Τελεσίγραφο της Ελλάδας στη Λιβύη για τη συμφωνία με την Τουρκία

Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στο ζήτημα της συμφωνίας που συνήψαν Τουρκία και Λιβύη για θαλάσσιες ζώνες με την Αθήνα να απαντά με μπαράζ διπλωματικών ενεργειών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, κάλεσε τον πρέσβη της Λιβύης στην Αθήνα για να του εκφράσει την έντονη ενόχληση της ελληνικής κυβέρνησης αναφορικά με τις τελευταίες εξελίξεις.Στον πρέσβη της Λιβύης δόθηκε περιθώριο έως την Πέμπτη να κάνει γνωστό στην ελληνική πλευρά το περιεχόμενο του μνημονίου κατανόησης που υπέγραψαν Τουρκία και Λιβύη την περασμένη Τετάρτη στην Κωνσταντινούπολη.

Σε διαφορετική περίπτωση, ο Λίβυος πρέσβης θα αντιμετωπιστεί από τις ελληνικές Αρχές ως ανεπιθύμητο πρόσωπο και θα δρομολογηθεί απέλασή του.

Παράλληλα, ο πρόεδρος του κοινοβουλίου της αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Λιβύης καλείται εσπευσμένα στην Ελλάδα για εξηγήσεις από τον πρόεδρο της Ελληνικής Βουλής, ενώ μετά από ενέργειες του κ. Δένδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρά σε διαβήματα προς την Τρίπολη και την Αγκυρα.

Νωρίτερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Εμανουέλ Μακρόν αναφέρθηκε εκτενώς στις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ο πρωθυπουργός ζήτησε τη στήριξη της Γαλλίας και της Ευρώπης ενόψει της Συνόδου του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου, εκεί όπου η ελληνική πλευρά αναμένεται να θέσει το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας.

Οι ενέργειες του Νίκου Δένδια
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, το ζήτημα συνεννόησης μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης επί θεμάτων θαλασσίων ζωνών είναι κάτι το οποίο μας απασχολεί ήδη από τον Ιούλιο. Η ελληνική πλευρά δεν ξαφνιάστηκε και είχε κινητοποιηθεί άμεσα.

Ο υπουργός Εξωτερικών έθεσε το ζήτημα στο πρώτο του ταξίδι στις Βρυξέλλες, όταν συναντήθηκε, στο περιθώριο του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ τον Ιούλιο, με τους ομολόγους του της Ιταλίας και της Γαλλίας.Τον παρελθόντα Σεπτέμβριο, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, συναντήθηκε με τον Λίβυο ομόλογό του, ο οποίος ούτε επιβεβαίωσε αλλά ούτε αρνήθηκε την ύπαρξη ανάλογων σκέψεων.

Ως εκ τούτου, του τόνισε ότι κάθε σχετική σκέψη η πρωτοβουλία είναι τελείως εκτός πλαισίου διεθνούς δικαίου, δεν έχει κανένα αντίκρισμα, και θα έχει επιπτώσεις τόσο στις σχέσεις της συγκεκριμένης κυβέρνησης με την Ελλάδα, αλλά και με την ΕΕ. Σημειώνεται, πάντως, ότι δεν τίθεται ζήτημα άρσης αναγνώρισης της συγκεκριμένης κυβέρνησης, καθώς αυτή τυγχάνει αναγνώρισης τόσο από την ΕΕ όσο και από τον ΟΗΕ.Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, υπάρχουν ενδείξεις προς την κατεύθυνση ότι το εν λόγω μνημόνιο προβλέπει αόριστα ότι οι δύο πλευρές θα εργαστούν για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Άλλωστε, ένα μνημόνιο κατανόησης δεν έχει νομικά δεσμευτική αξία, ενώ δεν είθισται συμφωνίες οριοθέτησης να υπογράφονται υπό μορφή μνημονίου.

Εφόσον πράγματι γίνεται μια τέτοια συζήτηση με βάση τις αυθαίρετες τουρκικές ερμηνείες περί διεθνούς δικαίου, μια ανάλογη πρωτοβουλία παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.

Μπαράζ διπλωματικών ενεργειών

Πέραν των ανωτέρω ενεργειών, σημειώνονται τα εξής:

– Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε το ζήτημα τόσο στον ιταλό πρωθυπουργό κατά τη συνάντησή τους στη Ρώμη στις 26/11, όσο και κατά τη σημερινή τηλεφωνική του συνομιλία με τον πρόεδρο τη Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν.

– Ο υπουργός Εξωτερικών κάλεσε τον τούρκο πρέσβη στην Αθήνα στο υπουργείο Εξωτερικών προκειμένου να ζητήσει εξηγήσεις. Αντίστοιχα, εκκλήθη στο ΥΠΕΞ και ο λίβυος πρέσβης, από τον οποίο ζητήθηκε να γνωστοποιήσει το περιεχόμενο του MoU άμεσα, ειδάλλως θα ληφθεί απόφαση απέλασής του.

– Υπήρξε δημόσια αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών.

– Υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών με τους ομολόγους του της Κύπρου και της Αιγύπτου, Νίκο Χριστοδουλίδη και Σαμέχ Ελ-Σούκρι αντίστοιχα. Παράλληλα η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδος στην ΕΕ ενημέρωσε άμεσα την Ε.Επιτροπή και συγκεκριμένα την ΥΕ/ΑΕ κα Μογκερίνι για την εξέλιξη της κατάστασης, ενώ ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας το έθεσε σήμερα και στο πλαίσιο του Coreper. Κατόπιν ενεργειών μας, έχει δρομολογηθεί η διενέργεια διαβημάτων της ΕΕ, τόσο σε Τρίπολη όσο και σε Άγκυρα.

– Την επόμενη εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών θα πραγματοποιήσει σειρά επαφών με ομολόγους του σημαντικών χωρών με επιρροή στην περιοχή, στους οποίους θα θέσει το ζήτημα, στο περιθώριο συναντήσεων του ΝΑΤΟ όσο και του ΟΑΣΕ.

– Πρόκειται να προσκληθεί στην Αθήνα ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Λιβύης, ο οποίος πρόσκειται στον Στρατηγό Χαφτάρ.

Τι επιδιώκει η Τουρκία

Η τουρκική κίνηση, η οποία έρχεται να αμφισβητήσει κατά κάποιο τρόπο την απειλή κυρώσεων που έχει εγκρίνει η ΕΕ εναντίον της Άγκυρας, αλλά και της διεθνούς κριτικής που δέχεται για τις παράνομες ενέργειες που δρομολογεί στην κυπριακή ΑΟΖ, δηλώνει ότι έχει στόχο να ενισχύσει το ρόλο της ως περιφερειακός παίκτης στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, απειλώντας όποιον δεν προτίθεται να συνεργαστεί μαζί της.

Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα υπογραμμίζουν ότι οι δύο συμφωνίες συνεργασίας Τουρκίας – Λιβύης μόνο αθώες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν, καθώς χτίζουν στην πολιτική των τετελεσμένων, που ακολουθεί η Άγκυρα επί σειρά δεκαετιών, επιχειρώντας ένα βήμα κάθε φορά.Και όσο και αν η επιστολή Σινιρλίογλου στον ΟΗΕ δεν είναι κάτι νέο, ή αν τα μνημόνια κατανόησης με τη Λιβύη δεν παράγουν νομικά αποτελέσματα, επί του παρόντος, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν προμηνύουν κλιμάκωση της έντασης και ίσως πιο επιθετικές κινήσεις το επόμενο διάστημα και σε διπλωματικό επίπεδο.

Το παιχνίδι της Τουρκίας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο κρίνεται εξαιρετικά επικίνδυνο και συνδέεται άμεσα με τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τις ενεργειακές συμφωνίες.

Ο παράγοντας ΗΠΑ και οι σχέσεις του με την Τουρκία αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στα όσα διακυβεύονται, καθώς επίσης και η στάση των χωρών – μελών της ΕΕ, με δεδομένο ότι πολλές από τις πιο ισχυρές διατηρούν εξαιρετικές σχέσεις με την Άγκυρα οι οποίες οφείλονται κυρίως σε μεγάλα συμβόλαια και συμφέροντα. Συμφέροντα τα οποία έχουν προστατεύσει απόλυτα την Τουρκία μέχρι σήμερα, από κάθε επίπτωση θα μπορούσε να έχει η παραβατική συμπεριφορά της.