Τι οδήγησε στην αναβάθμιση της οικονομίας – Το σκεπτικό της απόφασης
Η «σκληρή» Moody’s, έδωσε τελικά την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα στην ελληνική οικονομία, βάζοντας τη σφραγίδα της μαζί με τους υπόλοιπους διεθνείς οίκους αξιολόγησης.
H Moody’s, που ο οικονομολόγος και αρθρογράφος των «New York Times» Τόμας Φρίντμαν είχε χαρακτηρίσει ως μια από τις δυο υπερδυνάμεις, η άλλη είναι οι ΗΠΑ., ήταν ο τελευταίος μεγάλος οίκος αξιολόγησης που δεν είχε ακόμα αναβαθμίσει την ελληνική οικονομία σε επενδυτική βαθμίδα.
Ειδικότερα, η Moody’s Ratings αναβάθμισε την ελληνική οικονομία σε Baa3 από Ba1. Η προοπτική έχει αλλάξει σε σταθερή από θετική.
Η αναβάθμιση αντανακλά την διεθνούς οίκου ότι το κρατικό πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας έχει πλέον μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε πιθανούς μελλοντικούς κλυδωνισμούς. Τα δημόσια οικονομικά βελτιώθηκαν πιο γρήγορα από ό,τι ανέμενε.
Οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν τη θετική δυναμική που δημιουργήθηκε από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) για να εφαρμόσουν σθεναρά τις πιστωτικές πολιτικές.
Με βάση την πολιτική της κυβέρνησης, τις θεσμικές βελτιώσεις που αποδίδουν καρπούς και το σταθερό πολιτικό περιβάλλον, ο οίκος αναμένει από την Ελλάδα να συνεχίσει να έχει σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα που θα μειώνουν σταθερά το υψηλό χρέος της. Επιπλέον, η υγεία του τραπεζικού τομέα συνεχίζει να βελτιώνεται, γεγονός που περιορίζει τον κίνδυνο πιστωτικού γεγονότος που σχετίζεται με τον τραπεζικό τομέα που θα μπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στο πιστωτικό προφίλ του κράτους.
Ο σταθερές προοπτικές
Οι σταθερές προοπτικές αντανακλούν μια ισορροπία μεταξύ του γεγονότος ότι ορισμένες από τις κύριες πιστωτικές προκλήσεις της Ελλάδας θα καθυστερήσουν να βελτιωθούν και των θετικών προοπτικών που σχετίζονται με τη σταθερότητα των θεσμών και της πολιτικής που αναφέρεται παραπάνω. Από την πλευρά των προκλήσεων, η ολοκλήρωση των θεσμικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των οικονομικών μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη θα απαιτήσει χρόνο. Αν και το χρέος προς το ΑΕΠ έχει μειωθεί γρήγορα τα τελευταία χρόνια, θα παραμείνει ένα από τα υψηλότερα μεταξύ των χωρών που αξιολογεί.
Ως εκ τούτου, οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν τη θετική δυναμική που δημιουργήθηκε από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) για να εφαρμόσουν σθεναρά τις πιστωτικές πολιτικές.
Τι οδήγησε στην αναβάθμιση
Επί σειρά ετών, τα ελληνικά δημόσια οικονομικά έχουν ξεπεράσει τις βασικές προσδοκίες του οίκου, γεγονός που ενισχύει την πεποίθηση ότι το ελληνικό χρέος θα παραμείνει σε σταθερή καθοδική πορεία. Αυτές οι βελτιώσεις οφείλονται τόσο στη συνεχιζόμενη συγκράτηση των δαπανών όσο και στα φορολογικά έσοδα που αυξάνονται γρήγορα υπό το φως των συνεχιζόμενων θεσμικών βελτιώσεων όσον αφορά τη συμμόρφωση και τη φορολογική είσπραξη.
Το 2024, η Ελλάδα δημιούργησε επιπλέον 2 δισεκατομμύρια ευρώ σε φορολογικά έσοδα μέσω των προσπαθειών της κατά της φοροδιαφυγής, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του κενού ΦΠΑ. Αυτό το πέτυχε εν μέρει μέσω μιας μεγάλης κλίμακας στρατηγικής ψηφιοποίησης που υποστηρίζει επίσης τη φορολογική συμμόρφωση. Η ώθηση για εκσυγχρονισμό της φορολογικής διοίκησης συνεχίζεται, γεγονός που υποστηρίζει την προσδοκία ότι η αύξηση των φορολογικών εσόδων θα παραμείνει ισχυρή μεσοπρόθεσμα
Προσβλέποντας στο μέλλον, η Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να έχει μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα και οι συντάκτες της Moody’s αναμένουν ότι θα παραμείνουν στο 2 έως 2,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα.
Αυτό θα επιτευχθεί μέσω ενός συνδυασμού συγκράτησης των δαπανών και σταθερής δημιουργίας εσόδων. Η τρέχουσα κατάσταση του αυξημένου γεωπολιτικού κινδύνου στην Ευρώπη έχει μικρότερο αντίκτυπο στην Ελλάδα από ό,τι σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης. Η Ελλάδα έχει φτάσει ή έχει υπερβεί τον στόχο αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ του 2% του ΑΕΠ εδώ και πολλά χρόνια και η χώρα δεν έχει καθυστερημένες επενδύσεις στην άμυνα με τον ίδιο τρόπο που βλέπουμε σε άλλες χώρες της ΕΕ (Ευρωπαϊκή Ένωση, Aaa σταθερές).
Το χρέος
Συνολικά, ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ της Ελλάδας έχει μειωθεί κατά περίπου 50 ποσοστιαίες μονάδες από την κορύφωσή του το 2020 και είναι μειωμένος κατά περίπου 27 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τα επίπεδα πριν από την Covid.
«Εκτιμούμε ότι διαμορφώθηκε στο 156,1% του ΑΕΠ στο τέλος του 2024 και προβλέπουμε ότι θα μειωθεί στο 148,3% και 140,6% το 2025 και το 2026 αντίστοιχα. Η δομή του χρέους της χώρας παραμένει ευνοϊκή, με μέση διάρκεια έως 18,8 έτη, με το σύνολο του χρέους σε σταθερά επιτόκια», τονίζεται στην ανακοίνωση.
Στα τέλη του 2024, η Ελλάδα προπλήρωσε 7,9 δισεκατομμύρια ευρώ του χρέους της από την εποχή της κρίσης (στην Ελληνική Δανειακή Διευκόλυνση, GLF). Ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε στα τέλη του 2024 ότι η χώρα σχεδιάζει να προβεί σε πρόωρη αποπληρωμή 5 δισ. ευρώ του χρέους του GLF και πάλι το 2025. Με την προπληρωμή του 2024, η Ελλάδα θα έχει αποπληρώσει περίπου το 61% των ανεξόφλητων δανείων στο πλαίσιο του GLF και τα επόμενα χρόνια στοχεύει να προπληρώσει το χρέος που λήγει το 2020.
Για τις τράπεζες
Η ποιότητα του ενεργητικού συνέχισε να βελτιώνεται και θα συγκλίνει στα επίπεδα της ΕΕ, αν και τα επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) παραμένουν από τα υψηλότερα στην ΕΕ. Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης των ΜΕΔ προήλθε από τις πωλήσεις χαρτοφυλακίου και τις τιτλοποιήσεις, μειώνοντας τον δείκτη ΜΕΔ σε περίπου 2,9% τον Δεκέμβριο του 2024 σε σύγκριση με μέσο όρο περίπου 2% για τις τράπεζες της ΕΕ. Η κυβέρνηση έχει επεκτείνει το Ελληνικό Σχέδιο Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων (HAPS, γνωστό και ως Ηρακλής), το οποίο υπήρξε βασική πηγή μειώσεων των ΜΕΔ μέσω τιτλοποιήσεων (οι ομολογίες φέρουν κρατική εγγύηση).
Η επέκταση του HAPS (γνωστή και ως Ηρακλής 2) θα ενισχύσει περαιτέρω τιτλοποιήσεις, κυρίως για τη μικρότερη τράπεζα του συστήματος Attica Bank SA (Β1 θετικό, b2) και μικρότερα υπολειμματικά ποσά για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες.
Τι μπορεί να αλλάξει στην αξιολόγηση
Σύμφωνα με τη Moody’s αναβάθμιση του Baa3 της Ελλάδας θα μπορούσε να προκύψει εάν διαπιστωθεί αυξανόμενη πιθανότητα ότι το μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό αυξάνεται πάνω από τις τρέχουσες προσδοκίες.. Ενώ οι βελτιώσεις σε τομείς όπως η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος ή η διαφοροποίηση της οικονομίας θα απαιτούσαν χρόνο, τα σημάδια επιτάχυνσης της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων θα ήταν θετικά πιστωτικά. Πιστωτικά θετικές θα ήταν και οι μειώσεις του χρέους της Ελλάδας που θα υπερβαίνουν σημαντικά τις τρέχουσες προσδοκίες.
Τι μπορεί να φέρει υποβάθμιση
Σύμφωνα με τη έκθεση πτωτικές πιέσεις στις αξιολογήσεις Baa3 της Ελλάδας θα μπορούσαν να προκύψουν εάν η πορεία πολιτικής που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια αντιστραφεί ή εάν υπάρξουν ενδείξεις ότι οι προηγούμενες μεταρρυθμίσεις δεν αποφέρουν την ανάπτυξη και τα δημοσιονομικά οφέλη που αναμένονται επί του παρόντος. Ειδικότερα, ενδείξεις διαρκούς, ουσιώδους επιδείνωσης της δημοσιονομικής θέσης της κυβέρνησης, σε συνδυασμό πιθανώς με απότομη επιδείνωση της υγείας του τραπεζικού τομέα, θα πυροδοτούσαν δράση αρνητικής αξιολόγησης, όπως και μια οπισθοδρόμηση στις διαρθρωτικές μακροοικονομικές ή δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις.https://www.ot.gr/editor/natalia-dandolou/
