Δάσος Δαδιάς: SOS για τη χλωρίδα και τα προστατευόμενα είδη – Θα αναγεννηθεί;

Σε κίνδυνο ένας μοναδικός θησαυρός – Το Εθνικό Πάρκο Δαδιάς ίσως χρειαστεί εκατοντάδες χρόνια για να αναγεννηθεί μετά την καταστροφική πυρκαγιά
Η φωτιά στον Έβρο καίει εδώ και 15 ημέρες και τα τελευταία 24ωρα εισήλθε πια στον μικρό πυρήνα της Δαδιάς, που αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες προστατευόμενες περιοχές σε όλο τον κόσμο, «σπίτι» για πολλά είδη της χλωρίδας και της πανίδας της Βαλκανικής χερσονήσου, της ευρωπαϊκής αλλά και της ασιατικής ηπείρου.

Η καμένη έκταση σε Αλεξανδρούπολη και Δαδιά ξεπέρασε προ πολλού τα 800.000 στρέμματα, την ώρα που η φωτιά συνεχίζει το καταστροφικό της έργο.

Οι φλόγες καίνε αρχέγονα δέντρα μαύρης πεύκης και φωλιές σπάνιων αρπακτικών πουλιών και οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι είναι πιθανό το δάσος της Δαδιάς να μην αναγεννηθεί άμεσα, αλλά να χρειαστεί εκατοντάδες χρόνια.

Η περιοχή της Δαδιάς, είναι προστατευόμενη περιοχή από το δίκτυο NATURA που σημαίνει ότι «έχει μοναδικότητα. Δεν συναντάται σε καμία άλλη περιοχή της Ευρώπης και αυτό γιατί οι συνθήκες που το δημιούργησαν ήταν μοναδικές» εξηγεί ο πρόεδρος του τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος.

Θα χρειαστεί 150 χρόνια για να αναγεννηθεί
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι το δάσος της Δαδιάς -αν δεν ξανακαεί- θα αναγεννηθεί αλλά αυτό είναι κάτι που χρειάζεται χρόνο. Ο κ. Δημητρακόπουλος μιλώντας στο thesstoday, εξηγεί: «Η φύση αποκαθίσταται μόνη της και χρειάζεται τον χρόνο της. Τα καμένα πευκοδάση και οι θαμνώνες αείφυλλων πλατύφυλλων στην Ελλάδα χρειάζονται από 10 έως 30 χρόνια μέχρι να αναγεννηθούν. Ωστόσο, η Δαδιά δεν θα αναγεννηθεί ποτέ, δεδομένου ότι οι μαύρες πεύκες ήταν πολύ γηραιά δέντρα και στις κορφές τους έκαναν φωλιές πολλά αρπακτικά, χρειάζονται περισσότερα από 150 -και αν- τα καταφέρουν».

Τον κώδωνα του κινδύνου για το δάσος της Δαδιάς κρούει και η WWF προειδοποιώντας για τις τεράστιες επιπτώσεις των καταστροφικών πυρκαγιών σε προστατευόμενες περιοχές και είδη. Σύμφωνα με την Οργάνωση, το Εθνικό Πάρκο της Δαδιάς μετράει τις περισσότερες πληγές καθώς έχει χαθεί το 30% του δάσους.

«Οι επιπτώσεις σε προστατευόμενες περιοχές και είδη, καθώς και στις τοπικές κοινότητες και τους ανθρώπους είναι τεράστιες, ενώ έχουν χαθεί και ανθρώπινες ζωές. Μέχρι σήμερα τουλάχιστον 14 περιοχές Natura 2000 έχουν πληγεί από τις πυρκαγιές, αλλά και τρία Εθνικά Πάρκα: το Εθνικό Πάρκο Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου, ο Εθνικός Δρυμός της Πάρνηθας και το Εθνικό Πάρκο Χελμού-Βουραϊκού. Η Δαδιά, ένας σημαντικός βιότοπος πολλών απειλούμενων αρπακτικών πτηνών, παγκόσμιας σημασίας, είναι η περιοχή που αποτελούσε τον τελευταίο βιότοπο αναπαραγωγής του μαυρόγυπα στα Βαλκάνια, και τον βασικό βιότοπο για τη διατήρηση στην Ελλάδα του σχεδόν εξαφανισμένου ασπροπάρη» αναφέρει σε ανακοίνωσή της η περιβαλλοντική οργάνωση.

Καθώς οι φλόγες συνεχίζουν το καταστροφικό τους έργο στο δάσος της Δαδιάς, δεν υπάρχουν ακριβή αριθμητικά δεδομένα για το μέγεθος της οικολογικής καταστροφής, δεν γνωρίζουμε δηλαδή, για παράδειγμα, πόσες φωλιές αρπακτικών πουλιών έχουν καεί. Όμως, όπως είπε σε συνέντευξή του ο καθηγητής Οικολογίας και Διαχείρισης Άγριας Πανίδας του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ Δημήτρης Μπακαλούδης και πρόεδρος στο παρελθόν του Δ.Σ. του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου, που επισκέφθηκε την πληγείσα περιοχή, «αρκετά είδη της άγριας πανίδας –ερπετά και αρπακτικά- κάηκαν επειδή δεν μπόρεσαν να διαφύγουν από το μέτωπο της πυρκαγιάς την πρώτη και δεύτερη μέρα, που έτρεχε με μεγάλη ταχύτητα».

«Το μεγάλο μέγεθος της καμένης έκτασης, ίσως να επηρεάζει περισσότερο αρνητικά την άγρια πανίδα, γιατί αρκετά είδη απαιτούν εκτεταμένες περιοχές με ώριμα δάση, πολλά είδη είναι δασόβια, δηλ. απαιτούν πυκνό δάσος για να βρίσκουν καταφύγιο και αρκετά είδη εξαρτώνται ισχυρά από το συνδυασμό δασωμένων-ανοικτών εκτάσεων. Αυτό σημαίνει ότι η απώλεια μεγάλου μέρους του δάσους θα έχει σημαντικές επιπτώσεις σε μεγάλο αριθμό ειδών της άγριας πανίδας, τόσο στα πτηνά όσο και στα μεγάλα θηλαστικά» τονίζει ο καθηγητής.

Η επόμενη μέρα
Αφότου η φωτιά που μαίνεται στον Έβρο ελεγχθεί, οργανώσεις και ειδικοί αναλύουν ποια είναι τα βήματα που πρέπει να γίνουν για την αποκατάσταση του δάσους της Δαδιάς.

«Στον Έβρο, η αποκατάσταση της βλάστησης με έμφαση στην αποικία του μαυρόγυπα και η φροντίδα για την παρακολούθηση και αποκατάσταση της ορνιθοπανίδας στο δάσος της Δαδιάς, αποτελεί προτεραιότητα μέγιστης σημασίας για εμάς» τονίζει η WWF.

«Οι άμεσες ενδεδειγμένες ενέργειες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στην άγρια πανίδα από την πυρκαγιά είναι η απαγόρευση του κυνηγιού στην καμένη έκταση, αλλά πιθανόν και σε περιοχές που γειτνιάζουν με αυτήν και η συνέχιση της τροφικής ενίσχυσης στην ταΐστρα για τα πτωματοφάγα και για τα φυτοφάγα ζώα (Ζαρκάδι, λαγό) μέχρι τα πρωτοβρόχια, όπου θα εμφανιστεί η φυσική βλάστηση« σημειώνει από την πλευρά του ο κ. Μπακαλούδης.

Τέλος σε ό,τι αφορά στη διαχείριση της καμένης βλάστησης σε σχέση με την άγρια πανίδα, ο καθηγητής τονίζει πως «η βλάστηση που έχει επηρεαστεί από την πυρκαγιά θα πρέπει να παραμείνει τουλάχιστον έναν χρόνο όπως είναι, ώστε να είναι εύκολη η διάγνωση της νέκρωσης των δέντρων. Θα πρέπει να αξιολογηθούν όλες οι συστάδες που έχουν νεκρά δέντρα και να γίνει ειδική διαχείριση των νεκρών ιστάμενων.

Η σημασία του Εθνικού Πάρκου Δάσους Δαδιάς
Σύμφωνα με το naturagraeca.com, στο δάσος της Δαδιάς έχουν καταγραφεί συνολικά 360-400 είδη φυτών, από τα οποία 25 είδη είναι ορχιδέες, 104 είδη πεταλούδων, 12-13 είδη αμφιβίων, 29 είδη ερπετών και 60-65 είδη θηλαστικών, εκ των οποίων 24 είναι νυχτερίδες.

Επιπλέον, τα ιδιαίτερης αισθητικής τοπία με βραχώδεις σχηματισμούς, ρυάκια και ποτάμια, τα ενδημικά φυτά και τα σημεία γεωλογικού ενδιαφέροντος της περιοχής είναι υψηλής οικολογικής αξίας.

Πλέον, αποτελεί ένα από τα λίγα καταφύγια σπάνιων αρπακτικών πουλιών σε όλη την Ευρώπη, ενώ εδώ συναντάται ο μοναδικός αναπαραγόμενος πληθυσμός Μαυρόγυπα στα Βαλκάνια.

Το δάσος της Δαδιάς πριν και μετά την καταστροφική φωτιά
«Γροθιά στο στομάχι» είναι οι φωτογραφίες και το βίντεο από το δάσος της Δαδιάς μετά τη φωτιά που μαίνεται στον Έβρο εδώ και 15 ημέρες.

Η Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφίες από το δάσος της Δαδιάς πριν και μετά τη φωτιά. Η πύρινη λαίλαπα κατέκαψε τα πάντα, και το μόνο που βλέπει κανείς είναι στάχτη και καμένη γη.