Συνέντευξη υπουργού ΠΕΝ Κωστή Χατζηδάκη στο ραδιοφωνικό σταθμό Θέμα fm και τον δημοσιογράφο Βασίλη Αδαμόπουλο

Β.Αδ.: Έχουμε στην τηλεφωνική μας γραμμή τον Κωστή Χατζηδάκη, υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον καλωσορίζουμε. Κύριε υπουργέ καλή σας ημέρα.

Κ.Χ.: Καλημέρα κ. Αδαμόπουλε.

Β.Αδ.: Λοιπόν, ανακοινώσατε αυτές τις 10 δράσεις, αυτό το πακέτο των 10 κινήσεων που σκέφτεστε να κάνετε στη ΔΕΗ, προκειμένου να σωθεί σε ένα βαθμό η παρτίδα και ταυτόχρονα η επιχείρηση να γίνει πιο ελκυστική και πιο ευέλικτη και στα εργασιακά της. Νομίζω ότι το μέτρο το οποίο ξεχώρισε και συζητείται πάρα πολύ- συζητείται και στην κοινωνική δικτύωση πάρα πολύ από χθες- είναι το θέμα της κατάργησης της μονιμότητας για τους νέους εργαζόμενους στη ΔΕΗ. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε τι ακριβώς σημαίνει αυτό και αν έχει, όπως διάβασα, και κάποιο κίνδυνο να κριθεί αντισυνταγματικό ή όχι;

Κ.Χ.: Η ΔΕΗ είναι μια δημόσια επιχείρηση- πλειοψηφικά τουλάχιστον- η οποία είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο και ανοιχτή στον ανταγωνισμό. Άρα δεν έχει ομοιότητα με καμία άλλη δημόσια επιχείρηση, διότι κάποιες, ας πούμε ΔΕΚΟ των συγκοινωνιών, δεν είναι εισηγμένες και δεν έχουν ανταγωνισμό. Άλλες όπως η ΕΥΔΑΠ είναι εισηγμένες, αλλά δεν έχουν ανταγωνισμό. Άρα η ΔΕΗ θα πρέπει να κινείται με πολύ γρήγορες ταχύτητες για να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό. Δεν μπορεί η ίδια να κινείται με τον αραμπά όταν οι ανταγωνιστές της αποφασίζουν σε δευτερόλεπτα. Δεν θέλω, λοιπόν, να μπω στο γενικότερο θέμα, να έχουμε μονιμότητα ή να μην έχουμε μονιμότητα, αυτό καλώς ή κακώς έχει απαντηθεί με ένα πιο συγκεκριμένο τρόπο από το Σύνταγμα, αλλά έχει απαντηθεί για το στενότερο Δημόσιο. Εδώ μιλάμε για κάτι διαφορετικό, το οποίο το εξήγησα, και νομίζω ότι αντί να θεωρητικολογούμε θα πρέπει να κοιτάξουμε τι έγινε στο ΟΤΕ. Ο ΟΤΕ ήταν μια παρόμοια περίπτωση με τη ΔΕΗ. Οι εργαζόμενοί του πια προσλαμβάνονται, όπως θα προσλαμβάνονται, με βάση το νομοσχέδιο που παρουσιάσαμε, οι νεοπροσλαμβανόμενοι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ. Δεν νομίζω ότι τα νέα παιδιά που πηγαίνουν και προσλαμβάνονται στον ΟΤΕ, είναι παιδιά ενός κατώτερου θεού, σε σχέση με τα παιδιά που θέλουν να προσληφθούν στη ΔΕΗ. Η ΔΕΗ είναι μέσα σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Δεν πειράζουμε τα δικαιώματα των παλαιότερων εργαζόμενων, που εργάζονται σήμερα στη ΔΕΗ. Οι παλιοί εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να έχουν τις συλλογικές τους συμβάσεις, με αυτές τις συλλογικές συμβάσεις έχουν προχωρήσει χρόνια, με κάποιους συγκεκριμένους όρους που είχαν στο μυαλό τους όταν προσελήφθησαν στη ΔΕΗ, τότε που η ΔΕΗ ήταν μονοπώλιο, πριν από αρκετά χρόνια. Τώρα έχει αλλάξει το πράγμα, είναι το σκηνικό το οποίο σας περιέγραψα. Έχουμε μια ανοιχτή αγορά στην ενέργεια και έχουμε και ένα πολύ συγκεκριμένο σκηνικό στις εργασιακές σχέσεις συνολικά στον ιδιωτικό τομέα. Επομένως, εάν η ΔΕΗ θέλει να λειτουργήσει με όρους ιδιωτικού τομέα, εάν θέλει να σταθεί στον ανταγωνισμό και εάν λαμβάνουμε υπόψη μας τα καλά παραδείγματα ακόμα και στην Ελλάδα, όπως είναι το παράδειγμα του ΟΤΕ, αυτό πρέπει να κάνουμε και στη ΔΕΗ.

Β.Αδ.: Νομίζω ότι αλλάζετε και τη διαδικασία για τους managers, έτσι δεν είναι;

Κ.Χ.: Βεβαίως αλλάζουμε και τις διαδικασίες για τους managers. Λέμε ότι και εκεί καταργείται η μονιμότητα. Πάμε σε τριετή συμβόλαια για τους Γενικούς Διευθυντές και τους Διευθυντές, οι οποίοι για ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ, ΔΕΗ Ανανεώσιμες όλοι μαζί Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές είναι 80 άνθρωποι και ακριβώς επειδή θα είναι με τριετή συμβόλαια, δεν θα είναι μόνιμοι. Θα γίνεται προφανώς προκήρυξη των θέσεών τους, θα μπορούν να συμμετέχουν στην προκήρυξη για τη συμπλήρωση των θέσεων είτε στελέχη μέσα από τη ΔΕΗ- και οι σημερινοί Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές ενδεχομένως, αλίμονο- αλλά και στελέχη από την αγορά. Ακριβώς επειδή παίρνει ένα ρίσκο κανείς όταν συμμετέχει σε μια διαδικασία, η οποία του δίνει ένα τριετές συμβόλαιο και δεν εξασφαλίζει κάποια μονιμότητα, ακολουθούμε κι εκεί τις διαδικασίες του ιδιωτικού τομέα. Δηλαδή θα υπάρχει μια Επιτροπή Αμοιβών, η οποία θα παρακολουθεί πώς εξελίσσεται η αγορά, η οποία θα καθορίζει τις αμοιβές τόσο των ανώτατων διευθυντικών στελεχών όσο και- για να το συνδέσω με τα προηγούμενα- των νεοπροσλαμβανόμενων.

Β.Αδ.: Δύο- τρία πράγματα θέλω να σας ρωτήσω, που αφορούν πιο πρακτικά ζητήματα. Το πρώτο: προαναγγείλατε εθελούσια έξοδο και ειπώθηκε ότι το κόστος δεν θα επιβαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο, θα καλυφθεί εξ ολοκλήρου από την ίδια τη ΔΕΗ. Μα, πώς θα καλυφθεί από την υπερχρεωμένη αυτή εταιρεία;

Κ.Χ.: Θα σας πω, γιατί λόγω της απολιγνιτοποίησης βασικά, αλλά και άλλων κινήσεων προσαρμογής της ΔΕΗ στα σημερινά δεδομένα, θα περιοριστεί δραστικά το κόστος της μισθοδοσίας της ΔΕΗ, γιατί θα περιοριστούν οι υπάλληλοι της ΔΕΗ. Καθώς, λοιπόν, θα υπάρξει μεγάλη ελάφρυνση της ΔΕΗ στη μισθοδοσία, υπολογίζεται με κάποιες πρώτες μελέτες, που έχουν κάνει οι χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι της ΔΕΗ, ότι η επιχείρηση μπορεί να αντέξει το κόστος της εθελουσίας, να το πληρώσει αυτή δηλαδή, όχι ο προϋπολογισμός, όχι σίγουρα τα ασφαλιστικά ταμεία. Με αυτό τον τρόπο θα κάνει και απόσβεση του πακέτου μέσα σε δύο ή τρία χρόνια.

Β.Αδ.: Έχετε υπολογίσει πόσους περίπου εργαζόμενους θα αφορά αυτό το πρόγραμμα;

Κ.Χ.: Ναι, έχω στο μυαλό μου διάφορα πράγματα, αλλά επειδή ακόμα είμαστε στη φάση της μελέτης, δεν θέλω να αναφερθώ σε συγκεκριμένους αριθμούς. Πάλι όμως και εδώ ακολουθούμε το μοντέλο του ΟΤΕ, της περιόδου 2012- 2014, που έγιναν εθελούσιες έξοδοι, το κόστος των οποίων επιβαρύνθηκε η επιχείρηση. Τώρα θα μου πείτε, πέρα από τη ΔΕΗ, «εγώ τι κερδίζω;», ο μέσος ακροατής, ο μέσος πολίτης τι κερδίζει; Να σας πω, το πρώτο το οποίο θα μπορούσε κανείς να πει είναι ότι καθώς περιορίζεται το κόστος της ΔΕΗ, υπάρχουν πια όλες οι βασικές προϋποθέσεις για να μην πηγαίνει όποιος υπουργός κάθε τρεις και λίγο στους πολίτες και να λέει «η ΔΕΗ δεν βγαίνει, ελάτε να βάλετε το χέρι στην τσέπη για να πληρώσετε ακριβότερα τιμολόγια». Διότι καθώς θα μειωθεί το κόστος της ΔΕΗ, η επιχείρηση θα μπορέσει να αναπνεύσει και με αυτό τον τρόπο να γίνει πιο ανταγωνιστική. Με όλες αυτές οι παρεμβάσεις που κάνουμε, η ΔΕΗ θα είναι πιο φιλική στους καταναλωτές, διότι θα εκσυγχρονιστεί, θα είναι γρηγορότερη και θα μπορέσει να ικανοποιεί καλύτερα τους πελάτες της, με μια λογική φιλική προς τον καταναλωτή.

Β.Αδ.: Μου γράφει εδώ ένας φίλος ακροατής και έχει μια σημασία σε ότι αφορά το πρόγραμμα της εθελουσίας λέει «στον ΟΤΕ έφυγε περίπου το 1/3 των εργαζομένων με την εθελουσία». Κάπου εκεί σκέφτεστε να κινηθείτε κι εσείς;

Κ.Χ.: Δεν θα σας πω. Είναι εύλογο το ερώτημα του ακροατή σας και το δικό σας.

Β.Αδ.: Δεν θέλετε ακόμα να το πείτε.

Κ.Χ.: Έχω σίγουρα υπόψη μου την τάξη μεγέθους, τα ξέρω όλα. Αλλά θέλω πρώτα όλα αυτά να ξεκαθαριστούν, να οριστικοποιηθεί το businessplan. Δεν θα αργήσουμε. Έτσι κι αλλιώς λόγω της απολιγνιτοποίησης πρέπει να πάμε πάρα πολύ γρήγορα. Ξέρετε η απολιγνιτοποίηση είναι κάτι αναγκαίο, όχι μόνο για λόγους περιβαλλοντικούς, αλλά και λόγους οικονομικούς πια. Πέρσι, το 2018, η ΔΕΗ έχασε από τους λιγνίτες 200 εκατ.. Φέτος υπολογίζεται ότι θα χάσει περίπου 300 εκατ. και του χρόνου – ποιος ξέρει – πολύ περισσότερα, λόγω της εξέλιξης των επιβαρύνσεων στις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα.

Β.Αδ.: Καταργείτε το προνομιακό τιμολόγιο για εργαζόμενους και συνταξιούχους. Μα, λένε κάποιοι ότι αυτό το προνομιακό τιμολόγιο ουσιαστικά ήταν μια παροχή που είχαν σε είδος οι εργαζόμενοι αντί μισθολογικών αυξήσεων, άρα πρόκειται για μείωση εισοδήματος.

Κ.Χ.: Είχε κυρωθεί με πράξη το 1990 και από τότε συζητείται το θέμα. Την ώρα που πηγαίνουμε στους καταναλωτές και τους λέμε «επειδή η ΔΕΗ κινδύνευε να εκτροχιαστεί, ελάτε κι εσείς να συμβάλετε». Βεβαίως, το περιορίσαμε λόγω του ότι μειώσαμε το ΕΤΜΕΑΡ, εκμεταλλευτήκαμε τη μείωση που είχε κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ στον ΦΠΑ της ενέργειας και τελικά οι καταναλωτές θα επιβαρυνθούν 2,5 ευρώ το μήνα από τις αναπροσαρμογές του καλοκαιριού. Την ώρα που πηγαίνουμε στους παραγωγούς ΑΠΕ και τους λέμε «δείτε, περιορίζουμε το ΕΤΜΕΑΡ» και έχουμε αντιδράσεις από εκεί γιατί το ΕΤΜΕΑΡ είναι τα λεφτά που πηγαίνουν σε αυτούς. Την ώρα που καταργήσαμε τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ, με βάση τις οποίες οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ μπορούσαν να παίρνουν ρεύμα κάτω του κόστους από τη ΔΕΗ και να ενισχύουν τη θέση τους. Το καταργήσαμε και πιέσαμε προφανώς τους ανταγωνιστές και πολύ καλά κάναμε. Την ώρα λοιπόν που αυτά συνέβησαν με τους απλούς καταναλωτές, με τους παραγωγούς ΑΠΕ, τους ανταγωνιστές της ΔΕΗ, είπαμε ότι και οι εργαζόμενοι– γιατί την επιχείρηση τη δική τους πάμε να σώσουμε– πρέπει κι αυτοί να βάλουν κι αυτοί κάποια πλάτη κι αυτό το εκπτωτικό τιμολόγιο το οποίο είχαν ήταν της τάξεως του 75%. Μάλιστα δεν ήταν μόνο για το ανταγωνιστικό, όπως λένε, τιμολόγιο, αυτό δηλαδή το οποίο πληρώνει κανείς για τη ΔΕΗ με τη στενή έννοια του όρου. Ηταν οι εκπτώσεις που αφορούσαν και αυτά που πληρώνουμε για τον ΑΔΜΗΕ, τον ΔΕΔΔΗΕ, το ΕΤΜΕΑΡ, το ρυθμιζόμενο όπως λέγεται κομμάτι του τιμολογίου, που κανονικά δεν έχει να κάνει κάτι με τη ΔΕΗ. Λοιπόν, λέμε τώρα ότι οι εκπτώσεις που αφορούν σε αυτό το ρυθμιζόμενο κομμάτι καταργούνται πλήρως και σε σχέση με τις εκπτώσεις που τους δίνει η ΔΕΗ προσαρμοζόμαστε στις εκπτώσεις που δίνουν και οι ανταγωνιστικές προς τη ΔΕΗ εταιρείες στους εργαζομένους τους. Και για αυτό το λόγο πάμε την έκπτωση από το 75% στο 30%.

Β.Αδ.: Έχουμε βγει εκτός χρόνου αλλά πρέπει οπωσδήποτε να κάνω μια τελευταία ερώτηση. Θέλω να μου πείτε, κ. υπουργέ, πώς βλέπετε συνολικά την ιστορία της ΔΕΗ. Η παρτίδα σώζεται ή είναι ακόμα στην κόψη του ξυραφιού;

Κ.Χ.: Η ΔΕΗ με τα μέτρα που πήραμε το καλοκαίρι έβγαλε τη μύτη της έξω από το νερό. Το επιβεβαίωσε και ο ορκωτός ελεγκτής στις 24 Σεπτεμβρίου. Υπάρχουν τα στοιχεία, είναι γνωστά και γι’ αυτό η μετοχή της έχει τριπλασιαστεί σε σχέση με το σημείο που ήταν στις ευρωεκλογές, όταν για πρώτη φορά κέρδισε η Νέα Δημοκρατία. Το βλέπει η αγορά. Δεν σημαίνει ότι λύθηκαν τα προβλήματά της. Είναι σε μια ανηφόρα. Εκτός από αυτά τα μέτρα που την κάνουν πιο ανταγωνιστική, προχωρούμε με την απολιγνιτοποίηση, προχωρούμε με την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ, του δικτύου διανομής, πράγμα που θα οδηγήσει τη ΔΕΗ να βάλει περισσότερα λεφτά στην τσέπη της και προχωρούμε και με ένα άνοιγμα στις ΑΠΕ, γιατί είναι ντροπή ότι η ΔΕΗ έχει μόνο το 3% της αγοράς ΑΠΕ.

Β.Αδ.: Σας ευχαριστώ θερμότατα για την συζήτηση που είχαμε και ελπίζω να τα ξαναπούμε σύντομα.

Κ.Χ.: Να είστε καλά.