Η πανδημία και το lockdown έχουν μπλοκάρει ή επιβραδύνει λειτουργίες του υπουργείου σας; Πώς το αντιμετωπίζετε;
Πράγματι, η υγειονομική κρίση της πανδημίας COVID-19 έχει προκαλέσει δυσμενείς οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις και στη χώρα μας. Δεν έχει, όμως, ούτε στο ελάχιστο επιβραδύνει τον ρυθμό υλοποίησης της μεταρρυθμιστικής ατζέντας της κυβέρνησης.
Παράλληλα, οι διαρκείς και υπό συνεχή διαμόρφωση προκλήσεις λειτουργούν με τη μορφή επιταχυντή, μεταξύ άλλων, για τον ενεργειακό μετασχηματισμό της Ελλάδας και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων για το κλίμα, την ανθρώπινη υγεία και τη βιοποικιλότητα.
Οι σημαντικές νομοθετικές και άλλες πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθ’ όλη τη διάρκεια ανάσχεσης αυτής της κρίσης, αλλά και εκείνες που επρόκειτο να πραγματοποιήσουμε το αμέσως προσεχές διάστημα, όπως είναι το νομοσχέδιο για την ανακύκλωση, το θεσμικό πλαίσιο για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα, το νέο εθνικό σχέδιο για την κυκλική οικονομία, η διευθέτηση των εκκρεμών υποθέσεων ενώπιον της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ε.Ε., σκιαγραφούν αυτήν ακριβώς τη συστηματική προετοιμασία που γίνεται για τη μετάβαση της χώρας σε ένα μοντέλο «πράσινης», αειφόρου και κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης.
Και σε αυτό το σημείο οφείλω να εξάρω και τον καθοριστικό ρόλο του ανθρώπινου δυναμικού του υπουργείου, που σε αυτές τις πολύ δύσκολες συνθήκες και σε καθεστώς υποχρεωτικής για λόγους δημόσιας υγείας τηλεργασίας έχει ξεπεράσει πραγματικά τον εαυτό του προκειμένου όλοι μαζί να συνεχίζουμε απρόσκοπτα το έργο μας.
Έχετε καταλήξει σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση και τη θωράκιση του συστήματος ηλεκτροδότησης, μετά και την πολυήμερη ταλαιπωρία που υπέστησαν χιλιάδες πολίτες από τις διακοπές ηλεκτροδότησης εξαιτίας της «Μήδειας»; Μπορεί να υπάρξει πλέγμα αποτροπής τέτοιων συμβάντων;
Βρέθηκα, από την πρώτη στιγμή της επέλασης της «Μήδειας», στις περιοχές της Βόρειας Αττικής, οι οποίες υπέστησαν τις μεγαλύτερες βλάβες στο δίκτυο ηλεκτροδότησης. Λόγω της σφοδρότητας του φαινόμενου, είχαμε πτώσεις εκατοντάδων κορμών δέντρων πάνω στα καλώδια μέσης και χαμηλής τάσης του ΔΕΔΔΗΕ, με αποτέλεσμα, όπως πολύ ορθά λέτε, να υποστούν σημαντική ταλαιπωρία χιλιάδες συμπολίτες μας.
Πρέπει όμως να τονίσω ότι ο νυχθημερόν αγώνας των συνεργείων για την αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης ήταν τιτάνιος. Βέβαια, το ζητούμενο από εδώ και στο εξής είναι η αποτροπή παρόμοιων φαινομένων. Και για τον λόγο αυτόν είχαμε προνοήσει και προτείναμε να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης έργα για την υπογειοποίηση περίπου 2.000 χλμ.
εναέριων καλωδίων, κατά κύριο λόγο μέσης και χαμηλής τάσης. Η εκπόνηση της μελέτης προτεραιοποίησης των περιοχών έχει ήδη ανατεθεί στον ΔΕΔΔΗΕ, με τα αποτελέσματα αυτής να αναμένονται εντός των επόμενων εβδομάδων προκειμένου να ξεκινήσουν οι σχετικές διαγωνιστικές διαδικασίες.
Μάλιστα, η πρώτη υπογειοποίηση θα ξεκινήσει από την περιοχή του Τατοΐου το καλοκαίρι, προκειμένου να προστατευθεί, κατ’ αρχάς, η Πάρνηθα, ο σημαντικότερος «πνεύμονας» πρασίνου της Αττικής, αλλά και το Κτήμα Τατοϊου, το οποίο αποτελεί ένα εμβληματικό έργο για την ελληνική οικονομία με τη μετατροπή των πρώην ανακτόρων σε μουσείο.
Ανεξάρτητα από τις προτάσεις που έχουμε υποβάλει για ένταξη στο Ταμείο Ανάκαμψης, ο ΔΕΔΔΗΕ έχει δρομολογήσει έργα εκσυγχρονισμού και συντήρησης του δικτύου, ύψους 1,6 δισ. ευρώ σε βάθος τετραετίας, τα οποία μπορούν να αυξηθούν κατά 50%. Μεταξύ αυτών είναι έργα υπογειοποίησης καλωδίων, προϋπολογισμού άνω των 200 εκατ. ευρώ.
Εκτός από τις επενδύσεις για την αναβάθμιση των υποδομών, ο ΔΕΔΔΗΕ προχωράει στην ενίσχυσή του και σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού με την πρόσληψη 664 εργαζομένων. Η διαδικασία βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και τις επόμενες δύο εβδομάδες θα σταλεί σχετικό αίτημα στο ΑΣΕΠ.
Αυτήν την εβδομάδα ξεκίνησε η συζήτηση στη Βουλή για τη νέα επενδυτική συμφωνία με την «Ελληνικός Χρυσός». Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία σας κατηγορεί ότι λειτουργείτε σε βάρος των συμφερόντων του Δημοσίου και του περιβάλλοντος, καλύπτοντας την άρνηση και αδυναμία της εταιρείας να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της έναντι του ελληνικού Δημοσίου. Τι απαντάτε;
Το βασικό ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε είναι αν θέλουμε ανάπτυξη και θέσεις εργασίας ή όχι. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να προσελκύσουμε άμεσες ξένες επενδύσεις, οι οποίες διαχρονικά στην Ελλάδα κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα.
Για να προσελκύσουμε, όμως, άμεσες ξένες επενδύσεις πρέπει να προσφέρουμε ισχυρά κίνητρα στους επενδυτές και να φροντίσουμε να διασφαλίσουμε ένα σταθερό φορολογικό και κανονιστικό πλαίσιο. Τα προηγούμενα έτη η χορήγηση αδειών στην «Ελληνικός Χρυσός» καθυστέρησε αδικαιολόγητα, με αποτέλεσμα η εταιρεία να προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας πολλές φορές. Όπως αντιλαμβάνεστε, με τον τρόπο αυτόν δεν μπορούν να προχωρήσουν οι επενδύσεις.
Εμείς επιλέγουμε να ξεμπλοκάρουμε την επένδυση στα μεταλλεία της Χαλκιδικής, καθώς είναι μακροπρόθεσμα επωφελής για το δημόσιο συμφέρον. Μια επένδυση που θα δημιουργήσει 3.070 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας στα εργοτάξια, καθώς και επιπλέον περίπου 1.000 σε κατασκευαστικές εργασίες στην αιχμή του έργου. Οι επιπρόσθετες επενδύσεις θα ανέλθουν σε 1,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου το 1 δισ. ευρώ εντός της πρώτης πενταετίας, ενώ τα οικονομικά οφέλη που αναμένονται για το ελληνικό Δημόσιο θα προσεγγίσουν τα 2 δισ. ευρώ.
Για όλα αυτά που σας προανέφερα ότι εξασφαλίσαμε μετά από πολύμηνη διαπραγμάτευση, η κύρωση αυτής της επενδυτικής συμφωνίας αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης και τη δέσμευση του ίδιου του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, η Ελλάδα να προσελκύσει νέες και βιώσιμες επενδύσεις και να καταστεί ελκυστική και ανταγωνιστική για την παγκόσμια επενδυτική κοινότητα.
Ποιο ήταν το κεντρικό «στοίχημα» που θέσατε αναλαμβάνοντας το συγκεκριμένο «βαρύ» χαρτοφυλάκιο;
Το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι πράγματι κρίσιμο, όπως λέτε, διότι η προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, η ανάσχεση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία κλιματικής ουδετερότητας αφορούν στην προστασία του τόπου μας και κυρίως τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής όλων των συμπολιτών μας, αλλά και των επόμενων γενιών των Ελλήνων.
Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει ένα μόνο ζήτημα που αποτελεί το κεντρικό μας «στοίχημα», αλλά ένα πλέγμα σημαντικών θεμάτων που χρήζουν καθοριστικών πρωτοβουλιών. Μεταξύ αυτών είναι η καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας με μέτρα στήριξης για τους πιο αδύναμους, καθώς και η ενίσχυση του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας με τη μεγαλύτερη διείσδυση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την ανάπτυξη τεχνολογιών αποθήκευσης.
Στις βασικές μας προτεραιότητες, επίσης, βρίσκονται η προώθηση της ηλεκτροκίνησης, αλλά και η ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων, τα οποία παράγουν μεγάλο ποσοστό της συνολικής ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα. Και γι’ αυτόν τον λόγο το πολύ πετυχημένο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», που συμβάλλει ενεργά στη σταδιακή μετάβαση σε ένα καθαρότερο περιβάλλον με πολύ μικρότερη κατανάλωση ενέργειας, θα συνεχιστεί αλλά και θα ενισχυθεί με επιπρόσθετους πόρους και πιο στοχευμένα κριτήρια.
Ποιες είναι οι αλλαγές που ενθαρρύνετε για το νέο «Εξοικονομώ-Αυτονομώ»;
Με τον νέο κύκλο του «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» προσδοκούμε να πραγματοποιηθούν επενδύσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων που θα ξεπεράσουν τα 3 δισ. ευρώ την επόμενη πενταετία και θα χρηματοδοτηθούν από πόρους του ΕΣΠΑ 2021-2027 και του Ταμείου Ανάκαμψης.
Πρωταρχικός σκοπός του νέου προγράμματος, που θα ανακοινωθεί έως τα τέλη του καλοκαιριού, είναι να πιάσουν τα χρήματα τόπο μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κτιριακού αποθέματος, αλλά και το κόστος ενέργειας για τα νοικοκυριά. Αυτό θα το πετύχουμε μειώνοντας την ενέργεια που χρησιμοποιούν για τη θέρμανση και την ψύξη των σπιτιών τους.
Οι πόροι του νέου προγράμματος θα διατεθούν με απόλυτα στοχευμένο τρόπο στα κτίρια με μεγαλύτερη ανάγκη ενεργειακής αναβάθμισης, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία κατασκευής του κτιρίου, το ποσοστό ενεργειακής εξοικονόμησης και αναβάθμισης που επιτυγχάνεται, καθώς και τις γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή όπου βρίσκεται το υπό ένταξη στο πρόγραμμα ακίνητο.
Επίσης, σχεδιάζουμε να υπάρξει ειδική μέριμνα για τις πολυμελείς οικογένειες, για εκείνες που έχουν άτομα με αναπηρία, αλλά και για τα ευάλωτα νοικοκυρά, ώστε να αντιμετωπίσουμε καθοριστικά την ενεργειακή φτώχεια, που αποτελεί και μία από τις κεντρικές προτεραιότητες του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη. Με τη μεθοδολογία που θα εφαρμόσουμε στο νέο πρόγραμμα θα υπάρχει λίστα προτεραιοποίησης. Αυτό σημαίνει ότι, εκτός από τους δικαιούχους, θα υπάρχουν και επιλαχόντες οι οποίοι θα μπορούν να εντάσσονται στο πρόγραμμα εφόσον εξασφαλίζονται επιπλέον πόροι για τη συνέχισή του.
Ποια είναι τα προγράμματα για «πράσινα» νησιά και τι προβλέπουν;
Η μετάβαση ελληνικών νησιών σε καθεστώς πλήρους ενεργειακής αυτονομίας και σε μια οικονομία χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Πρόκειται για βασικό στόχο και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει αναλάβει από τον Μάιο του 2017 πρωτοβουλία για την καθαρή ενέργεια στα νησιά της Ε.Ε. Το σχέδιό μας για τα νησιά έχει τρεις άξονες: 1) την ανάπτυξη υβριδικών σταθμών για την παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων, των επισκεπτών και των επιχειρήσεων, 2) τον εξηλεκτρισμό του στόλου με την αντικατάσταση συμβατικών οχημάτων από ηλεκτρικά αυτοκίνητα, δίκυκλα και ποδήλατα, και 3) τη χρήση καθαρής ενέργειας και στις θαλάσσιες μεταφορές με πλωτά μέσα μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος. Μετά την Τήλο, λοιπόν, που είναι το πρώτο ενεργειακά αυτόνομο νησί στην Ελλάδα, και το νησί – πρότυπο της Αστυπάλαιας, προχωράμε σε συνεργασία με γαλλικές επιχειρήσεις, όπως ανακοινώσαμε πριν από λίγες ημέρες, στη μετατροπή ένα ακόμη νησιού του Νοτίου Αιγαίου σε «πράσινο», το οποίο θα προσδιοριστεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Στόχος μας είναι να αναλάβουμε αντίστοιχες πρωτοβουλίες και για άλλα νησιά. Σύντομα, μάλιστα, θα προχωρήσουμε στη σύσταση επιτροπής στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία θα αναλάβει τον σχεδιασμό του επιχειρησιακού πλάνου για την αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων για την απανθρακοποίηση των νησιών, που υπερβαίνουν τα 700 εκατ. ευρώ. Θέλουμε η Ελλάδα, όπως και στο θέμα της απολιγνιτοποίησης, να αποτελέσει πρωτοπόρο και να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια της Ευρώπης να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050.
Ποιος είναι ο σχεδιασμός σας για τη μετά COVID εποχή;
Οι τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας θα είναι
δύο βασικοί πυλώνες ανάπτυξης για τη μετάβαση της ελληνικής οικονομίας στη μετά COVID εποχή και σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο. Όπως γνωρίζετε, στον πυρήνα πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται η πράσινη, βιώσιμη ανάπτυξη, με πάνω από το ένα τρίτο των συνολικών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης να αφορά σε «πράσινες» δράσεις.
Σε αυτές περιλαμβάνονται η ενεργειακή θωράκιση και ανεξαρτησία της χώρας, η απανθρακοποίηση της παραγωγικής της βάσης, η προώθηση της πράσινης και κυκλικής οικονομίας, η προστασία και ανάδειξη της βιοποικιλότητας.
Μεταξύ των βασικών μας προτεραιοτήτων είναι επίσης η ολοκλήρωση – για πρώτη φορά – του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας. Πρόκειται για εξαιρετικής σημασίας μεταρρύθμιση, καθώς συμβάλλει ουσιαστικά στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, διασφαλίζει τις περιουσίες των πολιτών και δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την προσέλκυση επενδύσεων.
Άλλωστε, κανείς δεν θα έρθει να επενδύσει στη χώρα μας χωρίς ξεκάθαρους κανόνες και ασφάλεια δικαίου, δίχως δηλαδή να γνωρίζει τι μπορεί να χτίσει και σε ποιες περιοχές. Με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και της νέας προγραμματικής περιόδου του ΕΣΠΑ θα έχουμε τη δυνατότητα τα επόμενα έτη να υλοποιήσουμε αυτές τις εμβληματικές μεταρρυθμίσεις. Μπροστά μας έχουμε μία μοναδική ευκαιρία για τη χώρα μας που δεν πρέπει να επιτρέψουμε να χαθεί.
Για την Ελλάδα που θέλουμε σήμερα, για την Ελλάδα που θέλουμε να δημιουργήσουμε για τις επόμενες γενιές.
