Νέα δεδομένα στην τραγωδία των Τεμπών μετά την διαπίστωση ότι υπήρχε «άγνωστο καύσιμο»και ότι η αυτοψία δεν έγινε με τον τρόπο που έπρεπε – Η πρόταση μομφής του ΠαΣοΚ και η αμήχανη αντίδραση της κυβέρνησης
Απώλεια πληροφοριών ζωτικής σημασίας για την κατανόηση των αιτιών που προκάλεσαν το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη πριν από δύο χρόνια, είναι ένα από τα βασικά σημεία του πορίσματος του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας των Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), το οποίο παρουσιάστηκε το πρωί της Πέμπτης στα γραφεία της ΕΣΗΕΑ, παρουσία της τριμελούς επιτροπής διερεύνησης.
Οι εκπρόσωποι του Οργανισμού έκριναν ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να δοθούν απαντήσεις δύο χρόνια μετά, εξαιτίας των χαμένων στοιχείων, αλλά και της δειγματοληψίας που έγινε μετά την παρέλευση 29 ημερών από το δυστύχημα.
Παράλληλα, θεώρησαν ότι η αυτοψία στον τόπο του δυστυχήματος δεν έγινε με τον τρόπο που έπρεπε, ώστε να προσδιοριστεί ο τύπος του καυσίμου που μεταφερόταν και προξένησε τη πυρόσφαιρα. «Αυτό που επίσημα μεταφερόταν στο τρένο δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη πυρόσφαιρα», τόνισαν.
Σε ερώτηση για το «μπάζωμα», και αν συνέβαλε στην απώλεια στοιχείων, ουσιαστικά δεν απάντησαν. Απέδωσαν τις λανθασμένες ενέργειες στην αντιμετώπιση του συμβάντος στο έλλειμμα γνώσεων, εμπειρίας και προετοιμασίας των υπηρεσιών απέναντι σε ένα τόσο μεγάλο γεγονός, προκαλώντας την αντίδραση δημοσιογράφων και συνηγόρων των θυμάτων που βρίσκονταν στην αίθουσα. «Εμείς δεν λέμε αν έγινε εσκεμμένα ή από λάθος. Η επιτροπή λέει ότι έγιναν όλα λάθος», απάντησαν στις αντιδράσεις.
Το πόρισμα παρουσίασαν ο Πρόεδρος του σιδηροδρομικού τομέα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ Χρήστος Παπαδημητρίου, οι Bart Accou και Fabrizio Carpinelli, μέλη της Επιτροπής Διερεύνησης (στελέχη ERA), ο Κώστας Καπετανίδης (προϊστάμενος Μονάδας Διερευνήσεων ΕΟΔΑΣΑΑΜ) και ο Αστέριος Αλεξάνδρου (Πολιτικός Μηχανικός, προϊστάμενος Τμήματος Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων ΕΟΔΑΣΑΑΜ). Στην αρχή της παρουσίασης, τα μέλη της επιτροπής καθώς και οι παρευρισκόμενοι τήρησαν ενός λεπτού σιγή.
Το πόρισμα, το οποίο τις επόμενες ημέρες θα μεταφραστεί στα ελληνικά, θα αποσταλεί στον εφέτη ανακριτή που χειρίζεται τις έρευνες, προκειμένου να συμπεριληφθεί στη δικογραφία.
Αναμένονται επίσης τα πορίσματα του ΕΜΠ, καθώς και της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών της ΕΛ.ΑΣ. για τα βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας.
Τα βασικά σημεία
Δεν υπήρξε πραγματικός συντονισμός των διαφόρων υπηρεσιών στον τόπο της σύγκρουσης, κατά τις διαδικασίες έρευνας και διάσωσης. Οι υπηρεσίες συνέχισαν να λειτουργούν υπό τις δικές τους εντολές, χωρίς σημαντική αλληλεπίδραση σε οργανωτικό επίπεδο.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην γίνει σωστή χαρτογράφηση του χώρου του ατυχήματος. «Αυτό είναι σημαντικό διότι η αρχική συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για μια περαιτέρω διεύρυνση ανέδειξε ότι είχαμε απώλεια πληροφοριών δυνητικά ζωτικής σημασίας που θα ήταν απαραίτητες για την κατανόηση των αιτιών και των υποκείμενων παραγόντων του ατυχήματος», ανέφερε ο κ. Αλεξάνδρου.
Πιθανή παρουσία αγνώστου καυσίμου.
Πέντε έως 7 άνθρωποι κατέληξαν από τη φωτιά.
Η αυτοψία στον τόπο του δυστυχήματος δεν έγινε με τον τρόπο που έπρεπε ώστε να προσδιοριστεί ο τύπος του καυσίμου που μεταφερόταν και προξένησε τη πυρόσφαιρα.
«Αυτό που επίσημα μεταφερόταν στο τρένο δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη πυρόσφαιρα», είπε ο κ. Accou. Απαντώντας σε ερώτηση για τα έλαια σιλικόνης, είπε: «Πολύ απίθανο τα έλαια σιλικόνης να έπαιξαν βασικό ρόλο στη πυρόσφαιρα και με αυτό συμφωνούν επιπλέον αναλύσεις ειδικών».
Για τα αίτια της πυρόσφαιρας αποφάσισαν να προσφύγουν και σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα εγνωσμένου κύρους της Ελλάδος ή του εξωτερικού, προκειμένου να επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων.
Η Επιτροπή ζήτησε τα 3 βίντεο από τον εφέτη ανακριτή ο οποίος δεν τους τα έδωσε έως ότου αυθεντικοποιηθούν. Ο ανακριτής – ανέφεραν – τους ενημέρωσε ότι επιχειρείται η επαλήθευσή τους. «Όταν επαληθευθούν, τότε έχει το δικαίωμα τα στείλει», τόνισαν.
Επιπλέον συμπεράσματα
Για τις ελλείψεις προσωπικού
Οι ειδικοί έκαναν ιδιαίτερη μνεία στη διαχρονική έλλειψη προσωπικού από το 2010. «Στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν ανά χιλιόμετρο γραμμής 2 εργαζόμενους. Στην Ελλάδα το 2020 υπήρχαν 0,5 εργαζόμενος ανά χιλιόμετρο γραμμής. Όσον αφορά στο οικονομικό κομμάτι, ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν να δαπανά 170.000 ευρώ.
Στην Ελλάδα το 2020 δαπανήθηκαν περίπου 20.000 ευρώ. Αυτό νομίζω τα λέει όλα», σημείωσε κ. Καπετανίδης, και πρόσθεσε: «Δεν υπήρχαν λεφτά, δεν υπήρχε κόσμος και υπήρχαν κακώς συντηρημένες και υποβαθμισμένες υποδομές λόγω έλλειψης επαρκούς χρηματοδότησης αλλά και λόγω έλλειψης προσωπικού. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι το προσωπικό που εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας εργαζόταν πέρα από το όριο που είναι ανθρωπίνως αποδεκτό. Δεν μπορεί κάποιος εργαζόμενος να έχει δύο με τρία ρεπό όλο τον μήνα και ειδικά όταν εκτελεί τέτοια καθήκοντα».
Για τον σταθμάρχη
Σύμφωνα με τον κ. Καπετανίδη, ο σταθμάρχης Λάρισας όπως αποδείχτηκε δεν χρησιμοποίησε την αυτόματη μέθοδο χάραξης πορείας. «Δεν υπήρχε βέβαια πρόθεση. Είχαν συμβεί πάρα πολλά γεγονότα, είχε δηλαδή βλάβες και συνεχόμενες καθυστερήσεις δρομολογίων εκείνη τη μέρα. Όταν λέμε βλάβες, εννοούμε και πριν τη Λάρισα και μετά τη Λάρισα και για μεγάλο χρονικό διάστημα η μονή διπλή γραμμή είχε γίνει μονή λόγω ζημιών. Ο άνθρωπος αυτός είχε να αντιμετωπίσει ένα τεράστιο αριθμό επικοινωνιών».
Για τον οδηγό
«Η εντολή αναχώρησης του σταθμάρχη ήταν σωστή», είπε ο κ. Καπετανίδης, και συνέχισε: «Ο οδηγός με βάση τον ΓΚΚ έπρεπε να επαναλάβει την εντολή. Ο οδηγός δεν την επανέλαβε. Έφυγε λέγοντας ένα ευχαριστώ. Προχώρησε περίπου 1400 μέτρα. Έφτασε στην περίφημη αλλαγή 118. Βρήκε τα κλειδιά στη διαγώνιο και όχι ευθεία όπως θα έπρεπε να είναι βάσει της εντολής του. Ούτε εκεί σταμάτησε. Αυτό είναι ένα μεγάλο μυστήριο. Με βάση τον ΓΚΚ έπρεπε να σταματήσει, να ρωτήσει και να κάνει ό,τι του πει ο σταθμάρχης».
Ένταση προκάλεσε το «μπάζωμα»
Ένταση προκάλεσε η απάντηση που έδωσε ο Bart Accou στο ερώτημα αν χάθηκαν στοιχεία εξαιτίας του «μπαζώματος». Όπως είπε, «φτάσαμε στο συμπέρασμα ότι αυτό που συνέβη εκεί έγινε λόγω έλλειψης γνώσης και προετοιμασίας των υπηρεσιών σε ένα τόσο μεγάλο γεγονός. Οι άνθρωποι δεν ήταν προετοιμασμένοι για αντιμετώπιση ενός τέτοιου δυστυχήματος».
«Έχει σημασία αν έγινε από λάθος ή μεθοδευμένα», φώναξε ένας εκ των δικηγόρων που παρακολουθούσε την παρουσίαση, με τους ειδικούς να απαντούν: «Εμείς δεν λέμε αν έγινε εσκεμμένα ή από λάθος. Η επιτροπή λέει ότι έγιναν όλα λάθος».
Η αμήχανη αντίδραση Μαρινάκη
Μετά την παρουσίαση του πορίσματος ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, σχολιάσε ότι επιβεβαιώνεται ότι εκείνη τη μοιραία νύχτα συναντήθηκαν μια σειρά από μοιραία ανθρώπινα λάθη σωρεία τραγικών ανθρώπινων λαθών με σωρεία μεγάλων διαχρονικών και κρίσιμων παθογενειών και παραλείψεων του ελληνικού κράτους.
Χαρακτήρισε επίσης κατάκτηση για τη χώρα μας την ίδρυση του ανεξάρτητου οργανισμού. Σύμφωνα με τον κ. Μαρινάκη όπως είπε κατά την διάρκεια της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών το πόρισμα θα το αξιολογήσει η ελληνική δικαιοσύνη, όμως το πόρισμα δείχνει ότι δεν υπήρξε συγκάλυψη.
Για την πυρκαγιά μετά τη σύγκρουση ο κ. Μαρινάκης ανέφερε ότι το πόρισμα «κάνει μια σειρά από παραδοχές στο ζήτημα της πυρόσφαιρας και αφήνει ανοιχτό το θέμα άλλου υλικού. Δεν πήρε θέση, ζητά διερεύνηση. Ποια είναι η κατηγορία; Ότι είναι δεδομένο ότι υπάρχει υλικό και λαθρεμπορος. Εγώ δεν διάβασα κάτι τέτοιο. Πόρισμα που μιλάει για συγκεκριμένη εύφλεκτη ύλη εγώ δεν είδα»
«Το πόρισμα πρέπει να μας προβληματίσει κυρίως εμάς τους κυβερνώντες», σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και πρόσθεσε: «Δεν το βλέπουμε ως αντικείμενο πανηγυρισμού και η υποστελέχωση και όλες οι παθογενειες, αλλά συγκάλυψη δεν φαίνεται πουθενά».
«Κανένα σημείο του πορίσματος δεν δείχνει συγκάλυψη της κυβέρνησης», επέμεινε ο κ. Μαρινάκης, καταλήγοντας όμως ότι αυτό θα το αποφανθεί η δικαιοσύνη.
Η πρόταση μομφής του ΠαΣοΚ
Νέα πυρά κατά της κυβέρνησης εξαπέλυσε ο Νίκος Ανδρουλάκης, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι το ΠαΣοΚ θα καταθέσει πρόταση δυσπιστίας την επόμενη εβδομάδα.
Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ μετά την παρουσίαση του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για το δυστύχημα στα Τέμπη, ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Το πόρισμα αυτό δείχνει ότι η 717, δηλαδή η σύμβαση για την υλοποίηση της τηλεδιοίκησης, είναι ένα κρίσιμο στοιχείο για να μην είχε συμβεί ποτέ αυτή η τραγωδία. Τι είπαν λοιπόν σήμερα αυτοί οι άνθρωποι; Ό,τι είπε στην αρχή και η τριμελής Επιτροπή: ότι αν υπήρχε τηλεδιοίκηση, τα δυο αυτά τρένα δεν θα είχαν συγκρουστεί ποτέ.Όταν κάναμε προανακριτική για αυτό ακριβώς το θέμα, τι ψήφισε η ΝΔ; Όχι. Δηλαδή δεν επέτρεψε ο υπουργός που έχει την ευθύνη της υλοποίησης του έργου να πάει στη Δικαιοσύνη και να αναλάβει τις ευθύνες του ο κ. Καραμανλής. Αντί αυτού τον καταχειροκροτούσαν».
Πυρά και από ΣΥΡΙΖΑ
Για ψέματα του Μητσοτάκη τα οποία αποκαλύπονται από το εν λόγω πόρισμα, μίλησε ο Νίκος Παππάς, σε παρέμβασή του στην Ολομέλεια της Βουλής, στη συζήτηση του νομοσχεδίου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
«Πριν από μία ώρα ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ έδωσε στη δημοσιότητα το πόρισμά του. Στη σελίδα 104 κάνει σαφώς νύξη σε ίχνη ξυλολίου. Και ότι υπήρχαν δύο γραμμές υπολειμμάτων από καύσιμα. Και ότι τα έλαια σιλικόνης, παρά τα όσα έλεγαν διάφορα φερέφωνα όλο αυτό το διάστημα, δεν είναι ικανά να προκαλέσουν την πυρόσφαιρα», τόνισε.
«Τι άλλο λέει το πόρισμα; Ότι δεν υπήρξαν δείγματα πριν από το μπάζωμα. Το μπάζωμα του “καλού σκοπού”. Και ότι θα διευκολύνονταν η έρευνα και η τεκμηρίωση εάν δεν είχατε παρέμβει από τις πρώτες ώρες μετά το έγκλημα», συμπλήρωσε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.
Επισημαίνοντας ότι το «μπάζωμα» έγινε «χωρίς εισαγγελική εντολή […] διότι ρωτήσαμε την Εισαγγελία της Λάρισας αν είχε δώσει εντολή για παρέμβαση στο πεδίο και είπε όχι. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι οι εντολές ήταν πολιτικές. Και η διπλανή καρέκλα από εσάς, κύριε Τσιάρα, το διπλανό έδρανο, είναι το εδώλιο του κατηγορουμένου, διότι είπε ψέματα συνειδητά στον ελληνικό λαό ο κ. Μητσοτάκης. Μας είπε ότι το μπάζωμα έγινε για καλό σκοπό και ήρθε ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ και λέει “το μπάζωμα έκρυψε στοιχεία”. Μας είπε ότι δεν υπήρχε τίποτα εύφλεκτο και ήρθε ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ και λέει “υπάρχουν ίχνη ξυλολίου”».
Ο Νίκος Παππάς κατέληξε στην παρέμβασή του: «Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία έχει προτείνει να κατατεθεί πρόταση δυσπιστίας. Εκεί έπρεπε να είναι ο κ. Μητσοτάκης και τρεις μέρες να απολογείται και να μας πει: ποιος του είπε ότι είναι ανθρώπινο λάθος, ποιος του είπε ότι δεν υπήρχει τίποτα εύφλεκτο;
Να τον ενθαρρύνετε να είναι μάρτυρας στην προανακριτική επιτροπή. Να μας πει και ποιος τον ενημέρωσε και στη βάση ποιών πληροφοριών και ποιών ιεραρχήσεων, πήρε αυτές τις οδυνηρές για την αλήθεια και την κοινωνία μας αποφάσεις. Έρχεται, όμως, η μέρα της κρίσεως».
Τα συμπεράσματα Κασσελάκη από το πόρισμα
Σε ανάρτηση σχετικά με τα όσα ανακοίνωσε σήμερα η επιτροπή προχώρησε και ο πρόεδρος του Κινήματος Δημοκρατίας Στέφανος Κασσελάκης, κάνοντας αναφορά για τρια βασικά συμπεράσματα από το πόρισμα, ενώ τόνισε ότι «πρέπει σήμερα κιόλας ο Κ. Μητσοτάκης να δεσμευθεί ότι όλα τα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα θα οδηγηθούν στον φυσικό τους δικαστή χωρίς καμία καθυστέρηση, ότι δεν θα μπλοκάρει την παραπομπή τους η κοινοβουλευτική πλειοψηφία της ΝΔ».
