Άποψη για το προϋπολογισμό του Δήμου Ρεθύμνου του Σταύρου Βουρβαχάκη

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος o Δήμος καλείται να συντάξει τον Προϋπολογισμό του για να αντιμετωπίσει τις ανάγκες της καθημερινότητας και να επιλύσει τα προβλήματα των δημοτών. Ο Προϋπολογισμός είναι μια κορυφαία πολιτική διαδικασία της δημοκρατίας στο Δημοτικό Συμβούλιο. Μια διαδικασία με την οποία χαράσσεται η πορεία του Δήμου, γίνεται ο σχεδιασμός και αποφασίζονται οι παρεμβάσεις για την επόμενη χρονιά. Ο προϋπολογισμός ενός Δήμου είναι η αποτύπωση του οράματος της Δημοτικής Αρχής για την πορεία του τόπου και επομένως η κατάθεσή και η συζήτησή του στο Δημοτικό Συμβούλιο είναι μια από τις σπουδαιότερες συνεδριάσεις. Ίσως η κορυφαία στιγμή κάθε έτους.
Δυστυχώς αυτή η διαδικασία τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε μια τυπική, άοσμη, άχρωμη και άχαρη συνεδρίαση που γίνεται υποχρεωτικά από την Δημοτική Αρχή, υπακούοντας στις εντολές του Οικονομικού Παρατηρητηρίου. Η λειτουργία του Δήμου Ρεθύμνου επιβαρύνθηκε σημαντικά από την περικοπή τόσο των οικονομικών, όσο και των ανθρώπινων πόρων. Έχουμε το παράδοξο να μεταφέρονται αρμοδιότητες από την Κεντρική Διοίκηση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, χωρίς όμως να μεταφέρονται και οι αντίστοιχοι θεσμοθετημένοι πόροι.

Είναι γνωστό τοις πάσι ότι οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι (ΚΑΠ) δεν καλύπτουν πλέον τις βασικές ανάγκες του Δήμου και των δημοτών. Αυτό αποτελεί μια συνειδητή επιλογή των τελευταίων κυβερνήσεων έτσι ώστε οι Δήμοι να αναγκαστούν να ιδιωτικοποιήσουν τις υπηρεσίες που προσφέρουν στους δημότες. Η υποβάθμιση των υπηρεσιών, η έλλειψη προσωπικού και η αδυναμία παροχής υπηρεσιών οδηγούν στην ιδιωτικοποίηση των δημοτικών υπηρεσιών.

Όσο δεν αλλάζει ριζικά αυτό το δημοσιονομικό πλαίσιο, τόσο πιο πολύ θα ζητείται από τους δημότες να βάλουν το χέρι στην τσέπη ακόμα και για τα στοιχειώδη και δεν θα αλλάξει η κατάσταση στον Δήμο μας ριζικά.
Ο Προϋπολογισμός που μας φέρνει σήμερα η διοίκηση του Δήμου να εγκρίνουμε εφαρμόζει κατά γράμμα τις κατευθύνσεις της κεντρικής διοίκησης και στηρίζεται στις εισπράξεις από τους δημότες δηλαδή στα ανταποδοτικά τέλη. Παράλληλα ο ασφυκτικός έλεγχος του Οικονομικού Παρατηρητηρίου και η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται απ’ αυτό, καθώς και οι οδηγίες από το αρμόδιο Υπουργείο, δεν αφήνουν το περιθώριο στους Δήμους να συντάξουν πραγματικούς, ρεαλιστικούς και εφαρμόσιμους προϋπολογισμούς, εδραιωμένους πάνω σε πραγματικές κοινωνικές ανάγκες, αλλά αντίθετα, προϋπολογισμούς δήθεν ισοσκελισμένους σε μεγάλο βαθμό πλασματικούς και μη εφαρμόσιμους.
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και επιβεβαιώνουν τα παραπάνω.

Αν μελετήσουμε προσεκτικά τους Προϋπολογισμούς του Δήμου μας τα τελευταία έξι χρόνια (από το 2014 έως και το 2019)θα διαπιστώσουμε ότι στα Έσοδα το ποσοστό εκτέλεσης ως προς τις εισπράξεις είναι :
1) Για το έτος 2014 είναι 77,32%
2)Για το έτος 2015 είναι 70,67%
3)Για το έτος 2016 είναι 71,25%
4)Για το έτος 2017 είναι 68,18%
5)Για το έτος 2018 είναι 70,86%
6)Για το έτος 2019 είναι 74,66% (εκτίμηση)

Ο μέσος όρος στα Έσοδα είναι 72,16% και το ποσοστό είναι πολύ μεγαλύτερο στα ανταποδοτικά και λοιπά δημοτικά τέλη, στα χρήματα δηλαδή που πληρώνουν οι δημότες. Το σχέδιο του Προϋπολογισμού φέτος όπως και τα προηγούμενα στον τομέα των Εσόδων χαρακτηρίζεται από υψηλή εισπραξιμότητα.

Από την άλλη πλευρά στον τομέα των Εξόδων το ποσοστό εκτέλεσης ως προς τις πληρωμές είναι :
1) Για το έτος 2014 είναι 58,51%
2)Για το έτος 2015 είναι 54,81%
3)Για το έτος 2016 είναι 48,92%
4)Για το έτος 2017 είναι 41,59%
5)Για το έτος 2018 είναι 41,66%
6)Για το έτος 2019 είναι 47,30% (εκτίμηση)
Ο μέσος όρος στα Έξοδα είναι 48,80%, ποσοστό πολύ χαμηλό που αποδεικνύει την μη υλοποίηση έργου από την δημοτική αρχή στο βαθμό που μπορούσε με τα οικονομικά δεδομένα που είχε. Το σχέδιο του φετινού Προϋπολογισμού όπως και τα προηγούμενα στον τομέα των Εξόδων χαρακτηρίζεται από χαμηλά ποσοστά στην υλοποίηση έργου και επενδύσεων.
Το ίδιο χρονικό διάστημα τα χρηματικά διαθέσιμα (ταμείο) του Δήμου μας αυξήθηκαν κατά 67% και από 12 περίπου εκατομμύρια ευρώ το 2015, έφτασαν τα 20 περίπου εκατομμύρια ευρώ σήμερα.

Για άλλη μια χρονιά ο Προϋπολογισμός του Δήμου είναι ελλειμματικός στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής, καθώς οι κοινωνικές του δαπάνες είναι πολύ μικρές. Δεν στηρίζεται ο τομέας του πολιτισμού και του αθλητισμού και δεν αντιμετωπίζονται οι ανάγκες της πόλης σε έργα και υποδομές.

Κάθε χρόνο στο Δημοτικό Συμβούλιο έρχονται Προϋπολογισμοί που στερούνται προοπτικής και ανάπτυξης και το θέμα δεν είναι τι αναγράφεται σε αυτούς ,αλλά τι έργα υλοποιούνται.
Το Τεχνικό πρόγραμμα του έτους 2020 ύψους 29,5 εκατομμύριων ευρώ δεν καλύπτει δυστυχώς τις ανάγκες των δημοτών του δήμου μας. Είναι ένα τεχνικό πρόγραμμα χωρίς ιεραρχημένες διεκδικήσεις. Το ποσοστό υλοποίησης του, όπως και όλα τα προηγούμενα χρόνια, θα είναι χαμηλό, αφού κάθε χρόνο εγγράφονται κωδικοί χωρίς όμως να πραγματοποιούνται τα έργα την επόμενη χρονιά. Στην συνεδρίαση που έγινε στο Δημοτικό Συμβούλιο για το Τεχνικό Πρόγραμμα του Δήμου επισημάναμε τα χαμηλά ποσοστά υλοποίησης του κατά τα προηγούμενα χρόνια. Και για το έτος 2020 δυστυχώς δεν αλλάζει κάτι και το Τεχνικό Πρόγραμμα δεν αντιμετωπίζει τα ουσιαστικά κοινωνικά προβλήματα καθώς επίσης και τα προβλήματα της καθημερινότητας των δημοτών μας.

Ο Προϋπολογισμός του έτους 2020 είναι της τάξης των 75.258.767,59 ευρώ, στον οποίο αν αφαιρεθούν τα πάγια και σταθερά έξοδα (π.χ. λειτουργικές δαπάνες, μισθοδοσία, έξοδα προσωπικού, πληρωμές παρελθόντων οικονομικών ετών κλπ), δεν απομένει παρά μόνο το ποσό των 29,5 εκατομμυρίων ευρώ για την άσκηση μιας υποτυπώδους δημοτικής πολιτικής. Επιπλέον ο προϋπολογισμός του 2020 είναι και πλασματικός. Η πλασματικότητά του, προκύπτει από το γεγονός ότι προϋπολογίζονται ως εισπρακτέα υπόλοιπα από βεβαιωθέντα έσοδα παρελθόντων οικονομικών ετών (ΠΟΕ) 11.020.790 ευρώ. Αυτά τα χρήματα είναι τελείως αδύνατο να εισπραχθούν, καθώς από τα νούμερα προκύπτει ότι ο μέσος όρος εισπραξιμότητας παλιότερων οφειλών προς τον Δήμο, κυμαίνεται στην καλύτερη περίπτωση στο ποσό του 1.000.000 ευρώ περίπου ετησίως, ενώ η εκτίμηση είσπραξης που γίνεται μέχρι 31-12-2019 είναι μόλις 1.169.040,00 ευρώ(!!). Άλλωστε και οι “προβλέψεις μη είσπραξης” που η ίδια η Δημοτική Αρχή κάνει μέσα στο κείμενο του Προϋπολογισμού, ανέρχονται στο ποσό των 9.910.517,00 ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι βεβαιώνονται πλήθος οφειλών, που όμως είναι σχεδόν αδύνατο να εισπραχθούν! Όλα αυτά θα οδηγήσουν σε εκτροχιασμό του εν λόγω Προϋπολογισμού και σε συνεχείς αναμορφώσεις του, που αποτελούν πλέον πάγια και συνηθισμένη πρακτική και αποδεικνύουν έτσι έμπρακτα την πλασματικότητα και πλημμελή εκτέλεση σχεδόν όλων των έως τώρα Προϋπολογισμών και επομένως και του έτους 2020.

Από το σύνολο των εσόδων του Προϋπολογισμού τα εννέα (-9-) εκατομμύρια ευρώ περίπου προέρχονται απευθείας από την εφόρμηση του Δήμου στην τσέπη των κατοίκων. Πρόκειται για τα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας – φωτισμού, τον φόρο ηλεκτροδοτούμενων χώρων, του ΤΑΠ, τα έσοδα από λοιπά τέλη – δικαιώματα – παροχή υπηρεσιών κλπ.

Σ΄ αυτή τη δύσκολη λοιπόν συγκυρία οι συνδημότες μας καλούνται να πληρώσουν οι οποίες όλο και αποδυναμώνονται και συρρικνώνονται.
Ο Δήμος δεν πρέπει να λειτουργεί ως πιστωτικό ίδρυμα, αλλά χρειάζεται να αξιοποιηθεί το αποθεματικό στα ταμεία του και να επιστραφεί ένα μέρος του στους δημότες με στόχο την βελτίωση της καθημερινότητας τους και την ανάπτυξη. Ο Δήμος χρειάζεται ένα σχέδιο, μια αναπτυξιακή προοπτική με επίκεντρο τον δημότη. Δυστυχώς ο Προϋπολογισμός του Δήμου Ρεθύμνου για το έτος 2020 δεν κινείται σε αυτή την κατεύθυνση, είναι άλλος ένας διαχειριστικός Προϋπολογισμός, χωρίς στοιχεία ανάπτυξης, ελλειμματικός στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής, γι αυτό και τον καταψηφίζω.

Βουρβαχάκης Σταύρος Οικονομολόγος- Δημοτικός Σύμβουλος Ρεθύμνου Επικεφαλής «ΡΕΘΥΜΝΟ – ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ»