1940-41: Τα κρητικά μαχαίρια στην Τρεμπεσίνα

-Στρατιώτη,τι το θές τέτοιο μαχαίρι;

– Ε,πως θα καθαρίζωμε τσι πατάτες κυρ Λοχαγέ; Αυτά τσ’ Υπηρεσίας δεν κόβουνε πράμα!

Η αλήθεια είναι πως στους στρατιώτες της 5ης Μεραρχίας απαγορευόταν αυστηρά να φέρνουν στα στρατόπεδα τους τα παραδοσιακά “μαυρομάνικα”. Αλήθεια είναι επίσης πως παρά τις διαρκείς “κατασχέσεις” και οι 19.000 Κρητικοί έφτασαν στο μέτωπο, έχοντας ο καθένας εκτός από τον προβλεπόμενο οπλισμό και το μαχαίρι του.

Τρεμπεσίνα. 28 Ιανουαρίου του 1941. Η πρώτη κορυφή, η 1620, έχει καταληφθεί την προηγουμένη με κατά μέτωπον επίθεση. Το ” βάπτισμα πυρός “,το πρώτο αίμα για τους Κρητικούς. Μένει το “φυσικό οχυρό ” στους κάθετους γκρεμούς,το 1730,για να ανοίξει ο δρόμος για το ακόμη πιο επίφοβο 1923- την κορυφή.

Δύο τάγματα της 5ης Μεραρχίας, προωθούνται για την επίθεση.Το 1/14 και το 3/14 μαζί με τους Θεσσαλούς του 3/2 παίρνουν θέση μπροστά στο γκρέμι. Η διαταγή εξόρμησης ωθεί τους άνδρες και των τριών Ταγμάτων με αλαλαγμούς σε μια θυελλώδη έφοδο πάνω στο πυκνό χιόνι. “Αέρααα και τους φάγαμε!”, φωνάζουν οι Κρητικοί και συμπληρώνουν ,”Λίγες είναι οι ώρες σας κερατάδες!”

“Ωρε φούσκωσ’ τον !! φωνάζουν οι Θεσσαλοί,που θυμούνται την … πατρογονική κραυγή των Βαλκανικών πολέμων. Μα ο βράχος, όρθιος, απροσπέλαστος. Μόνος του, χωρίς τους Ιταλούς, ανακόπτει την ορμή των Ελλήνων. Οι “Φρατέλοι” , σίγουροι στη “φωλιά” τους , σχεδόν σπάνε πλάκα με τους Έλληνες που δεν μπορούν να ανέβουν. Ρίχνουν χειροβομβίδες, χτυπούν με τα πολυβόλα. Κοκκινίζει το χιόνι στις Ελληνικές θέσεις.

Λυσσάνε οι φαντάροι μας. Χάνουν συναδέλφους, φίλους και μια ανάσα από τους Ιταλιάνους δεν μπορούν να τους γραπώσουν από το λαιμό… Αν δεν τους συγκρατούσαν οι αξιωματικοί και τα τρία Τάγματα θα είχαν αποδεκατιστεί.

“Μια ομάς όμως*, επωφεληθείσα της απασχολήσεως των Ιταλών με τας άλλας, αναρριχήθη ως εξής μέχρι της άκρας του 1730: Οι άνδρες εφόρεσαν εις την θέσιν “αναρτήσατε” τα τυφέκια, απέσπασαν τας ατομικάς των μαχαίρας και τας συνεκράτησαν εις τους οδόντας, χρησιμοποίησαν ζωστήρας και ορειβατικάς ράβδους και πατώντες εις,εις τους ώμους των άλλων έφθασαν υψηλά. Πάντες εκράτουν χειροβομβίδα… Εις μικράν απόστασιν εκείθεν οι Ιταλοί προσεπάθουν να συγκρατήσουν τας άλλας ομάδας,δεν αντελήφθησαν τον άθλον της ομάδος αυτής, όστις επέτρεψε τον αιφνιδιασμόν. Ερρίφθησαν πρώτον αί χειροβομβίδες και ο εχθρός ανεστατώθη,εκ των ορυγμάτων των ανέκυψαν δεκάδες αμυνομένων δια να αντιμετωπίσουν τους 12 Κρήτας. Είναι αληθές ότι εξαιτίας του άνισου αγώνος ο κίνδυνος εξοντώσεως της ομάδος ήτο προφανής. Αλλά τότε οι δώδεκα εκείνοι άνδρες, μετατραπεντες εις λέοντες επέπεσαν κατά των πολυπληθών Ιταλών με τας μαχαίρας… Και καθώς ομολόγησαν αργότερον οι αιχμάλωτοι ήτο τόσον άγρια η έκφρασις και η ορμητικότητα της δρακός εκείνης των γενναίων ώστε οι Ιταλοί παρέλυσαν εκ του τρόμου και έσπευδαν αθρόοι να πετάξουν τα όπλα,να υψώνουν τας χείρας και να φωνάζουν:”Μπέλα Γκρέτσια!… Μπέλα Γκρέτσια!!”

Έτσι κατελήφθη το 1730. * Το απόσπασμα προέρχεται από την “Τρεμπεσίνα” του Συνταγματάρχη Ιωάννη Βερνάρδου, αυτόπτη του περιστατικού.

– Οι φωτογραφίες από το Πολεμικό Μουσείο Αθηνών

ertnews.gr