25η Μαρτίου: Γιατί ο μπακαλιάρος σκορδαλιά πρωταγωνιστεί στο τραπέζι; – Οι δύο εκδοχές

Ποιον ρόλο παίζουν η Επανάσταση του 1821, ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, η Σαρακοστή και οι… Βίκινγκς

Την 25η Μαρτίου γιορτάζουμε την εθνική επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 αλλά είναι και μέρα του εορτασμού του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ενώ το έθιμο παραδοσιακά είναι να τρώμε μπακαλιάρο (βακαλάος) σκορδαλιά.

Όπως είναι γνωστό ο μπακαλιάρος σε συνδυασμό με τη σκορδαλιά είναι τα «αστέρια» του τραπεζιού της 25ης Μαρτίου εδώ και δεκαετίες.

Ποιος είναι ο λόγος που αυτό το ψάρι καταλαμβάνει τιμητική θέση στο τραπέζι εκείνη την ημέρα;

Λόγος no1
Η αιτία αυτής της παράδοσης έχει πολλές ερμηνείες. Μια θεωρία υποστηρίζει ότι κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, οι Έλληνες αγωνιστές χρησιμοποιούσαν τον μπακαλιάρο ως τροφή, αφού ήταν μια εύκολη και οικονομική επιλογή που μπορούσαν να ετοιμάσουν εύκολα, ανεξάρτητα από τις συνθήκες.

Ο μπακαλιάρος εμφανίστηκε αρχικά κατά την περίοδο των Βίκινγκς, γύρω στο 800 μ.Χ., ενώ οι Βάσκοι κατά το Μεσαίωνα ανέπτυξαν το εμπόριο του, καταφέρνοντας να το διατηρήσουν για αρκετό καιρό, κάτι που ήταν ζωτικής σημασίας για τα ταξίδια τους. Στην Ελλάδα, ο μπακαλιάρος έγινε γνωστός κατά τον 15ο αιώνα.

Λόγος no2
Μια άλλη θεωρία συνδέει το έθιμο του μπακαλιάρου με τη νηστεία της Σαρακοστής.

H Εκκλησία επιτρέπει μόνο δύο φορές την κατανάλωση ψαριού, την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και την Κυριακή των Βαΐων.

Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, το ψάρι θεωρείται καθαρό και επιτρέπεται κατά τη διάρκεια της νηστείας. Επιπλέον, η σκορδαλιά χωρίς λάδι ή ζυμαρικά είναι κατάλληλη για νηστεία.

Εκτός από τα νησιά, όπου το φρέσκο ψάρι ήταν πάντα εύκολα διαθέσιμο, στις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας ο παστός μπακαλιάρος ήταν η προφανής επιλογή, γι’ αυτό και έγινε μέρος της παράδοσης και του εθνικού τραπεζιού της 25ης Μαρτίου.