Ανάλυση: Γιατί «θυμήθηκαν» το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και γιατί επέλεξαν… καπετάνιο Χιώτη

Έχοντας στο τιμόνι έναν υπουργό από τη Χίο, προερχόμενος δηλαδή από μία περιφέρεια που βιώνει όλες τις πλευρές του προσφυγικού, η κυβέρνηση προσπαθεί να βρει αποτελεσματικό τρόπο διαχείρισης  ενός ζητήματος που μέχρι τώρα, ομολογουμένως, την έχει φέρει σε πάρα πολύ δύσκολη θέση.

Μετά από σχεδόν έξι μήνες συνεχώς συσκέψεων, συζητήσεων με τοπικούς φορείς και κοινωνίες,  αλλαγών σε επικεφαλής σε συντονιστικό σχεδιασμό και σε υλοποίηση, τελικά ιδρύεται το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, με έναν μόνο υπουργό πλέον να είναι αρμόδιος, δηλαδή τον κ. Νότη Μηταράκη και με υφυπουργό τον κ. Γιώργο Κουμουτσάκο, ο οποίος θα συνεχίσει, από το νέο πόστο, τις επαφές του για τη διεθνοποίηση του θέματος, αλλά και για τις αλλαγές στη συνθήκη του Δουβλίνου.

Αυτό που έπαιξε το βασικό ρόλο στην  απόφαση ίδρυσης ενός αρμόδιου υπουργείου, σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν η σύγχυση ρόλων και ως εκ τούτου διαπιστώθηκε ότι χρειαζόταν καλύτερος συντονισμός, αφού εμπλέκονταν πολλά υπουργεία.

Το ερώτημα είναι γιατί δεν προχώρησε στην ίδρυση νωρίτερα, αλλά μετά από τόσους μήνες;  Πληροφορίες αναφέρουν πως οι τέσσερις άξονες που βασίζεται η διαχείριση του προσφυγικού, δηλαδή το άσυλο- επιστροφές, περιφέρειες, φύλαξη των συνόρων και οι δομές, δεν θα μπορούσαν να προχωρήσουν επιχειρησιακά αν ήταν από την αρχή υπό τη σκέπη ενός υπουργού.  Κρίθηκε λοιπόν να καταρτιστεί συνολικά το σχέδιο, το οποίο και ανακοίνωσε η κυβέρνηση πριν ενάμιση μήνα περίπου, και πλέον τώρα που υλοποιείται θα αφορά ένα υπουργείο.

Πληροφορίες αναφέρουν πως η επιλογή του Νότη Μηταράκη έγινε καταρχάς διότι προέρχεται από μία περιφέρεια που έχει δεχθεί τις μεγαλύτερες προσφυγικές ροές, αλλά και φιλοξενεί πολλές δομές ταυτοποίησης και διαμονής. Γνωρίζοντας, άρα, καλύτερα το θέμα και τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, ο κ. Μηταράκης εκτιμάται πως αποτελεί ένα πρόσωπο που μπορεί να υλοποιήσει με ταχύτητα και να  πείσει για το κυβερνητικό σχέδιο. Παράλληλα, ο κ. Αλκιβιάδης Στεφανής, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, θα έχει την εποπτεία για τη φύλαξη των συνόρων κλπ.

Δείγματα σύγχυσης με συσκέψεις του Μαξίμου…. στο υπουργείο Εσωτερικών

Η υλοποίηση του σχεδίου αποσυμφόρησης των νησιών, οι νέες δομές και η διαδικασία ασύλου αποτελούν ίσως από τα σημαντικότερα στοιχήματα της 4τους διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Η αναγκαιότητα καλύτερου συντονισμού, παντως, φάνηκε, ίσως, από τη ευρεία σύσκεψη που κανόνισε το Μέγαρο Μαξίμου την περασμένη εβδομάδα,  στην οποία συμμετείχαν κυβερνητικά στελέχη (Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μ. Χρυσοχοϊδης, ο Υπουργός Εσωτερικών Τ. Θεοδωρικάκος, ο Υπουργός Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτης, ο Υφυπουργός Εθνικής Αμυνας και συντονιστής για το προσφυγικό Αλ. Στεφανής, ο Υφυπουργός παρα τω Πρωθυπουργώ αρμόδιος Α. Σκέρτσος και βουλευτές) και  30 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας των περιοχών που έχουν δεχθεί τις ροές, αλλά και με τους Περιφερειάρχες και Δημάρχους.

Το σχέδιο για τα κέντρα

Η κυβέρνηση δρομολογεί την έναρξη λειτουργίας των νέων κλειστών προαναχωρησιακών δομών στα νησιά εντός του πρώτου εξαμήνου ή μέχρι τον Ιούλιο, ενώ θεωρείται εφικτός ο στόχος των 10.000 επιστροφών μεταναστών στην Τουρκία εντός του έτους.Επίσης, σε εξέλιξη βρίσκεται   επιχείρηση αναδιάταξης αιτούντων άσυλο στις υπάρχουσες δομές της επικράτειας για να μεταφερθούν εκεί άνθρωποι από τα νησιά.

Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης θα κλείσει σταδιακά η δομή που υπάρχει στη Μόρια και θα δημιουργηθεί νέα κλειστή, ως προαναχωρησιακό κέντρο και ως Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης, με χωρητικότητα πλέον των  5.000. Στη Χίο θα κλείσει η υπάρχουσα δομή και θα γίνει νέα κλειστή δομή ως ΚΥΤ με χωρητικότητα περίπου 5.000. Στη Σάμο θα κλείσει, επίσης, η δομή το Βαθύ με τη δημιουργία νέας με χωρητικότητας 5.000. Στην Κω θα κλείσει η υπάρχουσα και θα κατασκευαστεί νέα χωρητικότητας 2.000, ενώ στη Λέρο θα μετατραπεί η υπάρχουσα δομή σε κλειστή ως ΚΥΤ χωρητικότητας 1.000.

Δύο φάσεις

Σύμφωνα με τις  εξαγγελίες, το σχέδιο είναι σε δύο φάσεις , όπου στην  πρώτη υλοποιούνται παρεμβάσεις όπου απαιτείται και προβλέπει την αποσυμφόρηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, με μεταφορά 5.000 μεταναστών σε Ξενοδοχεία και 15.000 μεταναστών σε ήδη υπάρχουσες δομές και σε νέες που δημιουργούνται τώρα. Στόχος, η μεταφορά 20.000 μεταναστών από τα νησιά του Αιγαίου.

Παράλληλα, η ψήφιση του νέου νόμου  δημιουργεί, σύμφωνα με την κυβέρνηση, πλαίσιο, για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και είτε να εγκριθεί το άσυλο, είτε να επιστρέψουν όσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, στη χώρα προέλευσης ή εισόδου. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη η πρόσληψη 500 ατόμων, τα οποία θα ενισχύσουν τις Υπηρεσίες Ασύλου.

Επιπλέον, η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ανταποδοτικά μέτρα για την ανακούφιση των τοπικών κοινωνιών στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Το πιο σημαντικό αφορά την παράταση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020 των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ για τα νησιά Λέρο, Λέσβο, Κω, Σάμο, Χίο.Στο σχέδιο είναι και η δέσμευση της κυβέρνησης για βελτίωση των δομών Υγείας, Παιδείας, Κοινής Ωφέλειας και Τουρισμού στις περιοχές που υποδέχονται μετανάστες και πρόσφυγες αλλά και την αξιοποίηση προς όφελος των τοπικών κοινωνιών των δομών που θα κλείσουν και θα αντικατασταθούν από τα νέα κλειστά προαναχωρησιακά κέντρα.