Από το Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2023 που εκκενώθηκε η κατάληψη του Ευαγγελισμού, έχουν καταγραφεί στο Ηράκλειο απανωτά περιστατικά κρατικής βίας και αυθαιρεσίας τα οποία έχουν καταδικάσει πλήθος οργανώσεων, συλλογικοτήτων, αλλά και μεμονωμένα, πολλοί άνθρωποι κατέθεσαν δημόσια την άποψη τους λόγω επαγγελματικής ιδιότητας ή/και για λόγους συνειδησιακούς, ηθικούς και ιδεολογικούς.
Το κτίριο του Ευαγγελισμού είναι κηρυγμένο ιστορικό μνημείο της πόλης από το 1996 σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/480/11926/6-2-1996 (ΦΕΚ 190/Β/21-3-1996).
Σύμφωνα με το καθεστώς προστασίας (ν. 3028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς») που διέπει το μνημείο, για να πραγματοποιηθούν οποιεσδήποτε οικοδομικές εργασίες ή επεμβάσεις στο μνημείο, πρέπει να συνεδριάσει το Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων Κρήτης, να στείλει θετική γνωμοδότηση στην Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κρήτης, η οποία με την σειρά της εγκρίνει τις εργασίες και ενημερώνει την αρμόδια Δ/νση Πολεοδομίας. Σε κάθε περίπτωση, (για έκτακτες ή επείγουσες εργασίες, όπως π.χ., ετοιμορροπίες κ.α.), για οποιαδήποτε επέμβαση ή οικοδομική εργασία στο μνημείο και στον περιβάλλοντα χώρο αυτού, απαιτείται η έγκριση από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού.
Την εκκένωση της κατάληψης ακολούθησαν αυθαίρετες οικοδομικές εργασίες στο μνημείο κατ’ εντολή της Πρυτανείας του Πανεπιστημίου. Αρχικά βιδώθηκαν λαμαρίνες πάνω στα κουφώματα του ισογείου και στη συνέχεια εκτελέστηκαν εργασίες περαιτέρω σφραγίσματος όλων των ανοιγμάτων, πρώτα του ισογείου και στην συνέχεια του 1ου ορόφου με χρήση σκαλωσιάς. Εκτόξευσαν σκυρόδεμα σε μεταλλικό πλέγμα που τοποθετήθηκε πάνω από τις λαμαρίνες, ή για να το πούμε πιο απλά, τσιμέντωσαν τις πόρτες και τα παράθυρα του μνημείου!”.
Από την εμπειρία μας οι μηχανικοί γνωρίζουμε ότι οι υποδείξεις των Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού είναι λεπτομερείς και απόλυτα δεσμευτικές προκειμένου να μην αλλοιώνονται τα μνημεία της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς.
Είμαστε βέβαιοι ότι οι εργασίες που εκτελούνται είναι εντελώς παράνομες, γιατί απλούστατα καμία υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού δεν θα έδινε ποτέ έγκριση για μια τόσο καταστροφική επέμβαση στις όψεις ενός μνημείου.
Πράγματι, την Παρασκευή 6 Οκτωβρίου εκδόθηκε σήμα διακοπής εργασιών από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κρήτης.
Αναμένουμε το πόρισμα της αυτοψίας για να αναδειχτεί το σύνολο των εργασιών τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά στο μνημείο.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Κοντάκη, το Πανεπιστήμιο ετοιμάζεται μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές να κάνει τις πρώτες κινήσεις εξεύρεσης πόρων για την αποκατάσταση και αξιοποίηση του κτιρίου, χωρίς όμως να διευκρινίζει για ποια χρήση (οι γενικόλογες και ασαφείς δηλώσεις μέχρι στιγμής κάνουν λόγο για στέγαση του Μουσείου Ιατρικής, κάλυψη αναγκών στέγασης φοιτητών, μετατροπή του σε κτίριο που θα αποτελέσει «την καρδιά του πανεπιστημίου μέσα στην πόλη»).
Ως μηχανικοί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι χρηματοδοτήσεις χορηγούνται από την πολιτεία για ώριμα έργα (για αυτά δηλαδή που έχουν εκπονηθεί οι απαραίτητες τεχνικο-οικονομικές μελέτες), καθώς και ότι οι διαδικασίες υλοποίησης ενός δημόσιου έργου είναι πολυσύνθετες και χρονοβόρες, πόσο μάλλον στην περίπτωση ενός μνημείου, όπως αυτό του Ευαγγελισμού, όπου οι διοικητικές εγκρίσεις που πρέπει να εκδοθούν είναι πολύ περισσότερες.
Αν στα παραπάνω προστεθεί το ότι οι επιτρεπόμενες χρήσεις του κτιρίου πιθανά να καθορίζονται και από την βούληση των παλιότερων ιδιοκτητών του που το παραχώρησαν στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, για τις οποίες ουδεμία αναφορά δεν έχει γίνει από πλευράς Πρυτανείας, μπορούμε με βεβαιότητα να προβλέψουμε τι θα γίνει στο άμεσο μέλλον: το μνημείο θα αφεθεί στην τύχη του για κάμποσα χρόνια και θα ρημάζει αποτελώντας ακόμα μια εστία μόλυνσης στο κέντρο της πόλης…
Αναρωτιόμαστε λοιπόν:
• γιατί κρίθηκε σκόπιμο να εκτελεστεί ελάχιστες μέρες πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές η απόφαση εκκένωσης της κατάληψης, η οποία, όχι μόνο έχει ληφθεί από τον Ιούλιο, αλλά – όπως προκύπτει από τις εκ των υστέρων καταγγελίες καθηγητών του ιδρύματος – δεν εκφράζει όλη την Σύγκλητο, όπως αρχικά ανακοινώθηκε από την Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Κρήτης;
• πως άραγε έγιναν τόσο γρήγορα και αποτελεσματικά οι εργασίες σφράγισης, παρακάμπτοντας όλες τις ‘’γραφειοκρατικές’’ διαδικασίες;
• γιατί η Πρυτανεία χρηματοδότησε αυθαίρετες εργασίες σφράγισης, προκαλώντας σοβαρές βλάβες στην πρόσοψη και ίσως όχι μόνο του μνημείου;
• γιατί επιλέχτηκε η αδικαιολόγητα βίαιη και χωρίς προειδοποίηση εκκένωση του κτιρίου από την αντιτρομοκρατική υπηρεσία, επιχείρηση που από καθαρή τύχη δεν στοίχισε την ζωή του μεταπτυχιακού φοιτητή που έπεσε από την ταράτσα του κτιρίου κατά την διάρκεια της αστυνομικής επιχείρησης, ενώ είναι προφανές ότι ούτε συγκεκριμένο πλάνο αξιοποίησης υπάρχει, ούτε χρήματα/μελέτες/άδειες για την υλοποίηση του;
• γιατί η αστυνομία επιλέγει να περιφρουρεί αντί να διακόψει τις παράνομες εργασίες; (από την εκκένωση της κατάληψης έως και σήμερα που γράφεται αυτό το κείμενο, το κτίριο φυλάσσεται περιμετρικά από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις σε 24ωρη βάση).
Καλούμε την Πολιτεία να σταματήσει άμεσα τις παράνομες εργασίες, να επαναφέρει το μνημείο στην προτέρα κατάσταση και να γίνει πλήρης αποκατάστασή του.
