκομεία.

Ελλείψεις που οδηγούν σε υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιώνκαι αύξηση της ανασφάλειας των ανθρώπων.

Ο Πρωθυπουργός δεν κρύβεται πίσω από το πρόβλημα.

Με κάθε ευκαιρία τονίζει ότι από τις πρώτες του προτεραιότητες είναι η αναβάθμιση του ΕΣΥ, με υλοποίηση δραστικών παρεμβάσεων.

Ο στόχος του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι το 2027 να έχουμε πολλά Κέντρα Υγείας καλοπληρωμένους γιατρούς κι ένα νέο ΕΣΥ αντάξιο των πολιτών.

Ο Πρωθυπουργός έχει αποδείξει ότι, δεν έχει διστάσει ποτέ να δίνει ρηξικέλευθες λύσεις για την προώθηση των συμφερόντων του ελληνικού Λαού. Το ίδιο πρόκειται να κάνει σίγουρα και με την αναβάθμιση του ΕΣΥ, την οποία παρακολουθεί ο ίδιος, ως προσωπικό στοίχημα.

Ο ζήλος του μας δίνει θάρρος και κουράγιο στη διεκδίκηση της Δημόσιας Υγείας που μας αξίζει.

Και ήδη έχουν γίνει πολλά θετικά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή.

Μέσα σε αυτό το κλίμα πλήρους εγρήγορσης της Κυβέρνησης για το ΕΣΥ, πέφτουν στο τραπέζι και προτάσεις «τεχνοκρατών» περί συγχώνευσης ή κατάργησης νοσοκομείων και δομών Υγείας, με στόχο τον εξορθολογισμό των δαπανών και την εξυγίανση των οικονομικών της Υγείας.

Δυστυχώς, οι προτεινόμενες λύσεις, όχι μόνο δεν αναβαθμίζουν την Υγεία, αλλά είναι και εντελώς άστοχες από πολιτική, κοινωνική αλλά και οικονομική σκοπιά.

Μία από αυτές τις εισηγήσεις αφορά και την πόλη του Ηρακλείου.

Συγκεκριμένα, προτείνεται η συγχώνευση και ενοποίηση τμημάτων και κλινικών που σήμερα λειτουργούν και στα δύο Νοσοκομεία, με στόχο στο κάθε Νοσοκομείο να υπάρχουν στο μέλλον διαφορετικές κλινικές ως εξής :

(α) Στο Βενιζέλειο η λειτουργία των τμημάτων/ κλινικών Γαστρεντερολογικό /Ενδοσκοπήσεις Μαιευτική/Γυναικολογική, Μονάδα Μεσογειακής Αναιμίας Ενηλίκων, Ενδοκρινολογική-Μεταβολικών Παθήσεων Δερματολογική.

(β) Στο ΠΑΓΝΗ λειτουργία των τμημάτων/ κλινικώνΝευροχειρουργικό, Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Αιματολογικό, Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Ενηλίκων, Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Καρδιοπαθών, Μονάδα Σταφανιογραφίας, Μονάδα Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων, Τμήμα Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, Τμήμα Γηριατρικής.

Για να λέμε τα πράγματα ως έχουν, προτείνεται συρρίκνωση των λειτουργιών των δύο Νοσοκομείων του Ηρακλείου, ώστε στο τέλος να έχουμε ένα Νοσοκομείο, ουσιαστικά, στην πόλη μας.

Είναι σα να οδηγούμε σε θανάτωση δύο ζωντανούς οργανισμούς και στη συνέχεια να προσπαθούμε να στήσουμε έναν τρίτο από τα ακρωτηριασμένα μέλη.

Λύσεις τύπου Φρανκεστάιν.

Που αντί να συνθέτουν διαλύουν και εξισορροπούν.

Οι λόγοι που επικαλούνται οι προτείνοντες τέτοιες λύσεις είναι :βελτίωση βαθμού κάλυψης αναγκών πληθυσμού, ποιότητα και ασφάλεια φροντίδας, ασφαλέστερη εφημέρευση, καλύτερη αξιοποίηση υποδομών και εξοπλισμού, ορθολογική κατανομή και αξιοποίηση ανθρώπινων και υλικών πόρων, βελτίωση συνθηκών εργασίας προσωπικού και ανάπτυξη νέων δομών.

Πριν, βεβαίως, φτάσουμε να μιλάμε με όρους Management, προέχει να θυμηθούμε ότι αναφερόμαστε στην Υγεία.

Μιλάμε για ένα δημόσιο συνταγματικά κατοχυρωμένο αγαθό, που μάλιστα προστατεύεται από πλέγμα συνταγματικών διατάξεων.

Πράγματι, το άρθρο 21 παρ.3 του Συντάγματος υποχρεώνει το Κράτος να μεριμνά για την υγεία των πολιτών.

Επίσης, η συναφής πρόβλεψη του άρθρου 5 παρ. 5 του Συντάγματος καθιερώνει το δικαίωμα καθενός στην προστασία της Υγείας.

Από το κανονιστικό σύμπλεγμα των ανωτέρω συνταγματικών διατάξεων συνάγεται ευθεία υποχρέωση του Κράτους για την προστασία της υγείας των πολιτών, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η παροχή υπηρεσιών υγείας υψηλού επιπέδου.

Αυτή η υποχρέωση του Κράτους εξειδικεύεται σε πλήρη κάλυψη των αναγκών διάγνωσης και θεραπείας, των χειρουργικών επεμβάσεων όπως και γενικά των αναγκών νοσηλείας των πολιτών.

Η παροχή υγείας επιβάλλεται να είναι προσωπική, να μην αποτελεί αντικείμενο εμπορίας και πάντως

θα πρέπει να διαφυλάσσεται η επιστημονική και επαγγελματική αποτελεσματικότητα των ιατρών.

Εξάλλου, η σωστή οικονομική διαχείριση της Δημόσιας Υγείας δεν είναι το κλείσιμο των δομών που την παρέχουν, αλλά η λειτουργία τους με το βέλτιστο τρόπο.

Θεμελιώδες ζήτημα των κοινωνιών, διαχρονικά, αποτελεί η κατανομή των πόρων, γιατί οι πόροι που διαθέτει μία κοινωνία είναι πάντα ανεπαρκείς σε σχέση με τις ανάγκες των ανθρώπων.

Στην Υγεία ισχύει ο νόμος της ανεπάρκειας: κανένα υγειονομικό σύστημα δεν έχει αρκετούς πόρους για να ικανοποιήσει όλες τις ανάγκες των πολιτών.

Στόχος είναι, λοιπόν, η κατανομή να γίνεται με τρόπο που να είναι βέλτιστη σύμφωνα με κάποιο κριτήριο ή την επιθυμεί η κοινωνία, ώστε να μεγιστοποιείται εντέλει η συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας.

Γι αυτό πρέπει να γίνονται ειδικές μελέτες που να τεκμηριώνουν την επιλογή, την αξιολόγηση και την κατανομή των περιορισμένων πόρων στο σύστημα υγείας, ώστε να εξασφαλίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η βελτίωση της υγείας του πληθυσμού.

Ο νόμος της ανεπάρκειας λοιπόν, είναι αυτός που επιβάλλει από πλευράς οικονομικής ανάλυσης στους διοικούντες να κάνουν επιλογές.

Τι αγαθά και υπηρεσίες απαιτούνται για την ικανοποίηση των υγειονομικών αναγκών του πληθυσμού;

Ποια υλικά, φάρμακα, υγειονομικό υλικό και ποιες υπηρεσίες ιατρικού, νοσηλευτικού και άλλου δυναμικού θα πρέπει να προσφερθούν και σε ποιες αναλογίες;

Πώς θα παραχθούν τα αγαθά και οι υπηρεσίες;

Ποια είναι η άριστη τεχνολογική υποδομή και η κατάλληλη παραγωγική διαδικασία για την παραγωγή τους;

Τι πόροι και σε ποια ποσότητα πρέπει να διατεθούν για την παραγωγή τους;

Για ποιόν θα παραχθούν τα αγαθά και οι υπηρεσίες;

Πώς θα κατανέμονται στις υγειονομικές περιφέρειες ή στις κοινωνικό-οικονομικές τάξεις;

Τα κριτήρια για τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα έχουν οριστεί από την Οικονομία της Υγείας.

Όλες προτεινόμενες λύσεις εξετάζονται από άποψη αποδοτικότητας, κλινικής αποτελεσματικότητας, ισότητας, κοινωνικής δικαιοσύνης, επάρκειας, αποδοχής και διαθεσιμότητας.

Η προτεινόμενη συγχώνευση και στην ουσία κατάργηση του ενός από τα δύο Νοσοκομεία στο Ηράκλειο ελέγχεται ΚΑΙ ΑΥΤΗ με βάση οικονομικά κριτήρια, πολύ δε περισσότερο αφού προέρχεται από ορκισμένους τεχνοκράτες, οι οποίοι έχουν στη διάθεσή τους τα πλήρη στοιχεία, για μία τέτοιου είδους οικονομική ανάλυση.

Κατά πόσο οι εισροές και οι πόροι που διοχετεύονται στο σύστημα υγείας δε θα κατασπαταλούνται και θα επιφέρουν το μέγιστο δυνατόν αποτέλεσμα;

Οδηγούμαστε σε ορθολογική χρήση των κλινικών πόρων ώστε να βελτιώνεται η υγεία των ανθρώπων και να επιτυγχάνεται η επιμήκυνση και η βελτίωση της ποιότητας ζωής τους;

Θα υπάρξει ισότητα και κοινωνική δικαιοσύνη, με δυνατότητα ισότιμης πρόσβασης και χρήσης υπηρεσιών υγείας και ίδια ποιότητα φροντίδας των ασθενών, ανεξαρτήτως κοινωνικών, οικονομικών, φυλετικών, πολιτισμικών και άλλων παραγόντων;

Θα εξασφαλιστεί η επάρκεια στην ποσοτικής ανταπόκρισης των υπηρεσιών υγείας στις ανάγκες υγείας του πληθυσμού;

Θα δούμε διαθεσιμότητα προσφοράς των υπηρεσιών υγείας χωρίς χρονικούς ή άλλους περιορισμούς;

Πληρείται το κριτήριο της κοινωνικής αποδοχής στην κατανομή των πόρων;

Ποιο από τα παραπάνω κριτήρια ικανοποιεί το κλείσιμο των Δομών Υγείας μιας πόλης σαν το Ηράκλειο;

Ποιες μελέτες έχουν στα χέρια τους όσοι προτείνουν εφαρμογή οικονομιών κλίμακας και αντιοικονομιών εύρους στα Νοσοκομεία της πόλης μας;

Όταν, μάλιστα, μιλάμε για Νοσοκομεία που βρίσκονται σε συνεχή επαγρύπνηση για να αντιμετωπίσουν και να επιλύσουν τα όποια θέματα προκύπτουν.

Ήδη από την covid εποχή τα δύο Νοσοκομεία του Ηρακλείου απέδειξαν ότι στάθηκαν με επάρκεια στο ύψος των περιστάσεων και των έκτακτων αναγκών.

Χωρίς να είναι Νοσοκομεία αναφοράς και άρα χωρίς μεγάλα μερίδια προϋπολογισμού, αντιμετώπισαν τα ίδια περιστατικά, αν όχι παραπάνω, με άλλα νοσοκομεία αναφοράς.

Αναδιαμόρφωσαν τους χώρους των τμημάτων για τη δημιουργία κλινικών covid και ΜΕΘ covid και φρόντισαν αποτελεσματικά όλα τα περιστατικά.

Τότε τάχα οι δομές Υγείας ήταν αποτελεσματικές και τώρα αποτελούνπεριττές δαπάνες για την Κοινωνία μας;

Γνώμη μας είναι ότι, οι προτάσεις που γίνονται στην Κυβέρνηση θα πρέπει να έχουν άλλο πνεύμα και λογική.

Συμφωνούμε όλοι ότι θα πρέπει να γίνεται η βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων, δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση σε αυτό.

Εξάλλου, αφού οι πόροι είναι ανεπαρκείς σε σχέση με τις ανάγκες, το να μην αξιοποιούνται με βέλτιστο τρόπο για την κάλυψη αναγκών θα αποτελούσε ανεπίτρεπτη σπατάλη, για την οποία δεν υπάρχει πολυτέλεια, στις μέρες μας.

Ασφαλώς και η λύση βρίσκεται στη μείωση των δαπανών. Για ποιες δαπάνες μιλάμε, όμως;

Οι πόροι για την οικονομική λειτουργία του συστήματος υγείας διακρίνονται σε ανθρώπινους (ιατροί, νοσηλευτές, διοικητικοί υπάλληλοι, κ.α.) και υλικούς (κλίνες, ΒΙΤ, εγκαταστάσεις, υλικά, αναλώσιμα, κ.α.).

Ποιες από αυτές είναι περιττές τελικά και ποιες απαραίτητες για την αποτελεσματική παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στο Εθνικό Σύστημα Υγείας για τους ασθενείς μας;

Πιστεύουμε ότι, οι δαπάνες για την αμοιβή της εργασίας των ιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού, όχι απλά δεν πρέπει να μειωθούν αλλά θα πρέπει να αυξηθούν.

Χρειαζόμαστε περισσότερους επαγγελματίες υγείας και πιο καλοπληρωμένους, ώστε να είναι ελκυστική η παραμονή τους στο ΕΣΥ.

Από το ίδιο το Σύνταγμα απορρέει η αρχή της ιδιαίτερης μισθολογικής μεταχείρισης των ιατρών και νοσηλευτών του ΕΣΥ, με την καθιέρωση ενός καθεστώτος ευνοϊκότερου σε σχέση με τα γενικώς ισχύοντα για τους δημοσίους υπαλλήλους.

Το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό πρέπει να αυξηθεί όχι να καταπιεστεί σε συνθήκες ασφυξίας.

Δεν αποτελεί λύση η εντατικοποίηση της παροχής υπηρεσιών των ήδη εργαζομένων σε σύγχρονες υγειονομικές γαλέρες.

Εξάλλου από τους ίδιους τους ισολογισμούς των Νοσοκομείων προκύπτει ότι, οι δαπάνες για τις προμήθειες είναι υπερδιπλάσιες από τις δαπάνες για τις αμοιβές του προσωπικού.

Εκεί θα πρέπει να γίνει οπωσδήποτε μία πιο συνετή διαχείριση.

Σήμερα οι περισσότερες προμήθειες στα Νοσοκομεία της πόλης μας γίνονται με διαδικασίες απευθείας αναθέσεων από τη Διοίκηση του Νοσοκομείου.

Κάτι που οδηγεί σε κίνδυνο νόθευσης του ανταγωνισμού και μείωσης της διαχειριστικής επάρκειας των Δομών Υγείας.

Το αποτέλεσμα είναι η υποβάθμιση της αποτελεσματικής λειτουργίας της αγοράς με σπατάλες και οικονομικές διαταραχές.

Θα πρέπει να μπει ένα τέλος σε αυτό το νοσηρό καθεστώς.

Οι διαγωνισμοί για τις προμήθειες θα πρέπει να γίνονται σε επίπεδο Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υ.Π.Ε.

Σε επίπεδο Υ.Π.Ε. θα πρέπει να γίνεται έγκαιρος προγραμματισμός προμηθειών και έλεγχος και διαχείριση αποθεμάτων ώστε να διενεργούνται στην ώρα τους, δημόσιοι ανοικτοί διαγωνισμοί με συμφέρουσες για το Ελληνικό Δημόσιο εκπτώσεις.

Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στηρίζει την πλουραλιστική θεωρία για την επίτευξη συνθηκών ανταγωνισμού, ώστε να εξασφαλίζεται ο μέγιστος αριθμός προμηθευτών, η βέλτιστη πληροφόρηση, η μέγιστη διαιρετότητα και κινητικότητα των προμηθευόμενων αγαθών.

Ο ρόλος του Κράτους είναι η κατοχύρωση και διασφάλιση του οικονομικού ανταγωνισμού για την εξασφάλιση των προϋποθέσεων που επιτρέπουν στην αγορά να λύνει αποτελεσματικότερα τα οικονομικά προβλήματα και να πετυχαίνει μεγιστοποίηση της κοινωνικής ευημερίας.

Επίσης, σε αυτό το πνεύμα και η πληρωμή των προμηθειών θα πρέπει να γίνεται εγκαίρως. Καθυστερήσεις στις πληρωμές αποτρέπουν τους υποψήφιους προμηθευτές από συμμετοχή στους διαγωνισμούς. Και αποδυναμώνουν τη διαπραγματευτική ισχύ του Ελληνικού Δημοσίου για αναζήτηση καλύτερων προσφορών.

Η παρακολούθηση και διαχείριση αποθεμάτων για φάρμακα που λήγουν είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε επίπεδο τουλάχιστον Υ.Π.Ε.

Να μην ξαναφτάσουμε στο σημείο να μετατρέπονται τα ληγμένα τα χάπια σε έργα τέχνης και ψηφιδωτά, στην καλύτερη περίπτωση, για να μην καταλήξουν στα σκουπίδια.

Ένα άλλο θέμα είναι η Πρωτοβάθμια Υγεία. Θα πρέπει να δουλεύει άριστα. Τα περιστατικά που απαιτούν αντίστοιχη ιατρική υπηρεσία να εξυπηρετούνται σε επίπεδο Πρωτοβάθμιας Υγείας και τα Νοσοκομεία να αποσυμφορηθούν για την παροχή υπηρεσιών που τους αναλογεί.

Για να σταματήσουν να στοιβάζονται ασθενείς στους διαδρόμους των Νοσοκομείων και να τελειώνουμε με τις λίστες μηνών για εξετάσεις και ιατρικές επεμβάσεις στα Νοσοκομεία.

Μόλις μπει το μαχαίρι στη γάγγραινα των απευθείας αναθέσεων, των υπερκοστολογήσεων των υλικών και της κακοδιαχείρισης των προμηθειών στην Υγεία, μόλις εφαρμοστούν μοντέλα μεταφοράς και διαχείρισης αποθεμάτων και συστήματα βέλτιστης αναμονής εξυπηρέτησης στην ουρά, τότε θα γίνει τέτοια εξοικονόμηση πόρων που θα μπορεί να λειτουργήσει πλήρως και τρίτο Νοσοκομείο στο νομό μας μαζί με όλα τα απαραίτητα Κέντρα Υγείας.

ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΛΥΣΕΙΣ ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ;

Το αγαθό της Υγείας, πέρα από το άμεσο όφελος που προσφέρουν στον αποδέκτη, παρέχει επιπλέον όφελος που διαχέεται σε ολόκληρη την Κοινωνία.

Το Κράτος πρέπει να φροντίζει για την ικανοποίηση της κοινωνικής κλίμακας προτιμήσεων, και να ανταποκρίνεται στις επιθυμίες και τα αιτήματα του κοινωνικού συνόλου.

Μόνο έτσι μπορεί να βρίσκεται πάνω από άτομα και ομάδες και να ενεργεί με γνώμονα το γενικό συμφέρον και για την πραγματοποίηση του “κοινωνικά επιθυμητού”.

Η λύση για την Υγεία στην Κρήτη δεν είναι η συρρίκνωση αλλά η επέκταση με όρους δικαιοσύνης για την Κοινωνία και υγιούς ανταγωνισμού για την Οικονομία.

Με πλήρη στελέχωση και με όλο το αναγκαίο προσωπικό.

Τα Δημόσια Νοσοκομεία, δεν είναι ξενοδοχεία ούτε πολυκαταστήματα.

Είναι οι δομές δια των οποίων το κράτος παρέχει στους πολίτες το αγαθό της Υγείας.

Το υγειονομικό κεκτημένο που απορρέει από το συνταγματικό πλέγμα προστασίας της Υγείας, δεν επιτρέπει την κατάργηση των θεσμών, μέσω των οποίων υλοποιείται η κρατική μέριμνα για την υγεία και ιδίως τις δομές του ΕΣΥ.

Αντιθέτως, επιβάλλει τον εκσυγχρονισμό και μεταρρύθμιση ώστε η παροχή της Υγείας να ανταποκρίνεται με τρόπο βιώσιμο και λειτουργικό στις σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις.