Σταύρος Βουρβαχάκης: Οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί δεν λύνουν τα προβλήματα στους ΟΤΑ

Στο Δημοτικό Συμβούλιο της 16/05/2023 η διοίκηση του Δήμου έφερε για συζήτηση το θέμα της σύναψης Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ρεθύμνου με τον Αναπτυξιακό Οργανισμό «ΡΙΘΥ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΕ». Σκοπός της Σύμβασης αυτής είναι η ανάθεση από τον Δήμο μας στον παραπάνω Αναπτυξιακό Οργανισμό της τεχνικής υποστήριξης για την υλοποίηση σημαντικού μέρους του Τεχνικού προγράμματος του Δήμου για το έτος 2023.
Ο νόμος 4674/2020 «για την Στρατηγική Αναπτυξιακή Προοπτική των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης» όπως τροποποιήθηκε με τον Ν. 4735/20 θεσμοθετεί τους περίφημους Αναπτυξιακούς Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί είναι ανώνυμες εταιρείες ειδικού σκοπού των ΟΤΑ και λειτουργούν όχι σαν φορείς δημόσιας εξουσίας και υπηρεσίας, αλλά σαν επιχειρήσεις.
Οι περιβόητοι λοιπόν Αναπτυξιακοί Οργανισμοί του νόμου Θεοδωρικάκου (Ν.4674/20) θεσμοθετήθηκαν την στιγμή που η χώρα μας βρισκόταν στο κατώφλι της πρωτοφανούς παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, με πρόσχημα την καθυστέρηση υλοποίησης τεχνικών έργων λόγω υποστελέχωσης των τεχνικών υπηρεσιών των ΟΤΑ. .
Η δημιουργία και λειτουργία Αναπτυξιακών Οργανισμών στους ΟΤΑ είναι ένα «έξυπνο» σχέδιο για την καταστρατήγηση κάθε διάταξης περί προσλήψεων και αμοιβών προσωπικού, διαφάνειας, διαδικασιών Δημοσίου ελέγχου και λογιστικού, με όρους διασπάθισης Δημοσίου χρήματος, όπως αποδεικνύει και το αμαρτωλό παρελθόν των Αναπτυξιακών Οργανισμών. Επιπλέον η λειτουργία τους αποσκοπεί στην αρπαγή αρμοδιοτήτων, έργων και υπηρεσιών που παρέχουν οι Δημοτικές υπηρεσίες και αποτελούν πάγια και διαρκή αντικείμενά τους, με μοναδικό σκοπό την κερδοφορία κάποιων ιδιωτών.
Η όποια «υποστήριξη» των Αναπτυξιακών Οργανισμών προς τους Δήμους, δεν μπορεί να εμπεριέχει την έννοια της υποκατάστασης του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού που οφείλουν να έχουν, αλλά και την υποκατάσταση αρμοδιοτήτων τους.
Προφανώς δεν αποτελεί λύση στην τρομερή υποστελέχωση των Δημοτικών Υπηρεσιών και στην αδυναμία άσκησης αναπτυξιακής πολιτικής από τους ΟΤΑ η σύσταση Αναπτυξιακών Οργανισμών, δηλαδή η δημιουργία «παράλληλων Δήμων» αφού με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Αναπτυξιακού Οργανισμού θα μπορούν να προσλαμβάνουν εκτός διαδικασιών ΑΣΕΠ το έκτακτο προσωπικό που απαιτείται κάθε φορά, με ίδια κριτήρια και ιδιοτελείς σκοπούς, υποσκάπτοντας έτσι τον Δημόσιο και Κοινωνικό χαρακτήρα των ΟΤΑ.
Επανειλημμένα έχω επισημάνει ότι οι αναπτυξιακές εταιρείες, που έχουν αναλάβει και ταυτόχρονα διαδραματίζουν τον ρόλο ενός δημοτικού φορέα, απόλυτα δημόσιου χαρακτήρα, καταστρατηγούν όλη την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία για προσλήψεις, δημόσιες συμβάσεις, τον θεσμικό ρόλο των υπηρεσιών και τη στελέχωση τους και καταργούν μια σειρά προβλέψεων που διασφαλίζουν τη διαφάνεια και το δημόσιο συμφέρον.
Αρκετά ερωτηματικά δημιουργεί και το κόστος δημιουργίας και λειτουργίας ενός Αναπτυξιακού Οργανισμού. Διευθυντικά στελέχη, σύμβουλοι, γραφεία, εξοπλισμός, μισθοδοτούμενο προσωπικό κτλ. Το κόστος θα είναι σίγουρα μεγάλο και μάλιστα με αυξητικές τάσεις στη διάρκεια του χρόνου λειτουργίας του. Υπενθυμίζουμε αρκετά παραδείγματα Δημοτικών Επιχειρήσεων αλλά και αναπτυξιακών εταιρειών ΟΤΑ που στο παρελθόν και μετά από κάποια χρόνια λειτουργίας , αφού διασπάθισαν Δημόσιο χρήμα, τέθηκαν σε καθεστώς εκκαθάρισης, επιβαρύνοντας τελικά τους Δήμους, δηλαδή τους ίδιους τους Δημότες, στους οποίους μετακυλύετε πάντα το κόστος.
Ο νόμος αυτός με όσα προβλέπει και ‘‘παρέχει’’ όχι μόνο δεν καταπολεμά αλλά ενισχύει την αδιαφάνεια, την ρουσφετολογία, την πλήρη «απονεύρωση» του Δημοτικού Συμβουλίου από αρμοδιότητες, αναθέτοντας τα πάντα σ’ αυτούς τους παντελώς ανεξέλεγκτους Αναπτυξιακούς Οργανισμούς.
Είναι σίγουρο ότι με αυτούς τους Οργανισμούς θα βολευτούν «ημέτεροι» και το χρήμα θα μοιραστεί σε φίλα προσκείμενους επιχειρηματίες και επαγγελματίες. Θα δημιουργηθούν νέα κλειστά κυκλώματα εκλεκτών που θα αναλαμβάνουν έργα και μελέτες με πλούσια κέρδη για τους ιδιοκτήτες και μισθούς φτώχιας για τους εργαζόμενους μηχανικούς.
Επιπλέον η μέσω των Αναπτυξιακών Οργανισμών προσπάθεια ιδιωτικοποίησης από την «πίσω πόρτα» μεγάλου μέρους των υπηρεσιών που παρέχουν οι ΟΤΑ, είτε πρόκειται για Δήμους είτε για Περιφέρειες, προσκρούει στον νόμο. Ο νόμος Θεοδωρικάκου αγνοεί ότι η διενέργεια διαγωνισμού είναι απαραίτητη για να συναφθούν προγραμματικές συμβάσεις μεταξύ ΟΤΑ και Ανώνυμης Εταιρίας ακόμα και αν ο Οργανισμός κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών. Ακόμα οι οικονομικοί αυτοί οργανισμοί, ως ιδιωτικοί επί της ουσίας φορείς, δεν μπορούν παράλληλα να παίξουν ρόλο αναθετουσών αρχών, ούτε μπορούν να διαχειρίζονται προγράμματα δημοσίων επενδύσεων, αφού κάτι τέτοιο αντίκειται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και το άρθρο 102 του Συντάγματος.
Οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί των ΟΤΑ δεν είναι Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου και κατά επέκταση δεν μπορούν να είναι αναθέτουσες αρχές και άρα δεν μπορούν να συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις. Κι αυτό γιατί δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για χρηματοδότηση από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου. Επιπλέον η διαχείρισή των Αναπτυξιακών Οργανισμών δεν υπόκειται σε έλεγχο από τις κρατικές και αυτοδιοικητικές αρχές.
Η Ελληνική Νομοθεσία απαγορεύει τόσο την άμεση όσο και την έμμεση χρηματοδότηση από τους ΟΤΑ και τον Κρατικό Προϋπολογισμό των Αναπτυξιακών Εταιρειών και των Αναπτυξιακών Οργανισμών.
Με τους Αναπτυξιακούς Οργανισμούς καταστρατηγείται το Ευρωπαϊκό Δίκαιο των Δημοσίων Συμβάσεων, δημιουργώντας μηχανισμούς διασπάθισης του δημοσίου χρήματος.
Έτσι είναι ορατός ο κίνδυνος να καταδικαστεί η χώρα μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παραβίαση του Ενωσιακού Δικαίου!
Πληθώρα έργων του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης» του υπουργείου Εσωτερικών επιχειρείται να υλοποιηθούν μέσω κατ’ επίφαση προγραμματικών συμβάσεων από τους Αναπτυξιακούς Οργανισμούς.
Επιπλέον πρέπει να διασφαλιστούν οι αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και να αποφευχθεί η διασπάθιση του δημοσίου χρήματος.
Εν κατακλείδι η δημιουργία και λειτουργία των Αναπτυξιακών Οργανισμών στους ΟΤΑ είναι ένα καλοστημένο σχέδιο αρπαγής των αρμοδιοτήτων και των υπηρεσιών των Δήμων και των Περιφερειών και παράδοσης τους σε κάποια ιδιωτικά συμφέροντα. Αφού πρώτα έχουν απαξιώσει τους Δήμους και τις Περιφέρειες αφήνοντάς τους χωρίς το απαιτούμενο προσωπικό και τον μηχανολογικό εξοπλισμό, έρχονται να παρουσιάσουν ως «σωτήρες» Ανώνυμες Εταιρίες που εκπροσωπούν φίλια συμφέροντα.
Οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί που στήνουν οι Δημοτικές και Περιφερειακές Αρχές θα μπορούν να παρακάμπτουν τα εκλεγμένα συλλογικά όργανα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και να εκχωρούν με μία απλή απόφασή τους, λειτουργίες και υπηρεσίες των Δήμων και Περιφερειών σε ιδιώτες εργολάβους, χωρίς να απαιτούνται προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ και χωρίς να υπάρχει οποιοσδήποτε έλεγχος και διαφάνεια στις οικονομικές τους συναλλαγές.
Για όλους τους παραπάνω λόγους καταψηφίζω την Προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου Ρεθύμνης και του Αναπτυξιακού Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης «ΡΙΘΥ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.» για την υλοποίηση του έργου: «Τεχνική υποστήριξη του Δήμου Ρεθύμνης για την συνδρομή στην υλοποίηση μέρους του τεχνικού προγράμματος του Δήμου για το έτος 2023».

Βουρβαχάκης Σταύρος
Οικονομολόγος- Δημοτικός Σύμβουλος Ρεθύμνου
Επικεφαλής «ΡΕΘΥΜΝΟ – ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ»