Αγανάκτηση για τη νομιμοποίηση των μεγάλων έργων αιολικών πάρκων στην Κρήτη

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, με την εν λόγω ρύθμιση δίνεται το δικαίωμα στους μεγαλο-επενδυτές των έργων ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), που έχουν κατακλύσει το νησιωτικό χώρο, να κάνουν χρήση των νέων υποθαλάσσιων διασυνδέσεων για τη μεταφορά της παραγόμενης ισχύος τους.

Όπως επισημαίνεται, πρόκειται για άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (κυρίως αιολικών πάρκων), που εκδόθηκαν μέχρι και το 2015, για τις οποίες οι επενδυτές είχαν την υποχρέωση να κατασκευάσουν οι ίδιοι, με δαπάνες τους, την υποθαλάσσια διασύνδεση, ως αναπόσπαστο τμήμα της συνολικής επένδυσης.

Στην Κρήτη έχουν εκδοθεί δύο τέτοιες άδειες για λογαριασμό δύο ανεξάρτητων ιδιωτικών φορέων, ισχύος 1 GW η καθεμιά.

Σύμφωνα με την Μινώα Ενεργειακή, από την πρώτη στιγμή υποβολής των αιτήσεων, οι άδειες αυτές κατέλαβαν γεωγραφικό και ενεργειακό χώρο στην Κρήτη, κατοχυρώνοντας, βάσει του κείμενου θεσμικού πλαισίου, απόλυτη προτεραιότητα έναντι όποιου άλλου δυνητικού επενδυτή και αποτρέποντας, πρακτικά, τόσο τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να προκηρύξει νέα υπό αδειοδότηση ισχύ αιολικών πάρκων, όσο και τους ντόπιους επενδυτές να δραστηριοποιηθούν στην ανάπτυξη των αιολικών πάρκων στην Κρήτη.

Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, με το δεδομένο της υλοποίησης της διασύνδεσης της Κρήτης από το Ελληνικό Δημόσιο, οι δύο αυτές άδειες θα έπρεπε να ανακληθούν. Παράλληλα, θα έπρεπε να έχουν απορριφθεί ήδη εδώ και χρόνια όλες οι παρόμοιες αιτήσεις που κατακλύζουν τη νήσο, οι οποίες βρίσκονται σε εκκρεμότητα αξιολόγησης για περισσότερα από 10 χρόνια, έχοντας ήδη παραβιάσει σωρεία θεσμικών διατάξεων.

Αντ’ αυτού, σύμφωνα με τη Μινώα Ενεργειακή, «με την προκλητική ρύθμιση, η Πολιτεία παρέτεινε το ενδεχόμενο υλοποίησης των εν λόγω έργων, καταλύοντας κάθε έννοια αξιοκρατίας και παραβαίνοντας τις βασικές αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού».

Τέλος η Μινώα Ενεργειακή Κοινότητα καλεί:

1. Την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να αποσύρει την προαναφερόμενη νομοθετική ρύθμιση.
2. Την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να ανακαλέσουν όλες τις παρόμοιες άδειες στα νησιά και να απορρίψουν τις αντίστοιχες μακροχρόνιες αιτήσεις που παραμένουν αναξιοκρατικά ακόμα υπό αξιολόγηση.
3. Όλους τους Βουλευτές της Κρήτης, τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τον Κρητικό Πρωθυπουργό της χώρας να πάρουν δημόσια θέση για το θέμα.
4. Τους ιδιωτικούς φορείς των δύο αδειών, αλλά και εκείνους των αιτήσεων σε εκκρεμότητα αξιολόγησης, σε ένδειξη ευγενούς άμιλλας και σεβασμού στους νησιώτες συμπολίτες τους, να αποσύρουν από μόνοι τους τις εν λόγω άδειες και αιτήσεις.
5. Την Περιφέρεια και τους Δήμους της Κρήτης να συστρατευτούν μαζί μας σε ενδεχόμενες νομικές διαδικασίες που προτιθέμεθα να ακολουθήσουμε, σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα με κάποιον από τους προαναφερθέντες τρόπους.
6. Όλους τους ανωτέρω δημόσιους θεσμούς ή φορείς, να μεριμνήσουν για την αποκατάσταση της αδικίας που υπέστησαν οι ευρείας βάσης ενεργειακές κοινότητες της Κρήτης.

Αναλυτικά ολόκληρη η ανακοίνωση:

«Η Μινώα Ενεργειακή Κοινότητα εκφράζει τη βαθιά απογοήτευσή της για την αντισυνταγματική ρύθμιση του άρθρου 100 του ν. 4821/2021 (ΦΕΚ Α’ 134/31.07.2021).

Με την εν λόγω ρύθμιση δίνεται το δικαίωμα στους Μεγαλο-Επενδυτές των έργων ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), που έχουν κατακλύσει το νησιωτικό χώρο, να κάνουν χρήση των νέων υποθαλάσσιων διασυνδέσεων για τη μεταφορά της παραγόμενης ισχύος τους.

Πρόκειται για άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (κυρίως αιολικών πάρκων), που εκδόθηκαν μέχρι και το 2015, για τις οποίες οι επενδυτές είχαν την υποχρέωση να κατασκευάσουν οι ίδιοι, με δαπάνες τους, την υποθαλάσσια διασύνδεση, ως αναπόσπαστο τμήμα της συνολικής επένδυσης.

Η πολιτεία όμως φρόντισε να διευκολύνει αυτούς τους ολίγους ισχυρούς επενδυτές, παραχωρώντας προς χρήση και το καλώδιο μεταφοράς, χωρίς να έχουν ανταποκριθεί στην ανωτέρω υποχρέωσή τους. Στην Κρήτη έχουν εκδοθεί δύο τέτοιες άδειες για λογαριασμό δύο ανεξάρτητων ιδιωτικών φορέων , ισχύος
1 GW έκαστη.

Από την πρώτη στιγμή υποβολής των αιτήσεων, οι άδειες αυτές κατέλαβαν γεωγραφικό και ενεργειακό χώρο στην Κρήτη, κατοχυρώνοντας, βάσει του κείμενου θεσμικού πλαισίου, απόλυτη προτεραιότητα έναντι όποιου άλλου δυνητικού επενδυτή και αποτρέποντας, πρακτικά, τόσο τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να προκηρύξει νέα υπό αδειοδότηση ισχύ αιολικών πάρκων, όσο και τους ντόπιους επενδυτές να δραστηριοποιηθούν στην ανάπτυξη των αιολικών πάρκων στην Κρήτη.

Με αυτό τον τρόπο αποκλείστηκε για πλέον της μίας δεκαετίας η ορθολογική και με την πλέον μέγιστη ανταπόδοση αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας στην Κρήτη. Παράλληλα, αυτή η αναξιοκρατική αδειοδότηση προκάλεσε έντονα το κοινό περί δικαίου αίσθημα των νησιωτών. Διαμορφώθηκε ένα έντονα αρνητικό κλίμα, η γνωστή υποβόσκουσα καχυποψία, απέναντι στα αιολικά πάρκα.

Αυτοδίκαια, με το δεδομένο της υλοποίησης της διασύνδεσης της Κρήτης από το Ελληνικό Δημόσιο, οι δύο αυτές άδειες θα έπρεπε να ανακληθούν. Παράλληλα, θα έπρεπε να έχουν απορριφθεί ήδη εδώ και χρόνια όλες οι παρόμοιες αιτήσεις που κατακλύζουν τη νήσο, οι οποίες βρίσκονται σε εκκρεμότητα αξιολόγησης για περισσότερα από 10 χρόνια, έχοντας ήδη παραβιάσει σωρεία θεσμικών διατάξεων.

Αντ’ αυτού, με την προαναφερθείσα προκλητική ρύθμιση, η Πολιτεία παρέτεινε το ενδεχόμενο υλοποίησης των εν λόγω έργων, καταλύοντας κάθε έννοια αξιοκρατίας και παραβαίνοντας τις βασικές αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού.

Παραχώρησε δε, πρακτικά, το μεγαλύτερο ποσοστό της μεταφορικής ικανότητας του νέου καλωδίου διασύνδεσης, περιουσιακό στοιχείο του ελληνικού λαού, σε δύο ιδιωτικούς φορείς. Με αυτόν τον τρόπο το αιολικό δυναμικό, από κοινό αγαθό, μετετράπη σε εμπόρευμα των λιγοστών οικονομικά ισχυρών.

Όμως, το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου από τις 7 Ιουνίου 2022 επισημαίνει επανειλημμένα την ανάγκη για ήπια ανάπτυξη στα νησιά, και ιδιαίτερα στην παράγραφο 32 επισημαίνεται πως τα έργα ενέργειας θα πρέπει να σέβονται τις ιδιαιτερότητες των τοπικών οικοσυστημάτων και να χαίρουν της αποδοχής των τοπικών κοινωνιών.

H παράγραφος 33 ζητάει την ενεργειακή αυτονομία των νησιών με βάση τις ΑΠΕ. Αυτονομία όμως δεν επιτυγχάνεται αναπτύσσοντας μονοπώλια παραγωγής και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας.

Η δέσμευση ηλεκτρικού χώρου στην Κρήτη της τάξης των 5 GW, συνολικά από άδειες και αιτήσεις υπό αξιολόγηση, εμποδίζει τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στην ενεργειακή μετάβαση της Κρήτης.

Επομένως αντιβαίνει στο Άρθρο 22 της Οδηγίας για τις ΑΠΕ (ΕΕ) 2018/ 2001 και στις παραγράφους που προβλέπουν πως οι καταναλωτές πρέπει να έχουν ισότιμη, διαφανή, χωρίς αποκλεισμούς μεταχείριση από το διαχειριστή του δικτύου.

Με τα ανωτέρω δεδομένα είναι απόλυτα δίκαιο το αίτημά μας για τη δέσμευση ποσοστού τουλάχιστον 50% του ηλεκτρικού χώρου της Κρήτης υπέρ των κατοίκων της, δηλαδή υπέρ των Δήμων, των Ενεργειακών Κοινοτήτων ευρείας κοινωνικής βάσης, μεμονωμένων πολιτών και των τοπικών επιχειρήσεων, με προτεραιότητα στις μικρομεσαίες.

Καλούμε δημόσια:

1. Την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να αποσύρει την προαναφερόμενη νομοθετική ρύθμιση.
2. Την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να ανακαλέσουν όλες τις παρόμοιες άδειες στα νησιά και να απορρίψουν τις αντίστοιχες μακροχρόνιες αιτήσεις που παραμένουν αναξιοκρατικά ακόμα υπό αξιολόγηση.
3. Όλους τους Βουλευτές της Κρήτης, τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τον Κρητικό Πρωθυπουργό της χώρας να πάρουν δημόσια θέση για το θέμα.
4. Τους ιδιωτικούς φορείς των δύο αδειών, αλλά και εκείνους των αιτήσεων σε εκκρεμότητα αξιολόγησης, σε ένδειξη ευγενούς άμιλλας και σεβασμού στους νησιώτες συμπολίτες τους, να αποσύρουν από μόνοι τους τις εν λόγω άδειες και αιτήσεις.
5. Την Περιφέρεια και τους Δήμους της Κρήτης να συστρατευτούν μαζί μας σε ενδεχόμενες νομικές διαδικασίες που προτιθέμεθα να ακολουθήσουμε, σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα με κάποιον από τους προαναφερθέντες τρόπους.
6. Όλους τους ανωτέρω δημόσιους θεσμούς ή φορείς, να μεριμνήσουν για την αποκατάσταση της αδικίας που υπέστησαν οι ευρείας βάσης ενεργειακές κοινότητες της Κρήτης.

Εκ μέρους της Μινώα Ενεργειακής Κοινότητας
Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, Χαράλαμπος Γιαννόπουλος»efsyn.gr