Νίκος Ανδρουλάκης: Nα μπει και το βέτο στο τραπέζι του μεταναστευτικού

Πως ερμηνεύετε την κίνηση Ερντογάν και την απροκάλυπτη πλέον εργαλειοποιηση του μεταναστευτικου;

O Πρόεδρος Ερντογάν, υλοποιεί την απειλή που είχε διατυπώσει πολλές φορές στο παρελθόν. Χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες και τους μετανάστες για να πετύχει τους γεωπολιτικούς του στόχους στην ευρύτερη περιοχή. Η επιδείνωση της κρίσης στην Συρία και η εσωτερική αντίδραση στην όλο και αυξανόμενη παρουσία προσφύγων ήταν η αφορμή. Όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι άλλο να στηρίζουμε τους πρόσφυγες που διαμένουν στην Τουρκία και πολύ διαφορετικό να υποκύπτουμε σε έναν ψυχρό εκβιασμό.

Ποια θα είναι κατά τη γνώμη σας, η επόμενη κίνησή του;

Οι πληροφορίες που έχουμε από την Frontex, κάνουν λόγο για περαιτέρω κλιμάκωση της πίεσης προς την Ελλάδα, αλλά εάν ο Ερντογάν θέλει να παραμείνει έστω και τυπικά αξιόπιστος συνομιλητής, τότε ο σχεδιασμός κατακλυσμού των συνόρων με εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες πρέπει να είναι επί του πρακτέου αναστρέψιμος. Φαντάζομαι και ο ίδιος κατανοεί ότι η τακτική αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να αλλάξει πορεία αν θέλει να υπάρξει κάποιου είδους συνεργασία. Η Ελλάδα πάντως θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η οποιαδήποτε βάση για διαπραγμάτευση δε θα καθιστά για μία ακόμη φορά την Τουρκία ρυθμιστή των εξελίξεων όπως έγινε με τη Δήλωση Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας, αλλά θα προβλέπει για μία συνολική λύση του προσφυγικού – μεταναστευτικού ζητήματος.

Είστε ευχαριστημένος από την μέχρι τώρα στάση της ΕΕ στο σύνολό της και με αυτή των επιμέρους κρατών, όπως η Γερμανία και προσωπικά η κ. Μέρκελ;

Δυστυχώς η Ένωση, από την Παρασκευή που ξεκίνησε η κλιμάκωση των ροών με αποτέλεσμα να έχουμε τις συγκρούσεις στα σύνορα με την Τουρκία στον Έβρο δεν έδειξε τα απαιτούμενα αντανακλαστικά. H απροθυμία κάποιων κρατών όπως της Γερμανίας να πάρουν θέση στις εξελίξεις, εμπόδισε μία πιο άμεση και ουσιαστική απάντηση στα γεγονότα. Όμως, για να μην είμαστε άδικοι, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σήμερα, οι Πρόεδροι από τα τρία θεσμικά Όργανα της Ένωσης, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα βρίσκονται μαζί με τον Έλληνα Πρωθυπουργό στα σύνορα στον Έβρο. Η επίσκεψη αυτή δείχνει έμπρακτα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μας έχει ξεχάσει. Πέρα όμως τον συμβολισμό της επίσκεψης, την Τετάρτη θα έχουμε την συνεδρίαση των Υπουργών Εσωτερικών και την Παρασκευή των Υπουργών Εξωτερικών. Εκεί θα πρέπει να δούμε τη λήψη ουσιαστικών αποφάσεων που θα συμβάλουν στην άμεση αποσυμφόρηση της κατάστασης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να προτάσσει την προστασία των προσφύγων, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει τα προβλεπόμενα. Ενώ, η νεολαία του κόμματος και στελέχη του, ζητούν δημοσίως το άνοιγμα των συνόρων. Συμφωνείτε;

Πολλές φορές δεν έχει μόνο σημασία αν έχεις δίκιο αλλά και πως το διεκδικείς. Όπως ανέφερε και σε πρόσφατη σχετική του απόφαση το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όλα τα κράτη και ιδιαίτερα τα κράτη που ανήκουν και στη ζώνη Σέγκεν, έχουν όχι μόνο το δικαίωμα αλλά και την υποχρέωση να υπερασπίζονται τα σύνορά τους. Όποιος θεωρεί ότι έχει δικαίωμα σε άσυλο, θα πρέπει να το διεκδικήσει σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται και όχι να προσπαθεί να εισέλθει στη χώρα μας με τη βία.

Πως σχολιάζετε το γεγονός ότι ο κ. Τσίπρας δεν έχει ακόμα τοποθετηθεί ο ίδιος για τις εξελίξεις;

Ο καθένας κρίνεται τόσο από την παρουσία του, όσο και από την απουσία του.

Συμφωνείτε με την άποψη που έχει διατυπωθεί και από τη Φ.Γεννηματά, για την ανάγκη ο Πρωθυπουργός να ζητήσει άμεσα τη σύγκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου; Οφείλει η χώρα να βάλει στο τραπέζι το όπλο του βέτο;

Η Ελλάδα βρίσκεται στα Ευρωπαϊκά σύνορα και όσο κάποιοι δε θέλουν να το αποδεχθούν, η κρίση των τελευταίων ημερών δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά την Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της. Εκτός από τη συνεδρίαση των αρμόδιων υπουργών που θα γίνουν τις επόμενες ημέρες είναι αναγκαίο το ζήτημα του προσφυγικού – μεταναστευτικού να συζητηθεί στο υψηλότερο δυνατόν πολιτικό επίπεδο. Θα πρέπει όλες οι χώρες να τοποθετηθούν για το πως θα αντιμετωπίσουμε συνολικά αυτή την κρίση καθώς μας αφορά όλους. Είναι δεδομένο ότι σε μία τέτοια συζήτηση η κυβέρνηση θα πρέπει να χρησιμοποιήσει κάθε μέσο που διαθέτει, συμπεριλαμβανομένου και του βέτο. Χρειαζόμαστε μία συνολική αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου ώστε να φύγει το βάρος από τις χώρες πρώτης υποδοχής όπως η Ελλάδα με την υιοθέτηση ενός μόνιμου και υποχρεωτικού συστήματος μετεγκατάστασης. Δυστυχώς αν και η αναθεώρηση του κανονισμού Δουβλίνου είχε ξεκινήσει πριν από τρία χρόνια, με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να έχει διατυπώσει τη θέση του από το 2017, ήταν ο κ. Κουρτς, συνδαιτημόνας του κ. Μητσοτάκη στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα που δεν επέτρεψε την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων. Το πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και εκεί θα πρέπει να λυθεί.

Στον υπό συζήτηση ενωσιακο προϋπολογισμό προβλέπονται σημαντικές μειώσεις σε κρίσιμα για την Ελλάδα κονδύλια, ανάμεσά τους και αυτά για την ακτοφυλακή της ΕΕ, τη λεγόμενη Frontex, η οποία, αν και θα έπρεπε να ενισχυθεί με στελέχη και μέσα, φαίνεται ότι θα βρεθεί με επιπλέον κουτσουρεμενες δυνατότητες. Το σχόλιό σας.

Μετά την προσφυγική κρίση του 2015, σαν Ευρωπαϊκή Ένωση πήραμε την απόφαση για την μετατροπή της Frontex από μία δεξαμενή εθνικών μέσων και προσωπικού στην Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή και Συνοριοφυλακή, με μόνιμο προσωπικό και μέσα, έτοιμα να παρέμβουν όπου χρειάζεται. Η απόφαση αυτή, συνοδεύτηκε και με την πολιτική δέσμευση για την πρόσληψη 10.000 συνοριοφυλάκων μέχρι το 2025. Για να γίνει αυτό χρειάζονται όμως σημαντικά κονδύλια. Στην τελευταία πρόταση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τα ποσά που προβλέπονται για την αντιμετώπιση της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης αν και αυξάνονται σημαντικά σε σχέση με τον προηγούμενο 7ετή προϋπολογισμό, είναι αρκετά μειωμένα σε σχέση με την πρόταση της Επιτροπής. Ελπίζω ότι η σημερινή επίσκεψή του στον Έβρο θα τον κάνει να αναθεωρήσει και να καταλάβει την αξία που έχουν κοινά μέσα αλληλεγγύης όπως αυτό.

Τι διαφέρει η ενεργοποίηση του σχετικής παραγράφου του άρθρου 78 που ζητά η κυβέρνηση από την επίκληση της ρήτρας αλληλεγγύης που ζητά το ΚΙΝΑΛ;

Η παράγραφος 3 του άρθρου 78 προβλέπει προσωρινά μέτρα ανακούφισης μίας χώρας που έχει ξαφνικά μαζικές ροές προσφύγων και μεταναστών. Σε αυτή τη διάταξη είχαν βασιστεί και οι αποφάσεις για την μετεγκατάσταση προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία το 2015. Η ρήτρα αλληλεγγύης που ζητάμε εμείς προβλέπει την παροχή βοήθειας σε ένα γενικότερο πλαίσιο που περιλαμβάνει και την προστασία των συνόρων. Το βασικό ζήτημα αυτή τη στιγμή που μιλάμε πάντως είναι η παροχή έμπρακτης αλληλεγγύης στη χώρα μας και αυτό πρέπει να απασχολεί όλους μας.