Η απότομη πτώση της θερμοκρασίας από το περασμένο Σάββατο, μετά από μια μεγάλη περίοδο ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών και ξηρασίας, έχει βάλει σε μια μεγάλη δοκιμασία όλες τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες της Κρήτης και κυρίως της Ιεράπετρας. Την ίδια ώρα -για τον ίδιο λόγο- την τελευταία εβδομάδα, ήρθαν να προστεθούν στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι του νομού, στα κοπάδια των οποίων η θνησιμότητα των ζώων έχει αυξηθεί σε ανησυχητικό βαθμό.
Ειδικότερα, τα φυτά που αναπτύχθηκαν στις φυτωριακές μονάδες της περιοχής και εγκλιματίστηκαν όταν φυτεύτηκαν στα θερμοκήπια σε συνθήκες με υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες από τον Αύγουστο του 2023 μέχρι και τις αρχές του Ιανουαρίου του 2024, δυσκολεύονται πάρα πολύ με τις σημερινές θερμοκρασίες που λόγω του χιονιστή καιρού, πλησιάζουν τους 4 βαθμούς Κελσίου κατά τη διάρκεια της νύχτας.
«Ευτυχώς μέχρι το πρωί της Τετάρτης σε κανένα θερμοκήπιο της Ιεράπετρας οι χαμηλότερες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της νύχτας δεν έφτασαν στο μηδέν ώστε να έχουμε ανεπανόρθωτες βλάβες στις καλλιέργειες των κηπευτικών. Επειδή όμως όλα τα φυτά που έχουν φυτευτεί στα θερμοκήπια κηπευτικών της ευρύτερης περιοχής, έχουν αναπτυχθεί στα φυτώρια κατά την περίοδο του Φθινοπώρου σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες και έχουν εγκλιματιστεί μέσα στα θερμοκήπια όπου μεταφυτεύτηκαν σε ένα ιδιαίτερα ζεστό περιβάλλον, είναι λογικό αυτή την εβδομάδα που οι νυχτερινές θερμοκρασίες στα θερμοκήπια μας που δεν θερμαίνονται να έχουν κατεβεί μεταξύ 4 και 7 βαθμών Κελσίου, να δείχνουν ζορισμένα από το ψύχος. Ακόμα και με αυτές τις θερμοκρασίες τα φυτά που είχαν συνηθίσει σε πιο υψηλές θερμοκρασίες αν δεν τα βοηθήσουμε τώρα δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις που έχει μια δυναμική καλλιέργεια και δεν θα μας αποδώσει στο τέλος τα αναμενόμενα», είπε στο neakriti.gr, η γεωπόνος μέλος του ΓΕΩΤΕΕ κ. Αλεξία Κανακάρη.
Όλες οι καλλιέργειες, από τα κηπευτικά και τα οπωροφόρα έως τις εκτατικές καλλιέργειες έχουν την ικανότητα να αναπτύσσονται μέσα σε ένα βέλτιστο εύρος ελαχίστων και μέγιστων θερμοκρασιών. Κάθε είδος φυτού έχει μια συγκεκριμένη ικανότητα ανοχής του στρες που προκαλείται από τις χαμηλές θερμοκρασίες, η οποία διαφέρει, ανάλογα με την ποικιλία του φυτού, τη θρεπτική του κατάσταση, καθώς και τις συνθήκες στις οποίες καλλιεργείται.
«Για παράδειγμα στις καλλιέργειες των κηπευτικών υπό κάλυψη η διαχείριση των ακραίων θερμοκρασιών καθίσταται πολύ πιο εφικτή σε σχέση με μια υπαίθρια καλλιέργεια. Ωστόσο, περιπτώσεις ακραίου ψύχους και ξαφνικής πτώσης των θερμοκρασιών μπορεί να αποβούν θανατηφόρες για τα φυτά. Συνιστώ λοιπόν αυτές τις μέρες που οι θερμοκρασίες μέσα στα θερμοκήπια κατά τη διάρκεια της νύχτας, πέφτουν κάτω από τους 5 βαθμούς Κελσίου, να βοηθήσουμε τα φυτά μας εφαρμόζοντας από τη ρίζα χουμικά σκευάσματα και ενεργοποιητές η πολυσακχαρίτες, ώστε να ενισχύσουμε την άμυνα τους και να κρατήσουμε σε καλές θερμοκρασίες το ριζικό τους σύστημα. Το κόστος αυτών των εφαρμογών είναι μικρό σε σχέση με την ωφέλεια που θα έχουμε, αφού θα ξεπεράσουμε χωρίς θερμοκρασιακό στρες αυτές τις μέρες του χιονιά, όπου δεν αποκλείεται στις επόμενες νύχτες με ξάστερο ουρανό να φτάσουμε και στους 0 βαθμούς Κελσίου» επεσήμανε η κ. Αλεξία Κανακάρη.
Όταν ένα κύτταρο παγώνει, το νερό μέσα σε αυτό διαστέλλεται καθώς μετατρέπεται σε πάγο. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ρήξη της κυτταρικής μεμβράνης και να οδηγήσει το κύτταρο σε θάνατο. Τα φυτά ανταποκρίνονται στις χαμηλές θερμοκρασίες ενεργοποιώντας μεταβολικές οδούς που προστατεύουν τα κύτταρα τους από το κρύο και τις συνθήκες παγετού. Μια από τις στρατηγικές προστασίας είναι η συσσώρευση σακχάρων, η οποία μειώνει τη θερμοκρασία στην οποία σχηματίζεται ο πάγος εσωτερικά του φυτού. Μια άλλη είναι η παραγωγή πρωτεϊνών που σταθεροποιούν τις μεμβράνες για να τις βοηθήσουν να αντισταθούν στη ρήξη.
Από θερμοκρασιακό σοκ αυξάνει η θνησιμότητα και στα κοπάδια
Την τελευταία εβδομάδα τα νεογέννητα και τα αμνοερίφια ηλικίας μέχρι τριών μηνών, παρουσιάζουν πολλαπλάσιο ποσοστό θνησιμότητας
Οι υψηλές θερμοκρασίες των τριών προηγούμενων μηνών και η απότομη πτώση της θερμοκρασίας της τελευταίας εβδομάδας, ήρθαν να προστεθούν στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι του Νομού Λασιθίου, στα κοπάδια των οποίων η θνησιμότητα των ζώων έχει αυξηθεί σε ανησυχητικό βαθμό.
«Η ανομβρία και οι υψηλές θερμοκρασίες το προηγούμενο τρίμηνο, είχαν οδηγήσει τα κοπάδια των αιγοπροβάτων μας, σε ένα αδικαιολόγητα μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας. Την τελευταία εβδομάδα τα νεογέννητα και τα αμνοερίφια ηλικίας μέχρι τριών μηνών, παρουσιάζουν πολλαπλάσιο ποσοστό θνησιμότητας, καθώς δεν μπορούν να ξεπεράσουν το θερμοκρασιακό σοκ που έχουν υποστεί κάτω από συνθήκες ακραίου ψύχους.
Αυτές τις μέρες προσπαθούμε να τα έχουμε κάτω από τα στέγαστρα μας και να τα ταΐζουμε τριφύλλια και μείγματα σιτηρών που είναι πλέον πανάκριβα. Φέτος χωρίς βλάστηση στο βουνό και χωρίς φύλλα ελιών από το λιομάζωμα, αφού δεν είχαμε βροχές και βεντέμες το κόστος της εκτροφής έχει φτάσει στα ύψη.
»Πιστεύω όμως πως, εάν το ΥΠΑΑΤ μοίραζε σωστά τις επιδοτήσεις, σε αυτούς που παράγουν αποδεδειγμένα γάλα και κρέας και όχι στους δήθεν κτηνοτρόφους, εμείς οι πραγματικοί βοσκοί θα πουλούσαμε ένα ευρώ το γάλα και θα ζούσαμε άνετα με τις οικογένειες μας. Ο δε καταναλωτής αν τα χρήματα των επιδοτήσεων πήγαιναν στους αληθινούς κτηνοτρόφους, θα αγόραζε το γάλα, το τυρί και το κρέας στη μισή τιμή από ότι το αγοράζει σήμερα», είπε στο neakriti.gr, ο πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Λασιθίου κ. Γιάννης Μπρόκος.neakriti.gr
