Προτάσεις από το ΤΕΕ/ΤΑΚ στη διαβούλευση για τα Επιχειρηματικά Πάρκα

Τις θέσεις και τις προτάσεις του στο πλαίσιο της διαβούλευσης για τα επιχειρηματικά πάρκα καταθέτει το Τμήμα Ανατολικής Κρήτης του ΤΕΕ (ΤΕΕ/ΤΑΚ), με επιστολή του προς τους υπουργούς Άδ.Γεωργιάδη, Χρ.Σταϊκούρα, Ν.Παπαθανάση και Γ.Γ.Βιομηχανίας Θ.Ευτυχίδου.

Στην επιστολή αναφέρονται τα εξής:

Αξιότιμοι κύριοι και κυρία,

Στο πλαίσιο των διαδικασιών διαβούλευσης για το νέο Βιομηχανικό νόμο του Υπουργείου Ανάπτυξης, για τα επιχειρηματικά πάρκα και τις ελλείψεις που έχουν διαπιστωθεί στην αλληλοεπικάλυψη Νόμων και διατάξεων Φορέων, παρακάτω προτείνονται βασικά σημεία που χρήζουν αναθεώρησης.

Οι προτάσεις αυτές προορίζονται για να αποτελέσουν βασικό υλικό υποστήριξης της προσπάθειας για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου για την ανάπτυξη, οργάνωση και διαχείριση-λειτουργία των Επιχειρηματικών Πάρκων.

Ο χωροταξικός σχεδιασμός και η θέσπιση, με απλό τρόπο και λογική, χρήσεων γης, είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη. Σημαντικό, αν όχι κύριο, μέρος αυτού του σχεδιασμού αφορά στη θεσμοθέτηση όρων και κανόνων που ρυθμίζουν την επαγγελματική χωροθεσία (στη βιομηχανία, τα logistics, κλπ.) με τρόπο που να αποτρέπονται φαινόμενα συγκρούσεων γης και να ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων σε συνθήκες περιβαλλοντικής προστασίας και ισορροπίας και με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Το νέο νομοθέτημα πρέπει να υιοθετήσει προτάσεις που θα καθιστούν τα Επιχειρηματικά Πάρκα βιώσιμες επενδύσεις, που υλοποιούνται μεν για λόγους δημόσιας ωφέλειας, αλλά ο ανταποδοτικός τους χαρακτήρας τις καθιστά ελκυστικές, ανεξάρτητα από τον Φορέα Υλοποίησης και τη φύση της έκτασης.

Στη νέα νομοθεσία επιβάλλεται να θεσμοθετηθούν περισσότερο γενναία μη οικονομικά κίνητρα που θα ευνοούν την εγκατάσταση και μετεγκατάσταση επιχειρήσεων στα Επιχειρηματικά Πάρκα. Κίνητρα αυτής της μορφής έχουν ως ακολούθως:

Οι επιχειρήσεις που βρίσκονται σε Επιχειρηματικά Πάρκα είναι εγκατεστημένες σε μια αυτόνομη και σχετικά περίκλειστη γεωγραφικά περιοχή, με μειωμένους κυκλοφοριακούς φόρτους και αντίστοιχα μειωμένες απαιτήσεις και ανάγκες στάθμευσης που ούτως ή άλλως μπορούν να εξυπηρετηθούν σε κοινόχρηστους χώρους των Πάρκων. Για τον λόγο αυτό προτείνεται η μείωση του αριθμού των θέσεων στάθμευσης που επιβάλλονται κατά την κατασκευή κτηρίων εντός του ΕΠ, σε ποσοστό 50% του αντίστοιχου εκτός του ΕΠ. Το μέτρο αποσκοπεί και στη δραστική μείωση του κόστους εγκατάστασης που επιβάλλεται για την εξασφάλιση των υποδομών στάθμευσης, στερώντας από τις επιχειρήσεις ζωτικούς χώρους λειτουργίας.

Η πρόταση εισηγείται τη δια νόμο άμεση ενοποίηση του ισχύοντος ποσοστού κάλυψης εντός των υποδοχέων όλων των γενεών, από τις Βιομηχανικές Περιοχές της πρώην ΕΤΒΑ (νυν ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ ΑΕ) έως τα σύγχρονα Επιχειρηματικά Πάρκα, στο 70%. Διαφορετικά, οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε ήδη υφιστάμενους υποδοχείς, βρίσκονται σε σημαντικά μειονεκτική θέση και υφίστανται δυσμενή μεταχείριση, σε σχέση με αυτές που εγκαθίστανται σε υποδοχείς που αναπτύσσονται με την κείμενη νομοθεσία σήμερα.

Επίσης προτείνεται η απλοποίηση των διαδικασιών και ελαχιστοποίηση των απαιτήσεων για την ανάπτυξη– θεσμοποίηση Ελεύθερων Ζωνών, την αδειοδότηση Ελεύθερων Αποθηκών και την παραχώρηση της χρήσης αιγιαλού και παραλίας από φορείς υλοποίησης και εγκατεστημένες επιχειρήσεις.

Για την αποφυγή των μεγάλων χρονικών καθυστερήσεων και τη μείωση του διοικητικού κόστους αδειοδότησης ενός Επιχειρηματικού Πάρκου, προτείνονται μέτρα διοικητικού εκσυγχρονισμού και απλοποίησης των διαδικασιών, όπως ενδεικτικά:

Η θεσμοθέτηση αποκλειστικών προθεσμιών ανταπόκρισης της διοίκησης, σε χρονικά μεγέθη διπλάσια των ήδη θεσμοθετημένων, με υποχρεωτική εξέλιξη της διαδικασίας όταν οι προθεσμίες ανταπόκρισης των αρμοδίων υπηρεσιών παρέρχονται άπρακτες.

Η θεσμοθέτηση αντικειμενικών διαδικασιών και κανόνων αξιολόγησης όλων των πτυχών του επενδυτικού σχεδίου ανάπτυξης ΕΠ που εξετάζεται.

Η θεσμοθέτηση σταδίου εφάπαξ ελέγχου και διατύπωσης Πρακτικού (ελέγχου), όπου θα βεβαιώνεται η τυπική και ουσιαστική πληρότητα του φακέλου και θα τίθενται οι όροι και οι προϋποθέσεις αδειοδότησης της επένδυσης.

Ιδιωτική Χρηματοδότηση – Υλοποίηση Επιχειρηματικών Πάρκων, Εποπτεία & Παρακολούθηση.

Σημαντικές αναδιαρθρώσεις στις διαδικασίες εφαρμογής του ρυμοτομικού σχεδίου στο έδαφος, δηλαδή κατασκευής των έργων υποδομής και περαίωσής τους που αποτελεί την προϋπόθεση για την πιστοποίηση του υποδοχέα, ως “τυπικού” και αδειοδοτημένου Πάρκου, έτοιμου να λειτουργήσει και να δεχτεί επιχειρήσεις.

Συγκεκριμένα:

Επίσπευση της υλοποίησης των έργων υποδομής, με απαλλαγή από την υποχρέωση έκδοσης αδειών δόμησης για κατεδαφίσεις και περιφράξεις, για την εφαρμογή της ρυμοτομίας, επιβάλλεται καθαίρεση επικειμένων κατασκευών.
Θέσπιση ζωνών εντός ΕΠ για υποδομές εφαρμοσμένων ερευνητικών κέντρων.
Άδεια πτήσης αυτόνομων ΣμηΕΑ (Drone) (Ν. 4757/2020) με εξ αποστάσεως παρατηρητή και χειρισμό για λόγους ασφάλειας των εγκαταστάσεων. Δύναται ένας παρατηρητής να επιβλέπει παραπάνω από ένα ΣμΕΑ. Το σχέδιο πτήσης των ΣμηΕΑ θα κοινοποιείται και θα εγκρίνεται από την ΥΠΑ.
Διαφάνεια στον μηχανισμό και τα δικαιώματα διαχείρισης εισφορών εκ μέρους της ΕΑΝΕΠ, μέσω θεσμοθέτησης κανόνων δημοσιοποίησης συγκεκριμένων στοιχείων που δεν αφορούν σε επιχειρηματικό απόρρητο.

Συμπερασματικά, η νέα νομοθεσία θα πρέπει να λύσει τα προβλήματα που έχουν καταγραφεί στο στάδιο εγκατάστασης και λειτουργίας των επιχειρήσεων, δημιουργώντας μια νέα δυναμική καλών και αμοιβαίων σχέσεων των μερών που εμπλέκονται, θέτοντας τους κατάλληλους όρους:

Για τη φύση και τα χαρακτηριστικά των φορέων διαχείρισης (επενδυτικοί φορείς, realestate, πολυμετοχικοί φορείς περιοχών ΑΒΣ, κλπ.).
Για τη δημιουργία συνθηκών που διασφαλίζουν βιώσιμους φορείς διαχείρισης.
Για τη διασφάλιση της αμεροληψίας και της αντικειμενικότητας στην άσκηση τυπικών αρμοδιοτήτων των φορέων διαχείρισης.

Κατάρτιση και εφαρμογή χρηματοδοτικών προγραμμάτων για Επιχειρηματικά Πάρκα.

Προτείνονται οι παρακάτω θεσμικές πρωτοβουλίες και ρυθμίσεις, οι οποίες μπορούν να λειτουργήσουν εναλλακτικά ή σε συνδυασμό:

α) Σύσταση, ενεργοποίηση και ανάπτυξη της νέας οικονομικής δραστηριότητας “Ανάπτυξη και Διαχείριση Επιχειρηματικών Πάρκων στην Ελληνική Επικράτεια”.

Αφορά στην ανάληψη πρωτοβουλίας της Ελληνικής Κυβέρνησης προς τα όργανα της Ε.Ε. για τη διενέργεια “μεμονωμένης κοινοποίησης βάσει του άρθρου 107.3.γ της Συνθήκης για την ανάπτυξη συγκεκριμένης οικονομικής δραστηριότητας”, δηλαδή αυτής της Ανάπτυξης και Διαχείρισης Επιχειρηματικών Πάρκων στην Ελληνική Επικράτεια.

β) Τα Επιχειρηματικά Πάρκα ως Ειδικά Επενδυτικά Σχέδια του Ν.4399/2016 και του Ν. 4887/2022.

Κατ’ ακολουθία προς τα ανωτέρω ή ανεξαρτήτως αυτών, οι επενδύσεις ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων θα μπορούσαν να αποτελέσουν κατηγορία Ειδικών Επενδυτικών Σχεδίων του Άρθρου 12 του Ν.4399/2016 και του Ν. 4887/2022 προκειμένου να τύχουν των σχετικών ενισχύσεων του Αναπτυξιακού Νόμου.

γ) Χρηματοδοτικά εργαλεία μετεγκατάστασης επιχειρήσεων εντός των Επιχειρηματικών Πάρκων.

Η αναγκαιότητα ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων και η βιωσιμότητά τους ως επενδύσεων επιβεβαιώνεται και με τη μετεγκατάσταση επιχειρήσεων εντός αυτών. Μεταξύ των κινήτρων που προτείνονται:

– να τύχει ειδικών χρηματοδοτικών κινήτρων, πολύ μεγαλύτερων από αυτά που προβλέπονται στον ισχύοντα αναπτυξιακό νόμο

– να αποτελέσει κατηγορία επένδυσης που υπάγεται στα Ειδικά Επενδυτικά Σχέδια του άρθρου 12 του Ν.4399/2016 και του Ν. 4887/2022

– να αδειοδοτείται ως Στρατηγική Ιδιωτική Επένδυση με πολύ χαμηλότερα όρια από τα θεσμοθετημένα

δ) Χρηματοδοτική διάκριση σε εφαρμογές κυκλικής οικονομίας – Μειωμένου Αποτυπώματος Άνθρακα για αποτροπή κλιματικής αλλαγής, δεικτών ESG και νέων Βιομηχανικών Ενεργειακών Καυσίμων.

ε) Παροχή κινήτρων για συλλογικές επενδύσεις εντός ΕΠ για την μερική ή ολική ενεργειακή αυτονόμηση της περιοχής με ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ.

Λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες αντιλήψεις για την ανάπτυξη εφαρμογών βιομηχανικής συμβίωσης και κυκλικής οικονομίας και έχοντας ως δεδομένο ότι οι χωρικές και λειτουργικές συνθήκες εγκατάστασης των επιχειρήσεων συνιστούν σημαντικό στοιχείο συμβολής και διευκόλυνσης στην υλοποίηση αυτών των εφαρμογών, πρέπει να επιβραβεύσουμε θετικά και να διακρίνουμε με ξεχωριστά κίνητρα τις προσπάθειες ανάπτυξης ΕΠ που ενσωματώνουν την παραπάνω θεώρηση στα έργα, τις υποδομές και τις λειτουργίες του Υποδοχέα.

Για κάθε εθνικό σχεδιασμό επιβάλλεται η εγκατάσταση ενός μηχανισμού εποπτείας και παρακολούθησης της υλοποίησης των προβλέψεων που καταχωρούνται σ’ αυτόν. Ένας τέτοιος μηχανισμός εποπτείας και παρακολούθησης της εξέλιξης ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων στην Ελληνική Επικράτεια επιβάλλεται να δημιουργηθεί στο πλαίσιο της νέας νομοθεσίας. Η προτεινόμενη δομή θα έχει ως αντικείμενο την παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής και αποτελεσματικότητας του Ν.3982/2011, καθώς και των επιπτώσεων της πολιτικής βιομηχανικής εγκατάστασης. Θα συνεργάζεται με τους φορείς διαχείρισης και τους θεσμούς εκπροσώπησης της επιχειρηματικότητας και θα μετράει τα αποτελέσματα βάσει συστήματος δεικτών, υπό μορφή “Παρατηρητήριου Επιχειρηματικών Υποδομών”. Η πρόταση αυτή μπορεί να υλοποιηθεί στο πλαίσιο της Κυβερνητικής Επιτροπής Βιομηχανίας που ήδη έχει συσταθεί και λειτουργεί.

Η θεσμοθέτηση αυτής της διαδικασίας εποπτείας και παρακολούθησης της εφαρμογής των νομοθετημάτων που αφορούν στα Επιχειρηματικά Πάρκα, με αντικείμενο τη διατύπωση στόχων, την παρακολούθηση της εξέλιξής τους και τη συνεχή βελτίωση των επιλογών, θα αποτελέσει μια σημαντική θεσμική καινοτομία για την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Η προτεινόμενη τροποποίηση αφορά στη θεσμοθέτηση μίας Συντονιστικής Επιτροπής Παρακολούθησης της εφαρμογής του Ν.3982/2011.

Αναμένοντας τις ενέργειες σας, σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων και δηλώνουμε τη διάθεσή μας ώστε να συνδράμουμε στο έργο σας.

Για τη ΔΕ του ΤΕΕ/ΤΑΚ

Ο Πρόεδρος

Γεώργιος Ταβερναράκης

Πολιτικός Μηχανικός Δ.Π.Θ.