Τι είναι οι… σλάμερς που κατακτούν την Ελλάδα – Η ποίηση στους δρόμους

Στην αρχαία Ελλάδα ήταν οι ραψωδοί, στη μεσαιωνική Ευρώπη οι τροβαδούροι. Σήμερα είναι οι σλάμερς… Περιφέρονται σε μουσεία, πλατείες, μπαρ, ακόμη και σε γήπεδα, όπου μπροστά σε εκατοντάδες ανθρώπους ερμηνεύουν τα ποιήματά τους.

Μια επιτροπή που επιλέγεται εκείνη την ώρα μέσα από το κοινό κρίνει, βαθμολογεί και αναδεικνύει τον νικητή.

Μέχρι τον επόμενο διαγωνισμό προφορικής ποίησης που μπορεί να στείλει όσους διακριθούν σε πανευρωπαϊκά ή και παγκόσμια τουρνουά…

Αυτό είναι το poetry slam, μια τάση που γεννήθηκε στην Αμερική τη δεκαετία του ΄80 και εξαπλώθηκε σε Ευρώπη και Ασία, ενώ πρόσφατα εμφανίστηκε στην Ελλάδα όπου κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος.

Μακριά από στείρους ακαδημαϊσμούς και λογοτεχνικούς κανόνες, άνθρωποι κάθε ηλικίας εκφράζονται ελεύθερα μέσω της ποίησης σε ένα κοινό που δύσκολα θα μπορούσαν να προσεγγίσουν.

Είναι τόση η μανία που συνοδεύει τα σχετικά events, ώστε σε κάποιες χώρες του εξωτερικού χρηματοδοτούνται από το κράτος, ενώ αλλού το poetry slam έχει ενταχθεί σε σχολεία περιοχών με αυξημένη εφηβική παραβατικότητα.

Στην Ισπανία

Ο άνθρωπος που έφερε το poetry slam στην Ελλάδα είναι ο Μάκης Μούλος, ο οποίος ζει τα τελευταία 14 χρόνια στην Ισπανία και έχει διακριθεί στα τουρνουά slam της Βαρκελώνης.

Ο ίδιος έχει την ευθύνη για το αγγλόφωνο τουρνουά στην ισπανική μεγαλόπολη και εκδίδει το τριμηνιαίο περιοδικό «Poetry Slam».

Υστερα από πολλή σκέψη διοργάνωσε στην Αθήνα, για πρώτη φορά τον περασμένο Απρίλιο, έναν διαγωνισμό poetry slam ο οποίος γνώρισε μεγάλη ανταπόκριση.

Από τότε ακολούθησαν άλλοι τρεις και πλέον έχει καθιερωθεί στη χώρα μας μια εκδήλωση ποίησης σλαμ κάθε δύο μήνες, όπου δίνουν σταθερά το «παρών» τουλάχιστον εκατό άτομα.

«Ξεκίνησα να ασχολούμαι πριν από τρία χρόνια και έχω βγει τρίτος στο τουρνουά poetry slam της Βαρκελώνης.

Εκεί μία φορά τον μήνα συγκεντρωνόμαστε στο MACBA, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, και μπροστά σε ένα κοινό 700-800 ατόμων κάνουμε τουρνουά poetry slam.

Ο κάθε παίκτης έχει τρία λεπτά στην διάθεσή του για να ερμηνεύσει το ποίημά του, έναν μονόλογο, ακόμη και κάποιο πεζό – αρκεί να μην είναι η διήγηση μιας ιστορίας – και βαθμολογείται τόσο για το κείμενο όσο και για την ερμηνεία.

Στόχος μας είναι να περνάμε τα συναισθήματά μας στον κόσμο», λέει στα «ΝΕΑ».

Η βαθμολογία

«Οι κριτές είναι εθελοντές, πέντε άτομα, και βαθμολογούν από το 0 ώς το 10. Η τελική βαθμολογία του καθενός προκύπτει από τις μεσαίους βαθμούς, δηλαδή αφού αφαιρεθούν ο μικρότερος και ο μεγαλύτερος.

Η βαθμολογία που συγκεντρώνει ο κάθε παίκτης στο μηνιαίο event προστίθεται στη βαθμολογία του επόμενου μήνα και στο τέλος του χρόνου ο νικητής συμμετέχει στο εθνικό τουρνουά, ο νικητής του εθνικού στο πανευρωπαϊκό και έτσι συνεχίζεται», συμπληρώνει.

Ο Μάριος αποτύπωσε την πλούσια εμπειρία του από αντίστοιχες συμμετοχές σε ένα βιβλίο που εξέδωσε πρόσφατα με τίτλο «Πίσω από το μικρόφωνο», στο οποίο περιέχεται αποκλειστικά slam ποίηση που έχει παρουσιάσει σε διαγωνισμούς.

Οπως εξηγούν, άλλωστε, οι λάτρεις του είδους, στόχος του poetry slam είναι να απελευθερώσει ανθρώπους που αισθάνονται ότι έχουν κάτι να πουν αλλά ίσως φοβούνται να το εκφράσουν θεωρώντας ότι αδυνατούν να κινηθούν σε νόρμες.

«Επίσης θέλουμε να δείξουμε ότι δεν υπάρχουν λογοτεχνικά μονοπάτια και ότι ο καθένας μπορεί να κρίνει την τέχνη, χωρίς να είναι ειδικός, με μόνο κριτήριο το πώς τον κάνει να αισθανθεί και τι του περνάει το ποίημα», λέει ο Μάλης Μούλος.

Γόνιμο έδαφος

Είναι κάτι για το οποίο όπως φάνηκε υπήρχε γόνιμο έδαφος στην Ελλάδα. Μια ανακοίνωση στο Facebook και στο Ιnstagram ήταν αρκετή για να δηλώσουν συμμετοχή αρκετοί εθελοντές. «Από τότε μέχρι σήμερα οι συμμετέχοντες έχουν σημειώσει μεγάλη εξέλιξη.

Αρχικά ήταν φοβισμένοι, σήμερα έχουν αλλάξει την ερμηνεία τους, αποκτούν ρυθμό, σέβονται περισσότερο το κείμενό τους» λέει ο Μάριος Μούλος.

Ετσι οδεύουμε για τον τελικό, ο οποίος θα γίνει στις 16 Μαρτίου και ελπίζουμε ότι θα βρούμε κάποιους χορηγούς για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε.

Ολα αυτά έχουν κάποιο κόστος: νοικιάζουμε τον χώρο, ο νικητής παίρνει κάποιο βραβείο, χρειαζόμαστε στήριξη», συνεχίζει.

Εκείνοι θα συνεχίσουν με εφόδιο το όνειρο να χτίσουν «ένα μαρμάρινο σύμπαν με στέρεες λέξεις».

Οι κανόνες των σλάμερ

1. Σε κάθε τουρνουά συμμετέχουν 10 σλάμερ οι οποίοι επιλέγονται με διαδικτυακή κλήρωση.
2. Κάθε σλάμερ έχει στη διάθεσή του 3 λεπτά για να ερμηνεύσει ένα πρωτότυπο, δικό του ποίημα. Για κάθε 10’’ έξτρα, τιμωρείται με μείωση ενός βαθμού από τη συνολική βαθμολογία του. Ο σλάμερ ερμηνεύει το ποίημά του και δεν το διαβάζει από χαρτί.
3. Δεν επιτρέπονται κοστούμια ή στολές. Ο σλάμερ μπορεί μόνο να χρησιμοποιήσει αξεσουάρ, όπως καπέλο, σκουφί, τιράντες, αλλά όχι κάποια στολή.
4. Οι κριτές επιλέγονται από το κοινό. Επιλέγονται πέντε κριτές και η βαθμολογία είναι από 0 έως 10. Η χαμηλότερη και η υψηλότερη βαθμολογία δεν λαμβάνονται υπόψη. Υπολογίζονται μόνο οι τρεις βαθμολογίες στη μέση, οπότε η υψηλότερη βαθμολογία που μπορεί να επιτευχθεί είναι το 30.
5. Ο ρόλος του κοινού είναι να εμψυχώσει τους σλάμερ και να επηρεάσει τους κριτές.