Γιατί αφορούν τον πλανήτη οι αμερικανικές εκλογές;

Αν και η αμερικανική πολιτική δεν αλλάζει τόσο εύκολα σε ένα βράδυ (αμερικανικές εκλογές), με την εκλογή ενός προσώπου, ωστόσο ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου θα δώσει το στίγμα, παίρνοντας αποφάσεις που θα αφήσει κάποιους ευχαριστημένους και κάποιους ανήσυχους στον πλανήτη ολόκληρο.

Τι αντίκτυπο θα έχει, όμως, μια πρόεδρος Κάμαλα Χάρις ή μια δεύτερη προεδρία Ντόναλντ Τραμπ για συγκεκριμένα κράτη, τον εμπόριο και το Κλίμα;

Σε ειδικό αφιέρωμα τους, οι New York Times κάνουν τις πρώτες εκτιμήσεις για το ποιες θα είναι οι διεθνείς αντιδράσεις από το εκλογικό αποτέλεσμα της 5^ης Νοεμβρίου 2024 στις ΗΠΑ, δίχως να αποφεύγει να εκδηλώσει μια αντι-Τραμπ στάση.

Για τους Ισραηλινούς δεν υπάρχει διαφορά

Μπορεί οι Ισραηλινοί να το έριχναν «δαγκωτό» στον Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο, σύμφωνα με το αμερικανικό δημοσίευμα, όποιος και να κερδίσει, ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος πιθανότατα θα είναι περιορισμένος.

Η ισραηλινή κοινωνία, για να μην αναφέρουμε την κυβέρνηση, είναι περισσότερο αντίθετη με το παλαιστινιακό κράτος και τη λύση δύο κρατών από ό,τι εδώ και δεκαετίες. Κανένας πρόεδρος των ΗΠΑ δεν είναι πιθανό να το αλλάξει αυτό. Η Πρόεδρος Χάρις πιθανότατα θα ασκούσε μεγαλύτερη πίεση στο Ισραήλ για να καταλήξει σε κατάπαυση του πυρός και να ανοίξει συνομιλίες με τους Παλαιστίνιους. Αλλά θα ήταν απίθανο, ας πούμε, να διακόψει τη στρατιωτική υποστήριξη στο Ισραήλ.

Τον πρόεδρο Τραμπ δεν θα τον ενοχλούσαν τόσο εάν οι Εβραίοι έποικοι συνέχιζαν τις παράνομες εγκαταστάσεις στη Γάζα, όπως θα ήθελε να κάνει μέρος της ισραηλινής κυβέρνησης. Μιλάει επίσης για μια πολύ πιο επιθετική γραμμή για το Ιράν από η Χάρις, κάτι που ευχαριστεί πολλούς Ισραηλινούς.

Ωστόσο, όμως, όπως σύμφωνα πάντα με τους New York Times, και πάλι δεν μπορεί κανείς να είναι σίγουρος με τον Τραμπ, καθώς για παράδειγμα πρόσφατα φάνηκε να αποκλείει την προσπάθεια ανατροπής του ιρανικού καθεστώτος.

Εξαιτίας αυτού του απρόβλεπτου, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου μπορεί να αισθάνεται ότι μπορεί να εκμεταλλευτεί περισσότερο μια κυβέρνηση Χάρις. Έτσι, η εσωτερική ισραηλινή σκέψη μπορεί να είναι πιο λεπτή από ό,τι φαίνεται.

Για τον Πούτιν δεν έχει σημασία

Όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, ορισμένοι Ουκρανοί ανησυχούν ότι ο Τραμπ θα προσπαθήσει να επιβάλει μια γρήγορη ειρηνευτική συμφωνία που είναι ευνοϊκή για τη Ρωσία. Αλλά φοβούνται επίσης ότι η αμερικανική υποστήριξη προς την Ουκρανία θα μπορούσε να μειωθεί υπό την προεδρία του Χάρις. Ορισμένοι Ουκρανοί λένε επίσης ότι ο Τραμπ μπορεί να μην είναι τόσο κακός, ενώ υπενθυμίζεται ότι επί Τραμπ εστάλησαν αντιαρματικά όπλα στην Ουκρανία.

Ωστόσο, στη Ρωσία, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν βλέπει πολύ λιγότερη διαφορά μεταξύ Τραμπ και Χάρις για την Ουκρανία από ό,τι πιστεύουμε. Πιστεύει ότι η δέσμευση της Αμερικής στην Ουκρανία θα εξασθενίσει τελικά, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών.

Ο Πούτιν θέλει μια συμφωνία, ώστε να το παρουσιάσει ως νίκη, λένε οι New York Times. Ο Ρώσος πρόεδρος πιστεύει ότι η Ουκρανία είναι μαριονέτα των ΗΠΑ, συνεπώς μπορεί να επιτύχει αυτή τη συμφωνία μόνο σε μια διαπραγμάτευση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Υποστήριξε δημόσια τη Χάρις, πιστεύοντας πως ίσως μπορεί να συνενοηθεί μαζί της.

Υπάρχει ένας τρόπος με τον οποίο μια νίκη Τραμπ θα ενίσχυε αναμφισβήτητα τον Πούτιν: Θα σήμαινε μια Αμερική που είναι πολύ λιγότερο δεσμευμένη στον κόσμο και στην Ανατολική Ευρώπη, την οποία ο Πούτιν θεωρεί δικαιωματικά σφαίρα συμφερόντων του.

Θέλει η Κίνα τον Τραμπ Πρόεδρο;

Σχετικά με την Κίνα, οι New York Times γράφουν πως όποιος και να κερδίσει στις εκλογές, η αμερικανική πολιτική θα είναι επιθετική. Πολλοί στο Πεκίνο, σύμφωνα με το δημοσίευμα είναι διχασμένοι σχετικά με το ποιος υποψήφιος θα ήταν καλύτερος για την Κίνα. Οι δασμοί και το ζήτημα της Ταϊβάν είναι αυτά ενδιαφέρουν τους Κινέζους.

Οι Κινέζοι οικονομικοί αξιωματούχοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο Τραμπ έχει ζητήσει γενικούς δασμούς στις εξαγωγές της Κίνας, οι οποίοι θα μπορούσαν να αποτελέσουν σοβαρή απειλή για την οικονομία της Κίνας. Υπενθυμίζεται ότι είναι μια χώρα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ξένη ζήτηση, ειδικά από την Αμερική, για να διατηρήσει τα εργοστάσιά της σε λειτουργία και τους εργάτες της να απασχολούνται. Η μεταποίηση δημιουργεί πολύ πλούτο και αντισταθμίζει το πολύ σοβαρό κραχ της αγοράς κατοικίας της Κίνας.

Εν τω μεταξύ, κάποιοι Κινέζοι ίσως βλέπουν και κάποια πλεονεκτήματα σε μια ενδεχόμενη δεύτερη προεδρία Τραμπ. Η Κίνα αισθάνεται ολοένα και περισσότερο κατακλυσμένη από τις προσπάθειες των ΗΠΑ, ιδιαίτερα από την κυβέρνηση Μπάιντεν, να ενισχύσουν τις συμμαχίες με πολλούς από τους γείτονες της Κίνας: Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Φιλιππίνες, Ινδία και φυσικά Ταϊβάν. Η Χάρις πιθανότατα θα συνέχιζε αυτές τις προσπάθειες. Ο Τραμπ είναι πολύ λιγότερο αφοσιωμένος στην οικοδόμηση και διατήρηση διεθνών συμμαχιών.

Και ο Τραμπ έχει δείξει επίσης πολύ λιγότερο ενδιαφέρον για την υπεράσπιση της Ταϊβάν και αυτό χαρίζει χαμόγελα στο Πεκίνο.

Εφιάλτης και θείο δώρο ο Τραμπ στην Ευρώπη

Για την Ευρώπη, αυτές οι εκλογές στις ΗΠΑ μοιάζουν με το τέλος μιας εποχής, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα.

Ανάλογα με ποιον μιλάς στην Ευρώπη, μια νίκη Τραμπ είναι είτε εφιάλτης είτε δώρο. Η αυξανόμενη ομάδα εθνικιστών της Ευρώπης – στην Ουγγαρία, την Ιταλία, τη Γερμανία και αλλού – θεωρούν τον Τραμπ ως ηγέτη του κινήματός τους. Εάν ανακτήσει τον Λευκό Οίκο, θα ομαλοποιήσει και θα ενεργοποιήσει τη σκληρή γραμμή τους για τη μετανάστευση και την εθνική ταυτότητα.

Εν τω μεταξύ, οι περισσότεροι ηγέτες της Δυτικής Ευρώπης είναι βαθιά ανήσυχοι. Η συζήτηση του Τραμπ για επιβολή δασμών 20% σε οτιδήποτε πωλείται στην Αμερική, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών εξαγωγών, θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφή για την οικονομία της Ευρώπης. Και, φυσικά, ο Τραμπ έχει μιλήσει επανειλημμένα για αποχώρηση από το ΝΑΤΟ.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το αμερικανικό δημοσίευμα, ακόμα κι αν οι ΗΠΑ δεν αποχωρήσουν επίσημα από το ΝΑΤΟ, ο Τραμπ θα μπορούσε μοιραία να υπονομεύσει την αξιοπιστία της συμμαχίας αν πει: «Δεν πρόκειται να πάω να πολεμήσω για κάποια μικρή ευρωπαϊκή χώρα».

Από την άλλη, μια προεδρία Χάρις θα επικεντρωθεί στα εσωτερικά ζητήματα και την Κίνα, περιμένοντας από τους Ευρωπαίους να κάνουν περισσότερα για τον εαυτό τους. Υπάρχει μια απτή αίσθηση στην Ευρώπη ότι ο Μπάιντεν ήταν ίσως ο τελευταίος πρόεδρος των ΗΠΑ που συνδέθηκε προσωπικά με μια συμμαχία που δημιουργήθηκε στον Ψυχρό Πόλεμο.

Το παγκόσμιο εμπόριο φοβάται μια προεδρία Τραμπ

Όσον αφορά το παγκόσμιο εμπόριο, αυτές είναι εκλογές, γράφουν οι New York Times θα είναι σαν «δημοψήφισμα», με τους ψηφοφόρους των ΗΠΑ να κάνουν μια επιλογή που θα μπορούσε να επηρεάσει ολόκληρο τον κόσμο. Ενώ η Χάρις θα διατηρήσει στοχευμένους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα για λόγους εθνικής ασφάλειας, ο Τραμπ θα εκτοξεύσει τους δασμούς σε υψηλότατα ιστορικά επίπεδα 10% έως 20% για τα περισσότερα ξένα προϊόντα και 60% ή περισσότερο για προϊόντα που κατασκευάζονται στην Κίνα.

Αυτό θα προκαλούσε ζημιά περισσότερων από από 3 τρις. δολ. σε εισαγωγές από τις ΗΠΑ και πιθανώς θα προκαλούσε πολλαπλούς εμπορικούς πολέμους, καθώς άλλες χώρες θα απαντήσουν με δικούς τους δασμούς.

Το αμερικανικό δημοσίευμα επιβεβαιώνει ότι ο Τραμπ έχει την νομική εξουσία να το κάνει αυτό, υπονομεύοντας τους μεγάλους κανόνες διεθνούς εμπορίου.

Το Μεξικό δεν ψηφίζει Τραμπ

Οι New York Times δεν παραλείπουν να αναφερθούν και στον αντίκτυπο που θα έχουν οι εκλογές στο γειτονικό Μεξικό τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο των ΗΠΑ από τον οποίο όμως καταφθάνουν παράνομα εκατομμύρια παράνομοι μετανάστες. Εάν εκλεγεί ο Τραμπ δεν θα είναι καλά νέα, καθώς ο ίδιος έχει απειλήσει να χρησιμοποιήσει τον στρατό των ΗΠΑ σε μεξικανικό έδαφος, ενώ οι επαχθείς δασμοί θα έπλητταν την οικονομία του Νέο Μέξικο.

Μια προεδρία Χάρις θα σήμαινε πιθανότατα συνέχεια στις πολιτικές της κυβέρνησης Μπάιντεν που με την πάροδο του χρόνου έγιναν πιο σφιχτές στο μεταναστευτικό. Μετανάστες από όλο τον κόσμο περνούν από το Μεξικό για να φτάσουν στα σύνορα των ΗΠΑ και οι ΗΠΑ δεν μπορούν να ελέγξουν τη ροή των μεταναστών χωρίς τη βοήθεια του Μεξικού.

Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να απελάσει 11 εκατομμύρια ανθρώπους, κυρίως στη Λατινική Αμερική, αν και οι ειδικοί αμφιβάλλουν ότι ένα τέτοιο κατόρθωμα είναι ακόμη και εφικτό. Ωστόσο, ακόμη και ένας μικρός αριθμός απελάσεων θα μπορούσε να έχει τεράστιες συνέπειες σε ολόκληρη την περιοχή.

Το Κλίμα «φοβάται» μια προεδρία Τραμπ

Το στοίχημα δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο. Οι ΗΠΑ έχουν εκπέμψει περισσότερο άνθρακα από οποιαδήποτε χώρα στην ιστορία και είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαντής του πλανήτη από την Κίνα. Αυτό που θα κάνει στη συνέχεια θα επηρεάσει την ικανότητα ολόκληρου του κόσμου να αποτρέψει την καταστροφική κλιματική αλλαγή.

Εάν εκλεγεί η Χάρις, είναι πιθανό να συνεχίσει τις πολιτικές του Μπάιντεν για στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών άνθρακα. Λιγότερο ξεκάθαρο είναι αν θα περιορίσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς οι ΗΠΑ παράγουν τώρα περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο από οποιαδήποτε άλλη χώρα.

Ο Τραμπ, εάν κερδίσει, μπορεί να μην καταργήσει εντελώς τις πολιτικές της εποχής Μπάιντεν. Αλλά θα μπορούσε να ανατρέψει δεκάδες μέτρα που ρυθμίζουν τις εκπομπές από αυτοκίνητα και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, εκσπλαχνίζοντας την ικανότητα της χώρας να μειώνει τις εκπομπές αρκετά γρήγορα.

Οι ενέργειες του Τραμπ θα μπορούσαν επίσης να αφήσουν την Κίνα χωρίς σοβαρό ανταγωνισμό στην τεχνολογία ΑΠΕ όπως οι μπαταρίες και τα ηλεκτρικά οχήματα. Η Κίνα είναι πρωτοπόρος στον κλάδο.

Όποιος και να κερδίσει τις εκλογές στις ΗΠΑ, η ενεργειακή μετάβαση βρίσκεται ήδη σε κίνηση. Αλλά η ταχύτητα και η κλίμακα έχουν σημασία. Ο Τραμπ θα μπορούσε να επιβραδύνει τη μετάβαση σε μια ανίχνευση, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για το κλίμα και τον κόσμο.